Όταν ανακοινώθηκε το τελικό billing του φετινού Sonisphere πραγματικά δε μπορούσα να πιστέψω ότι θα δούμε σε μια μέρα τόσα πολλά σχήματα! Και πραγματικά ήταν το πιο χορταστικό festival που έχει γίνει στη χώρα μας, εκτός κι αν θυμάστε άλλη φορά να έχει γίνει κάτι ανάλογο με 10 συγκροτήματα από τις 11 το πρωί μέχρι τα μεσάνυχτα!
Πολύς κόσμος δε θεώρησε πως άξιζε τον κόπο να παρεβρεθεί, μιας και τα περισσότερα σχήματα θα εμφανίζονταν χωρίς να έχουν να προωθήσουν νέο υλικό. Αντίθετα οι MASTODON, GOJIRA και οι MOONSPELL ετοιμάζουν τα νέα τους άλμπουμ για κυκλοφορία μέσα στο έτος, αλλά κανένα τους δεν έπαιξε κάποιο νέο κομμάτι, δίνοντας έρεισμα σε όσους πιστεύουν πως αυτές οι εμφανίσεις γίνονται για τη χρηματοδότηση των άλμπουμ τους! Εκ του αποτελέσματος, όμως, μόνο διεκπαιρεωτικά δεν ήταν τα ωριαία σετ που παρουσίασαν!
Αντίθετα οι NIGHTFALL, VIRUS, ROTTING CHRIST και IRON MAIDEN στηρίχτηκαν στο υλικό του τελευταίου τους άλμπουμ, διαμορφώνοντας την τελική εντύπωση ότι καμία μπάντα δεν έπαιξε μέτρια ή απλώς καλά! Μόνο που θα μου επιτρέψετε να ισχυριστώ πως η εμφάνιση των GOJIRA ήταν ένα κλικ πιο πάνω από όλων και λόγω της αντιξοότητας να παίζουν με κόντρα ήλιο, αλλά και λόγω της τρομακτικής απόδοσης και του εκπληκτικού ήχου που έβγαλαν!
Και μιας και μιλάμε για ήχο, στο φετινό Sonisphere είχαμε το παράδοξο να έχουν όλες οι μπάντες πλην των TOTAL RIOT στη μικρή σκηνή πολύ καλό ήχο! Αντίθετα στη μεγάλη σκηνή οι NIGHTFALL και οι MASTODON δε βοηθήθηκαν από τον μπουκωμένο ήχο, αν και πάνω στη σκηνή ο ήχος από τα monitors αποκάλυπτε ότι η απόδοση τους ήταν τουλάχιστον φοβερή!
Κι όσοι περίμεναν συμμετοχές επί σκηνής, αρκέστηκαν μόνο να δουν το Fernando Ribeiro μαζί με τους ROTTING CHRIST, αποδεικνύοντας ότι η σχέση των υπόλοιπων σχημάτων μεταξύ τους ήταν ανύπαρκτη – θυμάστε τί είχε γίνει στους DOWN;
TOTAL RIOT
Εκείνο πάντως που πραγματικά δεν περίμενα ήταν να δω τόσο κόσμο από τόσο νωρίς το πρωί! Εκεί που σε προηγούμενες ανάλογες διοργανώσεις τα πρώτα σχήματα έπαιζαν μπροστά σε ανύπαρκτο κοινό, οι TOTAL RIOT στις 11 το πρωί όχι μόνο ταρακούνησαν τους περίπου 1000 ανθρώπους που βρίσκονταν εκεί, αλλά προκάλεσαν μέχρι και wall of death και mosphit στη διασκευή τους για το “Indians” των ANTHRAX! Με ήχο πολύ μπουκωμένο και αν και είχαν έντονη νευρικότητα, μετέδωσαν το «μοντέρνο» στυλ τους που παραπέμπει ευθέως σε nu metal των early 00’s. Ετσι κατάφεραν να κεντρίσουν το ενδιαφέρον όσων δεν αρκέστηκαν να τους παρακολουθούν από το γρασίδι ή είχαν αποφασίσει να μείνουν μπάστακες στην είσοδο για τη μεγάλη σκηνή μέχρι και τις 3 το μεσημέρι για να «πιάσουν κάγκελο», ώστε να μη βλέπουν τίποτα από την υπερυψωμένη σκηνή!
NEED
Ακόμα και όταν οι NEED έδιναν τα ρέστα τους επί σκηνής, εκείνοι αμετανόητοι υπέμεναν το λιοπύρι στωικά! Οι Αθηναίοι παρουσίασαν μέρη και από τους δύο δίσκους τους, αποκαλύπτοντας και τις μελλοντικές τους διαθέσεις με ένα νέο κομμάτι, που συνεχίζει στο ύφος του “Siamese God”! Δηλαδή τεχνικό – όχι progressive – μοντέρνο στυλ με πολύ groove, πολλές μελωδίες και πολυδιάστατα φωνητικά από τον frontman τους, Γιάννη. Πραγματικά ήταν σεληνιασμένος καθ’ όλη τη διάρκεια του σετ, κάνοντας ανελέητο headbanging και αναψοκοκκινισμένος έβγαζε τα σωθικά του στο μικρόφωνο! Η απόδοση τους στο “Τwinsoul” ήταν τουλάχιστον αποστομωτική, κάτι που εξηγεί τόσο τον ενθουσιασμό όσων βρίσκονταν μπροστά, όσο και τα πηγαδάκια που στήθηκαν μετά την εμφάνιση τους με τα μέλη του γκρουπ. Ας είναι αυτή η εμφάνιση μια παρακαταθήκη για τους ίδιους και μια υπόσχεση όσων ήταν εκεί στο να δίνουν χρόνο και υποστήριξη στις μπάντες που καλούνται να ανοίξουν τόσο νωρίς ένα festival.
VIRUS
Ωριαίο διάλειμμα μέχρι τις 3, που θα ξεκινούσαν οι Νορβηγοί και ευκαιρία για βόλτες και συζητήσεις. Στο μεσοδιάστημα οι VIRUS ετοίμαζαν τον ήχο τους κι έπαιξαν για ελάχιστα δευτερόλεπτα ένα μέρος από το νέο τους άλμπουμ, κάνοντας μας να ανυπομονούμε για ό,τι θα επακολουθούσε. Ο mainman τους, Carl Michael Eide, καθήμενος σε μια ειδική καρέκλα έδωσε το έναυσμα για 60 λεπτά ηδονικού ψυχεδελικού rock n’ roll που ήταν ό,τι ακριβώς χρειαζόμασταν κάτω από τη μεσημβρινή ραστώνη με τον ήλιο να κρύβεται συχνά-πυκνά πίσω από τα σύννεφα! Ο ντράμερ τους κατάφερε να καταστρέψει το πετάλι με το παίξιμο του, δίνοντας την ευκαιρία στον Carl Michael να επιστρατεύσει το φλεγματικό του χιούμορ.
NIGHTFALL
Η είσοδος για τη μεγάλη σκηνή επιτέλους ανοίγει και μετά από 4 ώρες στωικής υπομονής όσοι αγνόησαν επιδεικτικά ό,τι είχε γίνει μέχρι εκείνη τη στιγμή στη μικρή σκηνή έτρεχαν πανικόβλητοι μέχρι το κάγκελο. Εκεί για αρχή τους περίμενε η αρμάδα του Ευθύμη Καραδήμα που ήδη είχε εξαπολύσει την επίθεση της, που στηρίχτηκε στο νέο άλμπουμ τους! Ο ήχος δεν τους έκανε το χατίρι και οι δυναμικές στις κιθάρες θάφτηκαν, ενώ τα solos πήγαιναν βόλτα με τον αέρα προς απροσδιόριστες κατευθύνσεις! Όμως η τρομερή ενέργεια που έβγαζαν είχε παρασύρει όσους από τους περίπου 3-4000 ήταν παρόντες όταν το “Ambassador of mass” και το “Thirty tyrants” έδειχναν τα δόντια τους ακόμα και στους κακόπιστους! Ένας Καραδήμας που καμία σχέση δεν είχε με τη στατική φιγούρα που ερμήνευε με φειδωλό τρόπο τους στίχους από το νέο τους άλμπουμ στην πρόσφατη εμφάνιση τους στο Fuzz ως support των CRADLE OF FILTH. Όργωνε τη σκηνή ξεσηκώνοντας τον κόσμο και σαρκάζοντας τις χλιαρές αντιδράσεις του κάτω από τον καυτό ήλιο, βγάζοντας έξω το φιλότιμο του καθενός μας για να τους υποστηρίξει. Αν είχαν και τον ήχο που είχαν πιάσει εκείνη τη βραδιά τότε πραγματικά θα είχαν αφήσει τις καλύτερες εντυπώσεις! Από τις επιλογές που θα έκαναν για την παρουσίαση παλιών κομματιών θα μπορούσε κανείς να βγάλει συμπεράσματα για το πως βλέπει ο mastermind τους το τι έχουν κάνει οι NIGHTFALL από τα early 90’s που ξεκίνησαν. Ανέλπιστα επέλεξαν 3 από το “Athenian echoes” (“Ιshtar”, “Armada”, “Iris”), γεγονός που με χαροποίησε πάρα πολύ, εντείνοντας την πεποίθησή μου ότι το νέο υλικό μπορεί να συσχετιστεί άμεσα με το αντίστοιχο εκείνης της περιόδου. Κι αυτό φάνηκε περίτρανα όταν «έπρεπε» να παίξουν το “Diva” και το “Lesbian show”, με το οποίο έκλεισαν και το ωριαίο σετ τους. Ο ήχος που έχουν σήμερα οι NIGHTFALL δεν «κολλάει» με αυτό το υλικό και τα κομμάτια αυτά επιλέχτηκαν, λόγω της απήχησης που έχουν στον κόσμο. Αντίθετα το “Dark red sky”, που εκπροσώπησε τα 00’s άλμπουμ τους λειτούργησε πολύ καλύτερα μαζί με το “Astron black” ! Μακάρι να έχουμε την τύχη να τους ξαναδούμε σύντομα live, γιατί είναι καλύτεροι από ποτέ! Με ένα τρομερό δίδυμο από κιθαρίστες και ένα rhythm section γεμάτο νεύρο και ένταση, οι συναυλίες τους είναι εγγυημένη πηγή ενέργειας και πώρωσης από μια μπάντα που ποτέ δε μπορούσε να παινευτεί για τη συναυλιακή της απόδοση! Πλέον μπορεί και έχει και το καλύτερο υλικό για να υποστηρίξει!
Λευτέρης Τσουρέας
MOONSPELL
Αν και έχασα λόγω του ακατάλληλου της ώρας όλες τις «πρωινές» μπάντες, δεν υπήρχε περίπτωση να χάσω τους αγαπημένους μου MOONSPELL. Με το που μπήκα στο Terra Vibe, ακούστηκαν από τα ηχεία οι πρώτες νότες του “In memoriam” κι έτσι αναγκάστηκα να κάνω ένα μήνα σπριντάρισμα μέχρι τη μεγάλη σκηνή. Αν και η μπάντα φαινόταν καταπονημένη λόγω της ζέστης που υπήρχε εκείνη την ώρα στη Μαλακάσα, τα έδωσαν όλα σε ένα αρκετά καλό setlist που κράτησε περίπου μία ώρα. Ο ήχος ήταν αρκετά καλός, αν και θα μπορούσε να ήταν και καλύτερος, ενώ φάνηκε ότι υπήρχαν και επί σκηνής τεχνικά προβλήματα, με το “Trebraruna” (!) να καταφέρνουν να το παίξουν με τη δεύτερη. Το κοινό ήταν αρκετά θερμό και συμμετείχε σε όλα τα συναυλιακά παιχνιδάκια που έκανε μαζί του ο Fernando, ενώ η μεγάλη έκπληξη στη συναυλία τους αυτήν ήταν η εκπροσώπηση του θρυλικού “Wolfheart” με τέσσερα τραγούδια παρακαλώ! Ειδικά στα “Wolfshade”, “…Of dream and drama” κόντευε να φύγει ο λαιμός μου από τη θέση του. Η εμφάνιση των MOONSPELL δεν άφησε κανέναν παραπονεμένο, αλλά νομίζω ότι θα ήταν ακόμα πιο λειτουργική, αν δεν πραγματοποιούνταν υπό το φως του καυτού ήλιου…
Γιώργος Κόης
GOJIRA
Οι GOJIRA είναι σαν το σλόγκαν για εκείνα τα πατατάκια. «Once you pop, you can’t stop!» μόνο που δεν μιλάμε για συγκρότημα-πατάτα αλλά για συγκρότημα-οδοστρωτήρα το οποίο στην δεύτερη του επίσκεψη στη χώρα μας ήρθε να μας θυμίσει γιατί όλοι μιλάνε γι’ αυτούς. Μπορεί ο ήλιος να βάραγε αλύπητα την ώρα που έπαιζαν, μπορεί τα χίλια (κάπου εκεί νομίζω) άτομα που βρεθήκαμε αρχικά στο μικρό stage για να τους δούμε – ενώ έπαιζαν ήδη ένα μισάωρο στην μεγάλη σκηνή οι MOONSPELL – να κοντέψαμε να πάθουμε έμφραγμα από το κοπάνημα και την ζέστη, τα αδέλφια Duplantier και η παρέα τους μας έδωσαν για ακόμη μια φορά ένα μάθημα για να θυμόμαστε. Και το μάθημα αυτό, τουλάχιστον για εμένα, έλεγε πως υπάρχουν μπάντες τις οποίες όπου και να τις βάλεις να παίξουν, υπό οποιεσδήποτε συνθήκες, θα σε πωρώσουν απίστευτα πολύ και θα αποδώσουν (σκηνικά) με αμείωτο ρυθμό, με απίστευτο ζήλο και αμείωτη ένταση. Σαν να μην τους βάραγε καν κι αυτούς ο καυτός ήλιος τα δώσανε όλα επί σκηνής, κάνοντας μας να χάσουμε μυαλά και σβέρκους με κομματάρες από τα τέσσερα στούντιο άλμπουμ τους.
Ήταν προσωπικά η τρίτη φορά που τους έβλεπα ζωντανά και θα πω αυτό που λέω πάντοτε για τους GOJIRA. Από τις μπάντες που βγήκαν την τελευταία δεκαετία, είναι ένα από τα καλύτερα και πιο ενδιαφέροντα συγκροτήματα στον κόσμο, σίγουρα ό,τι καλύτερο έβγαλε ποτέ για το metal η Γαλλία και ένα από τα σπουδαιότερα σχήματα του τεχνικού αλλά ακραίου χώρου γενικότερα στην ιστορία της αγαπημένης μας μουσικής. Όποιος έχει τις αμφιβολίες του δεν έχει παρά να τους δει live. Το Sonisphere μπορεί να ήρθε και να πέρασε, οι GOJIRA όμως σίγουρα όμως θα ξαναέρθουν, ελπίζω την επόμενη φορά ως headliners σε δική τους συναυλία γιατί είναι μια εμπειρία που θες απλά να ζήσεις ξανά και ξανά και ξανά….
Ορφέας Σπηλιωτόπουλος
MASTODON
Να ξεκαθαρίσω τη θέση μου, για να μην έχουμε παρεξηγήσεις: Οι MASTODON είναι μια μπάντα που τη γουστάρω τρελά. Έχω στην κατοχή μου όλα τα άλμπουμ τους, η μουσική ιδιοφυΐα τους είναι δεδομένη και είναι μάλλον η σημαντικότερη metal μπάντα των τελευταίων πέντε και βάλε ετών. ΟΜΩΣ, αυτή ήταν η έκτη φορά που τους είδα επί σκηνής, με τις πέντε να είναι support. Ε λοιπόν, με εξαίρεση εκείνα τα θρυλικά εγκαίνια του περιοδικού μας στο Gagarin, τις άλλες τέσσερεις φορές είχαν απαράδεκτο 
ήχο. Και το ίδιο συνέβη και στο Sonisphere. Ο ήχος ήταν απλά χαώδης, να μη μπορείς να διακρίνεις την κιθάρα από μπάσο από το μπούκωμα που έβγαινε από τα ηχεία, ενώ και τα φωνητικά τους δεν ήταν και στο καλύτερο επίπεδο. Και όσο αν το setlist τους ήταν ένα mini greatest hits, παρ’ όλα αυτά το τουρλουμπούκι που άκουγα, με απογοήτευσε πλήρως και με οδήγησε στην πλησιέστερη σκιά, προκειμένου να πάρω κουράγιο για το υπόλοιπο του festival. Ίσως τελικά τα τραγούδια των MASTODON είναι τόσο απαιτητικά που δε μπορούν να αποδοθούν επί σκηνής, αλλά εκείνο που νομίζω είναι ότι πρέπει επιτέλους να απολύσουν μια και καλή τον άσχετο ηχολήπτη τους. Αν όντως έχουν προσλάβει κάποιον τέτοιον. Στην αντίθετη περίπτωση, αν δεν είναι ευθύνη του, τότε πιο φρόνιμο θα ήταν να σταματήσουν να κάνουν συναυλίες και να βγάζουν όλη την ενέργειά τους στα εκπληκτικά studio άλμπουμ τους!
Γιώργος Κόης
ROTTING CHRIST
Μπορεί στο φετινό Sonisphere, το μεγάλο όνομα του φεστιβάλ να ήταν οι IRON MAIDEN, εμένα επιτρέψτε μου να πω ότι τα πάντα κρίνονται εκ του αποτελέσματος. Και με αυτή τη λογική, οι ROTTING CHRIST, για μένα προσωπικά, έκλεψαν την παράσταση στη φετινή διοργάνωση. Ίσως αν βλέπαμε “άλλους Maiden” να μην το έγραφα αυτό, αλλά θα το αναλύσουμε παρακάτω το φαινόμενο των Παρθένων.
Οι ROTTING CHRIST αδιαμφισβήτητα περνάνε την κορυφαία περίοδο της καριέρας τους και φροντίζουν πλέον να το αποδεικνύουν σε κάθε τους εμφάνιση, όπου κι αν είναι αυτή και υπό όποιες συνθήκες. Μετά λοιπόν τη sold-out εμφάνισή τους στο Fuzz το χειμώνα και μέσα σε ένα κλίμα αποθέωσης (επιτέλους) από το ελληνικό κοινό, είπαν το καλοκαίρι σε ανοιχτό χώρο και με τον ήλιο να μη μας έχει κάνει ακόμα τη χάρη να εξαφανιστεί, να αποθεωθούν και πάλι από τον κόσμο, έτσι, για το 
γαμώτο και το συνήθειο. Ξεκινώντας με το “Aealo”, ήξερες τι να περιμένεις από τον κόσμο. Με ήχο καλύτερο απ’ ότι στο Fuzz (όπου ήταν πολύ μέτριος), αλλά πάλι όχι σε καλά επίπεδα για την αξία τους (κάτι που έχει μετατραπεί σε «αγκάθι» για τη μπάντα) και με σαφή αέρα μεγάλης μπάντας, για μία ώρα καθήλωσαν όσους πιστούς δεν έκατσαν να περιμένουν «στημένοι» τους MAIDEN στη κεντρική σκηνή.
Το set list τηρουμένων των συνθηκών (δεν ήταν δικό τους σετ άλλωστε) ήταν μια χαρά. Ο κόσμος τα υποστήριξε όλα ανεξαιρέτως (δείγμα του πόσο μεγάλη μπάντα είναι πλέον οι CHRIST), αλλά φυσικά ξεχώρισαν μερικά κομμάτια στα οποία έγινε και ο μεγαλύτερος χαμός. “Nemecic” (για μένα η κορυφαία συνθετική στιγμή των CHRIST), “Among two storms” όπου ανέβηκε στη σκηνή ο Fernardo των MOONSPELL και μας έκαναν τη χαρά να ζήσουμε μια από τις ομορφότερες σκηνές του φετινού
φεστιβαλ, “The sign of evil existence” με τον Fernardo ακόμα επί σκηνής να αποθεώνει τους ROTTING CHRIST και να τραγουδάει λίγο στην αρχή και “Demonon vrosis” το οποίο γίνεται το νέο hit της μπάντας όπως φαίνεται.
Το set έκλεισε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. “Non serviam” με καμια 30-40αριά άτομα επί σκηνής και το μικρόφωνο αντί στο Σάκη σε ένα παλικάρι που το είπε το κομμάτι μια χαρά! Πραγματικές metal καταστάσεις!
Οι ROTTING CHRIST είναι η μεγαλύτερη ελληνική metal μπάντα, στο απόγειο της καριέρας της και το αποδεικνύει σε κάθε της εμφάνιση και κυκλοφορία πλέον. Μπράβο τους και εις ανώτερα!
Μία παρατήρηση… Νομίζω ότι το “King of a stellar war” δε θα πρέπει να λείπει ποτέ από το set τους.
Φραγκίσκος Σαμοΐλης
SLIPKNOT
Όταν πέθανε ο Paul Gray είχα – όπως νομίζω και οι περισσότεροι από εμάς – τις αμφιβολίες μου για το αν θα έβλεπα ποτέ ξανά τους SLIPKNOT επί σκηνής. Είναι λογικό άλλωστε. Σε ένα συγκρότημα με οχτώ εναπομείναντα μέλη, κάποιοι θα ένιωθαν άβολα με μια τέτοια ιδέα και κάποιοι ίσως πιο σίγουροι και αποφασισμένοι να συνεχίσουν αυτό που είχαν ξεκινήσει κάποτε μαζί. Η ανακοίνωση της περιορισμένης καλοκαιρινής περιοδείας, η οποία θα ξεκινούσε από το Ελληνικό Sonisphere, είχε τραβήξει όπως ήταν φυσικό όχι μονάχα το δικό μας ενδιαφέρον, αλλά του πλανήτη όλου. Δεν ξέρω αν το έκαναν για τα λεφτά όπως ισχυρίζονται αρκετοί φίλοι ή αν το έκαναν όντως για τον φίλο και αδελφό τους που πριν έναν χρόνο έφυγε από κοντά τους (και από κοντά μας) – αν και προσωπικά το δεύτερο μου φαίνεται εξίσου πιθανό, τουλάχιστον για κάποια από τα μέλη της μπάντας – όμως ένα είναι σίγουρο. Μιλάμε για την πρώτη τους ζωντανή εμφάνιση οπουδήποτε στον κόσμο μετά τον θάνατο του Gray. Οι fans της μπάντας συνέρρευσαν στο Ελληνικό Sonisphere κατά χιλιάδες, όχι μόνο από την Ελλάδα αλλά από όλες τις άκρες του κόσμου και το κλίμα ήταν σίγουρα φορτισμένο συγκινησιακά. Δεν ήξερα τι να περιμένω. Κανείς δεν ήξερε τι να περιμένει. Ντυμένοι με τις παλιές τους, κόκκινες φόρμες, φορώντας τις παλιές τους μάσκες οι SLIPKNOT έσκασαν στην σκηνή και με έπιασε δέος. Ο Jordison καβάλα στους ώμους του Clown να κάνει σινιάλο στον κόσμο να ξεσηκωθεί, το ίδιο και τα υπόλοιπα μέλη. 
Κάποια πηγαινοέρχονταν νευρικά επάνω στη σκηνή, κάποια κουνιόντουσαν μπρος-πίσω ρυθμικά για να μπουν στον “ρυθμό” τους πριν καν ξεκινήσει το set. Μετά από ελάχιστα λεπτά και εν μέσω επευφημιών από τον κόσμο ήχησε το εισαγωγικό “742617000027” από το ομώνυμο άλμπουμ τους. Ανατριχίλα. “The whole thing I think is sick… the whole thing I think is sick… the whole thing I think is sick” ηχούσε από τα ηχεία του Sonisphere, με τον Sid Wilson να παίρνει φόρα και να πηδάει μέσα στον κόσμο και να επιστρέφει στο πόστο του έγκαιρα για να ξεκινήσουν να παίζουν φυσικά ποιο άλλο, το “(sic)”. Τα μέλη της μπάντας φαίνονταν να είναι αρκετά φορτισμένα συναισθηματικά, ιδιαίτερα ο Corey Taylor, όμως αυτό διοχετεύτηκε όπως ήταν επόμενο σε μια πολύ έντονη σκηνική παρουσία, αρκετά “old school”. Το ότι ο ήχος δεν ήταν ο καλύτερος που είχαν ποτέ επί Ελληνικού εδάφους κατάφερε να περάσει σε δεύτερη μοίρα μόνο και μόνο με την σκηνική τους παρουσία. Από τις ελάχιστες φορές στη ζωή μου που έπιασα τον εαυτό μου να μην τον νοιάζει τόσο ο ήχος αλλά να κοπανιέται μανιασμένα. Το setlist ένα πραγματικό “best of”, παρότι τα έξι από τα δεκατέσσερα τραγούδια ήταν από το πρώτο άλμπουμ. αν και ό,τι και να έπαιζαν οι SLIPKNOT από την δισκογραφία τους, ο κόσμος (κι εγώ φυσικά) θα γούσταρε κάργα. Όσοι δεν ήσασταν εκεί βέβαια ίσως να αναρωτιέστε ποιος έπαιζε στην θέση του Paul Gray και αν τον είχαν επί σκηνής ή όχι. Επάνω στην σκηνή ήταν όλη η μπάντα πλην του αντικαταστάτη (για την περιοδεία) Donnie Steele. Θεωρητικά έπαιζε μπάσο πίσω από την σκηνή (τουλάχιστον αυτή ήταν η πληροφόρηση που είχα) όμως για να πω την αλήθεια μου φάνηκε σαν να μην ακούω καθόλου μπάσο κατά τη διάρκεια του live. Σαν να 
συμφώνησαν ως επιπλέον φόρο τιμής στη μνήμη του Paul, αφού ήταν και η πρώτη τους εμφάνιση, να μην παίξει κανείς άλλος μπάσο εκείνη την ημέρα. Ίσως να ήταν απλά αυτό που είπα πιο πάνω, δηλαδή ο όχι και τόσο καλός ήχος που είχε το συγκρότημα. Περιττό να αναφέρω πως ολόκληρο το συγκρότημα και πάνω απ’ όλα ο Corey Taylor έπαιζε συνέχεια με το κοινό – με την κλασσική στιγμή στο “Spit it out” όπου όλοι κάθονται κάτω και πηδάνε πάνω απότομα και φυσικά ο Wilson (αλλά και άλλα μέλη) συνέχισε απτόητα να βουτάει μέσα στον κόσμο. Κορυφαία στιγμή ανατριχίλας το “Duality” με την στολή του Gray στημένη επί σκηνής και φυσικά το γιγάντιο «2» να δεσπόζει πίσω από το συγκρότημα, με έναν Taylor να ζητάει με σπασμένη από την συγκίνηση φωνή από τον κόσμο να τραγουδήσει μαζί του – ένα τραγούδι εξαιρετικά αφιερωμένο στον αδελφό τους που μπορεί να μην ήταν εκεί μαζί τους με σάρκα και οστά, όμως πιστεύω πως όπου και να βρισκόταν έβλεπε και χαμογελούσε. Δεν γνωρίζω αν θα συνεχίσουν οι SLIPKNOT. Νομίζω πως στην πραγματικότητα κανείς τους δεν γνωρίζει. Το μόνο σίγουρο είναι πως αυτήν τους την εμφάνιση για πολλούς λόγους θα την θυμόμαστε για πάντα. Και ο πιο σημαντικός λόγος απ’ όλους; Γιατί είναι οι SLIPKNOT.
Ορφέας Σπηλιωτόπουλος
IRON MAIDEN
Μετά τους ROTTING CHRIST λοιπόν και την καταπληκτική τους εμφάνιση, κατευθυνόμαστε για την κεντρική σκηνή του Sonisphere για να απολαύσουμε για ακόμα μία φορά τους ΤΕΡΑΣΤΙΟΥΣ! Με κόσμο σαφώς λιγότερο απο τις 2 τουλάχιστον τελευταίες εμφανίσεις τους επι ελληνικού εδάφους, αλλά πάντα διψασμένο για την Σιδηρά Παρθένο, το show ξεκίνησε όπως πάντα… “Doctor, doctor” από U.F.O. στα ηχεία και όλα είναι έτοιμα. Δυστυχώς όμως η εισαγωγή με το “Satellite 15” εκτός του ότι είναι αρκετά μεγάλη (έχει προηγηθεί και το “Doctor, doctor”), κουράζει και η εμφάνιση της μπάντας στη σκηνή με το “Final frontier” δε δίνει το ξέσπασμα που θα ήθελα προσωπικά σε ένα live MAIDEN.
Να ξεκαθαρίσω ότι το “Final frontier” δε μου αρέσει σαν άλμπουμ, όπως και γενικά με εξαίρεση το “Brave new world” δεν ικανοποιούμαι με τις δισκογραφικές προσπάθειες των MAIDEN μετά το reunion. Όμως στηρίζω και πάντα θα στηρίζω τις μπάντες που προωθούν το άλμπουμ τους live και καλά έκαναν οι IRON MAIDEN και έπαιξαν 4 κομμάτια από το “Final frontier”.
Στα του live όμως ξανά, μετά το χλιαρό ξεκίνημα (κάτι που φάνηκε και από τις αντιδράσεις του κόσμου) με το “Final frontier”, η συνέχεια με το πρώτο single του άλμπουμ, το “El Dorado”, δεν ήταν και πολύ διαφορετική. Μπορεί το κομμάτι να ηχεί πιο δυναμικό live, αλλά παραμένει μια μέτρια σύνθεση για τα δεδομένα των MAIDEN και ο κόσμος δεν έδειχνε να ανταποκρίνεται… Μέχρι που ακούστηκε η εισαγωγή του “2 minutes to midnight” και κατάλαβες ότι βρισκόσουν σε συναυλία IRON MAIDEN, τουλάχιστον από πλευράς ανταπόκρισης από τον κόσμο.
Η τριάδα των “The talisman”, “Coming home” και “Dance of death”, δημιούργησε μια «κοιλιά» στο πρόγραμμα με τις αντιδράσεις του κόσμου να αποδεικνύουν τα του λόγου το αληθές, και κάπου εκεί, ο συνήθης ύποπτος ονόματι “The trooper” ήρθε να «σηκώσει» τη Μαλακάσα για ακόμα μια φορά στο πόδι! Το “The wickerman”, είναι από τα λίγα τραγούδια της μετα-reunion περιόδου των MAIDEN που μπορεί εύκολα να διεκδικήσει μια θέση στα set list τους και το απέδειξε για ακόμα μια φορά. Πολύ ωραίο τραγούδι πραγματικά. 
Κάπου εδώ όμως πρέπει να πω και δύο λογάκια για τον Bruce Dickinson, για τον μεγαλύτερο, εν ζωή πλέον (αφού ο Dio δεν είναι ανάμεσά μας), τραγουδιστή του heavy metal κατά την ταπεινή μου άποψη. Καταλαβαίνω (έστω κι αν σαν ΟΠΑΔΟΣ της μπάντας δεν το δέχομαι) ότι για διάφορους λόγους δε θες να παίξεις το “Alexander the great”. Δικαίωμά σου φυσικά και ας στο ζητάνε εδώ και πόσα χρόνια κάτι χιλιάδες οπαδοί σου στην Ελλαδίτσα. Όμως έχει καταντήσει ειρωνικό, κουραστικό και ταυτόχρονα εκνευριστικό αυτό που γίνεται κάθε φορά πλέον. Το να τραγουδάει ο Dickinson το ρεφρέν α καπέλα και αυτό ήταν. Εντάξει, κάποια στιγμή πρέπει να σταματήσει αυτό. Δεν το θες, μην ασχολείσαι με τον κόσμο. Δηλαδή του δίνεις κάτι με αυτό που κάνεις; Εγώ προσωπικά, το εκλαμβάνω σαν κοροϊδία και τίποτα παραπάνω. Γνώμη μου, και όποιος θέλει ας κράξει ελεύθερα. Όμως μερικά πράγματα ας τα βλέπουμε λίγο καλύτερα και χωρίς παρωπίδες. Γιατί οι οπαδοί είμαστε το ίδιο σημαντικοί όσο και η μπάντα. Και ας το καταλάβουμε κάποια στιγμή αυτό.
Μετά λοιπόν την «υπέροχη» σφήνα της α καπέλα εκτέλεσης του ρεφρέν του “Alexander the great” από τον Bruce, μπαίνει το “Blood brothers”, το οποίο ίσως απολάμβανα υπό άλλες συνθήκες, μιας και είναι πολύ καλό κομμάτι, αλλά συγνώμη, δεν είχα αυτή τη διάθεση μετά από τόσες φορές που έχω βιώσει το ίδιο πράγμα για ένα κομμάτι που αν παιχτεί ποτέ στην Ελλάδα θα γκρεμιστεί ότι υπάρχει στο χώρο!
Μετά το “Blood brothers”, το “When the wild wind blows” θα κλείσει ουσιαστικά το μέρος του set με τα πιο καινούργια κομμάτια των Βρετανών και θα το κάνει ιδανικά είναι η αλήθεια, μιας και αποτελεί το κορυφαίο κομμάτι του “Final frontier”, πάντα κατά τη γνώμη μου.
Σε γενικές γραμμές η εμφάνιση των MAIDEN δεν είναι και από τις καλύτερές τους μέχρι τώρα στην Ελλάδα. Ίσως είναι και η χειρότερη. Ένας Dickinson που ναι μεν είναι αεικίνητος και χάρμα οφθαλμών επί σκηνής (ο πλέον χαρισματικός frontman), αλλά υπέρμετρα τυπικός, κάτι το απρόσμενο από αυτόν, μιας και όσοι τους έχουμε δει κι άλλες φορές, έχουμε δει πολλά περισσότερα πράγματα, φανερά εκνευρισμένος σε στιγμές με τα καπνογόνα που άναβαν (αν και δικαιολογημένα ως ένα σημείο αφού ο καπνός από ένα καπνογόνο μπροστά τον επηρέασε φανερά σε ένα σημείο), αλλά όχι ο γνωστός τεράστιος Bruce Dickinson. Οι υπόλοιποι MAIDEN σταθερά υπερκινητικοί και το show κλασικά μεγαλοπρεπές με τους Eddie να κλέβουν και φέτος την παράσταση. Ο ήχος κάπως μας τα χάλασε που δεν ήταν ιδιαίτερα καλός, και ειδικά προς το τέλος χειροτέρεψε.
Και βουτιά στο ένδοξο παρελθόν πλέον. “The evil that men do”, “Fear of the dark” (με τον καθιερωμένο πλέον κακό χαμό!) και “Iron maiden” για να φτάσουμε στο τέλος του βασικού σετ της βραδιάς.
Χωρίς πολύ καθυστέρηση, το encore ξεκινάει με το “The number of the beast”, για να το διαδεχθεί το “Hallowed be thy name” με την πιο ανατριχιαστική εισαγωγή που έχουν γράψει ποτέ οι IRON MAIDEN και να φτάσουμε στο κλείσιμο της βραδιάς με το “Running free”.
Οι IRON MAIDEN ήταν και παραμένουν το κορυφαίο metal συγκρότημα για μένα. Και στο αέναο ερώτημα “MAIDEN ή METALLICA”, απαντώ “MAIDEN”. Αλλά δε μπορώ να παραβλέψω ότι live πλέον οι METALLICA, είναι η κορυφαία μπάντα του πλανήτη αυτή τη στιγμή. Και μόνο και μόνο που αλλάζουν το set list τους ανάλογα με το κοινό τους, τα λέει όλα. Όσο και να τους κατηγορούμε για διάφορα, αυτό δείχνει το λιγότερο εκτίμηση σε αυτούς που τους έκαναν αυτό που είναι τόσα χρόνια. Οι IRON MAIDEN μου έχουν χαρίσει μοναδικές live εμπειρίες τις 5 φορές που τους έχω δει. Αυτή όμως ήταν η χειρότερη εμφάνισή τους επί Ελληνικού εδάφους. Τόσο από πλευράς set list, όσο όμως και από πλευρά απόδοσης. Καταλαβαίνω, ότι κάποιοι τους έβλεπαν για πρώτη φορά και μόνο και μόνο από την «αρρώστια» τους, πέρασαν super. Και καλά έκαναν! Αλλά από τους ΘΕΟΥΣ θες μόνο τα καλύτερα. Και αυτό δε μου το έδωσαν οι MAIDEN φέτος. Ίσως η μόνη ελπίδα να δούμε σοβαρό και καλό set list πλέον από αυτούς είναι να κάνουν ότι και οι JUDAS PRIEST… 
Γουστάραμε και γουστάρουμε κάποια κομμάτια-ύμνους του heavy metal. Αλλά όταν υπάρχουν τόσα και τόσα άλλα, επίσης ύμνοι και καλύτερα, γιατί να μένουν απέξω επιδεικτικά; Το να τα αναφέρουμε είναι περιττό. Ήταν μια κακή παρένθεση ελπίζω και φυσικά θα είμαστε πάλι εκεί την επόμενη φορά και πάλι, γιατί είπαμε… Ναι μεν ΟΠΑΔΟΙ της μπάντας, αλλά…
Άντε και του χρόνου ακόμα καλύτερα!
Φραγκίσκος Σαμοΐλης
(κι επειδή μία τέτοια εμφάνιση των IRON MAIDEN, δεν θα μπορούσε παρά να ερμηνευτεί με διαφορετικούς τρόπους, δημοσιεύουμε και τη δεύτερη άποψη για το live τους)
Θα είναι η εμφάνιση των MAIDEN στη χώρα μας που θα σηκώσει τις περισσότερες συζητήσεις… Και γι’ αυτό θαρρώ ευθύνεται το υλικό του “The final frontier” άλμπουμ σε καθοριστικό βαθμό και όχι η απόδοση τους! Και όπως και να το κάνουμε οι Άγγλοι θρύλοι ανέκαθεν όταν έβγαιναν σε περιοδεία για να προωθήσουν νέο δίσκο, διαμόρφωναν ανάλογα τη σκηνή και επέλεγαν να παρουσιάσουν ένα πολύ μεγάλο μέρος του! Μάλιστα όταν έχουν κάνει και περιοδείες το 2005 και 2008 με υλικό αποκλειστικά από το 80’s παρελθόν τους, αυτή η ανάγκη είναι επιβεβλημένη και για λόγους δεοντολογίας! Αλλιώς τί νόημα θα είχε να παίξουν 1-2 καινούρια κομμάτια και μετά ξανά παλιά; Αν το έκαναν θα μπορούσαν να κατηγορηθούν όπως άλλες μεγάλες μπάντες του παρελθόντος που βγάζουν συνεχώς δίσκους, που στα live τους αποφεύγουν να παρουσιάσουν με τον ίδιο τρόπο που κάνουν οι MAIDEN. Ξέχασε κανείς το γεγονός ότι παρουσίαζαν ολόκληρο το “A matter of life and death” άλμπουμ το 2007; Γιατί κανείς τότε δεν γκρίνιαξε; Μήπως γιατί εκείνος ο δίσκος άρεσε στο κοινό τους; Η μήπως γιατί είχαν παίξει καλύτερα το “Fear of the dark”, το “The number of the beast”, το “Trooper” και το “Hallowed be thy name”;
Ξεκάθαρα λοιπόν τα πράγματα: Όσοι ήμασταν εκεί είδαμε τους IRON MAIDEN σε μια ακόμα περιοδεία νέου τους δίσκου, τον οποίο τίμησαν με τα “The final frontier”, “El Dorado”, “The talisman”, “Coming home” και “When the wild wind blows”. Έτσι τα 40 λεπτά από το, σχεδόν, δίωρο σετ τους ήταν το νέο υλικό, το οποίο ως ένα βαθμό φάνηκε να λειτουργεί καλύτερα live σε όσους το θεωρούν κακό δίσκο. Όπως και να έχει οι ίδιοι πιστεύουν σε αυτό το υλικό κι αυτό φάνηκε από την παραστατικότητα στις κινήσεις και στις εκφράσεις που είχε ο Bruce Dickinson όταν ερμήνευε τα νέα κομμάτια, κάτι που δεν έκανε σε κανένα από τα παλιότερα! Είναι όμως υλικό υποτονικό, mid tempo που δεν έχει εκρηκτικά σημεία και riffs που να κεντρίζουν το ενδιαφέρον! Ακόμα και το απλοϊκό riff του “Dance of death” ξεσήκωσε τον κόσμο πριν γίνει ο πρώτος χαμός με το “The trooper” που ακολούθησε. Tα καπνογόνα, ξύπνησαν μνήμες από την εμφάνιση τους το 1999 στη Ριζούπολη για την “Ed hunter tour” και ο Bruce Dickinson έχασε τους στίχους του “The wicker man”, όντας εκνευρισμένος με όσα έβλεπε. Θα μου επιτρέψετε εδώ να καυτηριάσω και κομμάτια σαν το “Blood brothers” που πραγματικά δεν μπορούν να σταθούν επάξια live απέναντι σε ύμνους σαν το “The evil that men do”, που σφύζουν από εναλλαγές ρυθμών, γέφυρες και ευφάνταστες φωνητικές γραμμές. Μήπως γι’ αυτό και ο κόσμος ξέσπαγε σαν τρελός όταν άκουγε αυτά τα κομμάτια σαν να λέει έκδηλα «πλήρωσα τόσα λεφτά να σας δω και δεν το ευχαριστιέμαι καθόλου».
Ο Harris όπως πάντα είχε και όρεξη και διάθεση και τα πήγε όπως πάντα περίφημα! Ο Nicko McBrain είναι ένας ντράμερ που λόγω ηλικίας δεν αποδίδει όπως παλιά, όμως έχει ακόμα το χάρισμα να «γεμίζει» με αλλαγές ρυθμών και γυρίσματα τις συνθέσεις τους! Και εκείνη τη βραδιά η κιθαριστική τριάδα τα πήγε μια χαρά, συνθέτοντας ένα παζλ που μόνο διεκπαιρεωτική εμφάνιση δε μπορούσε να την πει κανείς! Αυτοί είναι οι MAIDEN παιδιά τί να κάνουμε! Μια μπάντα που σπάνια παίζει αποστομωτικά, αλλά λειτουργεί στη σκηνή σαν σε «συντήρηση δυνάμεων». Θέλετε η ηλικία, θέλετε το επιβαρυμένο πρόγραμμα δεν ξέρω! Όμως είμαι κάτι παραπάνω από σίγουρος ότι αν είχαν να παρουσιάσουν ένα δίσκο που ο κόσμος τον γούσταρε, τότε όλοι θα έλεγαν «είδαμε επιτέλους MAIDEN να παίζουν έξω από τα συνηθισμένα». Και πρέπει να μάθουμε να σεβόμαστε το νέο υλικό ενός σχήματος, άσχετα αν μας αρέσει ή όχι γιατί αυτό διαχωρίζει τον καλλιτέχνη από τον έμπορα. Ο έμπορας θα δίνει στο κοινό «αυτό που θέλει» και θα παίζει τα ίδια κομμάτια εσαεί, αδιαφορώντας επιδεικτικά για το γεγονός ότι είναι σε περιοδεία για νέο άλμπουμ! Φαντάζεστε να ήσασταν στη “Somewhere on tour” και να μην ακούγατε το “Sea of madness”, το “The loneliness of a long distance runner” και το “Caught somewhere in time”; Θα σας αρκούσε να ακούσετε μόνο το “Wasted years” και το “Heaven can wait”, για να ξανακούσετε το “Two minutes to midnight” και το “The trooper”; Αν το καλοσκεφθείτε ίσως καταλάβετε γιατί η εμφάνιση αυτή δεν ξεσήκωσε τον κόσμο όπως όλες τις άλλες φορές – ακόμα και στο “Virtual XI” χαμός είχε γίνει – και κυριότερα γιατί έδειξε τους MAIDEN να έχουν εκτεθεί στους οπαδούς τους.
Και ακόμα χειρότερο ήταν το γεγονός ότι ο Dickinson επανήλθε στο θέμα με το “Alexander the great”, ξεφτιλίζοντας τη νοημοσύνη μας λέγοντας με θράσος «δε θα σας το παίξουμε, αλλά θα σας τραγουδήσω τους στίχους του μόνος μου». Κρίμα…
Το show των MAIDEN είναι ίδιο κι απαράλλαχτο όπου κι αν τους δεις στον κόσμο, κι αυτό είναι καλό από την άποψη ότι δεν υποβιβάζουν την «ποιότητα» του θεάματος που βλέπουμε και στη χώρα μας – θυμάστε που δεν έφερναν όλο τον εξοπλισμό μαζί τους;
Αν λοιπόν υπάρχει έστω και ένας που πιστεύει πως αν δει τους MAIDEN σε μια άλλη βραδιά της περιοδείας αυτής θα περάσει καλύτερα λόγω, ενδεχόμενα, καλύτερης απόδοσης τους τότε όσα αναφέρονται σε αυτό το κείμενο είναι άκαιρα. Πολύ φοβάμαι όμως ότι είναι αληθή, όσο η διάθεση τους να προβάλλουν το νέο τους υλικό, αδιαφορώντας για πολλοστή φορά να «ξεθάψουν» διαμάντια από το παρελθόν τους, σκορπώντας τον ενθουσιασμό στους πολυάριθμούς φίλους τους. Και μιλάμε για οπαδούς που ήρθαν μόνο για MAIDEN και δεν μπήκαν καν στον κόπο να πάνε να δουν τη μεγαλύτερη ελληνική metal μπάντα που σάρωνε τα πάντα στη μικρή σκηνή… Καθόλου τυχαία ο κόσμος πριν τις 8 ήταν 5-6.000 και μετά ξεπεράσει τις 12-13.000! Είναι Maidenάδες τί να κάνουμε…..
Λευτέρης Τσουρέας
Φωτογραφίες: Πέτρος Καραλής
