ΟΝΟΜΑ ΑΛΜΠΟΥΜ: “Crack the skye” – MASTODON
ΕΤΟΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ: 2009
ΕΤΑΙΡΕΙΑ: Reprise
ΠΑΡΑΓΩΓΟΣ: Brendan O’ Brien
ΣΥΝΘΕΣΗ:
Troy Sanders: μπάσο, φωνητικά
Brent Hinds: κιθάρα, φωνητικά
Bill Kelliher: κιθάρα
Brann Dailor: τύμπανα
Δέκα χρόνια σήμερα από το “Crack the skye” των MASTODON, δέκα χρόνια από έναν από τους πιο κομβικούς δίσκους στην ιστορία του heavy metal στον εικοστό-πρώτο αιώνα. Πάνω απ’ όλα, το “Crack the skye” είναι το σημείο εκκίνησης στη σύγχρονη ιστορία της μπάντας από την Ατλάντα, το προ και μετά Χριστού αν θέλετε. Πρόκειται για έναν από τους πιο ρηξικέλευθους progressive δίσκους που συνεχίζει μέχρι και σήμερα να μου προσφέρει τροφή για σκέψη και που επιπλέον επαναπροσδιόρισε αυτό που λέμε έμπνευση και τα όρια της.
Με το “Crack the skye” κλείνει ο κύκλος των concept δίσκων πάνω στα στοιχεία της γης. Από το 2002 με το κορυφαίο ντεμπούτο “Remission” που αφορούσε στο στιχουργικό κομμάτι τη φωτιά, στο θρυλικό “Leviathan” εμπνευσμένο από το Moby Dick και τη μάχη στη θάλασσα, στο “Blood mountain” του 2006 με θέμα τη γη, το “Crack the skye” μας ταξιδεύει στον αιθέρα και ό,τι μπορεί να συσχετίσει ο ανθρώπινος νους με τα σύννεφα και το αιθέριο. Αυτό από μόνο του είναι ένδειξη του πόσο ψηλά (κυριολεχτικά και μεταφορικά) ανέβασε το πήχη η μπάντα και του μεγέθους της πρόκλησης που έθεσαν στους εαυτούς τους. Με τα τρία πρώτα, οι MASTODON είχαν ήδη γράψει το όνομα τους με ανεξίτηλο μελάνι και όδευαν στη κορυφή, πράγμα που περατώθηκε με τους πιο εμπορικούς δίσκους που ακολούθησαν το “Crack the skye” – το μετά Χριστού που σας έλεγα. Στην ενασχόλησή τους με το αιθέριο και τον αιθέρα, η μπάντα βούτηξε σ’ ένα ψυχεδελικό σύμπαν στο οποίο μια χαμένη ψυχή επιπλέει στο διάστημα (“Oblivion”) και βρίσκει τον ξενιστή της στο σώμα του Ρασπούτιν τον οποίο καθοδηγεί σε απόπειρα εκθρόνισης του Τσάρου (“The Czar”). Ο συνωμότης Ρασπούτιν ταξιδεύει στο χωροχρόνο για να βρει το νεκρό κορμί και να επανενώσει τη χαμένη ψυχή με το ανθρώπινο σώμα αλλά στο τέλος είναι πολύ αργά μιας και για το θαμμένο κάτω από τη γη κορμί δεν υπάρχει επιστροφή στον υπαρκτό κόσμο (“The last baron”). Η εν λόγω ψυχή είναι μια αναφορά στην αδερφή του ντράμερ Brann Dailor, Skye, που αυτοκτόνησε στα 14 της χρόνια. Σύμφωνα με τον ίδιο, η θλίψη που ο χαμός αγαπημένου προσώπου προκαλεί είναι τέτοια που μπορεί να προκαλέσει μια ρωγμή στον ουρανό (“Crack the skye). Από δω και μπρος, ο θάνατος αγαπημένων προσώπων και η οδύνη θα πρωταγωνιστήσουν περισσότερο στο στιχουργικό κομμάτι των μετέπειτα δίσκων (με το “Emperor of sand” να είναι αφιερωμένο στη μάχη με τον καρκίνο αγαπημένων προσώπων της μπάντας).
Αν με τους προγενέστερους δίσκους η περιγραφή του μουσικού σύμπαντος της μπάντας ως σύζευξη των METALLICA και RUSH με στοιχεία sludge επαρκούσε, εδώ όλα ανατρέπονται μιας και, ως ιδανικό παρτενέρ στην «αιθέρια» θεματολογία, οι MASTODON ανακαλύπτουν τους PINK FLOYD, KING CRIMSON, CAN, VAN DER GRAAF GENERATOR. Βασικά την αφρόκρεμα του ψυχεδελικού και πομπώδους progressive rock. Αν νομίζατε πως οι τρεις πρώτοι δίσκοι είχαν διάχυτα prog χαρακτηριστικά, τότε εδώ το ποτήρι ξεχειλίζει και γίνεται ένας prog χείμαρρος. Δεν είναι τυχαίο ότι το Βρετανικό περιοδικό Prog τοποθέτησε το “Crack the skye” στη θέση 57 στους τοπ 100 prog δίσκους. Στα επτά κομμάτια του “Crack the skye” και τα πενήντα συνολικά λεπτά, η μπάντα κόβει εντελώς τον ομφάλιο λώρο και αφήνεται ελεύθερη στο ρεύμα και όπου πάει. Αυτό είναι που αποκαλώ έμπνευση και δημιουργικότητα στο ζενίθ της. Εν ολίγοις, αφήνουν πίσω τους το sludge και τα ογκώδη ριφ, τις ταχύτητες και ό,τι την κρατούσε δεμένη σ’ έναν πιο σκληρό ήχο και πειραματίζεται με νέα όργανα, ήχους, διάρκειες κομματιών, μοντέλα ηχογράφησης και (πάλι κομβικό σημείο εδώ) ο Brann Dailor συμμετέχει στα φωνητικά μαζί με τους Brent Hinds (κιθάρα) και Troy Sanders (μπάσο). Από δω και πέρα ο ντράμερ χταπόδι και εν γένει τρομερό παιδί θα αναλάβει σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό τη σύνθεση και τα φωνητικά σε σημείο που θα έχει τα lead φωνητικά στο “Emperor of sand” του 2017.
Από πού να αρχίσω να συζητάω και να αναλύω το μουσικό σύμπαν του “Crack the skye”; Δεν ξέρω πόσο εύκολο είναι να το εξηγήσω από το να το ζήσετε (κατά προτίμηση μ’ ένα σωστό ηχοσύστημα και σε βινύλιο) γιατί είναι ένας δίσκος ταξίδι όπως αρμόζει στην ενασχόληση με το αιθέριο. Δεν έχει χιτάκια (πέρα ίσως από το πιασάρικο “Oblivion”) και δεν θα συναντήσετε εδώ κομμάτια για το mosh pit όπως το κλασσικό “Blood and thunder”. Εδώ, τίποτε δεν θυμίζει το “Leviathan” και κομμάτια δυναμίτες όπως τον εναρκτήριο εγκέλαδο του δεύτερου δίσκου των MASTODON. Με το “Crack the skye” η μπάντα μας ζητάει να αναπαυθούμε άνετα (ίσως και να ξαπλώσουμε με κλειστά μάτια;) και να σκεφτούμε. Ίσως γι’ αυτό αρκετοί οπαδοί είδαν τη στροφή αυτή σαν ξεπούλημα στον ήχο και το ύφος που εγκαθίδρυσε τη μπάντα αρχικά. Όντως, ό,τι και να κάνουμε, το “Blood and thunder” είναι ΤΟ χιτ της μπάντας (ακόμα και για κείνους που γουστάρουν τα πιο “pop” χιτ της ύστερης καριέρας των MASTODON) και σημείο εκκίνησης ενός ξέφρενου mosh pit. Επιπλέον, τουλάχιστον με την εμπειρία που έχω μέχρι τώρα, το “Crack the skye” δεν ενδείκνυται για ζωντανές εκτελέσεις. Ίσως γιατί η μπάντα δεν με ξεσηκώνει στις ζωντανές εμφανίσεις της, ίσως γιατί ο ήχος συχνά δεν είναι καλός και τέλος πάντων η πολύπλοκη αυτή μουσική δεν μεταφέρεται άνετα στο σανίδι. Ωστόσο, και με δέκα χρόνια να έχουν περάσει, καταλήγω ξανά και ξανά πως οι MASTODON μετουσίωσαν ένα ανυπέρβλητο μουσικό, εικαστικό και ποιητικό όραμα και έκλεισαν έναν κύκλο δίσκων που αποτελούν σαν σύνολο μια ιδιαίτερη σπουδή πάνω στην ίδια τη ζωή και τη μουσική, όπως και να την κατηγοριοποιήσετε. Σε άλλα δέκα χρόνια θα έχουμε να μιλάμε για το πόσες ακόμα μπάντες βρήκαν το πρότυπο τους στους MASTODON (νισάφι πια με τις μπάντες που προσπαθούν να ακουστούν ακριβώς το ίδιο!) και θα επιστρέφουμε στο “Crack the skye” με αμείωτο ενδιαφέρον και όρεξη για το αιθέριο ταξίδι της Skye με τον Ρασπούτιν στο χωροχρόνο.
Did you know that:
– Στο ομώνυμο κομμάτι του δίσκου τα brutal φωνητικά έχει αναλάβει ο κολλητός φίλος της μπάντας Scott Kelly των NEUROSIS. Για να αποδώσει καλύτερα το ρόλο του, ο Kelly μίλησε με τον πατέρα του Dailor για το χαμό της κόρης του Skye και τραγούδησε με μια φωτογραφία της μπροστά του.
– Παρόλη τη στροφή στο ύφος και τον ήχο, το “Crack the skye” πήγε πολύ καλά εμπορικά με πολλές ψηλές θέσεις σε διεθνή chart.
– Τα επτά κομμάτια του δίσκου λέγεται πως αναπαριστούν τα επτά στάδια του θρήνου που περνάει κάποιος μετά το χαμό αγαπημένου προσώπου (και δω της οικογένειας Dailor).
Φίλιππος Φίλης
