«Άραζαν κι έβγαζαν εκατομμύρια και ήρθε το streaming & τους… δάγκωσε τον κ**ο»!
Στο Part 2 της σπουδαίας μας συζήτησης με τον Dennis Stratton (διαβάστε εδώ το πρώτο μέρος), σταθήκαμε σ’ ένα από τα πιο αγαπημένα, αλλά συνάμα και πιο underrated κομμάτια των IRON MAIDEN, το “Strange World”, στις κιθαριστικές αρμονίες που έβαλε με την ένταξή του στην μπάντα πίσω στο 1979, αφήνοντας μια παρακαταθήκη που κρατάει μέχρι και σήμερα, αλλά κυρίως μιλήσαμε για τους λόγους για τους οποίους βλέπουμε όλα τα συγκροτήματα, ακόμη κι αν έχουν 50χρονη και 60χρονη πορεία στη μουσική, να συνεχίζουν να γράφουν και να περιοδεύουν… Για τη διαφορά όλων όσων είχαν συνηθίσει να ζουν τη ζωή του εκατομμυριούχου, μέχρι που ήρθε το streaming και το downloading για να τους… δαγκώσει τον κώλο, εκείνων που περιοδεύουν απλά και μόνο επειδή αγαπούν αυτό που κάνουν και όλων των υπολοίπων, που δεν έχουν τα χρήματα για να βγουν σε tours…
Ένα από τα αγαπημένα μου τραγούδια όλων των εποχών, όχι επειδή είναι των IRON MAIDEN, είναι το “Strange world”. Ένα λίγο… υποτιμημένο τραγούδι ανάμεσα στους οπαδούς των IM και του Heavy Metal! Σχεδόν κανένας δεν το αναφέρει στο Top 10 του από την μπάντα ή στο Top 20 της μουσικής αυτής. Πιστεύω ακράδαντα, όμως, ότι αν αυτό το κομμάτι είχε γραφτεί, ηχογραφηθεί και παιχτεί από μια μπάντα όπως οι SCORPIONS, για παράδειγμα, ή οι WHITESNAKE, θα ήταν μέσα στην πρώτη δεκάδα! Και όλος ο κόσμος θα το ήξερε… Είτε θα μιλούσαμε για έναν τύπο στην Ινδία, είτε για έναν Εσκιμώο στην Ανταρκτική! Όλοι θα γνώριζαν το “Strange World”, όπως ξέρουν, πχ, το “Always Somewhere”, το “Still Loving You”, το “Is This Love”, κτλ. Θα γινόταν πιο εύκολα, δηλαδή, ένα super hit σαν το “Nothing Else Matters” και το “Unforgiven” των METALLICA. Όλοι γνωρίζουν αυτά τα τραγούδια. Γιατί, κατά τη γνώμη σου, το “Strange World” δεν είναι μέσα σε αυτή τη λίστα και γιατί οι IRON MAIDEN δεν έχουν ως συγκρότημα ένα τραγούδι σαν αυτά που προανέφερα, το οποίο και να ξέρουν όλοι; Από ένα παιδί μέχρι και ένα γέρο ή έναν… Εσκιμώο.
Δεν μπορώ πραγματικά να πω ότι, να, αυτός είναι ο λόγος. Θα πω αυτό που νομίζω. Πάμε πάλι στην αρχή και στην περιοδεία Metal for Muthas το 1979. Ο Steve και η μπάντα ήθελαν πάντα ένα γρήγορο σετ. Δεν ήθελαν τίποτα αργό, εκτός από το “Remember Tomorrow”. Δεν μπορώ να θυμηθώ κανένα τραγούδι, που να σε βοηθάει να παίρνεις την ανάσα σου πίσω! Το σετ ήταν γεμάτο με… 100 μίλια την ώρα σε ρυθμό! Όλο το σετ ήταν σε γρήγορο ρυθμό. Ήταν γεμάτο από το λεπτό που βγήκαμε στη σκηνή, μέχρι και το λεπτό που τελειώσαμε. Γι’ αυτό το λόγο δεν «είδαμε» ποτέ το “Strange World”. Γιατί είναι μπαλάντα και είναι αργό κομμάτι. Νομίζω ότι ο Rod Smallwood είχε αυτή την άποψη ή ο Steve, ότι το κομμάτι αυτό επειδή ήταν αργό θα έριχνε όλη την ένταση στο χώρο, θα «έριχνε» τους οπαδούς. Δεν το ήθελαν αυτό. Ήθελαν να είναι στην «τσίτα» όλο το σετ.
Οπότε αυτός ήταν ο λόγος, θεωρώ, που δεν μπήκε στο set list, όταν βγήκαμε για πρώτη φορά για την περιοδεία Metal for Muthas. Μετά απ’ αυτήν, συνεχίσαμε κατευθείαν στην περιοδεία των JUDAS PRIEST. Και αυτό που πρέπει να θυμάστε για ένα Support συγκρότημα σε σύγκριση με ένα Headlining συγκρότημα, είναι ότι το set κόβεται στο μισό (σ.σ. δεν έχεις τον ίδιο χρόνο). Έχουμε, λοιπόν, στο Metal for Muthas ολόκληρο σετ, κάπου 1 ώρα και 20 λεπτά, και το Rock ‘n’ Roll κοινό τρελαίνεται. Δεν υπάρχει χρόνος, ωστόσο, στην περιοδεία των JUDAS PRIEST για να βάλουμε το “Strange World”. Το τελευταίο πράγμα που θέλεις να βάλεις σε ένα σετ, όταν υποστηρίζεις μια μεγάλη μπάντα, είναι ένα αργό τραγούδι, εκτός και αν είναι ένα Hit Single. Γιατί το όλο σετ πρέπει να «τρέχει» με 100 μίλια την ώρα, σε υψηλούς ρυθμούς. Δεν μπορώ να θυμηθώ ποια τραγούδια είχαμε βάλει στο σετ από το πρώτο άλμπουμ, ήταν μέσα, όμως, όλα τα γρήγορα. Και το “Remember Tomorrow”, νομίζω, είχε συμπεριληφθεί επειδή είχε γρήγορες και διαφορετικές αλλαγές χρόνου, κάτι που χαρακτήριζε την μπάντα.
Όταν τελειώσαμε την περιοδεία των JUDAS PRIEST, πήγαμε πίσω, ηχογραφήσαμε το άλμπουμ και τότε άρχισα να δουλεύω πάνω στο Strange World, για το οποίο σκέφτηκα, ουάου, αυτό είναι λίγο «δικό μου», γιατί προέρχομαι από μία μπάντα, τους REMUS DOWN BOULEVARD, κι αυτό είναι μελωδικό. Δεν τρέχει 100% με… 100 μίλια την ώρα σε όλη τη διαδρομή. Αυτό είναι σαν μια μικρή ανάπαυλα. Υπέροχο. Και το επόμενο λεπτό, είμαστε πάλι στην περιοδεία των KISS… Ξανά! 45 λεπτά σετ. Επιτρέπονται μόνο 6-7-8, το πολύ 9 τραγούδια. Οπότε το “Strange World” μένει πάλι πίσω. Τώρα, αυτή είναι μια αληθινή ιστορία, όχι απλά η άποψή μου.
Δεν είχα παίξει το “Strange World” ζωντανά ούτε μία φορά με τους IRON MAIDEN στα δύο χρόνια που κάναμε τις περιοδείες με τους KISS και όλα τα υπόλοιπα. Μέχρι που άρχισα να δουλεύω στο εξωτερικό, στην Ευρώπη, ειδικά στην Ιταλία, στα IRON MAIDEN Conventions. Τώρα ερχόμαστε χρόνια μετά, με τους LIONHEART, τους PRAYING MANTIS και άλλες μπάντες. Προχωράμε στο 2002 και παίρνω ένα μήνυμα από την Ιταλία, από κάποιον που με ρωτάει αν θα πάω εκεί για να παίξω με μια tribute band των IRON MAIDEN που λέγεται CLAIRVOYANCE. Για να παίξω το set των IRON MAIDEN που κάναμε ως support, το οποίο ήταν 45 λεπτά. Και είπα, ναι, φανταστικά, αλλά δεν χρειάζεται να παίξουμε μόνο 45 λεπτά… Μπορούμε να παίξουμε μια ώρα. Μπορούμε να παίξουμε μια ώρα και δέκα λεπτά, γιατί αυτό ήταν το σετ που κάναμε στην περιοδεία Metal for Muthas Tour. Αλλά ας διαλέξουμε τα καλύτερα τραγούδια. Βασικά, αυτό που συνέβη ήταν ότι πήγα στην Ιταλία το 2003-04 και δούλεψα με τους Clairvoyance. Και ήταν τέλεια, φανταστικά. Δεν είχαμε συμπεριλάβει, όμως, το “Strange World”… Οι CLAIRVOYANCE θα ανέβαιναν στη σκηνή με 45 λεπτά σετ από τα δικά τους τραγούδια και στη συνέχεια θα ανέβαινα εγώ και θα έκανα άλλα 45 λεπτά – 1 ώρα και αυτό ήταν το time up. Και πάλι, όμως, δεν υπήρχε το “Strange World”!
Συνέχισα να πηγαίνω στην Ιταλία και δούλευα αν θυμάμαι καλά με ένα συγκρότημα που λεγόταν CHILDREN OF THE DAMNED ή με κάποιο άλλο πριν απ’ αυτό. Μπορεί να ήταν και οι CLAIRVOYANCE, πριν διαλυθούν. Είχαμε, λοιπόν, μια συναυλία ένα βράδυ στην Ιταλία και κάναμε μετά το τέλος ένα meet and greet. Και οι οπαδοί ρώτησαν: γιατί δεν παίζετε το “Strange World”; Τους είπα, λοιπόν, επειδή επιβραδύνει όλο το σετ. Ότι έχεις όλο το κοινό όρθιο να χοροπηδάει και, ξαφνικά, σταματάς. Και αναγκάζεσαι μετά να το χτίσεις αυτό πάλι από την αρχή, να τους κάνεις και πάλι να χοροπηδούν. Τότε με διέκοψαν και μου είπαν: Όχι, όχι, Ντένις, Ντένις. Και άρχισαν να μου λένε ιστορίες, για ανθρώπους που πέθαναν και παιζόταν αυτό το τραγούδι στην κηδεία τους! Ότι έπαιζαν το “Strange World” σε ανθρώπους που νοσηλεύονταν σε νοσοκομεία και άλλα τέτοια… Μου έδωσαν τόσους πολλούς θετικούς λόγους, για τους οποίους αυτό το τραγούδι θα έπρεπε να μπει στο σετ.
Δεν μπορώ να θυμηθώ πόσα χρόνια πριν ήταν αυτό. Πρέπει να ήταν πριν από επτά, οκτώ ή εννέα χρόνια, όταν ρώτησα την μπάντα στα καμαρίνια, αν ξέρει αυτό το τραγούδι. Και είπαν, ναι. Ας το κάνουμε λοιπόν. Είμαστε πλέον στη σκηνή. Εγώ δεν μιλάω ιταλικά και δεν ξέρω αν και οι οπαδοί καταλαβαίνουν αγγλικά. Αφού παίχτηκαν τρία, τέσσερα ή πέντε τραγούδια από το σετ, ρωτάει ο τραγουδιστής στα ιταλικά, αν το κοινό μιλάει αγγλικά, για να αναφωνήσει ο κόσμος. Πήρα λοιπόν το μικρόφωνο και είπα: ακούστε, πρόκειται να παίξω αυτό το τραγούδι για πρώτη φορά και θα είναι εδώ στην Ιταλία, με αυτό το συγκρότημα. Ένα τραγούδι που δεν έχω παίξει ποτέ ζωντανά στη ζωή μου, ούτε καν με τους IRON MAIDEN, ούτε σε περιοδεία, πουθενά! Είναι η πρώτη φορά. Και ο λόγος που θα παίξουμε αυτό το τραγούδι, είναι επειδή εσείς, οι υπέροχοι άνθρωποι στην αίθουσα, μου το ζητήσατε, γιατί σημαίνει τόσα πολλά για εσάς. Το παίξαμε και ο κόσμος το λάτρεψε. Υπήρχαν δάκρυα, ζητωκραυγές, κραυγές, ήταν απολύτως φανταστικό. Και αυτή είναι η αλήθεια. Αυτή είναι όλη η ιστορία. Κι έτσι το βάλαμε ξανά στο σετ και έλεγα την ίδια ιστορία κάθε βράδυ. Στο σήμερα τώρα, μόλις βάλαμε αυτό το τραγούδι στο σετ. Το κάναμε χθες το βράδυ, επειδή εσείς, οι οπαδοί, το ζητάτε μέσα από τα social media, γιατί όπως λέτε αισθάνεστε τόσο έντονα ακούγοντάς το. Τώρα το κάνουμε με κάθε συγκρότημα που παίζω, στην Ιταλία, στη Γερμανία, στην Ολλανδία, στη Γαλλία, όπου κι αν πάμε παίζουμε το “Strange World”.
Είναι ένας από τους λόγους που περιμένω σαν τρελός το live σας στην Αθήνα. Και το “Strange World” και το “Remember Tomorrow”. Τα έχω κι εγώ στη λίστα μου, για όταν φύγω από τη ζωή, ελπίζω σε 150 χρόνια από τώρα! Σημαίνουν πολλά αυτά τα δύο τραγούδια στην καρδιά μου, είναι δύο από τα αγαπημένα μου 10-20 τραγούδια ever! Επιστρέφουμε, τώρα, πίσω στο 1979. Μίλησες με τον Dave και έφερες τις αρμονικές κιθάρες, τις κιθαριστικές αρμονίες στο συγκρότημα. Σαν να λέμε, κατά κάποιον τρόπο, τις κιθαριστικές φράσεις! Γιατί είναι σαν να μιλάνε οι κιθάρες μέσα από τις αρμονίες αυτές. Έχεις δώσει πολλά στους IRON MAIDEN και, όπως έχεις πει, οι αρμονίες σου επηρέασαν και μπάντες σαν τους THIN LIZZY. Ποιοι κιθαρίστες και ποιες μπάντες ήταν αυτοί που επηρέασαν εσένα, ώστε να αρχίσεις να παίζεις έτσι και να το προσθέσεις αυτό αργότερα και στους IRON MAIDEN;
Σωστά. Πρώτα απ’ όλα με εμένα και τον Dave δεν έγινε ποτέ, το να παίζουμε ταυτόχρονα σόλο. Και οι δύο. Δεν παίζω σε μπάντα όπου οι δύο κιθαρίστες παίζουν σόλο την ίδια στιγμή, γιατί εύκολα αυτό θα γίνει συγκρουσιακό. Θα συγκρούονται οι κιθάρες μας όλη την ώρα. Μπορείς να έχεις δύο κιθαρίστες να παίζουν σόλο, όταν ο ένας κάνει μια «ερώτηση» και ο άλλος δίνει την «απάντηση». Όταν ο ένας κιθαρίστας θα παίξει μια φράση και ο άλλος θα απαντήσει με μια άλλη φράση… Ποτέ δεν θα έπαιζα σόλο με κάποιον, γιατί θα συγκρουόμασταν.
Πάμε, λοιπόν, στις αρμονίες. Ακόμα και όταν μάθαινα να παίζω κιθάρα, όταν ήμουν περίπου 18-19 ετών, συνήθιζα να παρακολουθώ τους WISHBONE ASH. Αγαπούσα τις αρμονίες τους. Αν είσαι κιθαρίστας ή μουσικός, καταλαβαίνεις τη διαφορά μεταξύ μίας κιθάρας και δύο κιθαρών που παίζουν αρμονίες. Είναι μια μελωδία, ξέρεις, οι κιθάρες αρμονίας μπορούν να παίξουν τη μελωδία του ρεφρέν, πριν το ρεφρέν τραγουδηθεί πραγματικά! Οι WISHBONE ASH έπαιζαν πολλές διαφορετικές αρμονίες καθ’ όλη τη διάρκεια των άλμπουμ τους. Τους ακολουθούσα ως νέος σε όλο το Ηνωμένο Βασίλειο, πηγαίνοντας σε όλες τις συναυλίες τους. Εκεί έμαθα. Κι έτσι, με δύο κιθαρίστες στους REMUS DOWN BOULEVARD, με εμένα και τον Dave, συνηθίζαμε να παίζουμε κάθε τραγούδι με αρμονία. Όπως κι όταν αρχίσαμε να γράφουμε το δικό μας υλικό, το κάναμε με κιθαριστική αρμονία.
Αυτή ήταν η διαφορά, όπως είπα, στο “Soundhouse Tapes”. Ακούς ένα τραγούδι στο “Soundhouse…” κι έχει μία ρυθμική κιθάρα και μία lead κιθάρα. Είναι ξεχωριστά. Άρα, βασικά τι κάνεις; Φέρνεις αυτό το στυλ παιξίματος, μόνο και μόνο για να κάνεις το τραγούδι ν’ ακούγεται μεγαλύτερο και την παραγωγή ν’ ακούγεται μεγαλύτερη. Έτσι, παίζεις κιθάρες αρμονίας στη μέση του “Phantom of the Opera” ή κάνεις τις κιθάρες αρμονίας στο μεσαίο μέρος του “Running Free”. Κάνεις αρμονίες. Αυτό κάνει απλά το τραγούδι να ακούγεται πιο γεμάτο. Με δύο κιθαρίστες να παίζουν αρμονίες την ίδια στιγμή, απόλυτα συγχρονισμένοι. Ξέρεις, ο Brian May το έκανε μόνος του, με όλη την τεχνολογία που είχε. Ήταν φανταστικός. Αυτό κάναμε και εμείς. Έχω δουλέψει με τους LIONHEART για πολλά χρόνια κάνοντας το ίδιο πράγμα με τις κιθάρες αρμονίας. Έχω κάνει το ίδιο και με τους PRAYING MANTIS για 15 χρόνια. Είναι όλα αρμονικά. Και το καλό με αυτό είναι ότι αν έχεις ένα μεσαίο μέρος ενός τραγουδιού, δεν χρειάζεται να είναι αυτό το μανιώδες σόλο κιθάρας που ξεφεύγει με 100 μίλια την ώρα, με εκατομμύρια νότες την ώρα, δεν χρειάζεται να είναι κομμάτιασμα!
Θα μπορούσε να είναι δύο κιθάρες, που παίζουν μια ολόκληρη μελωδία, την οποία πιθανώς θα ακούγατε σε ένα σενάριο ταινίας ή σε κάποιο θέμα του James Bond ή σε κάποιο είδος Rock ταινίας, όπου οι κιθάρες αρμονίας τραγουδούν μια μελωδία χωρίς φωνή! Και είναι τόσο ωραίο να το ακούς. Έτσι πάντα το παρουσίαζα αυτό σε κάθε συγκρότημα με το οποίο έπαιζα, ακόμα και στους LIONHEART και στους PRAYING MANTIS. Και το καλό με τους MAIDEN ήταν ότι τους άρεσε. Κι αυτό δείχνει ότι άντεξε στη δοκιμασία του χρόνου, γιατί σε όλα τα άλμπουμ τους οι Janick, Adrian και Dave εξακολουθούν να παίζουν με αρμονίες. Οπότε, ναι, έφερα τουλάχιστον κάτι στο συγκρότημα, κάτι σημαντικό που κράτησε.
Πρέπει, κατά τη γνώμη σου, τα συγκροτήματα, τα μεγάλα συγκροτήματα όπως οι IRON MAIDEN, οι SCORPIONS και γενικά οι μεγάλες μπάντες, ας πούμε από τις δεκαετίες του ‘70 και του ‘80, να παρατείνουν τις συναυλίες τους, να συνεχίζουν να γράφουν, να κάνουν νέους δίσκους, πολλά live, κτλ; Ή πρέπει να φτάνουν έως ένα συγκεκριμένο σημείο και μετά να λένε «τέλος»; Και να σταματούν στο prime της καριέρας τους, δίνοντας έτσι χώρο και σε νεότερες μπάντες να εμφανιστούν; Βλέπουμε συγκροτήματα με μέλη που είναι πάνω από 70 χρονών, για παράδειγμα, αλλά εξακολουθούν να παίζουν, να παίζουν πολύ, ανεξάρτητα από τα χρήματα που έχουν κερδίσει, τα άλμπουμ που έχουν βγάλει, κτλ. Πρέπει να συνεχίζουν ή καλύτερα να σταματούν, και να παραμένουν θρύλοι;
Λοιπόν, για να είμαι ειλικρινής αυτή είναι μια αρκετά εύκολη ερώτηση για να απαντηθεί! Όχι τόσο πολύ για τους METALLICA ή τους IRON MAIDEN. Ας τους αφήσουμε στην άκρη προς το παρόν. Αναφέραμε, όμως, κι άλλα συγκροτήματα. Σχετικά με την παράταση της καριέρας τους, λοιπόν, και το λόγο για τον οποίο πρέπει να το κάνουν αυτό. Αυτό γίνεται, επειδή πριν από πολλά χρόνια, όταν όλοι τους κέρδιζαν εκατομμύρια λίρες ή εκατομμύρια ευρώ, μπορούσαν να αγοράζουν μεγάλα σπίτια με πισίνες και πολλά αυτοκίνητα, και γινόντουσαν όλοι, έτσι, άνθρωποι της πολυτέλειας και του ελεύθερου χρόνου… Έτσι, θα κυκλοφορούσαν ένα άλμπουμ μπάντες όπως οι SCORPIONS και οι ROLLING STONES, και θα έβγαζαν χρήματα απλά και μόνο από τα πνευματικά δικαιώματα. Θα επαναπαύονταν, λοιπόν, θα συνήθιζαν να ζουν με τα δικαιώματα και τις εκατομμύρια λίρες τους, σε μεγάλα σπίτια, σε διάφορες χώρες και στο τέλος, βέβαια, θα γινόντουσαν πολύ… τεμπέληδες!
Βασικά έτσι κερδίζουν πολλά χρήματα. Είναι όλοι τους εκατομμυριούχοι, οπότε, ναι, δεν χρειάζεται να παίζουν ζωντανά, δεν το κάνουν επειδή «πρέπει». Απλά ηχογραφούν ένα άλμπουμ και μετά αράζουν, δεν κάνουν τίποτα, αφήνουν το άλμπουμ να πουλήσει, παίρνουν άλλα μερικά εκατομμύρια λίρες και συμπληρώνουν τις αποταμιεύσεις τους. Απολαμβάνοντας τη ζωή ενός εκατομμυριούχου. Δυστυχώς, αυτό που ήρθε να τους… δαγκώσει τον κώλο ήταν το streaming, το downloading… Ξαφνικά άλλαξαν τα πράγματα. Τα συγκροτήματα αυτά, οι EAGLES, οι ROLLING STONES ή όποιοι άλλοι, κυκλοφορούν ένα άλμπουμ και μετά κοιτάζουν πόσα χρήματα έβγαλε το άλμπουμ αυτό εκείνη τη χρονιά. Βλέπουν, λοιπόν, ότι πούλησαν πολλά άλμπουμ, αλλά δεν κέρδισαν καθόλου χρήματα! Γιατί συμβαίνει αυτό; Επειδή οι άνθρωποι τα έπαιρναν μέσω streaming, ο κόσμος τα κατέβαζε, κι έτσι αυτοί δεν κέρδιζαν χρήματα! Κάθονται και σκέφτονται, λοιπόν, ότι αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να βάλουμε την μπάντα να κάνει πρόβες και να βγούμε σε περιοδεία.
Όταν ζουν τη ζωή του εκατομμυριούχου, έχουν και πολλά έξοδα. Πρέπει να πληρώνουν πολλά χρήματα κάθε μήνα, κάθε εβδομάδα, κτλ. Ορισμένοι ίσως να έχασαν και χρήματα, σε κάποιες επιχειρηματικές συμφωνίες που μπορεί να μην πήγαν καλά. Έτσι, ξαφνικά, είπαν οι άνθρωποι αυτοί, το management τους, οι δικηγόροι τους, ακούστε, αν δεν βγείτε έξω να δουλέψετε, δεν πρόκειται να κερδίσετε χρήματα, επειδή τα άλμπουμ σας δεν πουλάνε τόσο καλά όσο πριν από χρόνια γιατί όλοι «αγοράζουν» το άλμπουμ σας δωρεάν! Βλέπουμε, έτσι, τους STONES να είναι σε tour, τους EAGLES να επιστρέφουν μετά από 10-15 χρόνια! Ο λόγος δεν είναι επειδή αγαπούν τη μουσική, είναι επειδή τους… γδέρνουν, χάνουν χρήματα και θέλουν να συνεχίσουν να ζουν μια ζωή εκατομμυριούχου! Δεν μιλάω για τους IRON MAIDEN ή τους METALLICA ή όλες τις μπάντες που δεν χρειάζεται να περιοδεύουν, γιατί είναι ήδη εκατομμυριούχοι. Γι’ αυτούς δεν υπάρχει πρόβλημα. Νομίζω ότι οι METALLICA και οι IRON MAIDEN περιοδεύουν, γιατί αγαπούν τη μουσική, αγαπούν τις περιοδείες. Δεν μπορούν να κάθονται στο σπίτι, βαριούνται.
Μίλησα με τον Steve Harris πριν από δύο ημέρες και του είπα… ποτέ δεν κάθεσαι, πάντα δουλεύεις. BRITISH LION, IRON MAIDEN, τένις, ποδόσφαιρο, ο Steve δεν ξεκουράζεται ποτέ! Και, ξέρετε, ήμουν στο τηλέφωνο μαζί του για μια ώρα. Του το είπα, αλλά είναι εργασιομανής. Τον αγαπώ μέχρι θανάτου, αλλά ο τύπος δεν σταματάει. Δεν σταματάει να γράφει τραγούδια, έχει και τους BRITISH LION, δεν σταματάει να δουλεύει για τους MAIDEN, θα έρθει από μια 24ωρη πτήση και θα μπει κατευθείαν στο στούντιο! Γιατί είναι εργασιομανής, είναι τελειομανής. Αυτός ο τύπος είναι μια μηχανή… Ξέρω ότι και οι δύο αγαπάμε τη Γουέστ Χαμ, είναι μέρος της παιδικής μας ηλικίας. Αλλά πρέπει να δεις αυτές τις μπάντες που έχουν συνηθίσει να ζουν τη ζωή ενός εκατομμυριούχου για πολλά χρόνια. Έχω δώσει πολλές συνεντεύξεις για τους LIONHEART, για το νέο άλμπουμ. Και σε κάθε συνέντευξη με ρωτάνε αν θα περιοδεύσουμε.
Όταν είχαν ρωτήσει τον Bruce Dickinson, το είχε κάνει αρκετά σαφές… Αν δεν αγοράσεις το άλμπουμ, οι μπάντες δεν θα μπορούν να περιοδεύσουν! Έτσι είναι. Αν δεν αγοράζεις ολόκληρο το προϊόν, ολόκληρη τη φυσική έκδοση, αν δεν αγοράζεις το εξώφυλλο, δεν αγοράζεις την ιστορία του συγκροτήματος, δεν πληρώνεις τις 30 λίρες, όσο κι αν κοστίζει το άλμπουμ, μην περιμένεις να δεις το συγκρότημα να παίζει ζωντανά, γιατί δεν θα έχει τα χρήματα για να το κάνει… Έτσι, όσον αφορά στους LIONHEART, δεν μπορούμε να περιοδεύσουμε, επειδή δεν κερδίζουμε χρήματα από το άλμπουμ που κυκλοφορήσαμε, γιατί ο κόσμος το κατέβασε, το έκανε streaming! Καταλαβαίνεις; Οι MAIDEN δεν έχουν αυτό το πρόβλημα, δόξα τω Θεώ. Ούτε οι METALLICA. Ούτε πολλά συγκροτήματα που ανέφερες, όπως οι SCORPIONS. Έχουν κερδίσει τα χρήματά τους. Οπότε αν θέλουν να κάνουν μια περιοδεία, θα την κάνουν. Γιατί εξακολουθούν να έχουν τα χρήματά τους. Μπορεί να μην είναι η πλήρης αλήθεια, μπορεί να μην είναι ακριβώς έτσι τα πράγματα, αλλά αυτή είναι η γνώμη μου. Ξέρω ότι ο Mick Jagger και οι υπόλοιποι είναι πολυεκατομμυριούχοι. Μπορεί να το κάνουν επειδή αγαπούν τα tours, είναι βέβαιο, όμως, ότι πολλά συγκροτήματα δεν θα ήταν στο δρόμο τώρα, προσπαθώντας να πουλήσουν το merchandise τους αν δεν χρειάζονταν τα χρήματα.
Ποιο ήταν το αγαπημένο σου riff από τους IRON MAIDEN και ποιο ήταν το τραγούδι που δεν θα κουραζόσουν ποτέ να παίζεις ζωντανά ή να ακούς;
Λοιπόν, θα έλεγα αρκετά, γιατί πολλά από τα riffs είναι αρκετά Heavy. Το “Phantom of the Opera” είναι, όμως, το αγαπημένο μου. Είναι το αγαπημένο μου, γιατί έχει πολλά riffs και πολλές αλλαγές χρόνου. Όταν έπρεπε να μάθω για πρώτη φορά το τραγούδι, με «δοκίμασε» λιγάκι, επειδή με όλες αυτές τις αλλαγές χρόνου, κατά κάποιο τρόπο, σε κρατάει σε εγρήγορση, σε παρακινεί… Είναι πολλά τραγούδια, το “Wrathchild” για παράδειγμα. Πολλά και από το IRON MAIDEN και από το “Killers”. Το “Transylvania”, πχ. Πολλά τραγούδια με πολλά riffs. Το “Phantom…” είναι, όμως, το αγαπημένο μου».
Ξέρεις, λένε πολλοί ότι αν υπάρχει ένα κομμάτι από τη δισκογραφία των IRON MAIDEN που να είναι το πλέον αντιπροσωπευτικό της μπάντας ή το καλύτερό τους και ένα από τα κορυφαία στην ιστορία του Heavy Metal, αυτό είναι το “Hallowed Be Thy Name”. Κατά τη γνώμη μου, ωστόσο, το “Phantom of the Opera” είναι τουλάχιστον ισάξιο, το ίδιο αντιπροσωπευτικό. Αν έπρεπε, δηλαδή, να βάλω να παίξει ένα τραγούδι στα παιδιά μου ή σε κάποιον που δεν ακούει Metal, προκειμένου να «γνωρίσει» τους IRON MAIDEN, θα επέλεγα πιθανότατα το “Phantom…” πρώτα και μετά το “Hallowed…”!
Δεν έχω παίξει ποτέ, προφανώς, το Hallowed Be Thy Name και δεν μπορώ να εκφέρω μία τέτοια άποψη. Το ξέρω βέβαια το κομμάτι, το έχω ακούσει. Εννοείται αυτό. Και το αγαπώ ιδιαίτερα. Έχω άποψη, όμως, μόνο για τα riffs που έχω παίξει.
Διαβάζεις ποτέ τα σχόλια των οπαδών; Για εσένα, για τον καιρό σου στους IRON MAIDEN, για την όποια συνέντευξή σου; Στα social media ή στο YouTube, για παράδειγμα.
Όχι! Η αλήθεια είναι, όμως, ότι ανεβαίνουν πολλά σχόλια ή posts στο Facebook και στα οποία τις περισσότερες φορές απαντώ! Αυτό που διαπίστωσα είναι ότι υπάρχουν πολλά μηνύματα και σχόλια εκτίμησης, σεβασμού και αγάπης, κάτι πολύ ωραίο. Υπάρχουν και άλλα, όμως, που είναι ανακριβή και εντελώς άκυρα και χαζά… Βλέπω διάφορα, για παράδειγμα, στην Wikipedia ή στο Facebook και στο Instagram, που λένε ότι ο Dennis Stratton έκανε αυτό ή έκανε το άλλο και αναγκάζομαι να απαντήσω για να ξεκαθαρίσω την όποια κατάσταση. Υπάρχουν και τα… σκουπίδια! Και συχνά μπαίνω στη διαδικασία των απαντήσεων. Όταν υπάρχει χρόνος, επίσης, σε meet & greet με τον κόσμο, μετά τα live των MAIDEN UNITED, για παράδειγμα, απαντώ με απόλυτη ειλικρίνεια σε πολλές ερωτήσεις. Ποτέ δεν υπερβάλω και ποτέ δεν υπεκφεύγω. Ποτέ δεν αλλάζω θέμα, όταν με ρωτάνε κάτι. Γιατί θέλω ο κόσμος να μάθει την πλήρη αλήθεια πίσω από το οτιδήποτε.
Έχει συμβεί αρκετές φορές, να βάλω κάποιον στη θέση του… Όπως πριν από λίγες ημέρες με έναν τύπο στο Facebook, ο οποίος ανέφερε σε ένα post ότι ο Dennis Stratton προσπάθησε να αλλάξει τον ήχο των IRON MAIDEN και να τον κάνει να ακούγεται περισσότερο σαν τους… QUEEN! Ότι το επιχείρησα αυτό με το “Phantom of the Opera”. Αυτός ο τύπος, λοιπόν, δεν είχε ιδέα για το τι είχε γίνει. Θέλησε, προφανώς, να εντυπωσιάσει τους οπαδούς των IRON MAIDEN με αυτές τις βλακείες που έγραψε, γι’ αυτό και αποφάσισα να του απαντήσω. Και του έγραψα ότι αυτά που λέει στο post του είναι μαλ***ίες! Δεν είχαν καμία σχέση με την πραγματικότητα κι αφού δεν έβγαζα καμία άκρη, αποφάσισα να αναφέρω τα πάντα με πλήρη λεπτομέρεια…
Δεν επιχείρησα ποτέ να αλλάξω τον ήχο των IRON MAIDEN, γιατί ο ήχος τους ήταν ήδη «εκεί» και ήταν φοβερός! Ήταν punk, ωμός, τραχύς και άγριος. Αυτός ήταν. Το μόνο που έκανα, ήταν να προσθέσω σε αυτόν αρμονίες στις κιθάρες και αρμονίες στα φωνητικά. Βοήθησα απλά στην παραγωγή, για να κάνω τον ήχο μεγαλύτερο και καλύτερο, για να μην είναι τόσο ωμός, τόσο ακατέργαστος. Γιατί να αλλάξεις, εξάλλου, κάτι που ήδη αρέσει στον κόσμο; Θα ήταν ηλίθιο από μέρους μου και οποιουδήποτε ασχολείται με την παραγωγή ενός ήχου, να αλλάξει τον ήχο. Έπειτα, έγινε αναφορά στο “Phantom of the Opera”. Και απάντησα φυσικά και σ’ αυτό, ξεδιαλύνοντας τα πράγματα πίσω από εκείνη τη μέρα.
Ήμασταν λοιπόν στο στούντιο μία ημέρα, ηχογραφώντας το πρώτο άλμπουμ. Όταν τελειώσαμε, μετά από πολλές ώρες, είδαμε ότι έχουμε αρκετό ακόμη ελεύθερο χρόνο, τον οποίο και μπορούσαμε να περάσουμε στο στούντιο. Είχαμε μείνει εγώ και ο ηχολήπτης. Πάντα καθόμασταν παραπάνω εγώ και ο ηχολήπτης στο control room. Μιλούσαμε, προσθέταμε κιθαριστικές αρμονίες, κτλ. Εκείνη την ώρα είχαμε μπροστά μας το “Phantom of the Opera”, το οποίο και ήταν έτοιμο. Είπα, λοιπόν, στον τεχνικό ήχου ότι πάντοτε αναρωτιόμουν για το πώς θα ακουγόταν το “Phantom…”, αν ήταν ηχογραφημένο, αν ήταν παιγμένο, σαν το “Bohemian Rhapsody” των QUEEN! Και, ξέρεις, απλά μιλούσαμε. Απλά μιλούσαμε, αν έχεις το Θεό σου δηλαδή… Δεν πειράζαμε τίποτα. Και εκεί που μιλούσαμε, μου λέει ότι έχουμε ακόμη πολύ χρόνο, ας παίξουμε, ας το απολαύσουμε.
Πάμε, λοιπόν, στη μέση του τραγουδιού και αρχίζω να προσθέτω κιθαριστικές αρμονίες, μερικά ακόμη κομμάτια και τότε μου λέει ότι είναι περίεργο, αλλά ακούγεται φανταστικά. Είναι εξαιρετικό το αποτέλεσμα. Ακούγεται σαν να το έχει γράψει ο Brian May! Προσθέτω και αρμονίες στα φωνητικά του ρεφραίν και συνεχίζουμε να παίζουμε. Ήταν υπέροχα. Γελούσαμε, περνούσαμε ωραία, πίναμε τις μπύρες μας, κτλ. Ακούγαμε το “you haunt me, you taunt me, you torture me back at your lair”, όλα τα ρεφραίν κι εγώ είχα βάλει τα ακουστικά μου και τραγούδαγα όλες τις διαφορετικές αρμονίες, όπως συνήθιζα να κάνω. Κάναμε πλάκα, το διασκεδάζαμε. Και το αποτέλεσμα ήταν, ουάου, πολύ ωραίο.
Δεν είχαμε πάρει χαμπάρι, όμως, ότι ο Rod Smallwood ήταν από πίσω μας και άκουγε… Μπήκε, λοιπόν, στο control room και ενώ εμείς γελάγαμε, εκείνος ήταν τρελαμένος! Και εγώ και ο ηχολήπτης του εξηγούσαμε ότι απλά περνούσαμε ωραία και παίζαμε, ότι πειραματιζόμασταν για το πώς θα ακούγονταν τα τραγούδια σε μια τέτοια μορφή, σε καμία περίπτωση δεν πειράζαμε τον ήχο, δεν θα πήγαιναν έτσι δηλαδή στο άλμπουμ. Ο Rod του είπε να τα ξεφορτωθεί και ο ηχολήπτης του είπε ότι δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα, θα τα σβήσει όλα και το έκανε. Πολύ λογικά, δηλαδή. Καθάρισε όλα τα αρχεία και τα επανάφερε στο κανονικό. Και ενώ του εξηγώ του τύπου στο Facebook με πλήρη ειλικρίνεια το τι συνέβη, αυτός επανέρχεται και λέει ότι πάντα υπάρχουν δύο πλευρές σε μία ιστορία! Και μου λέει ότι δεν είναι το θέμα η αλήθεια για το τι έγινε, αλλά για ποιο λόγο έκανα ό,τι έκανα! Και τότε του απάντησα εκείνου του τύπου στο Facebook, ΓΙΑΤΙ ΜΠΟΡΟΥΣΑ! Αυτή ήταν η αλήθεια… Γιατί μπορούσα. Είχα αρκετό ελεύθερο χρόνο στο στούντιο, πλήρη ελευθερία να κάνω ό,τι θέλω μαζί με τον μηχανικό ήχου και, ναι, τότε μπορούσα να κάνω ό,τι θέλω στο στούντιο, χωρίς να με νοιάζει. Αυτό δεν σημαίνει, όμως, ότι ήθελα να αλλάξω τον ήχο των IRON MAIDEN και αυτό είναι κάτι που πρέπει να γνωρίζουν όλοι αυτοί οι… ηλίθιοι και οι φανατικοί. Τόσο απλά»!
Επειδή είναι, πάντως, ένα από τα αγαπημένα μου τραγούδια των IRON MAIDEN, προσωπικά θα μου άρεσε πολύ να το ακούσω και σε μία πιο οπερετική εκδοχή του, σε μια πιο… Bohemian Rhapsody version, μιας που είναι και το Φάντασμα της… Όπερας, μεταξύ άλλων!
Να μην το ξεχάσω, λοιπόν. Ζήτησα όντως την άδεια του Steve Harris, για να κάνω το “Phantom of the Opera” πιο οπερετικό, όπως ήθελα εγώ τόσα χρόνια πριν, στο στυλ του “Bohemian Rhapsody”, δηλαδή! Ρώτησα λοιπόν τον Steve αν θα τον πείραζε να κάνω κάτι τέτοιο για έναν φιλανθρωπικό σκοπό. Και ο Steve μου είπε… όχι, ότι δεν έχει κανένα θέμα! Οπότε, ίσως με τους LIONHEART, με τις φωνές που έχουμε στην μπάντα και την παραγωγή αυτή, ίσως να μπούμε στο στούντιο και να ηχογραφήσουμε το “Phantom of the Opera” για κάποιο φιλανθρωπικό σκοπό! Να κάνουμε, για παράδειγμα, ένα single, για τα Χριστούγεννα ίσως! Δεν το ξέρω ακόμη, αλλά θα μου άρεσε πολύ να το κάνουμε. Σ’ ευχαριστώ από καρδιάς για τα λόγια σου.
Ποιο τραγούδι είναι η… ένοχη απόλαυσή σου, αν υπάρχει κάποια τέτοια; Ένα κομμάτι που σου αρέσει, για παράδειγμα, να τραγουδάς ή να ακούς όταν είσαι στο μπάνιο ή όταν είσαι μόνος και… ανησυχείς μήπως το καταλάβουν άλλοι ότι σου αρέσει; Όχι απαραίτητα από τους IRON MAIDEN, αλλά γενικά. Ποιο θα έλεγες ότι είναι το «κρυφό» αγαπημένο σου;
Δεν είναι κρυφό, δεν είναι μυστικό. Υπάρχει, για παράδειγμα, το “Still Got the Blues” του Gary Moore. Υπάρχουν ένα σωρό κιθαρίστες, που με επηρέασαν και με ενέπνευσαν, όπως ο Steve Lukather. Ο Steve ήταν μία από τις μεγαλύτερες επιρροές μου από τα 70s. Τον παρακολουθώ εδώ και δεκαετίες, πάντα μου άρεσαν οι δουλειές του στα άλμπουμ των TOTO. Το όραμά του είναι το κάτι άλλο. Έχει κάνει συνεργασίες για τόσες πολλές ταινίες και με τόσους πολλούς καλλιτέχνες, όπως τη Celine Dion και τους CHICAGO. Η μεγαλύτερη επιρροή μου από τον Lukather, όμως, έρχεται από τα σόλο άλμπουμ του. Και αν θέλεις να τον ακούσεις, θα πρέπει να ακούσεις το “Never Walk Alone”. Έχει το καλύτερο σόλο που έχω ακούσει εδώ και πολλές δεκαετίες κι ας μην είναι το πιο γρήγορο κομμάτι που υπάρχει, δεν «τρέχει» ας πούμε με εκατομμύρια μίλια την ώρα! Αν πατήσει κάποιος στο Google θα βρει το σχήμα που είχε με τον Simon Philips, τους LOS LOBOTOMYS. Αν ακούσεις το “Never Walk Alone”, είτε σε live εκτέλεση, είτε σε στούντιο, θα ακούσεις ένα από τα καλύτερα και γεμάτα νόημα και συναίσθημα σόλο που υπάρχουν. Θα σε συνεπάρει! Όπως και το “Rosanna” των TOTO. Φανταστικό. Όπως και οι δουλειές που έχει κάνει με τον Michael Jackson και τον Lionel Richie. Δεν έχει σταματημό η συζήτηση για τον Steve Lukather. Είναι απίστευτο το ότι μπορεί να προσαρμοστεί με τέτοια ευκολία, είτε παίζοντας ένα Heavy Metal κομμάτι για τους VAN HALEN, είτε ένα μελωδικό για τον Quincy Jones. Είναι τέτοιο το στυλ του και αυτό τον κάνει φανταστικό. Το “Never Walk Alone”, όμως, είναι το πρώτο που μου έρχεται στο μυαλό».
Ποιος είναι ο αγαπημένος σου καλλιτέχνης εκτός Rock & Metal σκηνής;
Οι EAGLES! Ξεκάθαρα οι EAGLES κι αυτοί ήταν που μου… προκάλεσαν μπελάδες με τον Smallwood στους MAIDEN, κατά τη διάρκεια του Kiss Tour! Ξέρεις, δεν είναι μόνο το να έχεις τέλεια φωνητικά ή αρμονίες, κάτι που προσωπικά αγαπώ πολύ. Βάζεις να παίξουν οι EAGLES και ανεξάρτητα από το αν είσαι στο σπίτι σου ή σε ένα μπαρ ή στο αυτοκίνητό σου, μπορείς να τους ακούς για δύο ώρες σερί, ανεξάρτητα από τα ρεφραίν ή τις αρμονίες κτλ. Μετά υπάρχει η φωνή του David Coverdale και το “Soldier of Fortune”… Αυτό το τραγούδι θα παίξει σίγουρα στην κηδεία μου, γιατί αυτός είμαι εγώ! Όταν ο Coverdale τραγουδάει αυτό το κομμάτι, το συναίσθημα που βγαίνει από τη φωνή του είναι συγκλονιστικό. Συναίσθημα, νόημα και μήνυμα. Ταξιδεύεις στον κόσμο και είσαι ένας “Soldier of Fortune”… Το ξέρω ότι πολύς κόσμος λατρεύει το Rock ‘n’ Roll, αλλά ο Mick Jagger, για παράδειγμα, ποτέ δεν είχε αυτή τη συναισθηματική και σπουδαία φωνή, κατά τη γνώμη μου, κι ας ήταν Bluesy ή Rock ‘n’ Roll. Οι BEATLES, ουάου! Εμπορικά, όμως, κομμάτια, love songs. Δεν τα τραγουδάς σε ένα μπαρ, όπως τραγουδάς αυτά των EAGLES. Και πάλι, όμως, μιλάμε για προσωπικά γούστα. Και το γεγονός ότι είναι κάποιος Rock ή Metal κιθαρίστας, δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί ν’ ακούει άλλα είδη μουσικής, όπως για παράδειγμα Blues. Αυτοί είναι οι αγαπημένοι μου. Δεν μπορώ να σταματήσω να τους ακούω, θα με κάνουν πάντα να δακρύζω και να συγκινούμαι»…
Θα ήθελα να σε ρωτήσω κάτι και για τους BLACK SABBATH, τους οποίους πολλοί θεωρούν ως τους «πατέρες» του Heavy Metal. Οι SABBATH είναι και μία μπάντα που άλλαξε πολλούς τραγουδιστές. Martin, Ozzy, Dio, Gillan… Ήσουν ποτέ φαν των BLACK SABBATH και, αν ναι, ποιας εποχής περισσότερο;
Καλή ερώτηση… Καταρχάς, να υπενθυμίσω ότι ήμουν 5-6 χρόνια μεγαλύτερος απ’ όλους τους άλλους, όταν μπήκα στους MAIDEN. Πάμε, λοιπόν, πίσω σε εκείνα τα χρόνια. Το original Heavy Metal, όχι το New Wave of Heavy Metal, αλλά το Old School Wave of Heavy Metal, με το οποίο μεγάλωσα εγώ στα τέλη του ’60, ήταν οι LED ZEPPELIN, οι DEEP PURPLE και οι BLACK SABBATH. Υπήρχαν κι άλλες μπάντες, που απλά δεν προχώρησαν αρκετά. Οι συγκεκριμένες, όμως, όπως και οι SPOOKY TOOTH ήταν από τις αγαπημένες μου. Μεγάλωσα μαζί τους. Άρχισα να μαθαίνω κιθάρα στα 16 μου, ακούγοντας το πρώτο άλμπουμ των LED ZEPPELIN. Είχα ένα πικάπ και έπαιζε το δίσκο τους, αλλά επειδή σταματούσα συνέχεια τη βελόνα, λίγο μετά άρχιζε να χοροπηδά! Θυμάμαι ότι έβαζα κέρματα πάνω στη βελόνα, για να σταματήσει να χοροπηδά και να μπορώ ν’ ακούω και να μαθαίνω, να παίζω ταυτόχρονα…
Οι DEEP PURPLE μετά. Ουάου. Μεγάλωσα, λοιπόν, με το “Old School”. Και μετά ήρθαν οι BLACK SABBATH. Πήγαινα σε αρκετά live κάθε εβδομάδα. Έβλεπα τους FREEDOM, τον Roger Saunders για παράδειγμα, και μάθαινα να παίζω κιθάρα. Και ξαφνικά, μία Τετάρτη, στο Royal Albert Hall είδα σε live των FREEDOM, τους BLACK SABBATH… Δεν θα το ξεχάσω ποτέ εκείνο το βράδυ. Νομίζω ότι ήταν και το πρώτο, το μοναδικό βράδυ που τους είδα ζωντανά, πίσω στις αρχές του ’70. Έπαθα πλάκα με τον ήχο τους, ήταν πραγματικά σκληρός. Αγαπώ ιδιαίτερα τους SABBATH των Early Days. Θυμάμαι, μάλιστα, ότι δεν είχαν λίγα και γιγαντιαία ηχεία μπροστά, στη σκηνή, αλλά υπήρχαν πολλά μικρά ηχεία, τοποθετημένα παντού στο χώρο! Δεν μπορώ να πω ότι θαυμάζω στον απόλυτο βαθμό τα τραγούδια τους και το πώς είναι γραμμένα, ούτε το γεγονός ότι έχουν αλλάξει τόσους πολλούς frontmen. Αλλά είναι μία πραγματικότητα, που την είχαμε βιώσει και εμείς, σε διάφορες μπάντες. Ξέρετε, υπάρχουν και οι τραγουδιστές που θα μπουν σε μία μπάντα για να κάνουν το step up στην καριέρα τους, για να ανέβουν επίπεδο. Αυτό νομίζω ότι έγινε και με τους SABBATH. Ο Ronnie (σ.σ. Dio), για παράδειγμα, ήταν ένας φανταστικός τραγουδιστής. Απίστευτος. Αλλά πριν ενταχθεί στους BLACK SABBATH έψαχνε κι αυτός να βρει το σκαλί, το οποίο θα τον βοηθήσει να ανέβει και να εκτοξευτεί. Και το έκανε. Όλα πήγαν καλά γι’ αυτόν. Άσχετα με το τι έγινε στην πορεία, με την υγεία του, χάρηκα πολύ που έγινε παγκοσμίως γνωστός με τους SABBATH, γιατί το άξιζε. Ήταν ένας απίθανος τραγουδιστής, αλλά αν δεν έπαιζε στους SABBATH δεν θα τον ήξερε όλος αυτός ο κόσμος που τον γνωρίζει σήμερα… Απίστευτα εκείνα τα χρόνια, το “Old School”. Τι να πρωτοπώ για τους DEEP PURPLE; Φοβεροί.
Μιας που μιλήσαμε για τους BLACK SABBATH και τους DEEP PURPLE και αναφέραμε και τον Ian Gillan, υπάρχουν πολλοί που υποστηρίζουν -μεταξύ των οποίων κι εγώ- ότι στο prime του ο Gillan ήταν ίσως η καλύτερη φωνή στη Rock και στο Metal! Το λέω, γιατί σχεδόν πάντα όταν μιλάει ο κόσμος για φωνές, αναφέρει τους Freddie Mercury & Dio. Ο κόσμος τους έχει για… Θεούς, άνευ ανταγωνισμού! Δεν διαφωνώ, αλλά εκεί, μαζί τους, βάζω σίγουρα και τον Gillan. Θεωρώ ότι ήταν τουλάχιστον ισάξιός τους.
Αρχικά να πω ότι δεν ήμουν ποτέ φαν του Freddie Mercury! Αγαπώ τους QUEEN περισσότερο με τον Paul Rodgers στα φωνητικά… Ο Paul, όπως είπα και νωρίτερα, ήταν πάντα ένας από τους αγαπημένους μου τραγουδιστές, όπως και ο David Coverdale. Έχουν αυτή τη bluesy και βραχνή φωνή, που μπορεί να σου λιώσει την καρδιά! Έχουν όμως και το εύρος, την εμβέλεια που χρειάζεται -αυτό που είχα αναφέρει και πρωτύτερα- για να πάνε ψηλά. Έχω βίντεο από τους QUEEN με τον Paul Rodgers και τα αγαπώ πραγματικά. Δεν ήμουν ποτέ φαν της πιο… οπερετικής φωνής του Freddie Mercury. Αλλά αυτά είναι γούστα. Πιθανότατα οι οπαδοί των QUEEN θα θέλουν να με σκοτώσουν τώρα, θα λένε τι… μπάσταρδος είμαι, αλλά, όχι, δεν είμαι! Ο Freddie ήταν θαυμάσιος σαν frontman, κανένας δεν μπορούσε να τον νικήσει. Ένας από τους καλύτερους στον κόσμο, πιθανότατα ο κορυφαίος. Αλλά στο θέμα των φωνητικών είμαι πάντα επικριτικός, όπως και στις μπάντες στις οποίες υπήρξα μέλος. Ο Ian Gillan, τώρα. Κι αυτός ήταν φανταστικός, αλλά και πάλι εγώ προτιμούσα τον Coverdale. Για την πιο bluesy και βραχνή φωνή του. Ακόμη και στους DEEP PURPLE και ειδικά όταν τραγουδούσε με τον Glenn Hughes, με τον Glenn να πηγαίνει πιο ψηλά, με τις αρμονίες τους… Αυτός είμαι εγώ, όμως. Μου αρέσουν οι αρμονίες στα φωνητικά. Ο Gillan ήταν απίστευτος, ακόμη είναι. Είναι η φωνή των DEEP PURPLE που όλοι γνωρίζουμε, αλλά και πάλι εγώ πάω με τον Coverdale. Είναι γούστα. Εγώ προτιμώ, για παράδειγμα, το “Stormbringer” με τη ζεστή φωνή του Dave.
Νίκος Φάλιας
(All IRON MAIDEN photos, are taken from the various reissues)
