Υπάρχουν κάποια κλασσικά Metal συγκροτήματα που όσες φορές και να έρθουν, δεν θα τα βαρεθώ ποτέ και θα δηλώνω εκτός απροόπτου, πάντα το παρόν στις συναυλίες τους. Μία τέτοια περίπτωση είναι και οι πολλοί σημαντικοί για το Heavy Metal ιδίωμα GRAVE DIGGER, οι οποίοι μας επισκέφτηκαν για άλλη μία φορά με αφορμή τα 45 χρόνια ύπαρξής τους. Πρόκειται για ως επί το πλείστον γεμάτα και δημιουργικά χρόνια, χωρίς μεγάλες παύσεις, που έχουν οδηγήσει σε πάνω από 20 Full Length δίσκους. Βρεθήκαμε λοιπόν στο Κύτταρο το βράδυ της Κυριακής για να τους τιμήσουμε, πόσο μάλλον τώρα που περιμέναμε και ένα άκρως ενδιαφέρον setlist.
Πριν φτάσουμε σε αυτούς όμως, πάμε να μιλήσουμε για την μπάντα που είχε το έργο να μας ζεστάνει, τους ντόπιους TRIUMPHER, οι οποίοι βρίσκονται σίγουρα σε μία ανοδική πορεία. Εκτός από το δεύτερο άλμπουμ τους που κυκλοφόρησε πέρσι, δίνουν πολλά live για τα δεδομένα της σκηνής, με αυτήν να είναι η πρώτη φορά που θα τους έβλεπα. Τηρώντας το πρόγραμμα της συναυλίας σχεδόν στο λεπτό, η τετράδα ανέβηκε στην σκηνή με το “Arrival of the avenger”, και έχοντας λίγο κάτω από μία ώρα στη διάθεσή τους, μας έδειξαν πως πρέπει να αποδίδεται το κλασικό, επικό, ατσάλινο Heavy Metal. Έπαιξαν οκτώ δικά τους κομμάτια (κρατήστε το “δικά τους”) μέσα από τις δύο τους μέχρι τώρα δουλειές τους, όπως τα “Athena” (αγαπημένο μου), “The Thunderer”, “ I Wake the Dragon (Promachos)” και “Triumpher”, με τον ήχο να έχει αρματωθεί και να είναι σύμμαχός τους, αφού μπορούσες να διακρίνεις τι έπαιζε το κάθε μέλος εύκολα.
Η μπάντα επιφύλασσε και μία έκπληξη, με τη διασκευή του “Blood of my enemies” των MANOWAR να τοποθετείται στη μέση του setlist και να δίνει την ευκαιρία σε όλο το κλαμπ να ξελαρυγγιαστεί. Να πούμε πως ο κόσμος τίμησε με την παρουσία του τους Έλληνες, αφού όσο περνούσε η ώρα, το πλήθος γινόταν όλο και πιο πυκνό. Παικτικά ήταν όλοι εξαιρετικοί, έδειχναν να είναι άνετοι πάνω στη σκηνή, ενώ το να βλέπεις ζωντανά τον Αντώνη να τραγουδάει με αυτόν τον τρόπο είναι μία τέλεια εμπειρία που δικαίωσε και με το παραπάνω την επιλογή των TRIUMPHER ως opener. Κρίνοντας από την αντίδραση του κόσμου, όπου δεν είχε μεγάλη συμμετοχή στα sing-along αλλά τους αποθέωνε μετά το τέλος κάθε τραγουδιού, με κάνει να πιστεύω πως το συγκρότημα κέρδισε αρκετούς νέους οπαδούς με αυτή του την εμφάνιση. Θεωρώ πως όσοι τραγούδησαν το “Blood of my enemies” δεν γίνεται να έμειναν παραπονεμένοι από την εμφάνιση των TRIUMPHER, οπότε από μένα ένα μεγάλο μπράβο και αναμένω με ανυπομονησία να δω την εξέλιξη της πορείας τους.
Πέντε λεπτά μετά τις δέκα και σε ένα Κύτταρο όπου πλέον μπορούσες να κινηθείς με δυσκολία, αλλά σε σημείο που ήταν εφικτό να ευχαριστηθείς τη συναυλία, ο Chris Boltendahl και η παρέα του πήραν τη σκυτάλη για ένα Heavy Metal πάρτι που διήρκησε λίγο πάνω από μιάμιση ώρα. Και λέω πάρτυ γιατί αυτό ήταν, με το που πάτησαν το πόδι τους στο σανίδι, έτυχαν αποθέωσης από ένα κοινό που δεν έχανε ευκαιρία να τραγουδήσει τα ρεφραίν τους και να φωνάξει όσο πιο δυνατά μπορεί.
Η αφετηρία έγινε με το “Twilight of the Gods” από το “Rheingold”, που τυχαίνει να είναι και ο αγαπημένος μου Digger δίσκος (ναι, είμαι περίεργος το ξέρω). Μου έκανε εντύπωση αρχικά που ξεκινήσανε με τόσο μεγάλη σύνθεση (διαρκεί 7μιση λεπτά), αλλά μετά το δεύτερο ρεφραίν κόπηκε στη μέση και μπήκε καπάκι και με οργανικό τρόπο το “The grave dancer”, με τον κόσμο να αρχίζει να ξεφεύγει! Συνέχεια με “Kingdom of skulls”, το οποίο μαζί με το “The Devils Serenade”, ήταν τα μόνα τραγούδια που ακούσαμε από την περίοδο μετά του “Rheingold”. Κανένας δίσκος από το “The last supper” μέχρι και το “Symbol of eternity” δεν εκπροσωπήθηκε, δεν θα είχα πρόβλημα να άκουγα τραγούδια από εκεί, δεν χαλάστηκα καθόλου που έλειπαν, με έναν αστερίσκο που θα αναλύσω αργότερα.
Σε αυτό το σημείο να πω πως ο ήχος για άλλη μια φορά μας έκανε το χατήρι και ήταν άψογος, αφού οι μόνες φορές που δεν άκουγα τον Chris ήταν όταν τον κάλυπταν οι φωνές του κοινού, ενώ τύμπανα, μπάσο και κιθάρες ήταν όλα όπως έπρεπε. Ο συμπαθέστατος τραγουδιστής παρά τα 63 του χρόνια είναι αειθαλής, με την φωνή του να κρατιέται αρκετά καλά. Μετά τα “Under my flag”, “Valhalla”, την έκπληξη “Keeper of the holy grail” που ακούστηκε για πρώτη φορά στην Αθήνα, και πριν το “Dark of the sun” όπου έγινε ο χαμός, ήρθε η ώρα να συστηθούν και τα υπόλοιπα μέλη. Τον Jens Becker τον έχουμε συνδέσει με το συγκρότημα χρόνια τώρα αφού είναι στις τάξεις του από το 1998, εκτελώντας χρέη μπασίστα. Αυτό που δεν ήξερα και έμαθα εκείνη τη στιγμή, είναι πως ο ντράμερ Marcus Kniep ξεκίνησε στη μπάντα ως τεχνικός τυμπάνων, μετά ανέλαβε το ρόλο των πλήκτρων υπό την περσόνα του Reaper (τον είχαμε δει και στη χώρα μας πριν χρόνια να βγάζει ένα σκοινί από το μανίκι του για να προλογίσει το “Ballad of a hangman”), πριν καταλήξει στον τωρινό του ρόλο. Αυτό θα πει εξέλιξη! Είχαμε και μία καινούρια προσθήκη, αφού στις κιθάρες συναντήσαμε για πρώτη φορά τον Tobias Kersting τον οποίο και συμπάθησα όσο δεν πάει. Παικτικά ήταν αρτιότατος και “έσκαβε” πολύ βαθιά την ταστιέρα του, αλλά αυτό που κράτησα είναι πως βρίσκονταν όλη την ώρα με ένα χαμόγελο και πρέπει να το ευχαριστήθηκε πιο πολύ από όλους. Προσπαθούσε να κάνει cool και Metal γκριμάτσες, αλλά το χαμόγελο πάντα τον κέρδιζε και εμφανιζόταν. Με τέτοια ένθερμη υποδοχή θα μου πείτε λογικό είναι.
Πριν βγούμε σε encore ακούσαμε τόσο κλασικά κομμάτια που δεν γίνεται να λείψουν, (“Excalibur”, “Rebellion”) καθώς και κάποιες πιο ασυνήθιστες επιλογές (“The Round Table”, “Back to the Roots”). ‘Οταν η μπάντα κατέβηκε από τη σκηνή για πρώτη και τελευταία φορά μετά το τέλος του “Rebellion” δε, ο κόσμος ξεκίνησε να τραγουδάει το ρεφραίν “The clans are marching…” αρκετές φορές, μέχρι να επιστρέψουν οι GRAVE DIGGER για την συνέχεια. Αν δεν ερχόντουσαν, παίζει να ήμασταν ακόμα εκεί και να τραγουδούσαμε. Ήρθε η ώρα για encore με “Scotland united”, “Headbanging man”, “Witch hunter” και φυσικά το “Heavy Metal breakdown”. Στα τελευταία old school τραγούδια το pit είχε ανοίξει για τα καλά και δεν έκλεισε, παρά μόνο όταν ήρθε το πέρας του setlist.
Κάποιο χτυπητό αρνητικό δεν είδα, αλλά θα αναφέρω ένα με δύο πράγματα μικρότερης σημασίας. Το setlist ήταν πολύ καλό σε γενικές γραμμές και δεν έκανε πουθενά κοιλιά, αλλά πιστεύω θα έπρεπε να στριμωχτούν κάπου τα “Knights of the Cross” και “Morgane le Fay” που έλαμψαν δια της απουσίας τους, όπως επίσης και η διασκευή στο “Hellas Hellas”. Το τελευταίο πιο πολύ γιατί είναι κάτι σαν παράδοση στην οποία μας έχουν κακομάθει οι GRAVE DIGGER και μάλιστα ο κόσμος το ζήτησε μετά το “Heavy Metal breakdown”, που έκλεισε και την συναυλία. Επίσης, όπως ανέφερα ήδη δεν με πείραξε που δεν ακούστηκε τραγούδι από τις χρονολογίες 2005-2022, αλλά θα έπρεπε να ακουστεί έστω και μία σύνθεση από τη περίοδο του Axel Ritt σαν φόρος τιμής. Δεν ξέρω υπό ποιες συνθήκες έγινε η αποχώρησή του, δεν μου έλειψε καθόλου μιας και ο Tobias δεν άφησε περιθώρια για κάτι τέτοιο, αλλά σε εορτασμό 45 χρόνων δεν κόβεις έτσι εύκολα ένα τόσο μεγάλο κομμάτι της καριέρας σου. Να είχαμε να λέγαμε δηλαδή είναι τα αρνητικά.
Εν κατακλείδι, δεν ήταν άλλη μία απλά αξιοπρεπής εμφάνιση των GRAVE DIGGER επί Ελληνικού εδάφους, αλλά μία συναυλία στη οποία τραγουδήσαμε, χτυπηθήκαμε, περάσαμε τέλεια και στο τέλος βγαίνοντας είδα πολλά χαμόγελα ζωγραφισμένα στα πρόσωπα των παρευρισκόμενων. Αυτό είναι και το πιο σημαντικό! Χαίρομαι πάρα πολύ να βλέπω ένα συγκρότημα που κουβαλάει 45 χρόνια στις πλάτες του να έρχεται ακομπλεξάριστο και να παίζει με τέτοια ενέργεια, χαρά και όρεξη, όπως επίσης μπράβο και στους οπαδούς που τους τίμησαν και τραγούδησαν με την ψυχή τους! Τέτοιες μουσικές βραδιές έχουμε ανάγκη.
Παύλος Παυλάκης
Φωτογραφίες: Πέτρος Καραλής
