Από το τέλος της προηγούμενης χρονιάς, είχαμε οργανώσει την παρουσία μας στο μεγαλύτερο Γαλλικό φεστιβάλ. Η αλήθεια είναι πώς σε όλη την Ευρώπη, υπήρχαν εξαιρετικά line-up φέτος, όπως και στην Αθήνα, το συναυλιακό καλοκαίρι είναι άκρως ενδιαφέρον, αλλά το Hellfest είναι ένα μοναδικό γεγονός, που μάλιστα φέτος, πλαισιώθηκε με την συνεργασία του με το knotfest, την πρώτη παρουσία του περιοδεύοντος φεστιβάλ των SLIPKNOT.
Θυμίζω πως το κοινό του Hellfest είναι στην συντριπτική πλειοψηφία του εγχώριο, κάτι που παρατηρώ πως γιγαντώνεται τα τελευταία χρόνια στην Ευρώπη. Κατά την άποψή μου, τα μεγάλα φεστιβάλ, είναι πλέον λιγότερο πολύ-πολιτισμικά. Πάντα θα υπάρχουν οι ταξιδιώτες από διάφορες χώρες του κόσμου που θα επισκέπτονται τα μεγάλα φεστιβάλ, όμως ο λόγος που αυτά ξεπουλάνε τα εισιτήριά τους πριν καν ανακοινώσουν τα συγκροτήματα που θα παίξουν, είναι το ότι το κοινό τους είναι εγχώριο. Αυτό συμβαίνει και στην Γερμανία, στην Ισπανία, την Ιταλία κλπ.
Πάντως, αυτό που χαίρομαι στο Hellfest είναι η μεγάλη πρόοδος που παρατηρώ στις υποδομές. Από τον περιβάλλοντα χώρο, με τα μαγαζιά, που είναι σχεδόν πάντα γεμάτα με κόσμο, αλλά και τις καντίνες πριν από τον χώρο υποδοχής, μέχρι την ευγενέστατη υποδοχή, τους υπεύθυνους ασφαλείας που είναι σαν καλοκάγαθοι γίγαντες. Οι τουαλέτες – κάτι σημαντικό για κάθε τέτοια εκδήλωση – είναι άφθονες και διατηρούνται σε καλή κατάσταση. Επίσης το μεγάλο food court με πραγματικά καλό φαγητό είναι πολύ δημοφιλές, με αρκετό χρόνο αναμονής σε κάποιες στιγμές και τα πολλά μπαρ που είναι διάσπαρτα μέσα στο χώρο που έχουν σχετικά μικρές ουρές. Πλέον η όλη διαδικασία έχει γίνει γρηγορότερη αφού όλες οι συναλλαγές γίνονται χρησιμοποιώντας το βραχιολάκι σου. Έτσι εκτός από εισιτήριο, αποτελεί και πορτοφόλι το οποίο προ-γεμίζεις και χρησιμοποιείς παντού (εκτός από τα merchandise). Τέλος, για πρώτη φορά φέτος, οι οθόνες στις μεγάλες σκηνές ήταν και στα πλάγια, με αποτέλεσμα να δίνουν μια πιο τρισδιάστατη αίσθηση
Στα αρνητικά του Hellfest, είναι η δυσκολία στην στάθμευση, αν δεν είσαι στο camping ή αν δεν χρησιμοποιείς το λεωφορείο τους. Αυτό, εκτός από άγχος, προκαλεί και καθυστερήσεις. Επίσης, οι τιμές του φαγητού και του ποτού είναι αρκετά υψηλές, όσο καλή ποικιλία και ποιότητα κι αν παρέχουν. Δηλαδή, να πληρώνεις από 12 ευρώ μια μπαγκέτα με ψημένο βοδινό κρέας, ή 10 ευρώ την ίδια με λουκάνικο, είναι υπερβολικό. Μπύρα με 3 ευρώ για λιγότερο από 200ml και νεράκι στα 2 ευρώ. Τέλος, πρέπει να υπογραμμίσω πως η ταλαιπωρία για τους φωτογράφους είναι μεγάλη, τόσο λόγω των αποστάσεων, όσο και λόγω διαδικασίας. Η κριτική είναι άλλωστε για εποικοδομητικούς λόγους, αφού επαναλαμβάνω πως είναι από τα καλύτερα φεστιβάλ στον κόσμο.
KNOTFEST meets HELLFEST – 20/06/2019
Οι πόρτες άνοιξαν σχετικά αργά, αφού τα συγκροτήματα που θα εμφανιζόταν, ήταν σχετικά λίγα και χωρισμένα μόλις στις 2 κεντρικές σκηνές του χώρου. Μοιρασμένες σε Ευρωπαϊκά και Αμερικάνικα συγκροτήματα, η καθεμιά είχε από 5 συγκροτήματα. Ομολογώ πως έχασα τους πρώτους, λόγω της ώρας άφιξής μου, αλλά και της δυσκολίας που είχα, με την έλλειψη χώρου στάθμευσης κοντά στο φεστιβάλ.
Πάλι καλά που πέτυχα τους BEHEMOTH, οι οποίοι φαίνεται να αποτελούν πόλο έλξης για πολλούς στη Γαλλία. Η μπάντα είναι ξεκάθαρα σε φόρμα και φρόντισε να ικανοποιήσει το ακροατήριό της, αν και ο ήλιος που ακόμα έλαμπε, δεν τους βοήθησε. Πρόλαβα το “Sabbath mater”, το “Blow your trumpets Gabriel”, και το “Chant….” με το οποίο έκλεισαν. Οι Πολωνοί έδειχναν πως το ευχαριστήθηκαν όταν τους πέτυχα για λίγο στα παρασκήνια. Από τα συγκροτήματα που με τον χρόνο μεγαλώνουν, είναι οι POWERWOLF κι απ’ ό,τι φαίνεται η Γαλλία δεν αποτελεί εξαίρεση. Για διάφορους λόγους παρακολούθησα μόνο 3 τραγούδια τους με αποκορύφωμα το “We drink your blood”. Η σκηνική τους παρουσία είναι εντυπωσιακή, και οι Γερμανοί είναι αρκετά δεμένοι.
Από τους καλλιτέχνες που έχουν μεγάλη πέραση στην Ευρώπη αλλά ακουμπούν ελάχιστους στην Ελλάδα, είναι κι ο ROB ZOMBIE. Ο Αμερικάνος εκκεντρικός αρτίστας, παίζοντας ένα μικρό best of, με τις γνωστές του κινηματογραφικές αναφορές και το μοντέρνο horror-show πραγματικά ξεσήκωσε τον κόσμο που είχε πλέον μεγαλώσει. Ακούσαμε “House of 1000 corpses”, “Dead city radio….”, “Living dead girl”, ενώ ο κόσμος γούσταρε την διασκευή στο “Blitzkrieg bop” των RAMONES. Είναι λίγος προβλέψιμος θα έλεγα, αλλά τα τραγούδια του, σε συνδυασμό με τα κουστούμια και τα θεατρικά, θεωρώ πως τον κάνουν να είναι άκρως ψυχαγωγικός. Ο ίδιος, δεν δίστασε να κατέβει από την σκηνή και να τραγουδήσει με το κοινό, ενώ το crowd surfing δεν σταματούσε.
Από τα «στανταράκια» σε φεστιβάλ είναι οι AMON AMARTH. Καλά, δεν υπάρχει περίπτωση να μην σε ισοπεδώσει αυτή η μπάντα. Στα φεστιβάλ, με τα γιγάντια σκηνικά τους, αλλά και τις οθόνες, είναι που οξύνεται και η ένταση των τραγουδιών τους, αφού το θέαμα που σου προσφέρουν οι Βίκινγκ είναι σαν τον κεραυνό του Θορ! Προσπάθησα να παρακολουθήσω όλη τους την εμφάνιση, για να ακούσω και τα τραγούδια του “Berserker” (“Shield wall”, “Crack the sky”, “Raven’s flight”, “Pursuit of Vikings” και “Death in fire”) και έφυγα γεμάτος.
Εννοείται πως Knotfest σημαίνει SLIPKNOT. Οι Αμερικάνοι είναι από τα μεγαλύτερα κι εμπορικότερα συγκροτήματα παγκοσμίως. Απόντες από τα μουσικά δρώμενα για κάποια χρόνια, ήμουν περίεργος να δω αυτή, την πρώτη τους εμφάνιση μετά από καιρό, πριν κυκλοφορήσουν τον επερχόμενό τους δίσκο. Η σκηνή, ήταν πραγματικά εντυπωσιακή, το στήσιμό τους επιβλητικό και η μόνη μου ένσταση είχε να κάνει με τον ήχο, αφού οι κιθάρες δεν είχαν τον απαιτούμενο όγκο στην μίξη. Αυτό δεν σημαίνει πως οι SLIPKNOT ήταν οτιδήποτε λιγότερο από κ-α-τ-α-σ-τ-ρ-ο-φ-ι-κ-ο-ί!!! Από το εναρκτήριο λάκτισμα, “People=shit” έδειξαν τις προθέσεις τους και δεν άφησαν το πόδι από ο γκάζι όλοι την βραδιά. Έπιασα τον εαυτό μου ν’ αναρωτιέται πώς μια τόσο ακραία μπάντα, με τόσο δύσκολα τραγούδια έκανε τέτοια μεγάλη επιτυχία ξεκινώντας σε εποχές που το metal δεν ήταν τόσο δημοφιλές. Όπως και οι SOAD, πραγματικά με εκπλήσσουν με την ανταπόκρισή τους.
Όταν περιοδεύεις με μια τέτοια υπερπαραγωγή, δεν αφήνεις τίποτα στην τύχη και το μενού άφησε όλους ευχαριστημένους, αφού όλα σχεδόν τα χιτάκια ήταν εκεί. Και “Psychosocial”, “(sic)”, “Disasterpiece” μέχρι “Vermillion”, “Sulfur”, “All out of life” και “Duality. Ο κύριος #8 ως σωστός frontman έκανε τα πάντα για να ανεβάσει το κοινό και επανειλημμένως εξέφρασε την χαρά του για την άφιξη του Knotfest στην Ευρώπη. Οι μάσκες δεν αποτελούν έκπληξη πλέον, όμως τα τρομερά σκηνικά και η καλοδουλεμένη εμφάνιση δεν είναι δεδομένα, όσο κι αν μιλάμε για τους SLIPKNOT. Γεμάτη εμφάνιση που μας άφησε εξουθενωμένους.
Παρόλα αυτά, ακολουθούσαν οι SABATON, που επιλέχθηκαν ως headliners της Ευρωπαϊκής σκηνής και τα έδωσαν όλα. Όλοι πλέον γνωρίζουμε το μέγεθος και τα σκηνικά των Σουηδών κλασικομεταλλάδων. Αυτό δεν αποτελεί όμως μειονέκτημα. Αφού περάσαμε από τους Σαμουράι (“Shiroyama”) σε “Carolus Rex” κι από τον Βορρά (“The lion from the north”) στο “The last stand”. O Joakim ήταν κεφάτος, έπαιξε με τον κόσμο και τραγούδησε καλά (σημειώστε το αυτό) ενώ η μπάντα πλέον είναι σαν καλοκουρδισμένο μηχανάκι. Η θερμοκρασία είχε πέσει αισθητά και η υγρασία συνέβαλλε σε μια κρύα βραδιά, όσο κι αν οι εκρήξεις των SABATON έκαναν τίμιες προσπάθειες να μας ζεστάνουν. Έτσι ολοκληρώθηκε το πρώτο Knotfest στην Ευρώπη που λειτούργησε ως μια καλή προθέρμανση για το τριήμερο που θα ακολουθούσε.
HELLFEST – 21/06/2019
H προσέλευση την Παρασκευή ήταν σαφώς μεγαλύτερη, οπότε από νωρίς όλοι δρόμοι ήταν γεμάτοι, αλλά και μέσα στο φεστιβάλ, ήταν αισθητός ο μεγάλος αριθμός από το μεσημέρι. Δυστυχώς η μέρα δεν θα πήγαινε όπως είχαμε σχεδιάσει, αφού ανακοινώθηκε η ακύρωση της εμφάνισης των MANOWAR, οι οποίοι θα ήταν και οι headliners της πρώτης ημέρας. Σε ένα σήριαλ που ελπίζω να μην συνεχιστεί, οι Αμερικάνοι δηλώσαν πως δεν τους επετράπη η σωστή προετοιμασία για την συναυλία τους, ενώ οι διοργανωτές ρίχνουν το φταίξιμο εξ ολοκλήρου στην μπάντα.
Με τον ήλιο στο κατακόρυφο, ξεκινήσαμε το πρόγραμμά μας με GODSMACK. Η παρέα του Sully Erna, πριν το ρολόι δείξει 1μ.μ., πάτησαν σανίδι και ξεκίνησαν με το “When legends rise” από το πρόσφατο άλμπουμ τους. Αφού η μπάντα δύσκολα θα περάσει από την χώρα μας (όπως κι οι SHINEDOWN, NICKELBACK κλπ), βγήκε για να γλυκάνει το κοινό με το μελωδικό, πιασάρικο και σύγχρονο ήχο της, παίζοντας “1000 hp”, “Say my name”, μαζί με το μεγαλύτερό τους χιτάκι το “I stand alone” ήταν άψογοι τηρουμένων των αναλογιών. Ακόμα και από πλευράς ντυσίματος, ήταν απόλυτα ευθυγραμμισμένοι με το σκληρό ύφος του Hellfest και το set list τους με ευχαρίστησε. Ήθελα χρόνια να τους δω άλλωστε. Στο καπάκι βγήκαν οι punk n’ roll σχήμα των NO ONE IS INNOCENT, στην σκηνή που είχε γεμάτο Γαλλικό πρόγραμμα. Με έντονους κοινωνικοπολιτικούς στίχους, είχαν ανταπόκριση, προσπάθησαν να κινητοποιήσουν τον κόσμο ενάντια των Γαλλικών ακροδεξιών κομμάτων, αλλά μουσικά δεν ήταν του γούστου μου.
Η αλλαγή σε φιλοσοφία ήταν τεράστια, αφού ακολούθησαν οι αγαπημένοι DEMONS & WIZARDS σε μια εμφάνιση με έντονη δόση νοσταλγίας για μένα, αφού ακριβώς πριν 20 χρόνια κάπου στην Αθήνα είχαμε βρεθεί στα πλαίσια προώθησης του ντεμπούτου τους. Με τραγούδια από τα δυο τους άλμπουμ (“Heaven denies”, “Crimson king”, “Poor man’s crusade”, “Fiddler on the green”, “Rites of passage”) – που κοντεύαμε να τα ξεχάσουμε – μαζί με ένα “Welcome to dying” από BLIND GUARDIAN κι ένα “Burning times” από ICED EARTH να προσθέτουν επιπλέον αίγλη. Μην τους χάσετε στο Chania Rock Festival, αφού η παρέα το χαίρεται, και με τα περισσότερα μέλη των BG να συμμετέχουν στο σχήμα, έχετε περισσότερους λόγους να χαρείτε.
Το 2014, εδώ στην Clisson, την μικρή πόλη νότια της Νάντης, όπου διεξάγεται το Hellfest, είχα δει τους DAGOBA να παίζουν εντός έδρας και με είχαν κερδίσει. Σήμερα, 5 χρόνια μετά, στον ίδιο χώρο, με επιπλέον δίσκο στις αποσκευές τους, νέα σύνθεση και μεγαλύτερη απήχηση, τους ευχαριστήθηκα ακόμα περισσότερο. Οι Γάλλοι, έχουν ιδανική μουσική για να ξεσηκώσουν το κοινό. Groove, thrash που θα έκανε τον Dimebag περήφανο. Οι DAGOBA ήταν εκρηκτικοί, με μεγάλη ποικιλία στο set list τους, ώστε να μην μοιάζει τόσο με τις πρόσφατες συναυλίες τους στη χώρα, έχουν αρκετά αναγνωρίσιμα τραγούδια για να «σκοτώσουν». Κι αν το wall of death από το 2014, κυκλοφορεί στο youtube, πιστεύω πως σύντομα θα το ξεπεράσει αυτό που έγινε το 2019 στο “The sunset curse” ! Μεγάλη διαφορά αλλά εξίσου υψηλό το ενδιαφέρον, για μια από τις αγαπημένες μου μπάντες.
Δεν τους ταιριάζουν τα φεστιβάλ – ταπεινή μου άποψη – αλλά οι DREAM THEATER νομίζω πως τα χρησιμοποιούν εξ ολοκλήρου για προώθηση του “Distance over time” παίζοντας κυρίως από εκεί. Ένα “Peruvian skies” είναι πάντα ευπρόσδεκτο, όσο κι αν δεν το περίμενα, ενώ το “Lie” είναι όσο συναυλιακό δεν είναι το “Dance of eternity”!!! Ο James LaBrie, αν αναρωτιέστε, είναι σε καλή κατάσταση, αν και ζωντανά ποτέ δεν μπορεί να αποδώσει αλάνθαστα. Μου άρεσε πολύ ότι έστησαν τα τύμπανα πολύ μπροστά, παρότι έπαιζαν στην μεγαλύτερη σκηνή, κάτι που μας επέτρεψε να ευχαριστηθούμε περισσότερο τις «τρέλες» του Mike Mangini, όπως στο εξαιρετικό “Pale blue dot”. Το σετ τους είναι μικρό στα φεστιβάλ, οπότε περιμένω περισσότερα σε επερχόμενη περιοδεία.
Πρόλαβα επίσης να δω το μισό σετ των VENOM INC. αφού και το τελευταίο άλμπουμ μου άρεσε (από το οποίο πρόλαβα ένα “Metal we bleed” κι ένα “Time to die”), αλλά και δεν είχα την ευκαιρία να τους ξαναδώ. Ήταν αρκετά επιθετικοί ενώ σε σημεία μου θύμισαν έντονα τους MOTORHEAD, όχι μόνο επειδή είναι τρίο κι ο Tony Dolan στήνεται στην σκηνή και τραγουδά όπως ο Lemmy, αλλά και για μουσικούς λόγους. Έπρεπε όμως να αλλάξω στρατόπεδο, αφού στην κεντρική σκηνή έπαιζαν οι MASS HYSTERIA, μια Γαλλική μπάντα για την οποία υπήρχε μεγάλος ντόρος. Ήταν εντυπωσιακοί επί σκηνής, με τεράστιο σόου, αλλά το μοντέρνο τους εναλλακτικό metal και οι Γαλλικοί τους στίχοι δεν με κέρδισαν, όσο κι αν τους βρήκα ψυχαγωγικούς.
Από κάτι μοντέρνο και εντυπωσιακό, σε κάτι άκρως κλασικό, παλιομοδίτικο και μονοδιάστατο. Είχα τη χαρά να δω τον Tom Gabriel Fischer, σε μια από τις ελάχιστες εμφανίσεις του, υπό το όνομα των TEMPLE OF DEATH. Όπως καταλαβαίνετε, όσοι δεν γνωρίζουν ήδη, κουβαλώντας το όνομα του τραγουδιού των HELLHAMMER, ο Warrior, αποτείνει φόρο τιμής στην πρώτη του μπάντα, παίζοντας εξ ολοκλήρου τα τραγούδια τους. Σκοτεινό, πρώιμο, άτεχνο αλλά βαρύ και επιθετικό black metal, κυριολεκτικά βγαλμένο από άλλες εποχές.
Επειδή η ουρά για τους φωτογράφους ήταν μεγάλη, στήθηκα από νωρίς, ώστε να προλάβω τους GOJIRA στην μεγάλη σκηνή. Έτσι, παρακολούθησα ένα μεγάλο μέρος της δεύτερη εμφάνισης των SABATON, οι οποίοι αντικατέστησαν τους MANOWAR που ακύρωσαν. Εκτός από το χαβαλέ τους, ο Joakim έχασε τη φωνή του. Αρχικά ήταν βραχνιασμένος, αλλά μετά από 3 κομμάτια δεν μπορούσε σχεδόν ούτε να μιλήσει, με αποτέλεσμα να συνεχίσουν οι υπόλοιποι με την βοήθεια του κοινού. Οι χιλιάδες κόσμου, όχι μόνο δεν ξενέρωσαν αλλά τους χειροκρότησαν θερμά, ιδιαίτερα αφότου έριξε την σπόντα του ο Joakim Broden είπε «επειδή εμάς δεν μας αρέσει να ακυρώνουμε».
Έτσι δεν κατάφερα να δω CARCASS ή FU MANCHU, αλλά ευχαριστήθηκα το πρώτο μέρος του καταστροφικού σετ των GOJIRA. Οι πραγματικοί headliners της δεύτερης μέρας, σαν οδοστρωτήρες ισοπέδωσαν τους σχεδόν 30 χιλιάδες που μάζεψαν. Συγκεκριμένα “Oroborus”, “Blackbone”, “Stranded” και “Flying whales” ήταν αρκετά! Αργότερα ήρθαν και τα “Love”, “Silvera”, “L’ enfant sauvage” και η καταστροφή! Η μπάντα είναι παγκόσμιου βεληνεκούς και το επίσης δύσκολό τους ύφος, έχει πέραση.
Δεν κατάφερα να δω ολόκληρη την εμφάνισή τους, επειδή θα έβγαινε στην σκηνή ο βασιλιάς των εφιαλτών! Ο KING DIAMOND ήταν από τους κύριους λόγους που έκανα το ταξίδι και ο Δανός θρύλος μας επιβράβευσε στον υπέρτατο βαθμό. Εκτός από τα σκοτεινά ψυχιατρικά σκηνικά του, παρουσίασε ένα απίστευτο σετ και έπιασε μια αψεγάδιαστη απόδοση. Ξεκίνησε με το “The candle” από το “Fatal portrait” κι από το ξεκίνημα πάμε στα τελειώματα με το “Voodoo” από το ομώνυμο άλμπουμ. Μετά δυο κομμάτια από το “Abigail”, το “Arrival” και το “A mansion in darkness” για να μας τρελάνει. Κάπου εκεί η μπάντα έπαιξε για πρώτη φορά ένα νέο τραγούδι από τον επόμενό τους δίσκο, που μου θύμισε κάτι μεταξύ “Abigail” και “The graveyard”. Ανυπομονώ να το ακούσω ολόκληρο. Κολασμένη εμφάνιση από τους KING DIAMOND, που συνέχισαν με “Halloween”, “Welcome home”, “Invisible guests”, “Tea”, “Sleepless nights” (εδώ δυσκολεύτηκε λίγο στα ψηλά), για να σκάσουν μετά οι εκπλήξεις με τα “Behind these walls” από το “The eye”, που δεν το είχαν παίξει ποτέ στο παρελθόν, το “The lake” που μας είπε ότι δεν το έχουν παίξει από το 1986 (!!!!) και το αγαπημένο μου “Burn”, ενώ έκλεισαν με το “Black horsemen” κι εμάς να έχουμε χαλάσει τους σβέρκους μας! Υπόκλιση στον Βασιλιά!
Με ένα τεράστιο χαμόγελο και μια ατελείωτη κούραση, πήραμε τον δρόμο της επιστροφής…..
(ακολουθεί σε λίγες μέρες το δεύτερο μέρος με τις υπόλοιπες ημέρες του φεστιβάλ)
Γιώργος “Kay” Κουκουλάκης
