Ο Γιάννης Κουτουβός, ένας από τους ανθρώπους που έβαλαν το χέρι τους στο να ακουστεί ακόμα περισσότερο το heavy metal στην Ελλάδα τη δεκαετία του ’80, μέσα από καίρια πόστα, δεν είναι πια μαζί μας, αφού πέθανε χθες, από ανακοπή καρδιάς, σε ηλικία 60 ετών…
Τον Κουτουβό, τον είχα γνωρίσει αρχικά μέσα από τη στήλη του στο περιοδικό «Αγόρι» (ναι, τότε μαθαίναμε για το metal ακόμα και μέσα από κόμικ), το περιοδικό Heavy Metal, του οποίου υπήρξε και ιδρυτής, αλλά και από την πρώτη ραδιοφωνική heavy metal εκπομπή που είχε κάνει στον Αθήνα 984 (με την πιο cult εισαγωγή metal εκπομπής, με το “Prisoner”), περίπου την ίδια περίοδο με τον Αλέξανδρο Ριχάρδο στον Antenna και τον Ανδρέα Τσουρινάκη. Δεν είναι τραβηγμένο να πούμε, ότι μεγάλο μέρος της φήμης που απέκτησαν στην Ελλάδα γκρουπ όπως οι IRON MAIDEN, οι SCORPIONS, οι SAXON ή οι MOTORHEAD, οφείλεται εν πολλοίς στην επιμονή και τα τεχνάσματα του πανούργου Γιάννη, που τότε δούλευε στο ξένο ρεπερτόριο της MIΝΟΣ ΕΜΙ. Να μην ξεχνάμε και την υπογραφή των SPITFIRE στην ΕΜΙ, το πρώτο ελληνικό metal γκρουπ, που υπέγραψε σε πολυεθνική δισκογραφική εταιρία.
Το κείμενό μου, δεν έχει καμία τάση αγιοποίησης, όπως συνήθως συμβαίνει με όποιον πεθαίνει, οφείλω όμως να σημειώσω πως σε μία σκυλοκρατούμενη μουσικά Ελλάδα, ιδιαίτερα στη δεκαετία του ’80, οι μικρότεροι σε ηλικία, είναι δύσκολο να αντιληφθούν πόσο δύσκολο ήταν να μπει το heavy metal μέσα στα σπίτι από την τηλεόραση, το ραδιόφωνο ή τον Τύπο γενικότερα και να ενημερώνεται ο κόσμος για ότι συμβαίνει και σ’ αυτό, του βγάζω το καπέλο και τον ευγνωμονώ. Πριν αρκετά χρόνια, μάλιστα, με αφορμή μία ειδική έκδοση του Rock Hard, για τους IRON MAIDEN, που τότε κυκλοφορούσαν το “A matter of life and death”, είχα επισκεφτεί το σπίτι του στην Αγία Βαρβάρα, όπου μιλούσαμε επί ώρες για το αγαπημένο του συγκρότημα και μου έλεγε ιστορίες για τις μπάμιες που είχε φάει στο σπίτι του ο Adrian Smith και ο Nicko McBrain και διάφορα τέτοια ωραία. Στο τέλος, υπάρχει αυτούσια η συνέντευξη που του είχα κάνει τότε, μέσα από την οποία θα καταλάβετε πόσο κομβικός υπήρξε στη διάδοση του metal στη χώρα μας. Επίσης, δείτε το ντοκιμαντέρ για τους SPITFIRE, “Back to zero”,όπου εξηγεί τον τρόπο που είχε κλείσει να παίξει το γκρουπ live στην πλατεία Ομονοίας! Αδιανόητο! Ή ρωτήστε όσους γνωρίζουν για τη συναυλία που είχε κανονίσει με τους ΕΞΟΡΙΣΤΟΥΣ στη Σερβία, μπροστά σε δεκάδες χιλιάδες κόσμου, την περίοδο του εμφυλίου πολέμου στη γειτονική χώρα. Βάλτε τα όλα αυτά στο χωροχρόνο και θα καταλάβετε πολλά…
Καλό ταξίδι Γιάννη…
Σάκης Φράγκος
Πάντα θαύμαζα και εκτιμούσα τον Γιάννη. Οι λόγοι πολλοί και διάφοροι. Ίσως ο πιο σημαντικός είναι ότι όλοι εμείς οι πιτσιρικάδες τη δεκαετία του ‘80 μάθαμε τα βασικά για την αγαπημένη μας μουσική από 2-3 ανθρώπους. Ένας από αυτούς ήταν ο Γιάννης. Δεν θα ξεχάσω ποτέ όταν δημοσιεύτηκαν οι φωτογραφίες από το σπίτι του στην Αγία Βαρβάρα και ήταν με τον Dickinson και τον Smith! Απίστευτα πράγματα τότε. Επίσης, δεν γίνεται να μην έχω μόνιμα αποτυπωμένη στη μνήμη μου την εικόνα του Γιάννη με τον Λογγινίδη όταν επισκέπτονται τον Ντίνο Κωστάκη στο σπίτι του. “First attack”, ρε φίλε…τι να λέμε τώρα! Θα μπορούσα να γράψω δεκάδες γραμμές για το πόσο σημαντικό κεφάλαιο ήταν ο Γιάννης στην υπόθεση hard rock & heavy metal στην Ελλάδα της δεκαετίας του ‘80. Θα προτιμήσω απλώς να μοιραστώ μία μικρή ιστορία μαζί σας…
Ήταν Δεκέμβριος του 1998. Ο Dickinson θα εμφανιζόταν στο Περιστέρι στα πλαίσια της “The Chemical Wedding Tour”. Μπαίνω μέσα με τον κολλητό μου φίλο, τον Δημήτρη από την Πετρούπολη, και το πρώτο άτομο που βλέπουμε είναι τον Γιάννη αραχτό να περιμένει το live. Πηγαίνει, λοιπόν, ο Δημήτρης και του λέει: «Γιάννη, πιστεύεις ότι θα γυρίσει ποτέ ο Dickinson στους MAIDEN;». Η απάντηση του Γιάννη ήταν: «Αποκλείεται, φίλε μου… Ξέρω τον Harris και δεν γουστάρει καθόλου τον Dickinson»! Και μπορεί η διορατικότητα του Γιάννη να μην ήταν και το πιο δυνατό σημείο του αφού δύο μήνες μετά ανακοινώθηκε το reunion της κλασικής σύνθεσης των MAIDEN αλλά πάντα θα τον θυμάμαι για όλα αυτά που έμαθα από εκείνον –σωστά και λανθασμένα… Δεν έχει σημασία- σε μία εποχή που η πληροφορία έπεφτε με το σταγονόμετρο! Σε ευχαριστώ, ρε παίκτη…
Σάκης Νίκας
Γιάννης Κουτουβός. Ένα όνομα που είναι συνδεδεμένο με το heavy metal στην χώρα μας, κυρίως στην δεκαετία του ‘80.Τι θυμάμαι…..
Ήταν ο πρώτος αρθρογράφος που έγραφε κείμενα και δισκογραφικές στο νεοσύστατο περιοδικό Ηeavy metal στα πρώτα χρόνια του περιοδικού , το 1985 και 1986, το οποίο ήταν το πρώτο αμιγώς metal περιοδικό στην χώρα μας. Το 1988 μετονομάστηκε σε Metal Hammer που κρατά μέχρι σήμερα.
Η μεγάλη αγάπη του για τους IRON MAIDEN και τους SCORPIONS και δεκάδες άλλα σχήματα της δεκαετίας εκείνης, βοήθησε στο να αποκτήσουν μεγαλύτερη δημοτικότητα όχι μόνο τα συγκεκριμένα ονόματα αλλά και το βαλλόμενο και δακτυλοδεικτούμενο από παντού heavy metal την εποχή εκείνη.
Σαν υπάλληλος της ΕΜΙ βοήθησε στην προώθηση δίσκων και συναυλιών (από το 1984 ακούγονταν για συναυλία των MAIDEN στην Ελλάδα, κάτι που έγινε τελικά το 1988) και μέσω της εταιρίας ΕΜΙ υπέγραψε τους SPITFIRE για να κυκλοφορήσουν το θρυλικό ντεμπούτο τους, “First attack”. Μπορεί αργότερα να τα «τσούγκρισαν» οι δύο πλευρές, αλλά η προώθηση τους ήταν μεγάλη και σημαντική τα πρώτα χρόνια και ήταν ευτύχημα που τα βρήκαν χρόνια μετά, όπως μπορεί να φανεί στο ντοκιμαντέρ του Βαγγέλη Ρήγα “Spitfire: Back to zero” το 2014. Η αλήθεια είναι ότι η εμφάνιση του Κουτουβού σε αυτό ήταν μια ευχάριστη έκπληξη μιας και είχαμε χρόνια να τον δούμε.
Επίσης έχω μαζέψει και κρατήσει στο αρχείο μου όλα τα ένθετα του περιοδικού κόμικς ΑΓΟΡΙ, το μουσικό εφημεριδάκι του Αγοριού – Melody news όπως λεγόταν. Κάθε εβδομάδα υπήρχαν μουσικά κείμενα από όλο το φάσμα της rock και pop μουσικής, ανάμεσα τους όμως και κείμενα για την metal επικαιρότητα. Πολύ σημαντικό, σε μια εποχή που η πληροφόρηση για την μουσική ήταν δυσεύρετο πράγμα.
Θυμάμαι κάποιες εκπομπές του στην τηλεόραση της ΕΡΤ αλλά λόγω διαμονής στην επαρχία είχα ελάχιστη σχέση με τις ραδιοφωνικές του εκπομπές.
Καλό του ταξίδι…
Γιάννης Παπαευθυμίου
“Strangers in a strange land – IRON MAIDEN in Greece 1983”
To 1983, o Bruce Dickinson κι ο Adrian Smith, επισκέφθηκαν την Αθήνα, καλεσμένοι από την εταιρία τους, τη ΜΙΝΟΣ ΕΜΙ. Ο Γιάννης Κουτουβός, που τότε δούλευε στη δισκογραφική εταιρία αυτή, ήταν υπεύθυνος για όλο το εγχείρημα, που ακόμα και στις μέρες μας μνημονεύεται από τους παλαιότερους κι αποτέλεσε τον προπομπό πολλών promo επισκέψεων καλλιτεχνών στη χώρα μας. Με μεγάλη χαρά αποδέχτηκε την πρόταση μας και μας προσκάλεσε στο σπίτι του, όπου κάναμε κι αυτή τη μικρή κουβέντα (βέβαια ειπώθηκαν και πολλά άλλα πράγματα, εσκεμμένα όμως δεν αποτυπώθηκαν στο δημοσιογραφικό κασετοφωνάκι)…
Η επίσκεψη των IRON MAIDEN το 1983 ήταν στα πλαίσια ενός promo trip για το “Peace of mind”;
Όχι, τους καλέσαμε να έρθουν. Αισθανόμασταν ότι αυτό το γκρουπ μπορούσε να ανέβει και για να ανέβει, έπρεπε να το γνωστοποιήσεις στον κόσμο. Οπότε έπρεπε να φέρουμε τον καλλιτέχνη σε επαφή με τον κόσμο.
Εκείνη την περίοδο δούλευες στην ΕΜΙ, έτσι;
Ναι. Επικοινώνησα με το συγκρότημα, δεν είχαν και τόσες υποχρεώσεις όπως τώρα, τους καλέσαμε και πήραν μια ιδέα για το πώς είναι η Αθήνα και το rock κοινό της. Πήγαμε στην Ακρόπολη, στην Πλάκα, σε δισκοπωλεία που εκείνη την εποχή ήταν λίγα εξειδικευμένα στη rock μουσική, όπως το Happening για παράδειγμα.
Αν θυμάμαι καλά, τους είχατε πάει και στη Βικτώρια…
Είχαμε διοργανώσει ένα πάρτυ κι απρόσμενα έγινε χαμός. Απίστευτος κόσμος. Η πρόβλεψή μας ότι θα γίνει κάτι σπουδαίο, είχε πέσει μέσα… Υπήρχαν κι άλλα σπουδαία συγκροτήματα σε άλλες εταιρίες, αλλά έπρεπε να βρεθεί ο άνθρωπος που θα έχει το χάρισμα ένα μικρό πράγμα εκείνη την εποχή να το κάνει μεγάλο. Φυσικά όμως πρέπει να αξίζει και το γκρουπ…
Πως είχες επικοινωνήσει το γεγονός αυτό στον Τύπο, από τη στιγμή που οι IRON MAIDEN δεν ήταν και τόσο γνωστοί τότε;
Το είχα γνωστοποιήσει στον Τύπο, σαν να έρχονταν οι ROLLING STONES ας πούμε! Ήταν η αρχή τους και η στιγμή που είχε πάει ο Dickinson στο συγκρότημα, μετά το “The number of the beast” και λίγο πριν το “Peace of mind”.
Εκείνη τη φορά, είχαν έρθει ο Dickinson κι ο Smith, έτσι;
Ναι. Κάποια χρόνια αργότερα ήρθε κι ο McBrain, με τον οποίο έχουμε πολύ καλή επαφή και ήμαστε πολύ φίλοι –χωρίς αυτό να σημαίνει ότι και με τον Dickinson δεν έχουμε επαφή. Έχουν έρθει όλοι αυτοί στο σπίτι μου και για μένα οι MAIDEN είναι σαν να μιλάω για το φίλο της διπλανής πόρτας. Όλοι οι καλλιτέχνες για μένα έχουν όση αξία έχει ο διπλανός φίλος μου. Δεν ωφελεί να θεοποιούμε κανένα. Κανείς δε θα βγει από δω ζωντανός. Ότι αφήσεις είναι τα ίχνη σου. Τα ίχνη για χαρισματικούς ανθρώπους σαν τους IRON MAIDEN είναι η μουσική τους. Γιατί η μουσική και η ταινία (ήχος και εικόνα), μένουν για πάντα. Μόνο οι καλλιτέχνες μπορούν να αφήσουν κάτι πίσω τους…
Είχες πιστέψει ποτέ ότι το “The number of the beast” θα γινόταν το heavy metal άλμπουμ με τις μεγαλύτερες πωλήσεις στην Ελλάδα και σε περιοδικά σαν το ROCK HARD, θα ανακηρύσσονταν «πιο αγαπημένος δίσκος όλων των εποχών»;
Στην αρχή όχι… Το άλμπουμ αυτό, το γνώρισα στην Αμερική. Όταν είδα τον τρόπο που το παρουσιάζανε, τα εξώφυλλά τους, το promo κτλ, εξέπεμπε κάτι το μυστήριο κι αργότερα ήμουν σίγουρος ότι θα έμενε ανεξίτηλα χαραγμένο.
Ο κόσμος που συναντούσε τους MAIDEN, γνώριζε τη μουσική τους;
Μην πιστεύεις πολλά από αυτά που λέγονται… Ήταν κάποιοι που αγόραζαν τα άλμπουμ από περιέργεια, όπως έκαναν και με τους SEX PISTOLS για παράδειγμα. Σε κάποιους άρεσε πολύ, σε άλλους λιγότερο. Το χάρισμα των MAIDEN ήταν όμως ότι κάθε δίσκος τους, με τον καιρό σου άρεσε περισσότερο. Σε μία φιλική κουβέντα που είχα πέρυσι με τον Adrian Smith σε ξενοδοχείο στην Αθήνα, μου είπε ότι το μυστικό τους ήταν ότι έγραφαν τη μουσική τους, χωρίς να σκέφτονται τι είναι εμπορικό και τι όχι και σε όποιον γουστάρει σε τελική ανάλυση. Όποιος δουλεύει με αυτό τον τρόπο, έχει σίγουρα να προσφέρει. Όταν βάζεις καλούπια, δεν θα έχεις τέτοια ανταπόκριση. Οι MAIDEN είναι αυτό που είναι, χωρίς να το λογοκρίνεις. Τους έχω δει και με καχυποψία, αλλά πλέον είμαι αρκετά σοφός για να ξεστομίσω ότι οι MAIDEN είναι αυτό που είναι. Δεν υποκρίνονται σε τίποτα. Είναι απλοί, ταλαντούχοι άνθρωποι, οι οποίοι γράφουν σπουδαία μουσική που αγαπήθηκε κι αγαπιέται.
Είχες καμία ανάμειξη με την πρώτη συναυλία που έγινε την Τρίτη 13 Σεπτεμβρίου του 1987;
Ήμουν υπεύθυνος ως προς τον Τύπο και την τηλεόραση με τη ΜΙΝΟΣ – ΕΜΙ. Έχω τραβήξει και σε βίντεο κάποια πλάνα την ώρα που στήνανε τη σκηνή, μέχρι και τον τότε πρόεδρο της ΑΕΚ, Μάκη Ψωμιάδη. Ήταν περίεργες προσωπικότητες εκεί, ο Παύλος Σιδηρόπουλος, η τηλεόραση που περίμενε να τα σπάσουν οι μεταλλάδες για να δημιουργήσει κλίμα εναντίον τους. Ήταν οι εποχές περίεργες. Υπάρχουν και τρία κομμάτια, τα οποία έχει στην κατοχή του ο Νίκος ο Μαϊντανός (σ.σ. μακράν ο πιο πωρωμένος οπαδός των IRON MAIDEN), τα οποία έχουν τραβηχτεί από μπαλκόνι από τη συγκεκριμένη συναυλία!
Τι σου έχει μείνει τελικά από εκείνη την επίσκεψη;
Ωραίες στιγμές που έχεις ζήσει με κάποιον. Τους δίσκους που βρήκε ο Bruce και τον ενδιέφεραν, το φαγητό που κάναμε εδώ πέρα, παίξανε με δύο κιθάρες ο Smith με ένα φίλο μου… Οι MAIDEN αξίζουν σαν άνθρωποι, είναι προσγειωμένοι, απλοί, δεν ξεχνάνε και δεν είναι τυχαίο ότι είναι ακόμα πολύ ψηλά.
Τότε δεν έρχονταν καλλιτέχνες στη χώρα μας κιόλας…
Δεν είχε έρθει κανείς μέχρι τότε. Μετά το πήραν όλοι σχοινί-κορδόνι. Είμαι περήφανος για πολλές πρωτοτυπίες. Οι MAIDEN είχαν μπει στη συλλογή “Heavy & rock” κι υπήρχαν εκεί και οι QUEENSRYCHE, που δεν τους ήξερε κανείς στον κόσμο ολόκληρο, αλλά και οι SCOPRIONS. Μετά από την κίνηση που έκανα με τον Μάνο Ξυδού, με τον οποίο είχαμε απίστευτα καλή συνεργασία, έβλεπες όλες τις εταιρίες να ακολουθούν κατά πόδας.
Θα μου πεις και δύο λόγια για το “Live + 1”;
Κι αυτό είναι ντουέτο Ξυδούς – Κουτουβός. Οφείλουμε πολλά στο Μάνο. Δεν λυπάμαι να πω ευχαριστώ. Ο Μάνος έχει προσφέρει στο χώρο πάρα πολλά, παρόλο που εγώ φαινόμουν. Στο “Live + 1”, η καινοτομία ήταν ότι μπήκε εξώφυλλο που δεν απεικόνιζε τον Eddie και ζήτησαν την κεφαλή μου επί πίνακι! Και φυσικά μιλάμε για το management, που αναρωτιόνταν ποιος έκανε τέτοια ιεροσυλία. Ο Smallwood κι ο Taylor, οι δύο manager του γκρουπ, ζητούσαν να με καρατομήσουν. Βρεθήκαμε μάλιστα πολλά χρόνια μετά σ’ ένα μπαρ στο Κολωνάκι, θυμήθηκαν το όνομά μου και μου επαναλάμβαναν ότι έπρεπε να με είχαν απολύσει! Μου το κρατάνε μέχρι σήμερα… Εκτός αυτού, και το υλικό του δίσκου είναι ενδιαφέρον, το οποίο κυκλοφορούσε παράνομα. Εμείς το συλλέξαμε και το βγάλαμε σε ένα ηχογράφημα, το οποίο έχει πραγματικό λόγο ύπαρξης. Πήραμε άδεια να κυκλοφορήσει μόνο στην Ελλάδα και ξαφνικά έγινε εξαγωγή σ’ όλες τις χώρες του κόσμου. Εκεί τρελάθηκε το management. Εμείς δεν μπορούσαμε να το αποτρέψουμε αυτό. Όλες οι χώρες του κόσμου το ζητούσαν κι έφευγε από δικούς μας καταστηματάρχες σε τρελές ποσότητες. Εμείς το βγάλαμε μόνο για το ελληνικό κοινό στα μέσα της δεκαετίας του ’80.
Δεν ξέρω αν θέλεις να πεις κάτι άλλο…
Να ακούει ο κόσμος τη μουσική των MAIDEN, να την απολαμβάνει αληθινά και να ξέρει ότι τώρα είναι το ξεκίνημά τους. Το λέω αυτό γιατί η μπάντα είναι καλύτερη από ποτέ. Ο Dickinson ακόμα καλύτερος από το ξεκίνημά του και τα παιδιά ξέρουν μετά από τόσα χρόνια πώς να βαδίζουν και είναι ώριμοι να βγάζουν σπουδαία άλμπουμ. Είμαι σίγουρος ότι το “A matter of life and death” θα είναι τέτοιο.
Σάκης Φράγκος
