Χθες το βράδυ άκουσα ύστερα από πολύ καιρό BEATLES (ξέρετε…τις γνωστές μπλε και κόκκινες συλλογές). Σχεδόν ενστικτωδώς μου ήρθε στο νου η κουβέντα που είχα ανοίξει πριν από…άπειρα χρόνια με την καθηγήτρια-εξεταστή για το δίπλωμα του Proficiency στα Αγγλικά. Είχε πάει η κουβέντα στην κουλτούρα και στον πολιτισμό και κάποια στιγμή με ρώτησε ποια θεωρούσα ότι ήταν η πιο σημαντική πολιτισμική στιγμή του 20ου αιώνα. Χωρίς να το πολυσκεφτώ, απάντησα: οι BEATLES (το γεγονός ότι η εξετάστρια ήταν μία 45άρα Αγγλίδα που μάλλον είχε μεγαλώσει με τα Σκαθάρια πρέπει να αποτιμήθηκε θετικά για μένα αν και εκείνη τη στιγμή ούτε που μου πέρασε από το μυαλό)!
Οι BEATLES ήταν ουσιαστικά η αποκορύφωση ενός φαινομένου που είχε ξεκινήσει μία δεκαετία νωρίτερα με τον Elvis, τον Chuck Berry, τον Bill Haley, τον Little Richard κ.α. Ήταν η rock n’ roll επανάσταση της δεκαετίας του ‘50 στην Αμερική που ξέφευγε από τα στενά όρια του πενταγράμμου και άγγιζε τις μάζες με έναν πρωτόγνωρο τρόπο δημιουργώντας όχι μόνο είδωλα αλλά προκαλώντας ταυτόχρονα έναν αξιοσημείωτο πολιτισμικό αντίκτυπο. Αργότερα οι BEATLES και σε μικρότερο βαθμό οι STONES συνέχισαν την παράδοση. Το φαινόμενο, όμως, γιγαντώθηκε με τα Σκαθάρια. Η εμφάνιση τους στην εκπομπή του Ed Sullivan επηρέασε αναρίθμητους μελλοντικούς rock και pop αστέρες που την επόμενη μέρα βρέθηκαν με ένα μουσικό όργανο (drumsticks included) στα χέρια τους.
Τη δεκαετία του ‘50, η τηλεόραση στην Αμερική –κυρίως μέσω των εκπομπών του Dick Clark και του Ed Sullivan– καθήλωνε εκατομμύρια ανθρώπους για να δουν τα νέα και ανερχόμενα συγκροτήματα που θα έγραφαν με χρυσά γράμματα τη δική τους ιστορία. Τη δεκαετία του ‘60 ο Mike Douglas, στα 70’s ο Don Kirschner αλλά κυρίως ο Burt Sugarman με το “Midnight Special” κατάφεραν να δημιουργήσουν στρατιές τηλεθεατών αφού όλα σχεδόν τα μεγαθήρια της μουσικής πέρασαν εκείνη την εποχή από την εκπομπή τους. Τη σκυτάλη πήρε, φυσικά, το MTV με το γνωστό αντίκτυπο στην pop κουλτούρα αλλά και την ταυτόχρονη τεράστια βιομηχανοποίηση της μουσικής.
Τώρα που βρισκόμαστε όμως…; Στην εποχή του YouTube και την επανάσταση της τεχνολογίας που «προσφέρει» θεωρητικά την άνεση να γνωρίσουμε συγκροτήματα και μουσικές από όλο τον κόσμο. Ωστόσο, βλέπετε κάποια πολιτισμική «αναταραχή», κάποιον αντίκτυπο στην κουλτούρα μέσω της μουσικής; Η Lady Gaga ίσως…; Μπορεί ναι…αν και διατηρώ τις αμφιβολίες μου. Πως οι νέοι μουσικοί θα επηρεάσουν τις επόμενες γενιές και θα αφήσουν το δικό τους –ανεξίτηλο, ελπίζουμε- στίγμα στη μουσική και την ευρύτερη pop κουλτούρα; Λίγο δύσκολο αυτό στην εποχή μας, η οποία δεν ευνοεί τη δημιουργία ειδώλων και ηρώων.
Υπάρχει όμως ένα πολύ σημαντικό στοιχείο που θα πρέπει να εκμεταλλευτεί η παραπαίουσα μουσική βιομηχανία και να επενδύσει πάνω του: τα live shows! Μόνο εκεί και όχι μέσω YouTube θα μπορέσει η νέα γενιά να επηρεαστεί και να ακολουθήσει το δύσβατο μονοπάτι της μουσικής και να στοχεύσει ενδεχομένως σε κάτι παραπάνω από την κυκλοφορία δίσκων. Γιατί μην ξεχνάτε ότι η Beatle–mania ξέσπασε όταν εκατομμύρια άνθρωποι είδαν τέσσερις μουσικούς να παίζουν ΖΩΝΤΑΝΑ σε ένα studio (και αργότερα σε sold–out συναυλίες).
Η επανάσταση, λοιπόν, στη μουσική δεν θα έρθει δια μέσω του internet αλλά μέσα από τις συναυλίες. Υπό αυτή την οπτική, η τηλεόραση δεν αντικαταστάθηκε από το internet αλλά από την ανεπανάληπτη εμπειρία μίας συναυλίας!
Σάκης Νίκας
