Ήταν η 26 Απριλίου 1986, όταν συνέβη το μοιραίο ατύχημα στον αντιδραστήρα #4 του Πυρηνικού Σταθμού Παραγωγής Ενέργειας στο Τσερνομπίλ της τότε Σοβιετικής Ένωσης (νυν Ουκρανίας). Ένα ατύχημα που ήταν το μέγιστο προβλεπόμενο, με πολύ οδυνηρές συνέπειες στο περιβάλλον, αλλά και στην υγεία εκατομμυρίων ανθρώπων, αφού το ποσοστό αύξησης κρουσμάτων καρκίνου ήταν πολύ μεγάλο, όχι μόνο στις γύρω περιοχές αλλά και σε χώρες γειτονικές. Μιλάμε για το ίσως πιο σοβαρό πυρηνικό ατύχημα όλων των εποχών, που κλείνει 30 χρόνια σήμερα και σημάδεψε μία ολόκληρη εποχή.
Εκείνη την περίοδο, ήμουν πιτσιρικάς, 12 ετών και δεν υπήρχε τόσο μεγάλη, έγκυρη κι έγκαιρη ενημέρωση. Αν θυμάμαι καλά, ήταν Μ. Εβδομάδα (όπως και τώρα) και λίγες μέρες μετά, έβλεπα τη Ντιναμό Κιέβου του μεγάλου Βαλερί Λομπανόφσκι, με τον Μπλαχίν στα τελειώματά του, τους Ζαβάροφ, Ρατς και τους υπόλοιπους να παραδίδουν μαθήματα ποδοσφαίρου στον τελικό του Κυπέλλου Κυπελλούχων με αντίπαλο την Ατλέτικο Μαδρίτης κι εγώ αναρωτιόμουν: «αφού είναι τόσο σοβαρά τα πράγματα όπως λένε, πως αυτοί, που κατάγονται από την Ουκρανία, πάνε και παίζουν ποδόσφαιρο;» και διάφορα τέτοια αφελή, που σκέφτονται τα παιδιά. Μετά, αρχίσαμε τις μαζικές «επιθέσεις» στα σούπερ μάρκετ για να πάρουμε όσα γάλατα μπορούσαμε και ο κόσμος άδειαζε τα ράφια σαν να μην υπήρχε αύριο…
Όλα αυτά, όπως είναι φυσικό, επηρέασαν και τη μουσική, με αποτέλεσμα να γραφτούν κάποια τραγούδια που είχαν να κάνουν με το ατύχημα στο Τσερνομπίλ!!! Ίσως το πιο γνωστό κομμάτι που έχει γραφτεί στο χώρο της μουσικής μας, είναι το “Mayday in Kiev”, που περιλαμβάνεται στο “Control and resistance” των WATCHTOWER. Ένα τραγούδι που αναφέρεται στον εορτασμό της Πρωτομαγιάς στο Κίεβο, ελάχιστες μέρες μετά την έκρηξη, κάνοντας ένα λογοπαίγνιο με τη λέξη “Mayday”, που εκτός από «Πρωτομαγιά», είναι και λέξη για τον συναγερμό.
Ένα χρόνο νωρίτερα, οι Βρετανοί metallers SAXON, σ’ ένα από τα πιο εμπορικά άλμπουμ της καριέρας τους, το “Destiny”, έκλειναν το άλμπουμ με το “Red alert”, όπου περιγράφουν εμπειρίες από εκείνο το συμβάν. Το συγκεκριμένο τραγούδι, είχε κυκλοφορήσει και ως b’ side στο πρώτο single του άλμπουμ, τη διασκευή στο “Ride like the wind” του Christopher Cross.
Οι Αμερικάνοι crossover thrashers, MUNICIPAL WASTE, έγραψαν το τραγούδι “Wolves of Chernobyl”, στο άλμπουμ τους του 2009, “Massive aggressive”, περιγράφοντας τα αποτελέσματα του ατυχήματος.
Οι metalcorers ARCHITECTS, επίσης, στο προπέρσινο “Lost forever // Lost together”, έγραψαν το “Colony collapse”, κυρίως για το ατύχημα που είχε γίνει στη Φουκουσίμα της Ιαπωνίας το 2011, αλλά έκαναν αναφορές και στο Τσερνομπίλ:
(“1986
This is full relapse
Our latest apocalypse
This is colony collapse”).
Πέρα από τα τραγούδια που συγκεκριμένα αναφέρονταν στο ατύχημα του Τσερνομπίλ, υπήρχαν πάρα πολλά συγκροτήματα που ανέφεραν τον φόβο ενός πυρηνικού πολέμου / ολοκαυτώματος στους στίχους τους, κυρίως ορμώμενα από το γεγονός αυτό… Ένα από τα συγκροτήματα που μόνο και μόνο από το όνομά του, έδειχνε πόσο το ένοιαζε η πιθανότητα ενός πυρηνικού πολέμου, είναι σίγουρα οι NUCLEAR ASSAULT. Οι Αμερικάνοι thrashers, μιλούσαν πολύ τακτικά γι’ αυτό το θέμα, ιδιαίτερα στο “Game over” σε τραγούδια όπως το “Radiation sickness” ή το “Nuclear war”, εκφράζουν με ευθύ τρόπο την ανησυχία τους. Εκτός των άλλων, μπορούμε να το διαπιστώσουμε αυτό και από τα εξώφυλλα των “The plague”, “Game over” και “Survive”…
Μία από τις έντονα επηρεασμένες μπάντες από τον πυρηνικό πόλεμο, είναι και οι Γερμανοί thrashers, SODOM. Από το “Persecution mania” του 1987, εγκαινίασαν τη μασκότ τους, τον Knarrenheinz, που φορά μία αντιασφυξιογόνο μάσκα, ενώ το συγκεκριμένο άλμπουμ ξεκινά με το “Nuclear winter”. Δεν χρειάζονται περαιτέρω λόγια.
Από την άλλη, υπάρχουν και οι MEGADETH, που στο “Rust in peace”, από το εξώφυλλο μας έβαζαν στο κλίμα, μέχρι που φτάνουμε στο “Rust in peace… Polaris”, ένα από τα αρτιότερα thrash metal τραγούδια όλων των εποχών, με τους στίχους:
“I am a nuclear murderer I am Polaris…
Launch the Polaris, the end doesn’t scare us
When will this cease? Warheads will all rust in peace”
Ψήγματα της ανησυχίας του Mustaine και της παρέας τους, βέβαια, υπήρχαν και στο “So far, so good… so what?” και στο εναρκτήριο “Set the world afire”.
Γενικότερα, στα τέλη της δεκαετίας του ’80, υπήρχε έντονο το κλίμα του Ψυχρού Πολέμου ανάμεσα στο ανατολικό και το δυτικό μπλοκ, που πάντα υπήρχε ο φόβος να βρεθεί κάποιος «Κιμ» των ημερών μας, να πατήσει το κουμπί και να συμβεί ολοκληρωτική καταστροφή. Το γκρουπ που περιέγραψε πιο γλαφυρά αυτό, ίσως είναι οι καταπληκτικοί speed metallers TOXIK, με το “World circus”, όπου στο εξώφυλλο απεικονίζεται ένας κλόουν να πατά το κουμπί και να προκαλεί έκρηξη. Ίσως όχι 100% αυτό που ζητάμε στο αφιέρωμά μας, αλλά σίγουρα δεν μπορούμε να το αφήσουμε απ’ έξω.
Στο ίδιο κλίμα με τους TOXIK, κινούνται και οι Καναδοί thrashers SLAUGHTER (καμία σχέση με τους hard rockers με το ίδιο όνομα), όπου στο “Strapado” μιλούσαν πάλι για τον φόβο κάποιου που θα πατούσε το κουμπί… (“In suits they were dressed, when the button was pressed”). Παρόμοια κατάσταση περιγράφουν και οι θρυλικοί thrashers WHIPLASH, που το “Power and pain”, εξέφραζαν τον ίδιο φόβο, στο “Last man alive”.
Υπήρχαν πολλά συγκροτήματα που βάσιζαν το concept τους πάνω στις οικολογικές ανησυχίες και τον φόβο του πυρηνικού ολοκαυτώματος, κυρίως στο thrash metal ιδίωμα, στα τέλη της δεκαετίας του ’80. Όλο αυτό το κίνημα, έγινε πιο ισχυρό μετά την έκρηξη στο Τσερνομπίλ, που έσπειρε το φόβο στον κόσμο για πολλά χρόνια. Χαρακτηριστικά σχήματα τέτοιου είδους ήταν οι ATROPHY, οι DEFIANCE αλλά και πιο πρόσφατα όπως οι Γερμανοί death metallers, CYTOTOXIN, των οποίων όλη η θεματολογία στηρίζεται σχεδόν κατ’ αποκλειστικότητα στο συγκεκριμένο ατύχημα. Καθόλου τυχαίο που οι δίσκοι τους ονομάζονται “Plutonium heaven” και “Radiophobia”!!!
Σάκης Φράγκος
