Δεν υπάρχει χειρότερο συναίσθημα απο την απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου, κοντινού προς εμάς. Θαρρώ, όμως, πως υπάρχει ένα ανάλογο που δημιουργείται απο την αίσθηση της απώλειας ενός καλλιτέχνη, που δεν έτυχε της αναγνώρισης που του άρμοζε όσο ήταν εν ζωή, ακόμα κι αν ήταν σημαντικός για πάρα πολλούς περισσότερο αναγνωρισμένους και καταρτισμένους μουσικούς.
Οι απώλειες είναι ένα «σύνηθες» φαινόμενο, πάνω στο οποίο χτίζονται οι «μύθοι» πολλών μουσικών. Ισως η πρώτη μεγάλη μυθική απώλεια στον κόσμο του rock n´roll ηταν ο Jimmy Hendrix, που «ανοιξε» το δρόμο για την «αγιοποίηση» χαμένων μουσικών. Ομως γιατί προκάλεσε σοκ στην παγκόσμια σκηνή όπως ο Cliff Burton, που ήταν η πρώτη γιγαντιαία απώλεια για την metal κοινότητα;
Οι απώλειες στη σκληρή μουσική είναι σύνηθες φαινόμενο τα τελευταία χρόνια και προκαλούν το λιγότερο αμηχανία, για να μην πω ανησυχία για το γεγονός ότι δεν υπάρχει ανάλογη αναπλήρωση! Κακά τα ψέμματα ο Cliff Burton δεν αναπληρώθηκε ποτέ ως μουσικός, αλλά αναπληρώθηκε πλήρως ως μπασίστας απο τον Jason Newsted. Μαζί του οι METALLICA απέκτησαν έναν πορωμένο μπασίστα, που μπορούσε να τους προσφέρει ανάλογη σκηνική παρουσία και δεύτερα φωνητικά που θεωρούνται πολύ σημαντικά! Αν δεν τον ευνούχιζαν σαν συνθέτη ίσως και να είχαμε περισσότερες άξιες συνθέσεις απο το “My friend of misery”. Ομως ο Cliff Burton θεωρείται πολύ σημαντικός για το όργανο του και αυτό ξεπερνάει την τεράστια συνεισφορά του στην μπάντα που τον ανέδειξε! Αυτό ακριβώς το γεγονός έκανε και την απώλεια τότε να ειναι σοκ για την κοινότητα, γιατί η αναπλήρωση από άλλο μουσικό ήταν εφικτή! Εκείνο που προκαλούσε σοκ ήταν όταν ξεκινούσαν οι μουσικοί να αναλογίζονται πόσο προωθήθηκε το όργανο εξαιτίας του εκάστοτε μουσικού!
Μπορεί να μην πέθανε βιολογικά, αλλά αντίστοιχα εφυγε απο κοντά μας ο Kevin Moore όταν σταμάτησε να προσφέρει τις πρωτοποριακές ηχητικές προσεγγίσεις του στους DREAM THEATER πρώτα και μετά στους FATES WARNING. Η παρουσία του στο τέλος της αθηναικής συναυλίας τους που βιντεοσκοπήθηκε, απέδειξε πως είναι αδύνατο να επιβεβαιώσει το μύθο του πληκτρά που επαναπροσδιόρισε τη θέση και των ήχο των keyboards στη rock ενορχήστρωση. Μήπως, λοιπόν, ο πνευματικός θάνατος δικαιολογεί και τον ανύπαρκτο αντίκτυπο που προκύπτει από το βιολογικό θάνατο;
Θυμάστε τι έγινε όταν πέθανε ο Quorthon; Ολοι άρχισαν να θυμούνται το τί έχει προσφέρει στη σκηνή, αλλά αυτό ήταν ήδη γνωστό! Ο αντίκτυπος ήταν σχεδόν μηδενικός, γιατί πολύ απλά είχε σταματήσει πάρα πολλά χρόνια να είναι παραγωγικός! Οπότε η απώλεια του δεν άλλαξε ουσιαστικά την εξέλιξη της ακραίας σκηνής! Σκέφτεστε τί θα γινόταν αν είχε προκύψει μέχρι τα early 90s; Θα είχε γινει κυριολεκτικός σάλος! Αυτό ακριβώς δε συμβαίνει όταν φεύγει κάποιος που έχει ακόμα πολλά να προσφέρει; 
Οταν έφυγε απο κοντά μας ο Chuck Schuldiner έκλαψα πάρα πολύ. Μετά συνειδητοποίησα το γιατί…Δεν ηταν η απώλεια ενός αγαπημένου μουσικού που με έκανε το βράδυ της ονομαστικής μου γιορτής πριν 12 χρόνια να μη θέλω να χαρώ. Ηταν η πίκρα ότι αυτό το παιδί είχε ακόμα πάρα πολλά να δώσει και αδικήθηκε από όλους μας! Εφυγε με την πίκρα ότι όσο ζούσε, δεν εισέπραξε απο τη μουσική βιομηχανία και απο το σύνολο της σκηνής την αναγνώριση που του άρμοζε! Εκτοτε ένα πανηγύρι αγιοποίησης έχει στηθεί, ανάγοντας ακόμα και τις πρωτες ηχογραφήσεις των DEATH σε ιερές επανακυκλοφορίες. Τα albums τους έχουν επανακυκλοφορήσει τόσες φορές, που ακόμα και σήμερα συνεχίζεται το σκάψιμο σε κάθε λογής demo και live ηχογράφηση για να δικαιολογήσουν άλλη μια επανακυκλοφορία!
Οταν έφυγε αντίστοιχα ο Dimebag Darrel το σοκ ήταν τεράστιο κυρίως για το λόγο που έγινε! Η απενεργοποίηση των PANTERA ανέκοψε σε μεγάλο βαθμό το σάλο που θα προέκυπτε αν ακόμα ήταν ενεργοί! Οι συζητήσεις περιορίστηκαν κυρίως στο γιατί και πως έγινε το γεγονός που στέρησε από την κοινότητα έναν χαρισματικό μουσικό και απο τους fans έναν guitar hero μιας νέας γενιάς. Και κάπου εδώ κρύβεται η ρίζα του σοκ που παρατηρείται απο απώλειες τέτοιων μουσικών…
Το σοκ προκύπτει όταν ο μουσικός φεύγει απο κοντά μας όταν ακόμα ειναι παραγωγικός και παρουσιάζει έργο αντάξιο του, όποιου, ονόματος έχει δημιουργήσει. Είναι η στιγμή που ο βιολογικός θάνατος ανακόπτει την ανοδική πορεία ενός σχήματος και αφαιρεί το δικαίωμα απο την κοινότητα να αντλεί ενέργεια από τις ρηξικέλευθες ιδέες ενός μουσικού! Γιατί κακά τα ψέμματα όταν έχει παραδώσει ήδη τα πάντα, όπως συνέβη με τον Ronnie James Dio, τότε προκύπτει μια άλλη κατηγορία σοκ: Εκείνων των μουσικών που εφάρμοσαν πλήρως το ρηθέν «die with your boots on». Σαν κύκνειο άσμα ήταν η αποστομωτική του παρουσία στη σκηνή ένα χρόνο πριν μαζί με τους HEAVEN AND HELL! Με την απώλεια του ο κόσμος συνειδητοποίησε ότι τα ιερά τέρατα που ακόμα δικαιολογούν το μύθο τους, μπορούν ανά πάσα ώρα και στιγμή να ειναι απλά παρελθόν! Και πως να μη γινει όταν μιλάμε για μουσικούς που κυριολεκτικά είναι γέροι όπως ο Lemmy ή ο Biff; Φαντάζεστε τί θα γινόταν αν – ΧΤΥΠΑ ΞΥΛΟ – έφευγε ο δεύτερος, χάνοντας την ευκαιρία να ακούσεις κι άλλους αξιόλογους δίσκους από τους SAXON;
Τί συμβαίνει, όμως, όταν ο μουσικός χάνεται ενώ η μπάντα ετεροχρονισμένα αποκτά όνομα; Αλήθεια θα έδινε κανείς σημασία σε ποιος είναι ο Dennis Wilcock αν οι IRON MAIDEN δεν γίνονταν το φαινόμενο που έγιναν, φτάνοντας στο σημείο να γνωρίζουμε μέχρι και την παραμικρή λεπτομέρεια για τις αλλαγές στο line up των πρώτων τους ημερών; Και αυτό ίσως να φανεί όταν χαθεί και αυτός ο κρίκος απο το απώτερο παρελθόν των MAIDEN!
Θυμάται κανείς τον Barry Fisk; Οχι θα πείτε και λογικό είναι, εκτός κι αν είστε μανιακοί με τους POSSESSED και ξέρετε ότι ήταν ο πρώτος τραγουδιστής τους! Και πως να τον θυμάστε,αφου μαζί του δεν ηχογράφησαν απολύτως τίποτα! Φυσιολογικό θα πείτε, αλλά στους MAYHEM γιατί συνέβη ακριβώς το αντίθετο; Οι MAYHEM δεν ήταν παρά ένα underground σχήμα όταν ο Dead αποφάσισε να φύγει απο τον μάταιο τούτο κόσμο και δεν είχαν κυκλοφορήσει τίποτα απολύτως με εκείνον στα φωνητικά. Εγινε όμως χαμός στο underground, γιατί ο ηγέτης τους εκμεταλλεύτηκε στο έπακρο την απώλεια αυτή, βάζοντας τον στη θέση του «μάρτυρα» για τον εξευτελισμό του death metal με τις βερμούδες – life metal όπως έλεγαν! Ετσι ο Dead έγινε σύμβολο μιας εποχής και το “Live in Liepzig” από bootleg, θεωρείται από «ακαδημαικους» του black metal σαν το Fenriz ότι είναι το πρώτο album της νορβηγικής σκηνής! Και το γαιτανάκι συνεχίζεται μέχρι και σήμερα με τον μύθο του Dead να πουλάει ακόμα, αξιοποιώντας ηχογραφήσεις από rehearsals και live των MAYHEM και της πρώτης του μπάντας στη Σουηδία.
Αυτή η εκμετάλλευση έφτασε στο σημείο να έχει στο μυθικό bootleg “Down of the black hearts” τον 22χρονο αυτόχειρα με χυμένα μυαλά και ακόμα και σήμερα να συζητιέται σε ποιους έχουν σταλεί κομμάτια απο το κρανίο του! Για την επίδραση του στη σκηνή ελάχιστες συζητήσεις θα βρείτε, φτάνοντας σε σημείο να παραβλέπεται το γεγονός ότι ο αντίστοιχος μύθος του Attila χτίστηκε σε μια ηχογράφηση που κλήθηκε να κάνει με χαρακτήρα session στη «Βίβλο του black metal», το “De Mysteriis dom Sathanas”. Εκεί ο Ούγγρος χαρισματικός τραγουδιστής δεν είχε παρά να ερμηνεύσει τους στοιχειωτικούς στίχους που έγραψε ο Dead και να ακολουθήσει τους μουσικούς δρόμους που είχαν ήδη ετοιμάσει μαζί του οι MAYHEM όσο ήταν εν ζωή!
Αντίθετα θυμάστε άπαντες τον Witchunter των SODOM κι ας αγνοείτε το πραγματικό του όνομα. Πιο κραυγαλέα περίπτωση, όμως, περίπτωση ειναι βέβαια ο Ingo Schwichtenberg, που αυτοκτόνησε, πυροδοτώντας έναν γύρο συζητήσεων στην κοινότητα για τις αιτίες. Πολλοί είχαν πει ότι προέβη σε αυτή την κίνηση απελπισίας, γιατί δεν άντεξε μακριά απο την μπάντα που αγάπησε όσο τίποτα, στοιχειώνοντας για πάντα οποιαδήποτε σκέψη για επανασύνδεση του 80s line up έστω και για μια βραδιά! Αμφότεροι θεωρήθηκαν πολύ σημαντικοί drummers, αλλά η απώλεια τους δεν ανέκοψε την πορεία των συγκροτημάτων τους! Αντίθετα θα μπορούσα να πω ότι ελάχιστα εκτιμήθηκε από την κοινότητα η συνεισφορά τους και αυτό φάνηκε στο πόσο επιδραστικοί ήταν στους επίδοξους νέους drummers, εκτός κι αν έχετε δει μαζικά να αναφέρονται τα ονόματα τους
Κακά τα ψέμματα, δεν υπάρχει πιο μεγάλο κοπλιμέντο για έναν μουσικό, από το να θεωρείται μεγάλη επιρροή για τις επόμενες γενιές. Και αυτό δεν μπορεί κανείς να το επιδιώξει, γιατί απλώς προκύπτει σε συνδυασμό με τη δημοφιλία της μπάντας και την αποδοχή που έχει η πρόταση που δίνει ο ίδιος για το όργανο του ως μουσικός.
Ο χαμός του Clive Burr δεν προκάλεσε έκπληξη σε κανέναν και όλοι ήξεραν το πρόβλημα υγείας που είχε. Εχει προκαλέσει, όμως, σοκ κάτι πολύ σπουδαίο: Η συνεισφορά του στα τύμπανα τις πρώτες μέρες που έμπαιναν οι βάσεις στο οικοδόμημα που λέγεται heavy metal. Αν παρατηρήσετε τις δηλώσεις θα δείτε ότι όλοι οι drummers αναφέρονται στο πόσο πολύ επηρρεάστηκαν απο τον τρόπο που έπαιζε ο ξανθομάλλης αξιαγάπητος drummer στα τρία πρώτα albums της Σιδηράς Παρθένου. Αντίθετα οι μουσικοί που δεν είναι drummers εστιάζουν τόσο στο χαρακτήρα του, όσο και στο πόσο σπουδαίοι ειναι οι πρώτοι δίσκοι των MAIDEN, γεγονός αναμενόμενο στα όρια του τυπικού. Ομως αποκαλύπτεται έτσι η σπουδαιότητα του! Δίνεται η δυνατότητα στην κοινότητα να ξεκινήσει μια άτυπη συζήτηση που θα δικαιώσει τη συνεισφορά του Clive Burr τόσο στους MAIDEN, όσο και στην εξέλιξη των drums στη metal μουσική. Και αυτό προκύπτει αν παρατηρήσει κανείς το εντυπωσιακό δέσιμο του rhythm section με τον Steve Harris και εκείνον σε κομμάτια όπως το “The prisoner”.
Επρεπε λοιπόν να φύγει από κοντά μας για να γίνει κάτι τέτοιο; Είναι αναγκαία συνθήκη η βιολογική απώλεια για να αναλογιστεί κανείς τη συνεισφορά, έστω κι αν η πνευματική έχει συντελεσθεί πολύ καιρό πριν; Σε αυτό το ερώτημα όποιες κι αν ειναι οι απαντήσεις, ας καταλήγουν στην αιώνια ευγνωμοσύνη που πρέπει να συνοδεύει η ανάμνηση τέτοιων μουσικών. Κι αυτό πρέπει να ισχύει τόσο από τους σημερινούς και μελλοντικούς μουσικούς, όσο και από τους ακροατές που εστιάζουν μόνο στα κυρίαρχα μέλη μιας μπάντας, αδικώντας τη συνεισφορά των υπολοίπων!
Clive Burr, κάθε φορά που θα ακούω εκείνες τις ηχογραφήσεις ή θα βλέπω κάποιο video, θα ξέρω πλέον ότι ήσουν ισότιμο μέλος μιας τεράστιας μπάντας και όχι απλώς ένας πολύ καλός drummer, αλλά ένας χαρισματικός μουσικός. Θα ξέρω πλέον πόσο σημαντικός ήσουν τόσο για τη δημιουργία ιστορικών και επιδραστικών τραγουδιών που βασίστηκαν στους ρυθμούς σου όπως το “Run to the hills” – ο James Hetfield είχε υπερτονίσει τη σημασία του, χωρίς να αποδώσει τα απαραίτητα εύσημα στον Clive Burr! Σου ζητάω συγγνώμη που έπρεπε να έρθει αυτή η στιγμή για να το αντιληφθώ, κάτι που σίγουρα είναι ό,τι πιο άδικο μπορεί να εισπράξει ένας μουσικός σαν κι εσένα! Μακάρι να μην ξαναβρεθώ σε ανάλογη θέση, γιατί δεν αξίζει σε κανέναν να κερδίζει την αναγνώριση μετα θάνατον…
Λευτέρης Τσουρέας
Για το τέλος αφήνω την δήλωση που έκανε ο Γιώργος Κόλλιας των NILE αποκλειστικά στο Rock Hard με αφορμή αυτό το άρθρο
“O Clive ήταν και θα μείνει σαν ένας απο τους Leaders of Rock με το χαρακτηριστικό τσαμπουκά στο παίξιμο του, το οποίο ήταν χρόνια μπροστά και έκανε πολλούς πιτσιρικάδες να πιάσουν τις μπακέτες. Μακάρι να ήμουν πιο κοντά στην εποχή του και να μου δινόταν η ευκαιρία να τον δω live, αλλά η μουσική του θα ζει για πάντα…
Εύχομαι κουράγιο στην οικογένειά του, στους IRON MAIDEN που ήταν η δεύτερη του οικογένεια και σε όσους ήταν κοντά του τα δύσκολα χρόνια.
Ευχαριστούμε για όλα Clive….”
