Μια ανάσα από τη Μεγάλη Βδομάδα, μας επισκέπτονται για 32η φορά οι τιτάνες του doom/death και από τις πλέον αγαπημένες του υποφαινομένου PARADISE LOST. Αν η “ταμπέλα” που έβαλα δε σας κάνει, προσθέστε και gothic και είστε μέσα, δεν θα τα χαλάσουμε εκεί στο τέλος της ημέρας! Το θέμα είναι πως οι κύριοι εκ Yorkshire ορμώμενοι, αγαπήθηκαν τα μάλα στη χώρα μας και πάντα είναι ευχάριστη συγκυρία να μας επισκέπτονται. Ας τα πάρουμε όμως από την αρχή.
Στις 20:15 κατά το πρόγραμμα εμφανίζονται οι Κερκυραίοι FRAGMENT SOUL, οι οποίοι και επιλέχθηκαν να ανοίξουν. Κινούνται σύμφωνα με τις πληροφορίες μου, στο χώρο του progressive/doom metal, και έχουν το θετικό να συμμετέχει στον δίσκο τους “Axiom of choice” (2021), η εξαιρετική Heike Langhans των DRACONIAN. Θεωρώ εαυτό οπαδό αμφότερων ειδών, και ιδανικά, θα έπρεπε να είχα περάσει καλά με τους συμπατριώτες μας. Ωστόσο, να σας πω την αμαρτία μου, δεν ενθουσιάστηκα και ιδιαίτερα. Η μπάντα δεν ήταν σώνει και ντε κακή. Απλά ήταν πραγματικά μονότονη και είναι κρίμα ορισμένες καλές στιγμές να χάνονται σε μια λούπα. Όπως και κρίμα να χαραμίζεται η πραγματικά καλή φωνή του τραγουδιστή τους Marc Durkee. Τα μεγάλα σε διάρκεια κομμάτια τους, θα μπορούσαν να είναι σαφώς πιο ενδιαφέροντα συνθετικά και με μεγαλύτερο νεύρο.
Θεωρώ ότι έχουν δυνατότητες για να γίνουν κάτι αξιόλογο παρόλα αυτά και να σημειωθεί ένα μικρό περιστατικό όπου νόμιζαν ότι είχαν άλλο ένα κομμάτι και τελικά τους σταμάτησαν πριν το προλογίσουν. Στιγμιαία ασυνεννοησία; Σχολαστικότητα στη τήρηση του χρονοδιαγράμματος; Όπως και να έχει, δεν ήταν και ό,τι καλύτερο, παρότι προφανώς δεν υπήρξε συνέχεια (πως θα μπορούσε άλλωστε;). Κάπου εδώ, το μερίδιό μου τελειώνει, και αναλαμβάνει ο φίλος και συνάδελφος Άγγελος Κατσούρας, να σας περιγράψει μια από τις δυνατότερες εμφανίσεις των αγαπητών Βρετανών στη χώρα μας.
Γιάννης Σαββίδης
Ειλικρινά, δεν ξέρετε πόσο πολύ χαίρομαι για όσα θα γράψω, αλλά νομίζω ότι όσοι αγαπήσαμε ποτέ με πάθος τους PARADISE LOST, δεν περιμέναμε με τίποτα τέτοια εμφάνιση. Έγκειται βέβαια στην ιδιοσυγκρασία του καθενός αν θέλει να το παραδεχτεί ή όχι ή σε τι κατάσταση τους έχει πετύχει, αλλά η έννοια “PARADISE LOST live” έφερνε συναισθήματα πίκρας στους die hard οπαδούς τους, κυρίως για το συναίσθημα του ανεκπλήρωτου, ότι πολλάκις ήταν διεκπεραιωτικοί ή ακόμα χειρότερα έκαναν αγγαρεία, αρπαχτές κι ότι άλλο κακό θέλετε. Χώρια τα τυπικά 70λεπτα σετ σε φάση ξεπέτας. Ε μα την πίστη μου, όσα θα γράψω έρχονται να αποδείξουν ότι μάλλον δεν έτυχε αλλά πέτυχε να τους δούμε ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ σε εμφάνιση αντάξια του μεγαλείου τους και με τον κόσμο να φεύγει πάρα πολύ χαρούμενος από το Fuzz Club. Και για να είμαι ειλικρινής, αυτό οφείλεται κυρίως στην παρουσία του αγαπημένου μας τραγουδιστή τους, Nick Holmes. Ο λατρεμένος μας ζοχάδας ήταν σε τρομερά κέφια, ενώ φαίνεται ότι είχε προετοιμαστεί κατάλληλα με τη φωνή του προστατευμένη ώστε να βγάλει όλη τη συναυλία χωρίς… αστοχίες του παρελθόντος. Σκόπιμα πάντα, έκανα μεγάλα διαστήματα να τους βλέπω αλλά εκείνη η κατάντια στο Rockwave του 2012 είχα πειστεί ότι θα ήταν η τελευταία φορά.
Λίγο όμως η παραίνεση φίλων ότι την τελευταία φορά που μας είχαν έρθει ήταν καλοί και βελτιωμένοι, πολύ η αγάπη που τους έχω και το timing που ευνόησε, με έσυραν στο γειτονικό Fuzz για να τους δώσω άλλη μια ευκαιρία. Την τελευταία, όπως πίστευα, καθότι ήμουν βέβαιος για Βατερλό ανάλογο του παρελθόντος! Φευ όμως, διότι κατάπια τη γλώσσα μου και δεν φαντάζεστε πόσο χαίρομαι που απέδειξαν πόσο λάθος έκανα. ΑΚΡΙΒΩΣ στις 21:30 βάσει χρονοδιαγράμματος, τα φώτα κλείνουν, ένας-ένας βγαίνουν επί σκηνής και τσιμπιέμαι για να πειστώ ότι ακούω καλά. “Embers fire” για αρχή (ΝΑΙ ΡΕ Π..ΣΤΗ!) και φωνάζω μπας και με ακούσει ο ύψιστος μια και ο ήχος ήδη είναι κορυφή «ΣΕ ΠΑΡΑΚΑΛΩ ΒΓΑΛΕ ΦΩΝΗ ΚΑΙ ΜΗ ΜΑΣ Γ….ΗΣΕΙΣ ΣΗΜΕΡΑ» με τους γύρω μου να γελάνε. Ε. και την έβγαλε ρε παίδες! Και γυρνάνε όλοι γύρω μου και μου λένε «ρε την έβγαλε», αμάν και τρισαλί τι πάθαμε! Έχω φουσκώσει σαν το παγώνι περήφανα, αναπτερώνονται οι ελπίδες μου, ανοίγει και η συναυλία με το opener του κορυφαίου δίσκου της καριέρας τους (για μένα τουλάχιστον το “Icon” κερδίζει στα πέναλτι το ντέρμπι με το “Draconian times”), ε τι άλλο θέλουμε! Δυνατός, συμπαγής ήχος, κιθάρες μπροστά, μπάσο κρύσταλλο, ο Νικολάκης κιμπάρης! ΑΨΟΓΑ!
“Forsaken” για τη συνέχεια από το “Obsidian” το οποίο τουλάχιστον προσωπικά δε με κέρδισε. Κι όμως είναι τέτοια η παρουσία τους, το στήσιμο τους και η εν γένει απόδοση τους που δε με πειράζει ότι κι αν ακούσω. Ούτε καν το “Blood and chaos” από το επίσης ανεπαρκές για μένα “Medusa”. Το πάνε πρίμα, ο Holmes μάλιστα δείχνει σε κέφια γενικά, καθώς λέει «Καλησπέρα Αθήνα, ελπίζω να είστε καλά, ο καιρός είναι υπέροχος εκεί έξω, μοιάζει σαν στο σπίτι μας, είμαι έτοιμος να φορέσω σορτσάκια και να βγω έξω». Ναι, φέρατε τη βροχή στη χώρα μας αλλά και πότε δεν τη φέρνατε όποτε σας ακούγαμε άλλωστε, μεταφορικά και κυριολεκτικά; Ακολουθεί το ομότιτλο “Faith divides us – death unites us” (VOLBEAT τίτλος που –παραδόξως- σωστά λέει ο Φράγκος) και στη συνέχεια νέο καλαμπούρι από τον Holmes: «Θα παίξουμε ένα πολύ παλιό τραγούδι που ηχογραφήθηκε όταν ήμουν 12-13 ετών νομίζω». Φυσικά ο λόγος για το πραγματικά αιώνιο “Eternal” το οποίο το βγάζει με τα growls ΚΑΝΟΝΙΚΟΤΑΤΑ, ο ήχος όσο πάει και βελτιώνεται, ειδικά το μπάσο του Steve Edmondson (πουλέν) ακούγεται σαν παλμογράφος. O Greg Mackintosh αριστερά δίνει το έναυσμα για ανατριχίλες, ο Φινλανδός Waltteri Väyrynen στα τύμπανα στιβαρός αν και πίσω κάπως στον ήχο.
Αυτός που όμως ήταν ανέκαθεν η ΨΥΧΑΡΑ στο συγκρότημα, δεν είναι άλλος από τον Aaron Aedy, ίσως ο πιο αδικημένος headbanger στην ιστορία που δεν έχει πλέον μαλλί να ανεμίσει. Με το που βγήκαν έστελνε τα φιλιά του στον κόσμο, ενώ η σκηνική του παρουσία παραμένει αυτούσια όπως στις χρυσές τους μέρες, χαμόγελο μέχρι τ’ αυτιά, βασικά αναρωτιέμαι χρόνια αν είναι όντως Άγγλος. Καπάκι ένα άλλο τρομερά αγαπημένο που δείχνει και την εξέλιξη των PL στα χρόνια. “One second” με ΟΛΟ το Fuzz να τραγουδάει, η τρίχα σηκώνεται, το “Serenity” προσθέτει άλλο ένα δείγμα του νέου τους δίσκου και η συνέχεια είναι απλά κορυφαία. “The enemy” λοιπόν, θεωρώ –όχι αδίκως φαντάζομαι- το “In requiem” το τελευταίο αρχι-μνημειώδες άλμπουμ τους κι ότι κι αν ακολουθήσει, δε νομίζω να το αγγίξει, η συνέχεια όμως ακόμα καλύτερη με το “As I die”. Πόσο αθάνατο έμεινε αυτό το κομμάτι στην ιστορία, τι ΗΧΑΡΑ έχει Θεέ μου ο Edmondson. Δε με χαλάει καν που ο Holmes εδώ το ερμήνευσε με κανονικά φωνητικά σε σχέση με το “Eternal”, και μόνο που έχει περάσει ένα 40λεπτο και βγαίνει ακόμα φωνή με κάνει και ξεχνάω τα πάντα. Καθαρά Νικολάκη μου; Ότι θες εσύ ψυχή μου, έτσι που ακούγεσαι!
“The devil embraced” για τη συνέχεια, αφού λίγο πριν ο Holmes μας έχει πει «τώρα είναι το σημείο του σετ που σας ζητάω παραγγελίες, εσείς λέτε τα δικά σας και εγώ σας αγνοώ πλήρως και τραγουδάω ότι λέει το χαρτί από κάτω μου». Είσαι και χιουμορίστας ατιμούτσικε! Έχει ΤΟΣΟ καλή διάθεση που προτρέπει τον κόσμο να σηκώσει τα χέρια, ενδιαμέσως έχει δώσει μικρόφωνο και χώρο στον κόσμο να τραγουδήσει (ή πιο σωστά να ουρλιάξει, ακουγόμασταν λες και είχε 5.000 κόσμο) και ακολουθεί η μοναδική μου ένσταση στη βραδιά. Το “The last time” μια ζωή έκλεινε τις συναυλίες σας, τι μου το κοτσάρεις μέσα στη μέση; Ο κόσμος μάλλον δε νοιάζεται για τις δικές μου δικλείδες παράδοσης και χοροπηδάει σαν τρελός, ξεχνιέμαι κι εγώ γιατί παίζουν στη συνέχεια το “An eternity of lies” (πανέμορφη έκπληξη από το τρισαγαπημένο “The plague within) το οποίο είναι και το μόνο άλμπουμ –πέραν “Obsidian”- που εκπροσωπήθηκε με 2 κομμάτια μαζί με το “One second”. “Say just words” για να αποδειχθεί και στην πράξη η αναφορά μας, 25 χρόνια μετά, μοιάζει λες και δεν πέρασε στιγμή που το πρωτοακούσαμε, γεννημένο να γίνει κλασικό στην πρώτη ανάσα. Κι έρχεται η ισοφάριση 2-2 καπάκι από πλευράς “The plague within”!
«Θέλετε ένα ακόμα κομμάτι με αρνητικό τίτλο;» ρωτάει ο Holmes, το κοινό απαντάει καταφατικά (και αρνητικά να απαντούσατε γραμμένους θα μας είχε) και ακούμε το τιτάνιο “No hope in sight”. Βάρος, βάθος, όγκος, κόμματος ρε παιδί μου! Βλέπω ήδη ότι έχει ξεπεραστεί το τυπικό 70λεπτο που παίζανε πάντα. «Ρε λες;» αναρωτιέμαι, καθώς αποχωρεί η μπάντα, δε θέλω να πιστέψω ότι τέλειωσαν ήδη όλα με 14 μόλις κομμάτια, ευτυχώς μετά από 1-2’, επιστρέφουν άμεσα. Το “Darkest thoughts” είναι το όχημα που μας οδηγεί προς το τέλος, λίγο πριν από αυτό, ο Holmes κάνει μια εξομολόγηση για «ένα δίσκο που σε άλλους αρέσει, σε άλλους όχι, εμάς μας άρεσε τότε και γι’ αυτό τον κάναμε, ξέρουμε ότι πολλοί διαφωνούν αλλά άλλοι το αγαπάνε πολύ, άρα αυτό είναι για σας». Καταλαβαίνουμε άμεσα ότι μιλάει για το “Host” και προσωπικά με πολύ μεγάλη χαρά, υποδέχομαι το “So much is lost”, όπου και πάλι ο κόσμος τραγουδάει ΔΥΝΑΤΑ (κοντράστ αντίφασης, καθώς αν αυτό το έλεγες σε κάποιον το ’99 που βγήκε ότι 23 χρόνια μετά θα έχει κόσμο αγκαλιασμένο σε συναυλία τους να το τραγουδάει εν χωρώ, μάλλον θα σε σταύρωνε γιατί θα σε περνούσε για δαιμονισμένο) και η περιρρέουσα ατμόσφαιρα είναι πέρα από ιδανική!
Τέλος με το “Ghosts” αφού μας αποχαιρετούν, «είναι πάντα χαρά κι ευχαρίστηση μας να είμαστε εδώ για σας, Θεέ μου πραγματικά μας λείψατε αυτή τη φορά», μας δείχνουν το μέρος της καρδιάς ο καθένας, ακόμα κι ο συνήθως πιο μετρημένος Mackintosh έδειχνε στον εξώστη με ένα τεράστιο χαμόγελο καρφωμένο πάνω του. 90’ μετά την έναρξη (Το περιμένατε; Δε νομίζω. Εγώ σίγουρα όχι!) ο κόσμος –που ήταν ΠΑΡΑ ΠΟΛΥΣ, υπολογίζω 1000+ άτομα τουλάχιστον- αποχωρεί με αίσθημα ευφορίας (οκ διφορούμενο για PARADISE LOST και τη μουσική που παίζουν) ενώ και οι κοντινοί σε ηλικία (εμείς τον δεύτερων –άντα) δεν πιστεύουν τι είδαν, ακούω «έχουν να παίξουν έτσι από το…» 1997 λέει ο ένας, 2002 ο άλλος, 2007-8 ο τρίτος, «η καλύτερη τους συναυλία που έχω δει» να λένε οι λίγο μικρότεροι, κοινώς άναυδοι όλοι. Η λέξη όμως που κυριαρχεί από όλους είναι το ΑΝΕΛΠΙΣΤΟ που οδήγησε στο τελικό αποτέλεσμα. Δεν ξέρω τι μύγα τους τσίμπησε, δεν ξέρω αν και πόσο αποφάσισαν ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ να πάρουν λίγο πιο σοβαρά το συναυλιακό τους κομμάτι, αλλά ΜΠΡΑΒΟ γιατί ήρθαν πλήρως προετοιμασμένοι για την εμφάνιση αυτή. Να υποθέσω είχαν κίνητρο την αγάπη που τους έχουμε; Μακάρι, άγνωστο ωστόσο. Πάθαμε ζημιά ενώ είχαμε σιγουράκι την απογοήτευση μέσα μας.
Μιλάμε για ένα συγκρότημα που έχει μπει βαθιά στην ψυχή του καθενός μας, δεν μιλάμε για μια απλή μπάντα, αλλά ειδικά στην καρδιά του Έλληνα, οι PARADISE LOST είναι Ι-Δ-Ε-Α. Και δε μπορείτε να φανταστείτε πόσο έλαμπαν τα πρόσωπα όλων με το πέρας της συναυλίας. Ελπίζω, εύχομαι και προσδοκώ να ήταν μια βραδιά που θα αποτελέσει κανόνα κι όχι εξαίρεση στις μελλοντικές μας συναντήσεις μαζί τους. Είμαι βέβαιος ότι και 100 χρονών να πάνε, θα βρίσκουν πάντα τρόπο να μας έρχονται και μετά από αυτό που είδαν όλοι οι παρόντες, δε θα θέλει να τους ξαναχάσει κανείς στο μέλλον για οποιοδήποτε λόγο.
Μας γανιάσατε για χρόνια αλλά μας λυτρώσατε όλους. Δεν αλλάζω αυτή τη χαρά με τίποτα τη δεδομένη στιγμή και χαμογελάω σαν χαζός γράφοντας το κείμενο, προσπαθώντας να πιστέψω ότι δεν είναι όνειρο αλλά πραγματικότητα!
Υ.Γ.: Ένα κομμάτι από τα “Gothic”, “Shades of god”, “Icon”, “Draconian Times”, “In requiem”, κανένα από το “Symbol of life” και το ομότιτλο άλμπουμ του 2005, απουσία “Pity the sadness”, “Your hand in mine”, “Widow”, “True belief”, “Forever failure”, “Erased”, “Forever after”, “Over the madness”, “Never for the damned” (αναφέρω τους κράχτες και όχι προσωπικές επιθυμίες)… ΚΑΙ ΔΕΝ ΑΝΟΙΞΕ ΜΥΤΗ! ΤΟΣΟ καλοί ήταν! Που να το πούμε και να μας πιστέψουν;
Hearts beating for one more time!
Άγγελος Κατσούρας
Φωτογραφίες: Αφροδίτη Ζαγγανά
