Σήμερα γίνεται πολύς λόγος για την έλλειψη συγκροτημάτων που να ηγούνται μιας σκηνής ή ακόμα και μεμονωμένες μπάντες που να κάνουν τη διαφορά και να ξεπερνούν τα επίπεδα μιας μεγαλομεσαίας μπάντας και να γιγαντώνονται. Τα τελευταία χρόνια η μόνη μπάντα που το κατάφερε ήταν οι SLIPKNOT και αναμφίβολα είναι η κορυφαία σε μέγεθος μπάντα των 00s. Τι συμβαίνει όμως και πλέον δε γεννιούνται μπάντες που να κυριαρχήσουν και να δημιουργήσουν τέτοιο ντόρο, που πλέον να είναι τα μέλη τους μεγάλες προσωπικότητες και το όνομα τους να γιγαντώνεται;
Ζούμε στην εποχή της διαρκούς επιτάχυνσης και της καθολικής επικράτησης των social media, που τείνουν να ανακηρυχτούν στην καταδίκη κάθε νομοτέλειας της μουσικής βιομηχανίας που δημιουργούσε ήρωες. Κακά τα ψέματα πλέον μεγάλες προσωπικότητες δεν υπάρχουν από νέα συγκροτήματα, αλλά από τα παλιά groups υπάρχουν πολλές, από τις οποίες οι περισσότερες αγγίζουν τον όρο hype. Μήπως κάπου εδώ οφείλουμε να προσεγγίσουμε τους όρους αυτούς, για τους οποίους δε θα γινόταν ποτέ κουβέντα στην προ Internet εποχή. Το γιατί είναι και το πιο αποκαλυπτικό κατά τη γνώμη μου.
Είναι προσωπικότητα ο Jeff Waters; Ο Chuck Schuldiner; Για ποιο λόγο ο Thomas Fischer των CELTIC FROST θεωρείται μεγάλη μορφή; Τι έκανε τον κόσμο να αγαπήσει τους IRON MAIDEN και να βάλει στην καρδιά του για πάντα τον Steve Harris; Ήταν όσα έλεγε στις συνεντεύξεις ή μόνο η παρουσία του αρκούσε ώστε να τον προσκυνάνε για θεό γενιές και γενιές μουσικόφιλων; Γιατί θεωρείται ο Joey De Maio μεγάλη προσωπικότητα κι ας λεει μαλακίες στις συνεντεύξεις του όπως και στα live των MANOWAR;
Έχουν περάσει τόσα χρόνια και οι METALLICA γιγαντώνουν με κάθε κίνηση τους το όνομα τους, ανάγοντας τον James Hetfield και Lars Ulrich σε προσωπικότητες που δεν αμφισβητεί πλέον κανείς και για κανέναν λόγο. Αλήθεια πως το κατάφεραν; Μήπως κυκλοφόρησαν albums εξίσου σημαντικά με το παρελθόν τους ή επωφελήθηκαν την περιρρέουσα ατμόσφαιρα και ξανάγιναν εκείνοι που ήταν κάποτε;
Θαρρώ πως η περίπτωση των METALLICA είναι η πλέον χαρακτηριστική για να οριοθετηθεί ο όρος προσωπικότητα. Κι αυτό γιατί εκτέθηκαν μέσα από το ντοκιμαντέρ “Some kind of monster”, που άγγιξαν για να μην πω καλύτερα ξεπέρασαν τα όρια της πλήρους απομυθοποίησης τους. Να λοιπόν ένα χαρακτηριστικό που έχουν οι προσωπικότητες! Κουβαλούν μαζί τους ένα μύθο τον οποίο καλούνται να διαχειριστούν.
Για τη διαχείριση του μύθου αυτού αρκούσε παλιά μόνο ένα πράγμα: Την κυκλοφορία δίσκων αναλόγων με το παρελθόν στο οποίο στηρίζεται ο μύθος τους. Καθόλου τυχαία οι KREATOR του σήμερα παραμένουν σε υψηλότατα επίπεδα δημοτικότητας, ακολουθώντας αυτή την αρχέγονη τακτική που είναι βέβαια το δυσκολότερο μονοπάτι για να φτάσει κάποιος στην καθολική αποδοχή και στον σεβασμό από κοινό, media και συναδέλφους. Αλήθεια πόσοι την ακολουθούν; Αν είναι τόσοι πολλοί τότε γιατί δεν υπάρχουν τόσες πολλές προσωπικότητες σήμερα; Μήπως οι σημερινές προσωπικότητες έχουν άλλο υπόβαθρο;
Η μουσική βιομηχανία στηριζόταν για πολλά χρόνια σε ηχηρά ονόματα, από τα οποία αντλούσε και την πρωτογενή ύλη για τη διαμόρφωση ενός ηχητικού πλαισίου. Αυτό το πλαίσιο δεν ήταν παρά μια σκηνή από την οποία ξεπηδούσαν μουσικοί που ακολουθούσαν ένα κοινό προσανατολισμό. Αυτοί που ξεκίνησαν αυτό το ρεύμα είναι δεδομένο πως αποτελούν ακόμα και σήμερα μεγάλες προσωπικότητες. Γιατί όμως; Τι έκαναν τόσο σημαντικό και θεωρούνται μεγάλες προσωπικότητες; Μήπως στηρίζονται σε ένα μύθο που μεγεθύνθηκε στην πορεία του χρόνου από αναφορές νεότερων συγκροτημάτων που τους θεωρούσαν μεγάλη επιρροή;
Μήπως εκεί κρύβεται μια τρανή αλήθεια που πονάει κάθε μουσικόφιλο στη σημερινή εποχή; Η διαπίστωση ότι «έχουν παιχτεί τα πάντα» αποδυναμώνει κάθε νεωτερισμό καινοφανή και μη, πάνω στον οποίο μια προσωπικότητα μπορεί να έχει γερά θεμέλια. Και ναι ο Max Cavalera έγινε μεγάλος και τρανός μέσω των SEPULTURA. Ανέβαιναν οι Seps; Ανέβαινε και το status του, αλλά και ο εγωισμός του συνάμα. Και κάπου εδώ αγγίζονται τα όρια του hype που ουσιαστικά είναι η πλήρης απομυθοποίηση της αξίας ενός μουσικού στην πρωτογενή του μορφή. Όσο και να προσπαθήσουν να κάνουν μεγάλους και τρανούς τους GHOST B.C. θα σκοντάφτουν στο γεγονός πως ό,τι παίζουν δεν έχει την αξία και το υπόβαθρο εκείνο που θα τους καταστήσει υπολογίσιμη δύναμη. Καθόλου τυχαίο είναι το management τους και το σπρώξιμο που έχουν φάει από όλο το φάσμα της σκληρής μουσικής, τόσο σε επίπεδο media, όσο και συναδέλφων. Μου θυμίζει το πόσο εκβιαστικά προσπαθούσαν να πλασάρουν σαν κάτι σημαντικό τις GALLHAMMER, μια all female black metal μπάντα από την Ιαπωνία. Αποτέλεσμα; Κανείς δεν τις θυμάται σήμερα.
Ανάλογες περιπτώσεις υπάρχουν σε όλο το φάσμα του metal. Δεν έγιναν εν μια νυκτί μεγάλο όνομα οι GORGOROTH λόγω των γεγονότων στην περιβόητη συναυλία τους στην Πολωνία; Κατευθείαν έγινε ο χαμός και πήραν τις ανάλογες θέσεις στα festivals χωρίς να χρειαστεί να προσπαθήσουν να βγάλουν έναν τέλειο δίσκο που όλοι να παραμιλάνε; Το όνομα τους ξεφούσκωσε κατευθείαν μόλις μαθεύτηκε ότι ο frontman τους είναι gay και έδωσαν με τη γενικότερη παρουσία τους τον ορισμό του τι μπορεί να έχει hype στην εποχή μας! Και hype έχει όποιος στηρίζεται στα λόγια και όχι στα έργα, μέσω των οποίων προσπαθεί ματαίως να μας πείσει ότι το έργο που παράγεται είναι αξιο αναφοράς.
Το χειρότερο όλων όμως είναι να γίνεται κάποιος «ειδικός» και να ανεβοκατεβαίνει η δημοτικότητα ενός σχήματος από την προσωπική του εκτίμηση. Σε γκουρού έχει ανακηρυχτεί ο Fenriz των DARKTHRONE, που έχει προσωπικές στήλες σε περιοδικά, πέρα από το δικό του blog, στο οποίο σχολιάζει και εκθειάζει ό,τι βρίσκει ο ίδιος καλό. Αποτέλεσμα; Ποιος θα περίμενε εν έτει 2013 τους MANILLA ROAD να παίζουν στο Hellfest και μάλιστα σε πολύ καλή θέση; Ο Fenriz του σήμερα όμως τείνει να γίνει ο αρχιμεταλλοπατέρας, φτάνοντας στο σημείο να παραδίδει μαθήματα true black metal!
Τελικά πάσχουμε από μεγάλες προσωπικότητες; Νομίζω πως όχι. Πάσχουμε από μουσικούς-πρωταγωνιστές που με το έργο τους θα ανοίξουν νέους δρόμους πάνω στους οποίους νεότεροι μουσικοί θα διαβούν και θα δημιουργηθεί ένα νέο ρεύμα. Αυτό θαρρώ πως λείπει σε μια εποχή που έχει απομυθοποιηθεί οποιοσδήποτε προσπάθησε να γίνει κάτι παραπάνω από αυτό που το έργο του άξιζε. Έχουν επανασυνδεθεί όλα τα σχήματα του παρελθόντος και μόνο ελάχιστα κατάφεραν να ηχογραφήσουν νέο υλικό αντάξιο του μύθου τους. Τυχαίο;
Μήπως κάπου εδώ κρύβεται και το μυστήριο του τι καθιστά κάποιον μεγάλη προσωπικότητα; Μήπως είναι η ικανότητα του να προσαρμόζεται στην εποχή και να δίνει στο κοινό του αναλόγου επιπέδου έργο; Και μόνο έτσι θα μπορούσαν να ξαναγίνουν μεγάλοι οι ROTTING CHRIST, που πλέον απολαμβάνουν τους κόπους τόσων χρόνων με αδιάλειπτη παρουσία; Ο Σάκης παρέμεινε ίδιος όλα αυτά τα χρόνια ως προσωπικότητα, αλλά οι ROTTING CHRIST στα χρόνια της Century Media δεν είχαν το όνομα που έχουν σήμερα. Πλέον τα τρία τελευταία τους album του έδωσαν το απόλυτο respect από media, συναδέλφους και οπαδούς και δε χρειάζεται να επικαλεστεί τα 20 χρόνια από το “Thy mighty contract” για να δείξει το πόσο σημαντική μπάντα είναι οι ROTTING CHRIST. Δεν είναι λοιπόν και αυτό μια ένδειξη του τι σημαίνει μεγάλη προσωπικότητα; Δεν είναι εκείνοι που κοιτάνε μπροστά και δεν επικαλούνται το παρελθόν τους για να καλύψουν την έλλειψη έργου στο παρόν τους;
Εχει ανάγκη ο Trent Reznor να ξαναθυμήσει στον κοσμο το πόσο σημαντικό ήταν γενικότερα για τη μουσική η κυκλοφορία του The Downward Spiral? Στην ίδια θέση βρίσκονταν και οι CELTIC FROST με το “Into the pandemonium”, αλλά κυκλοφόρησαν το “Monotheist” όταν επανασυνδεθήκανε, αφήνοντας άφωνη όλη τη metal κοινότητα! Αυτοί δεν είναι λοιπόν ο ορισμός της μεγάλης προσωπικότητας; Είναι εκείνοι που άνοιξαν δρόμους πάνω στους οποίους πάτησαν οι επερχόμενοι μουσικοί και χρωστάνε τουλάχιστον σεβασμό σε ό,τι τους δόθηκε απλόχερα; Γιατί είναι δύσκολο να παίξεις σπουδαία μουσική, αλλά το δυσκολότερο όλων είναι να επινοήσεις καινούριο ύφος και να διαμορφώσεις πλαίσιο πάνω στο οποίο να μπορεί να υπάρξει ένα νέο είδος μουσικής. Και στις περιπτώσεις αυτών των δύο δίσκων μπορούμε να μιλάμε για κοσμογονία, που άλλαξε τη μορφή της μουσικής συνολικά. 
Στη μεν πρώτη μπήκαν τα μπλιμπλίκια και το industrial στοιχείο με έντονο τρόπο στην rock ενορχηστρωση, ενώ στην περίπτωση των FROST είναι η είσοδος ετερόκλητων στοιχείων από όλο το φάσμα της ατμοσφαιρικής μουσικής στον σκληρό ήχο.
Γι’αυτό αν θέλουμε να ξαναυπάρξουν προσωπικότητες με την εμβέλεια των JUDAS PRIEST ή των BLACK SABBATH, πρέπει να δίνουμε την απαραίτητη βαρύτητα σε ανθρώπους που σήμερα παράγουν έργο σημαντικό όπως ο Γιώργος Κόλλιας. Είναι ένας drummer που πλέον απολαμβάνει το απόλυτο respect από συναδέλφους, media και οπαδούς και έχει καταφέρει να είναι σε περίοπτη θέση ανάμεσα στους καλύτερους drummer της εποχής μας ανεξαρτήτως είδους. Και χρησιμοποιεί τα social media με συνετό τρόπο για να μπορεί να ενημερώνει τους fans του για ό,τι κάνει.
Αντίθετα υπάρχουν πολλοί μουσικοί που τρώνε άπειρο χρόνο στα like και στα share για να μεγαλώσουν τον αριθμό των φίλων τους. Δεν καταλαβαίνουν όμως ότι έτσι ουσιαστικά γιγαντώνουν την απόσταση τους από την μοναδική αποστολή που έχουν και δεν είναι άλλη από το να παράγουν έργο άξιο αναφοράς και λόγου. Όσοι στις μέρες υποκύπτουν στα social media καταλήγουν στο τέλος να χάνουν την επαφή με τη μουσική που λένε ότι αγαπάνε όσο τίποτε άλλο. Στην ουσία χάνοντας αυτή την επαφή χάνουν κάτι πολύ σημαντικό: Αν αξίζεις κάτι τόσο πολύ θα έρθουν να σε βρουν και θα ψάξουν να δουν ποιος και τι είσαι. Αυτή η νομοτέλεια έχει πλέον καταβαραθρώσει όλους τους wannabe μουσικούς με προσωπικότητα. Κι αυτό γιατί όσους ακόλουθους κι αν έχεις στο twitter και φίλους στο facebook, στο τέλος σημασία θα δοθεί στο τι λες αν παράγεις έργο άξιο αναφοράς. Και κάπου εδώ μπαίνει το τελικό θέμα της επιλογής. Ακόμα και η μουσικη βιομηχανία παρασυρόταν από τα social media με πιο χαρακτηριστική την περίπτωση των JOB FOR A COWBOY, που έγιναν μεγάλοι και τρανοί μόνο στον κυβερνοχώρο. Εκτός κι αν εξακολουθείτε εσείς να ασχολείστε μαζί τους από βίτσιο ακόμα και σήμερα. Αλήθεια υπάρχει αυτή η «ταχύτερα ανερχόμενη μπάντα στο metal χώρο»;
Προ Internet το φιλτράρισμα στο ποιος θα έχει την τύχη να είναι άξιος αναφοράς τον είχε η μουσική βιομηχανία μέσω των περιοδικών και των μηχανισμών προώθησης που υπήρχε. Έτσι μέσα σε μια νύχτα έγιναν πολλά συγκροτήματα μεγάλα και ο κόσμος τα δέχτηκε μόνο αν είχαν κάτι σημαντικό να πουν. Γιατί προσπάθησαν και τους SIX FEET UNDER με μάταιο τρόπο να τους καταστήσουν no1 death metal μπάντα στα late 90s, αλλά έφαγαν τα μούτρα τους με το συνολικό έργο της μπάντας.
Όπως και να έχει οι προσωπικότητες είναι συνώνυμες του έργου και σε καμία περίπτωση όσα λένε στα social media και στις συνεντεύξεις δεν έχουν αντίκτυπο αν το έργο αυτό δεν είναι άξιο αναφοράς. Σκεφτείτε πόσο σημασία δίνετε σε μια συνέντευξη των IRON MAIDEN στα 80s και πόση σήμερα. Τότε ο Dickinson εκθείαζε τους QUEENSRYCHE για το “Operation mindcrime”, λέγοντας πως ζηλεύει το γεγονός ότι το concept των Αμερικανών ήταν πιο σαφές από το “Seventh son of a seventh son”! Μεγαλύτερο credit από αυτό υπάρχει για έναν μουσικό; Μάλλον όχι! Ας ψάξουμε λοιπόν τους σημερινούς QUEENSRYCHE, έχοντας σαν όπλο το ανεξέλεγκτο downloading και ας πάψουμε να δίνουμε χώρο και χρόνο στους wannabe πετυχημένους τύπου JOB FOR A COWBOY της εποχής μας. Το αντίδοτο σε όλα είναι να υπερθεματίσουμε ό,τι έχει αξία και αντίκτυπο σήμερα και να αφήσουμε το παρελθόν να μιλήσει από μόνο του, παραβλέποντας anniversary tours και αναφορές για τους παρελθοντολάγνους και προγονόπληκτους.
Λευτέρης Τσουρέας
ΥΓ1: Αφορμή για τις σκέψεις αυτές ήταν το κείμενο του Σάκη Νίκα με τον ηχηρό τίτλο «Heavy metal χωρίς ήρωες», το οποίο σας προτρέπω να διαβάσετε.
ΥΓ2: Το κείμενο γράφτηκε κάτω από τους ήχους του album των RAGE με τη LINGUA MORTIS ORCHESTRA. Αν δεν είναι μεγάλη προσωπικότητα ο Smolski τότε ποιος είναι; Ειναι σίγουρα η πιο υποτιμημένη περίπτωση γιγαμπάντας και με τον δίσκο τους αφήνουν πολλά χιλιόμετρα πίσω τον ανταγωνισμό στο χώρο του συμφωνικού με ροκ ενορχήστρωση.
