Χαράς ευαγγέλια στους προοδευτικούς κύκλους της μουσικής μας, καθώς μία από τις πλέον άξιες συνθετικά και σταθερά ποιοτικά μπάντες του progressive metal, επέστρεψε φέτος, ύστερα από 4 χρόνια και μετά από το διπλό concept εγχείρημα του “Chronicles of the immortals: Netherworld”, το οποίο μεταξύ 2014 και 2015 προσέφερε δύο πλούσια άλμπουμ.
Με τον ίδιο ακριβώς τρόπο, οι Γερμανοί VANDEN PLAS από το Kaiserslautern (παλιά καλή ορθόδοξη Μπουντεσλίγκα), επιστρέφουν πάλι, με το πρώτο μέρος ενός διπλού concept δίσκου, με κεντρικό τίτλο “The ghost xperiment”. Το “Awakening”, είναι το πρώτο μέρος αυτού, ενώ το “Illumination” θα το ακολουθήσει (ελπίζουμε το ίδιο σύντομα όπως έγινε μεταξύ 2014 και 2015). Κεντρικός χαρακτήρας, είναι ο Gideon Grace, ένας τύπος που πέθανε όταν ήταν 11 ημερών (;) και ξαφνικά επέστρεψε στη ζωή με ένα μυστηριώδη τρόπο. Γενικότερη έννοια της ιστορίας, είναι ένα πείραμα που έλαβε χώρο στον πρωταγωνιστή, με όχι και τον πιο ομαλό τρόπο. Τα concept άλμπουμ έχουν πάντα διπλή αποστολή: αρχικά, να μην είναι βαρετά (καθότι τις περισσότερες φορές είναι μεγάλα σε διάρκεια) και στη συνέχεια, να μπορούν να βάλουν τον ακροατή μέσα στην ιστορία, λίγο πιο ξεκάθαρα και με τέτοιο τρόπο, που θα υποστηρίζεται και μουσικά και φυσικά η ροή να είναι άξια ενδελεχούς μελέτης.
Οι VANDEN PLAS δε χρειάζονται και πολλές συστάσεις θεωρώ. Ή τουλάχιστον δε θα έπρεπε. Μπορεί να μη μιλάμε για μπάντα κλάσης DREAM THEATER, αλλά ήταν από τους ελάχιστους που δεν τους αντέγραψαν όταν υπήρχε η έξαρση του προοδευτικού ήχου εξαιτίας των μεγάλων Αμερικάνων. Ποτέ δεν κατάλαβα πως ενώ υπήρχαν από το 1986, τελικά ο πρώτος (φοβερός) δίσκος τους, “Colour temple”, κυκλοφόρησε το 1994, αλλά επειδή τους πρόλαβα στην αρχή τους, μου είχε κάνει εντύπωση η όμορφη λυρικότητα τους, που φυσικά και συνδυαζόταν όπως έπρεπε με τη βαρύτητα και τα πάντα υπέροχα πλήκτρα του Gunter Werno (από τους αγαπημένους μου πληκτράδες όλων των εποχών). Ένα άλλο, πολύ άξιο ζήτημα προσοχής, είναι ότι η σύνθεση έχει παραμείνει ίδια, με τον drummer, Andreas Lill και τον αδερφό του, Stephan Lill, στις κιθάρες, να είναι τις περισσότερες φορές αυτοί που κινούν τα νήματα, ενώ και ο μπασίστας, Τorsten Reichert, δεν είναι ο τυπικός προγκρεσιβάς που βλέπει το τάστο ως δίοδο επίδειξης (για να μη γράψω κάτι για χειροπρακτική μέθοδο με την οποία αρκετοί μπερδεύουν τα όργανα τους). Ανέκαθεν όμως, κερασάκι στην υπέροχη μουσική τους, ήταν η χαρακτηριστικότατη, αέρινη φωνή του Andy Kuntz, ο οποίος με κάποιο μαγικό τρόπο, καταφέρνει και ακούγεται νεότερος κάθε φορά και πλέον έχει πατήσει τα 57!
Το “The ghost xperiment – Awakening”, έχει έναν όμορφο, «γλυκό» ήχο, ο οποίος δεν έχει συναντηθεί σε τόσο μεγάλο βαθμό στις προηγούμενες κυκλοφορίες τους. Άλλοι δίσκοι είχαν μία πιο υπόκωφη, σκοτεινή ατμόσφαιρα, άλλοι μία άκρως προοδευτική διάθεση (ειδικά το ντεμπούτο και το επόμενο άλμπουμ, “The god thing”, που τους έβαλε γερά στον προοδευτικό χάρτη), ενώ υπάρχει και η ιδιαιτερότητα του ήχου του – κατ’ εμέ – καλύτερου δίσκου τους, “Far off grace”, όπου υπερίσχυσε η βαρύτητα και η τραχύτητα και όπως όλοι (οφείλουμε να) γνωρίζουμε, όταν αυτό συμβαίνει, πάντα το αποτέλεσμα είναι ιδανικό. Το νέο άλμπουμ των… Φαντεπλας λοιπόν (μη γελάτε, φίλος για χρόνια νόμιζε ότι ήταν όνομα Ολλανδού ποδοσφαιριστή), έχει πολύ “Far off grace” μέσα του, έχει αυτήν την αίσθηση του «λιγότερο ίσον περισσότερο», ενώ οι ενορχηστρώσεις και η όλη δομή των συνθέσεων, κάθε άλλο παρά «λίγα» ή «ελάχιστα» καθιστούν τα μόλις 6 κομμάτια του δίσκου. Λέγοντας για 6 κομμάτια, άλλο μεγάλο θετικό του δίσκου, είναι η διάρκεια του. Η μπάντα που πάντα έπαιζε κάπου στη μία ώρα στα άλμπουμ της, εδώ… περιορίζεται σε μόλις 47 λεπτά σχεδόν μουσικής και το άλμπουμ, πιστέψτε με, κυλάει πανεύκολα και επιτρέπει απανωτές ακροάσεις, αφενώς λόγω της ευκολίας της ακρόασης και αφετέρου επειδή φυσικά είναι εκπληκτικό και δεν το βαριέσαι στιγμή.
Οι VANDEN PLAS, κάνουν λοιπόν ένα πολύ βασικό πράγμα, που πολλές μπάντες λες και ντρέπονται να το κάνουν και μόνες τους αποτελούν τροχοπέδη στην εξέλιξή τους. Βγάζουν ένα δίσκο με όση διάρκεια πρέπει, χωρίς να τον φορτώσουν με αχρείαστο υλικό και στο τέλος, βγαίνει ξεκάθαρα υπέρ τους. Μακάρι να το καταλάβαιναν αυτό όλο και περισσότερες μπάντες, αλλά στο βωμό του να δώσουν υλικό μετά από απουσία ετών (τις περισσότερες φορές), ακολουθούν άνισοι δίσκοι και κουραστικοί σε διάρκεια και υλικό. Οι Γερμαναράδες όμως, ευτυχώς έχουν μπολιάσει το άλμπουμ τους με όλα τα βασικά στοιχεία τους, με φοβερές κιθάρες με ουσιώδη ριφφ, με δυνατά τύμπανα που δεν κάνουν επίδειξη τεχνικής, πετάνε και μερικές ψαρωτικές αλλαγές εδώ και εκεί, αλλά ο γενικότερος κανόνας του δίσκου, ξεφεύγει από τη μέση προοδευτική λογική και μπορεί να χαρακτηριστεί, συνολικά στο τέλος, ως το πιο ευθύ άλμπουμ της καριέρας τους. Ο Kuntz με την καθαρότατη άρθρωσή του, λάμπει στα κομμάτια και έτσι, είτε γίνεται λίγο πιο περιγραφικός και ψαρωτικός (όπως στο εναρκτήριο “Cold December night”), είτε πιο αισθαντικός (όπως στο “Three ghosts”), το αποτέλεσμα είναι το ίδιο. Πολύ θετικό επίσης, είναι το γεγονός ότι υπάρχουν και δύο μικρά κομμάτια, το “The phantoms of Prends-Toi-Garde” και το τελευταίο “The ghost xperiment”, που έγινε και το βίντεο του δίσκου.
Θεωρώ ότι ο δίσκος κινείται σε ένα υψηλό επίπεδο, χωρίς σκαμπανεβάσματα και αυτό αποδεικνύεται από την τριάδα των (πολύ) μεγάλων κομματιώνμ “Three ghosts”, “Devil’s poetry” και “Fall from the skies”, όπου και η μουσική τους αναπτύσσεται περισσότερο. Τα διακριτικά πλήκτρα του Werno, αφήνουν χώρο στους δύο Lill να οδηγήσουν τα κομμάτια, με riffs που πατάνε πάνω σε δυνατά τύμπανα ή και αντίστροφα και στο τέλος, ο Kuntz, σε ρόλο αφηγητή, σε παίρνει από το χέρι να σου δείξει τι παίζει σε αυτή την πολύ ενδιαφέρουσα εξέλιξη στο πρώτο μέρος της ιστορίας.
Δεν ξέρω αν το “The ghost xperiment – Illumination” που θα ακολουθήσει θα κυμαίνεται στα ίδια επίπεδα με το “The ghost xperiment – Awakening”, αλλά ξέρω ότι δίκαια οι VANDEN PLAS μπορούν να υπερηφανεύονται για ένα από τα καλύτερα άλμπουμ της καριέρας τους, το οποίο, προσωπικά, με κέρδισε περισσότερο από όλα στον προοδευτικό ήχο για το 2019 (σε χρονιά που βγάλανε δίσκο οι THEATER/RYCHE κιόλας). Νομίζω ότι πρέπει να είναι μέσα στα τρία πιο αγαπημένα μου άλμπουμ τους και ίσως ό,τι καλύτερο έχουν κάνει από την εποχή του “Far off grace”, δηλαδή τα τελευταία 20 χρόνια. Μπορεί να κάνω και λάθος και να αδικώ κάποιο από τα 5 ενδιάμεσα άλμπουμ, αλλά μιλάμε για ΔΙΣΚΑΡΑ.
9/10
Άγγελος Κατσούρας
