“Drastic times demand drastic symphonies”
Είναι πάντα σπουδαίο να μιλάς με μουσικούς από συγκροτήματα που σε «έμπασαν» στο χώρο της σκληρής μουσικής και πάντα, όσες συνεντεύξεις και να έχεις κάνει στη ζωή σου, νιώθεις ένα δέος. Τέταρτη φορά που μιλάω με μέλος των DEF LEPPARD, λοιπόν, πρώτη με τον Phil Collen και η αφορμή, ήταν το “Drastic symphonies”, ένα άλμπουμ που σε προσωπικό επίπεδο, το θεωρώ από τις κορυφαίες συνεργασίες rock/metal συγκροτημάτων με συμφωνική ορχήστρα. Και μάλιστα με τη Royal Philharmonic Orchestra. Αυτά για εισαγωγή. Περισσότερα στις επόμενες σειρές και στο video που ακολουθεί.
Γεια σου Phil, είναι τιμή μου να μιλάω μαζί σου! Προσπαθώ να πάρω συνέντευξη από όλα τα μέλη των DEF LEPPARD, είστε μια από τις διαχρονικά αγαπημένες μου μπάντες και είναι πάντα χαρά μου να μιλάω μαζί σας. Ειδικά με αφορμή το “Drastic symphonies“, αλλά θα τα πούμε παρακάτω αυτά. Πρώτα θα σε ρωτήσω για τη περιοδεία με τους MOTLEY CRUE. Mόλις τελείωσε η Νοτιοαμερικάνικη περιοδεία και θέλω να είσαι ειλικρινής: περίμενες ότι μετά από 45 χρόνια θα παίζατε και οι δύο σε τόσο μεγάλα κοινά;
Όχι, όχι, είναι τρελό! Και είναι φοβερό γιατί γνωριζόμαστε από το 1983. Τότε γνώρισα τους MOTLEY CRUE και είμαστε φίλοι έκτοτε. Το γεγονός ότι ήμασταν σε περιοδεία και είχαμε αυτό το γιγαντιαίο αεροπλάνο, ένα Dreamliner 787, ήταν σαν να είμαστε πάλι στο σχολείο με τους φίλους μας. Ήταν πολύ διασκεδαστικό, τα πηγαίνουμε φοβερά μεταξύ μας οι δύο μπάντες. Δούλεψε υπέροχα, σίγουρα την λατρέψαμε αυτή τη περιοδεία.
Αν αυτή η περιοδεία γινόταν στα τέλη της δεκαετίας του ’80, ποιες θα ήταν οι διαφορές;
Κοίτα, σταμάτησα να πίνω το 1987. Θα υπήρχε ένα στοιχείο του εκεί, αλλά είμαι σίγουρος ότι θα ήταν τρελό.
Συμφωνείς ότι το Buenos Aires ήταν το καλύτερο κοινό μέχρι στιγμής;
Όχι, η πόλη του Μεξικό ήταν το καλύτερο κοινό. Χωρίς αμφιβολία. Και μια από τις καλύτερες συναυλίες που έχουμε κάνει στη καριέρα μας ήταν στο στάδιο SoFi στο Los Angeles πέρυσι το καλοκαίρι. Για την ακρίβεια, βγήκαμε πρώτοι και οι MOTLEY ήταν headliners εκείνο το βράδυ. Αλλά νομίζω ότι ήταν η καλύτερη συναυλία που έχουμε κάνει.
Είναι σημαντικό ότι έζησες τη χρυσή εποχή του ’80 και όλα αυτά τα χρόνια και να λες ότι αυτή ήταν η καλύτερη σου συναυλία. Είναι τρελό να έχεις τη καλύτερη σου συναυλία στο 45ο έτος σου ως συγκρότημα.
Συμφωνώ και πιστεύω πως ήμαστε καλύτεροι από παλιά. Το παίξιμο έγινε καλύτερο, τα τραγούδια έγιναν καλύτερα, η παραγωγή έγινε καλύτερη, τα φωνητικά έγιναν καλύτερα. Είναι κάτι στο οποίο δουλεύουμε συνέχεια. Γίνεται καλύτερο διαρκώς, από τη στιγμή που συνεχίζεις να εξασκείσαι.
Ποιος πρότεινε να συνεργαστείτε με την Royal Philharmonic Orchestra να κλείσετε τα Abbey Road studios και να ηχογραφήσετε εκεί το δίσκο;
Η δισκογραφική εταιρεία ήρθε σε εμάς με μια πρόταση. Το έκαναν με τους QUEEN (“Greatest hits”) με τους THE BEACH BOYS (“Pet sounds”). “Θα σας ενδιέφερε να κάνετε ένα κλασσικό δίσκο;”. Ακούσαμε μερικούς και είπαμε “θα μας ενδιέφερε πολύ, άμα μπορούμε να αναμειχθούμε. Να ξανακάνουμε κάποια κομμάτια, να επανενορχηστρώσουμε κάποια, να ξεφορτωθούμε κάποια όργανα – τα δικά μας, μπάσο, κιθάρα, τύμπανα – να προσθέσουμε πράγματα, να δουλέψουμε με την συμφωνική ορχήστρα, να το γράψει κάποιος και να το δουλέψουμε από την αρχή”. Συμφώνησαν και όταν αρχίσαμε να ανακατευόμαστε σε αυτό, ακουγόταν από την αρχή υπέροχο. Ήταν μια πολύ διαφορετική προσέγγιση σε σχέση με άλλες μπάντες.
Κρατήσατε κάποια αρχικά φωνητικά μέρη αν δεν απατώμαι, προσθέσατε φωνητικά, μειώσατε κάποια όργανα. Στη πραγματικότητα τα ξαναγράψατε θα μπορούσα να πω. Ήταν μια επανενορχήστρωση, σαν να γράφετε ολοκαίνουργια κομμάτια.
Ναι, ακριβώς αυτό. Γιατί θα κρατούσες τα αυθεντικά αλλά ο ήχος των τυμπάνων ήταν διαφορετικός, ο ήχος του μπάσου ομοίως γιατί δεν ταίριαζε με την ορχήστρα. Δεν μπορείς απλά να βάλεις μια ορχήστρα από πάνω. Δηλαδή μπορείς, αλλά δεν θέλαμε να το κάνουμε έτσι. Θέλαμε όλα να δουλεύουν μαζί αρμονικά, κατά τον τυπικό DEF LEPPARD τρόπο. Πήγε πολύ ομαλά, εξεπλάγην με το πόσο εύκολο έγινε αυτό όταν συμφωνήσαμε. Ο Ronan McHugh, ο Nick Patrick έβαλαν όλους να συμμετέχουν σε αυτό. Ο Eric Gorfain που έκανε την ενορχήστρωση, γιατί είναι επίσης Αμερικανός και σκέφτηκαν “θα φέρετε Βρετανική ορχήστρα να παίξει αυτά;” αλλά μετά όταν το άκουσαν είπαν “αυτό είναι φοβερό”. Ήταν μια πραγματικά ομαδική προσπάθεια. Ήμασταν πολύ ικανοποιημένοι. Μόλις όλοι συνειδητοποίησαν ότι δεν υπήρχαν εγωισμοί και θέλαμε απλά το καλύτερο αποτέλεσμα με όλους, πραγματικά άρχισε να γίνεται κάτι μαγικό.
Θα φανταζόσουν τον Mutt Lange να αναμειγνύεται σε αυτό το project;
Νομίζω ότι θα ήταν πολύ διαφορετικό αν είχε ανακατευτεί ο Mutt. Θα ήταν φοβερό. Ίσως να είχε πάει βαθύτερα. Αλλά ο τρόπος που το κάναμε δούλεψε τόσο υπέροχα.
Θα είχε πολλά επίπεδα…(γέλια)
Ακριβώς! Πολλά περισσότερα!
Ως μεγάλος οπαδός των DEF LEPPARD ήμουν πολύ χαρούμενος που είδα στο tracklisting, “deep cuts” όπως το “Turn to dust“, το “Paper sun” (ένα από τα αγαπημένα μου DEF LEPPARD κομμάτια) το “Gods of war“, ακόμα και το “Kings of the world” που ήταν bonus σε μια συλλογή greatest hits των DEF LEPPARD. Ήταν μια συνειδητή προσπάθεια να ικανοποιήσετε τους σκληροπυρηνικούς σας οπαδούς; Ποια ήταν τα κριτήρια επιλογής των κομματιών;
Έπρεπε να λειτουργεί. Δοκιμάσαμε το “Pour some sugar on me” στην αρχή, γιατί ΌΛΟΙ ήθελαν αυτό το κομμάτι, αλλά ακουγόταν χαζό με τα έγχορδα της ορχήστρας. Ακούγονταν πραγματικά κωμικό, οπότε είπαμε “δεν μπορούμε να το κάνουμε αυτό”. Ο Rick Savage, πρότεινε μια κοπέλα που λέγεται Emm Gryner, η οποία έκανε μια εκτέλεση του “Pour some sugar on me” για πιάνο πριν χρόνια και την ξέρουμε για χρόνια, είναι φίλη μας. Οπότε είπε “γιατί δεν ρωτάμε εκείνη;”. To κάναμε και λειτούργησε υπέροχα, έκανε ένα ντουέτο με τον Joe και δούλεψε σε αυτή την εκδοχή. Το “Rock of ages” δεν λειτούργησε, ακουγόταν επίσης χαζό, το “Paper sun” ακουγόταν υπέροχο από την αρχή, ήμουν σε φάση “Θεέ μου, ΠΡΕΠΕΙ να το κάνουμε”. Το “Too late for love” ακουγόταν φοβερό, οι μπαλάντες προφανώς λειτούργησαν τέλεια (“Love bites”, “Hysteria”), “Have you ever needed someone so bad”, “When love & hate collide”…όλα ακούγονταν υπέροχα από την αρχή. Όπως και με το “Gods of war”, δε χρειάστηκε να ανησυχήσουμε. Οπότε φτάσαμε στα 15 κομμάτια και είπαμε “ωραία, θα ήταν καλό να σταματήσουμε εδώ γιατί αυτά τα 15 δουλεύουν υπέροχα”. Ίσως αργότερα να κάνουμε ένα “Drastic…” II, το οποίο θα ήταν φοβερό. Είμαι σίγουρος ότι υπάρχουν πολλά περισσότερα που θα μπορούσαμε να κάνουμε.
Θεωρείς αυτό το δίσκο ένα live album με φιλαρμονική ορχήστρα, ή ένα νέο άλμπουμ των DEF LEPPARD;
Και τα δύο. Είναι κλασσικοί DEF LEPPARD και “deep cuts” αλλά νέες ηχογραφήσεις με μια ζωντανή ορχήστρα. Αυτό το κάνει ακόμα πιο ξεχωριστό πιστεύω. Δουλεύει σε αυτό το πλαίσιο. Είναι κάτι ολοκαίνουργιο για εμάς.
Πόσα “κουτάκια” μένουν να τσεκαριστούν ακόμα για τους DEF LEPPARD; Είστε τόσα χρόνια ενεργοί, έχετε δουλέψει με καλλιτέχνες από τον Tim McGraw και την Taylor Swift ως και τον Damon Hill. Ποια είναι τα επόμενα πράγματα που περιμένουν να γίνουν από εσάς και που σας δίνουν ακόμα το κίνητρο;
Οι άνθρωποι εφευρίσκουν καινούργια “κουτάκια” για εμάς. Σε φάση “να ένα κουτάκι που δεν είχαμε ξαναδεί”. Τώρα, με αυτό, εγώ προσωπικά τουλάχιστον (αν και είμαι σίγουρος ότι οι υπόλοιποι νιώθουν το ίδιο), θα ήθελα να κάνω μια περιοδεία για το “Drastic symphonies” και να χρησιμοποιήσω κάθε φιλαρμονική ή συμφωνική ορχήστρα της κάθε χώρας. Αν είσαι Αυστραλία, το Sydney Opera House π.χ. Θα ήταν υπέροχο, ένα κουτάκι άξιο του να τσεκαριστεί.
Ο Joe τραγούδησε με τους GHOST, η μπάντα έκανε cameo σε μια σειρά του Netflix. Κάνετε πράγματα (γέλια). Ανακατεύεστε σε τόσα projects ανά τα χρόνια. Μπορείς να μου πεις ποιο είναι το πιο απαιτητικό κομμάτι που έχεις παίξει για τους DEF LEPPARD και ποιο σε κάνει περισσότερο περήφανο ως συνθέτη;
Είμαι πολύ περήφανος για το “Paper sun”, γιατί έχει πολλές αλλαγές και με αυτή την νέα εκτέλεση, με την ορχήστρα έχει περισσότερο βάθος και δυναμική. Θα έλεγα ότι αυτά που είναι δύσκολα είναι συνήθως δύσκολα φωνητικά. Κάποιος θα πει ότι το “Let’s get rocked” είναι ένα rock κομμάτι, δεν είναι δύσκολο να τραγουδηθεί….είναι ΠΟΛΥ δύσκολο να τραγουδηθεί, ακόμα και για τα δεύτερα φωνητικά. Οπότε παίζεις αυτό και είσαι σε φάση (ξεφυσάει), ακόμα κι αν το έχεις μελετήσει πολύ. Θα σου δώσω ένα φοβερό παράδειγμα: ηχογραφήσαμε το “Love bites” όταν κάναμε το “Hysteria” μόνο στο στούντιο, δεν το είχαμε παίξει ποτέ σαν μπάντα. Έγινε νο 1 single και εμείς δεν το παίζαμε live, ήμασταν σε περιοδεία και λέγαμε “γαμώτο, πρέπει να μάθουμε να το παίζουμε!”. Θυμάμαι ήμασταν στο Vancouver, στον Καναδά. Πήγαμε σε ένα προβάδικο και το να το παίζουμε και να τραγουδάμε ταυτόχρονα, ήταν ΠΟΛΥ δύσκολο. Εν τέλει το βγάλαμε, ήταν τόσο δύσκολο να τραγουδάμε και να παίζουμε, ακόμα και το ρεφρέν. (τραγουδάει) εν τέλει βγάλαμε μια ΟΚ εκτέλεσή του και τώρα το κάνουμε, είναι πολύ εύκολο. Απλά ήταν αυτό το αρχικό θέμα. Όσο βελτιωνόμαστε σαν μπάντα και σαν μουσικοί, κάποια από αυτά τα πράγματα γίνονται ευκολότερα. Τα δύσκολα είναι οι νότες που πρέπει να τραγουδήσεις ή τα πράγματα που πρέπει να παίξεις. Όπως στο “Rock of ages” 8 φορές θα το θαλασσώσω, 2 φορές θα το παίξω σωστά, προσπαθώντας να μείνω εντός μέτρου. Έτσι είναι με όλα αυτά τα πράγματα, πάντα υπάρχει κάτι.
Αρχίζετε μια νέα περιοδεία από το Sheffield, τη γενέτειρα σας ως μπάντας, το Μάιο (σ.σ. η συνέντευξη έγινε στο τέλος Απριλίου). Να περιμένουμε κάποια deep cuts και κάποιες σημαντικές αλλαγές στο tracklisting;
Νομίζω θα κάνουμε ένα warm-up live και θα αλλάξουμε όλα τα κομμάτια γι’ αυτό. Αλλά για το stadium tour, επειδή έχουμε 90 λεπτά (εμείς και οι MOTLEY CRUE), πρέπει να μείνουμε με αυτό που είχαμε. Αλλά το σετ αλλάζει όσο προχωράμε. Νομίζω το Buenos Aires, το Miami και το Mexico, το σετ που κάναμε εκεί, ήταν φοβερό. Στο Περού επίσης κάναμε το ίδιο σετ, νομίζω είναι το καλύτερο μας. Τα κομμάτια δουλεύουν για το κοινό.
Σε ευχαριστώ πολύ για το χρόνο σου. Πέρασα υπέροχα ακούγοντας το “Drastic symphonies” και ευχόμαστε να σας δούμε στην Ελλάδα το συντομότερο δυνατόν. Υπάρχουν πολλά αρχαία θέατρα όπου οι DEF LEPPARD θα μπορούσαν να παίξουν.
Αυτό θα ήταν υπέροχο. Κάντε το να συμβεί!
Σάκης Φράγκος
Απομαγνητοφώνηση: Γιάννης Σαββίδης
