ONOMA ΑΛΜΠΟΥΜ: “1984” – VAN HALEN
ETOΣ KYKΛΟΦΟΡΙΑΣ: 1984
ΕΤΑΙΡΙΑ: Warner Bros.
ΠΑΡΑΓΩΓΟΣ: Ted Templeman
ΣΥΝΘΕΣΗ ΜΠΑΝΤΑΣ:
Φωνητικά – David Lee Roth
Κιθάρες/Πλήκτρα – Eddie Van Halen
Mπάσο – Michael Anthony
Τύμπανα – Alex Van Halen
Τα 80s είχαν έρθει για τα καλά στην Αμερική και οι VAN HALEN φιλοδοξούσαν να γράψουν το soundtrack της δεκαετίας. Το 1982 κυκλοφόρησαν το πέμπτο τους άλμπουμ, “Diver down”, που βγήκε την ίδια εβδομάδα όπου το single του, μία διασκευή του “(Oh) Pretty woman” του Roy Orbison, έπιασε την κορυφαία του επίδοση (νο. 12 στο Billboard Hot 100). Πρακτικά, σχεδόν τα μισά τραγούδια του “Diver down” ήταν διασκευές. Επιπλέον, υπήρχαν δύο σύντομα instrumental και άλλα δύο ήταν μία επεξεργασμένη εκδοχή ενός demo του 1977 και ένα τραγούδι που είχε ξεμείνει από το προηγούμενο τους άλμπουμ, το εξαιρετικό αλλά όχι τόσο επιτυχημένο “Fair warning” (1981). Με διάρκεια περίπου ένα μισάωρο, η σύσταση του άλμπουμ δεν πέρασε απαρατήρητη από τον μουσικό Τύπο, όπου επισημάνθηκε πως η έλλειψη πρωτότυπου υλικού έδειχνε πως η μπάντα είχε ξεμείνει από ιδέες. Αυτό πάντως δεν πτόησε τους fans, οι οποίοι έκαναν το “Diver down” πλατινένιο και το ανέβασαν μέχρι το νο. 3 των αμερικάνικων charts, δύο θέσεις παραπάνω από τον προκάτοχό του.
Για την προώθηση του “Diver down”, o εκθαμβωτικός frontman David Lee Roth, αναφέρθηκε στο εξώφυλλο με την σημαία “diver down”, μία λευκή διαγώνια ρίγα σε κόκκινο φόντο, που υποδεικνύει στους διερχόμενους κολυμβητές και σκάφη ότι από κάτω βρίσκεται δύτης. «Σημαίνει πως κάτω από την επιφάνεια υπάρχει κάτι που δεν γίνεται αντιληπτό. Πολύς κόσμος βλέπει τον κόσμο των VAN HALEN σαν την άβυσσο. Δεν είναι άμεσα αντιληπτό τι γίνεται κάτω από την επιφάνεια». Ο Roth, άθελα του (ή όχι;), φανέρωσε την κατάσταση που επικρατούσε μεταξύ των μελών του συγκροτήματος.
Από τις εμφανίσεις στα media και τα γέλια στις ηχογραφήσεις, ο κόσμος καταλάβαινε ότι η μπάντα ήταν πιο δεμένη από ποτέ. Κάθε άλλο. Ο κιθαρίστας Eddie Van Halen δήλωσε τότε, ότι ήθελε να συμπεριλάβει το ορχηστρικό “Cathedral” σε προηγούμενο άλμπουμ, για να εισπράξει την απότομη απάντηση του David Lee Roth : «Γ***σε το φίλε. Όχι άλλα γαμ**ένα σόλο».
«Η εμπορική αποτυχία του “Fair warning” ήταν αυτή που οδήγησε στο “Diver down”», παραδέχτηκε ο Eddie. «Για εμένα, το “Fair warning” είναι πιο κοντά σε αυτό που είμαι και σε αυτό που πιστεύω ότι είναι οι VAN HALEN…είμαστε μία hard rock μπάντα και βασιζόμαστε στα άλμπουμ μας. Ήμασταν τυχεροί που μπήκαμε στα charts, οπουδήποτε».
O Roth είπε τα ίδια αλλά με έναν διπλωματικό τρόπο: «Εγώ και ο Eddie διαφωνούμε, ερχόμαστε από διαφορετικό υπόβαθρο, μουσικά, φιλοσοφικά, κοινωνικά, έχουμε διαφορετικά χόμπι κτλ. Αρκετές φορές προβληματίζομαι προκειμένου να κατανοήσω γιατί κάνει αυτά που κάνει. Προφανώς υπάρχει κοινός τόπος μεταξύ μας. Αλλά όσον αφορά το μουσικό κομμάτι, δεν υπάρχει. Διαφωνούμε. Κάποιες φορές συμβιβαζόμαστε και οι δύο, μα κανείς μας δεν είναι ευχαριστημένος, παρά μόνο το κοινό μας». Παρά τα γλυκόλογα του Roth, το “Dancing in the street”, μία διασκευή στο soul hit του γυναικείου σχήματος Martha And The Vandellas της Motown, προσωπική επιλογή του τραγουδιστή, ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι για τον Eddie. «Μίσησα κάθε λεπτό που το ηχογραφούσα. Ο David πίστευε πως εάν διασκευάζαμε ένα επιτυχημένο τραγούδι, είχαμε ήδη κάνει την μισή δουλειά… Έλα τώρα… Θέλω να πω, οι VAN HALEN να διασκευάζουν το “Dancing in the street”; Ήταν ανοησία… Άρχισα να σκέφτομαι πως θα ήταν καλύτερα να αποτύχω παίζοντας δικά μου τραγούδια, παρά να κάνω επιτυχία με την μουσική άλλου».
Λίγο μετά την κυκλοφορία του “Diver down”, o Eddie Van Halen επισκέφτηκε τον Frank Zappa στο σπίτι του, μετά από πρόσκληση του δεύτερου. Καθώς βρισκόταν εκεί, ο Eddie έριξε μια ματιά στο καλά εξοπλισμένο στούντιο του Zappa στο υπόγειο, κάτι που του έβαλε ιδέες να αρχίσει να δουλεύει πάνω σε κάτι ανάλογο για τον εαυτό του. Εκεί, λοιπόν, οι δύο τους, μαζί με έναν νεαρό κιθαρίστα ονόματι Steve Vai, μέλος του συγκροτήματος του Zappa, έπαιξαν μαζί για λίγες ώρες. Βλέποντας ότι οι VAN HALEN δεν θα έβγαιναν σε περιοδεία μέχρι τον Ιούλιο του ’82, ο Eddie κατέληξε να περάσει τον Μάιο και τον Ιούνιο επισκεπτόμενος το στούντιο του Zappa με τον μηχανικό ήχου των VAN HALEN, Donn Landee, για την παραγωγή ενός single της μπάντας του 12χρονου γιου του Frank Zappa, Dweezil, και τη μικρή του μπάντα. Περισσότερο, όμως, η παρουσία του Landee αποδείχτηκε σημαντική, μιας και θα βοηθούσε τον Eddie για να χτίσει ένα δικό του στούντιο, παρόμοιο με του Zappa.
Η περιοδεία για την προώθηση του “Diver down”, με τον εύθυμο τίτλο “Hide Your Sheep”, περιλάμβανε 81 εμφανίσεις στη Βόρεια Αμερική. Παράλληλα, ο Landee επέστρεψε στο Los Angeles, συγκεντρώνοντας εξοπλισμό από διάφορα άλλα στούντιο. Η περιοδεία λειτούργησε ως καταλύτης, επιδεινώνοντας τις εντάσεις μεταξύ Roth και Eddie. Καθώς έφτασαν στην Καλιφόρνια, ο κιθαρίστας έφυγε για λίγο προκειμένου να επισκεφτεί τους KISS, οι οποίοι τότε ηχογραφούσαν το “Creatures of the night”, όντας τριάδα μετά την αποχώρηση του κιθαρίστα τους, Ace Frehley. Το τι συνέβη στη συνέχεια παραμένει αντικείμενο συζήτησης. Ο μπασίστας των KISS, Gene Simmons, ο οποίος είχε ανακαλύψει τους VAN HALEN, τους είχε υπογράψει στην εταιρεία του και διετέλεσε παραγωγός στο πρώτο τους demo το 1976, ορκίζεται μέχρι σήμερα ότι ο κιθαρίστας είχε μπουχτίσει τόσο πολύ με τον Roth, που σκεφτόταν σοβαρά να γίνει μέλος των KISS! O Simmons του εξήγησε ότι δεν υπήρχε αρκετός χώρος γι’ αυτόν στους KISS. O Paul Stanley, πάλι, ενώ θυμόταν την επίσκεψη του Van Halen στο στούντιο, δεν είχε ανάμνηση κάποιας συζήτησης περί ένταξης του στους KISS, διαψεύδοντας κατηγορηματικά την ιστορία του Simmons. Όποια και αν είναι η αλήθεια, η περιοδεία των VAN HALEN συνεχίστηκε.
Λίγες μέρες αργότερα, ο Eddie επισκέφτηκε τα Westlake Recording Studios στο Los Angeles, για να συνεισφέρει το κιθαριστικό σόλο σε ένα νέο τραγούδι του Michael Jackson, που τότε ηχογραφούσε το έκτο προσωπικό του άλμπουμ. Το άλμπουμ αυτό θα ήταν το “Thriller” (το πιο εμπορικά επιτυχημένο άλμπουμ στην ιστορία της μουσικής) και το σόλο του Eddie προοριζόταν για το τρίτο single, το “Beat it”. O Michael και ο παραγωγός του Quincy Jones επισκέφτηκαν τον Eddie στο σπίτι του για να του ζητήσουν να παίξει στο τραγούδι, κάτι στο στυλ του “My Sharona” των KNACK, που είχε κάνει πάταγο τρία χρόνια νωρίτερα. O Eddie συμφώνησε με την προϋπόθεση να φέρει μαζί του τον δικό του εξοπλισμό και τον Donn Landee, προκειμένου να αναπαράξει τον ήχο του όπως ακριβώς τον ήθελε.
Το σόλο (και τελικά ολόκληρη η ενορχήστρωση, την οποία σχεδίασε εκ νέου ο Eddie) ήταν δώρο και ο κιθαρίστας δεν ζήτησε καμία αμοιβή. Αυτό το session θα ήταν το ένοχο μυστικό του Eddie, που δεν ενημέρωσε τους υπόλοιπους στο συγκρότημα ότι θα παίξει στο “Beat it”. «Είπα στον εαυτό μου ποιος θα μάθει ότι έπαιξα στον δίσκο αυτού του παιδιού (εννοεί τον Jackson), σωστά; Κανείς δεν πρόκειται να το μάθει. Έκανα μεγάλο λάθος!».
H περιοδεία παρατάθηκε με άλλες 16 εμφανίσεις, φέροντας για πρώτη φορά το συγκρότημα στη Νότια Αμερική, στις αρχές του 1983. Μετά την ολοκλήρωσή της, ο μάνατζερ Noel Monk υποσχέθηκε στο συγκρότημα άδεια προκειμένου να ξεκουραστούν. Κάπου εκεί ο David Lee Roth έκανε ένα ταξίδι έξι εβδομάδων στον Αμαζόνιο, όπου πήγε με τον σωματοφύλακα του, όντας τελείως εξαφανισμένος κι έχοντας κόψει κάθε επαφή με τον έξω κόσμο. Τόσο αποκομμένος που δεν είχε ιδέα ότι αρχές Μαρτίου η σκανδαλοθηρική εφημερίδα “Sun” θα έγραφε «Καλά νέα για τους απανταχού μουσικόφιλους. Ο David Lee Roth, τραγουδιστής με το heavy metal συγκρότημα Van Halen, έχει χαθεί στον Αμαζόνιο!». Αφού ξεκαθάρισε το τοπίο, ο Roth, όντας σώος κι αβλαβής στο Los Angeles, άκουσε το “Beat it” από τα ηχεία ενός διερχόμενου αυτοκινήτου. «Άκουσα το σόλο της κιθάρας και σκέφτηκα ότι μου φαινόταν κάπως γνώριμο. Υπέθεσα ότι κάποιος είχε ξεπατικώσει το παίξιμο του Eddie».
Ο Monk είχε δεχτεί μία προσφορά 1 εκατ. Δολαρίων για να παίξει στο μεγαλύτερο συναυλιακό event που έγινε ποτέ στις ΗΠΑ. Το “US Festival” («US» όπως στο «εμείς» και όχι όπως στο «U.S.A.») ήταν τέκνο του συνιδρυτή της Apple, Steve Wozniak (οι άλλοι δύο ήταν οι Steve Jobs και Ronald Wayne), οραματιζόμενος να ξεκινήσει «ένα νέο φεστιβάλ για μια νέα εποχή». Η πρώτη διοργάνωση του 1982 είχε ως headliners τους POLICE, τον Tom Petty και τους FLEETWOOD MAC. Αν και αυτό το τριήμερο έβαλε μέσα τον Wozniak κάπου μεταξύ 5 έως 12 εκ. δολάρια, αυτός δεν πτοήθηκε καθόλου και έβαλε μπρος άμεσα τα σχέδια για το φεστιβάλ του 1983. Αποφάσισε πως αυτή την χρονιά θα χώριζε θεματικά τις ημέρες, σε “New Wave Day”, “Heavy Metal Day” και “Rock Day”, με αντίστοιχους headliners τους CLASH, τους VAN HALEN και τον David Bowie!
Η αρχικά συμφωνηθείσα αμοιβή των VAN HALEN, πυροδότησε διαφωνίες μεταξύ των headliners, ξεκινώντας από τους CLASH οι οποίοι ενημερώθηκαν ότι θα λάμβαναν… τα μισά! Όταν το έμαθαν οι CLASH έγιναν έξαλλοι, απειλώντας να αποχωρήσουν εάν δεν πληρωνόντουσαν ανάλογα, παρά το γεγονός ότι ο εκπρόσωπος τους ισχυρίστηκε ότι δεν τους ένοιαζαν τα λεφτά, για να μην φανούν άπληστοι! Όπως δήλωσε και ο manager των CLASH, Bernie Rhodes, μεταξύ σοβαρού κι αστείου «ο κόσμος εκεί έξω θέλει να παίξουμε…εκτός αυτού, εάν δεν παίξουμε, οι VAN HALEN θα μας πουν κομμουνιστές». Δήλωση με νόημα, μιας και η Αμερική των ‘80s, υπό την ηγεσία του Ronald Reagan, δεν έβλεπε με πολύ καλό μάτι τέτοιες πρωτοβουλίες! Αυτά από το punk στρατόπεδο, όταν στο μισό στρέμμα των VAN HALEN την επόμενη μέρα, φιλοξενούνταν ένα πάρτι με 500 προσκεκλημένους και μία πινακίδα που έλεγε «απαγορεύονται οι παρθένες, οι οπαδοί των JOURNEY και τα πρόβατα»!
Τελικά, ήταν το κοινό που αποφάσισε ποιος βγήκε πρώτος σε αυτόν τον άτυπο αγώνα, με τα εισιτήρια να λένε την πραγματική ιστορία. Από τα 670.000 εισιτήρια που πωλήθηκαν, τα 375.000 αγοράστηκαν για την «Heavy Metal Day», στην οποία συμμετείχαν οι Quiet Riot, οι Motley Crue, o Ozzy Osbourne, οι Judas Priest, οι Triumph και οι Scorpions (που έκλεψαν την παράσταση) μπροστά από τους VAN HALEN, οι οποίοι μάλιστα μπήκαν στο βιβλίο των ρεκόρ Guinness για την μεγαλύτερη αμοιβή που δόθηκε ποτέ σε καλλιτέχνη μέχρι το 1983 (σημερινά περίπου 4,7 εκατ. Δολάρια). Όλα ήταν έτοιμα για να κορυφωθεί η βραδιά με μία μεγαλειώδη εμφάνιση από τους headliners, όμως η πραγματικότητα ήταν λιγότερο … ένδοξη. «Αυτή δεν ήταν μια καλή βραδιά για εμένα ή το συγκρότημα μου», είπε αργότερα ο Noel Monk. «Οι VAN HALEN βγήκαν έξω και παραλίγο να τα χέ*ουν όλα». Με απλά λόγια, το πρόβλημα ήταν ότι ο Roth είχε καεί τελείως.
Πριν καν βγουν στην σκηνή, ο κόσμος έβλεπε σκηνές από παρασκηνιακά πάρτι που οι VAN HALEN μαζί με τον ετερόκλιτο όχλο που τους ακολουθούσε, τα έκαναν λίμπα με πρωταγωνιστές μοντέλα, ναρκωτικά και νάνους ντυμένους με καουμπόικες στολές να εφορμούν στον μπουφέ καβαλώντας σελωμένα πρόβατα! Αυτή η βακχική υπερβολή είχε γυριστεί στην πραγματικότητα εβδομάδες πριν, αλλά ο Roth φαινόταν πρόθυμος να συνεχίσει με ένα δικό του μονόπρακτο. Μέχρι το απόγευμα, ο τραγουδιστής μόλις και μετά βίας μπορούσε να σηκωθεί όρθιος. Στη σκηνή, ήταν ένα χάλι μαύρο, μπερδεύοντας τα λόγια του, ξεχνώντας τους στίχους και τρικλίζοντας με ένα μπουκάλι Jack Daniels ανά χείρας. Παρόλαυτα, σε αυτό το σημείο της βραδιάς, οι διαθέσεις μεγάλου μέρους του κοινού είχαν συντονιστεί στην ίδια συχνότητα με αυτή του Roth. «Περισσότεροι άνθρωποι έχουν συλληφθεί απόψε από ό,τι σε ολόκληρο το γ**ημένο Σαββατοκύριακο της προηγούμενης χρονιάς», ούρλιαξε ο τραγουδιστής καθώς το πλήθος τον επευφημούσε τις δηλώσεις του, ακόμα και όταν προκάλεσε τον κόσμο να την πέσει στην αστυνομία που περιφρουρούσε τον χώρο! Τελικά, εκείνη η βραδιά έκανε τον Roth σούπερ σταρ και την προσωποποίηση της rock n’ roll υπερβολής. Για το επόμενο εξάμηνο, το πρόσωπό του σπάνια έμενε εκτός των περιοδικών και των καναλιών.
Αν ο Eddie Van Halen εκνευριζόταν από την επιδειξιομανία και (ενδεχομένως) αλαζονεία του τραγουδιστή του, μπορούσε τουλάχιστον να παρηγορηθεί γνωρίζοντας ότι με τα νέα τραγούδια που έγραφε στο νέο στούντιο του, σκόπευε πλήρως να ανακτήσει τον έλεγχο της μπάντας του. Είχε βαρεθεί την «ψεκάστε-σκουπίστε-τελειώσατε» προσέγγιση του Templeman στις ηχογραφήσεις. Επιθυμώντας να δημιουργήσει έναν δικό του «ασφαλή» χώρο για να έχει έλεγχο της δημιουργικής διαδικασίας, ολοκλήρωσε το δικό του οικιακό στούντιο, το οποίο ονομάστηκε «5150», από την Ενότητα 5150 του Κώδικα Πρόνοιας & Ιδρυμάτων της Καλιφόρνια, η οποία επιτρέπει σε εξουσιοδοτημένο προσωπικό να θέσει ένα άτομο υπό κράτηση εάν το άτομο είναι, ως αποτέλεσμα ψυχικής διαταραχής, κίνδυνος για τους άλλους ή τον εαυτό του.
O κιθαρίστας είχε κουραστεί με την κατάσταση στο συγκρότημα και πλέον δεν το έκρυβε. Σαν να μην έφτανε αυτό, η δισκογραφική εταιρεία πίεζε για μεγάλα hits που θα έσκιζαν στα pop charts της χώρας. O Eddie δεν έχασε χρόνο. Είχε ήδη ξεκινήσει να δουλεύει πάνω στο επόμενο άλμπουμ της μπάντας, πριν από το “US Festival”. Συνήθως, κατά τη διάρκεια των ηχογραφήσεων για κάποιο νέο άλμπουμ, ο παραγωγός Ted Templeman, γνωστός για την άμεση προσέγγιση του, διασφάλιζε ότι το συγκρότημα ήταν καλά προετοιμασμένο και έτοιμο να ηχογραφήσει κατευθείαν το νέο υλικό. Η μινιμαλιστική του προσέγγιση συνοψιζόταν στην δήλωση του ότι το μόνο που έπρεπε να κάνει ήταν να «βάλει ένα μικρόφωνο μπροστά τους». Ωστόσο, η δυναμική της ηχογράφησης άλλαξε καθώς οι συνεδρίες μεταφέρθηκαν στο “5150” τον Απρίλιο, λίγο πριν το “US Festival”. Προσαρμοσμένοι στις νέες συνθήκες ηχογράφησης και με διαφορετικό εργασιακό ήθος, ο Roth και ο Templeman έπρεπε να προσαρμοστούν. Το συγκρότημα, με επικεφαλής τον Eddie Van Halen και τον Landee, το γύρισε, από τις σύντομες, επικεντρωμένες επισκέψεις τους σε ένα εξωτερικό στούντιο σε μαραθώνιες συνεδρίες μέχρι αργά το βράδυ στο νέο τους κρησφύγετο. Αυτή η περίοδος σηματοδότησε μια αλλαγή στη δισκογραφική προσέγγιση και τη δυναμική του συγκροτήματος. Περαιτέρω, η υπομονή του Roth είχε αρχίσει να εξαντλείται, ειδικά αφού έμαθε ότι ο Eddie και ο Landee είχαν βάλει λίγο το άλμπουμ στον πάγο, προκειμένου να γράψουν μουσική για μία τηλεοπτική ταινία, στην οποία πρωταγωνιστούσε η σύζυγος του Eddie, ηθοποιός Valerie Bertinelli. Έτσι, αναγκάστηκε να περιμένει με τον Templeman σε ένα στούντιο στο Hollywood, ενώ οι άλλοι δύο βρισκόντουσαν στο “5150”, με όλο το υλικό του νέου άλμπουμ. Ο Roth και ο Templeman βρέθηκαν ακόμη και να περιμένουν έξω από το “5150”, ελπίζοντας o Eddie να σηκώσει το τηλέφωνο. Από την άλλη, ο κιθαρίστας έφτασε σε σημείο να απειλεί ότι θα κάψει τα master tapes (!) εάν ο τραγουδιστής με τον παραγωγό συνέχιζαν να επιμένουν να πάρουν υλικό να δουλέψουν σε άλλο χώρο εκτός του “5150”.
Όπως δήλωσε, λοιπόν, ο Roth στο παρασκήνιο της εμφάνισης τους την δεύτερη μέρα του “US Festival”, «έχουμε έτοιμα τα singles και τα υπόλοιπα προχωρούν μια χαρά». Τα singles στα οποία αναφερόταν ο frontman ήταν τα “Jump”, “Panama” και “Hot for teacher”.
To “Jump” είναι οι ΗΠΑ των 80s με τη μορφή τραγουδιού και το δηλώνω δίχως ίχνος υπερβολής. Έγινε το μοναδικό νο. 1 single της μπάντας στα charts, αν και είχε απορριφθεί για το προηγούμενο άλμπουμ, παρόλο που ο Eddie πίστευε πολύ σε αυτό και δεν έπαψε να το δουλεύει! Με το χαρακτηριστικό synthesizer riff του, ίσως το διασημότερο του είδους του στην ιστορία της rock, το οποίο, σύμφωνα με τον Daryll Hall των HALL & OATES ο Eddie φέρεται να το εμπνεύστηκε από το δικό τους τραγούδι “Kiss on my list”, έγινε αντικείμενο σκεπτικισμού ανάμεσα στους συντελεστές των VAN HALEN. Οι Roth και Templeman δεν ήταν και πολύ ενθουσιασμένοι με την ιδέα της τόσο εκτεταμένης χρήσης πλήκτρων, όμως όταν σε ανύποπτο χρόνο ο Eddie ζήτησε να τους το παίξει μία και μοναδική φορά, o παραγωγός ενθουσιάστηκε, χαρακτηρίζοντας το «απλά τέλειο». Και αν κάποιοι οπαδοί συμφώνησαν με την ανησυχία περί πλήκτρων, υπάρχει και ένα υπέροχο σόλο κιθάρας που δένει αψεγάδιαστα με ένα εξίσου πιασάρικο σόλο στο synthesizer. O τίτλος προέκυψε από ένα ρεπορτάζ που έβλεπε ο Roth, με πλάνα ενός άνδρα που απειλούσε ότι θα αυτοκτονήσει πηδώντας στο κενό από έναν ουρανοξύστη και του πέρασε από το μυαλό ότι κάποιος από το παρευρισκόμενο πλήθος θα σκεφτόταν «τι περιμένεις λοιπόν; Πήδα! ». Ο Roth ανέλαβε να γράψει και τους στίχους, πράγμα που έκανε στο πίσω κάθισμα του αυτοκινήτου του, καθώς ο roadie του τον πήγαινε βόλτα στα περίχωρα του Los Angeles. Σημειώνεται ότι δεν είναι τυχαίο το synth πρελούδιο του “Jump”, το “1984”. Αν μη τι άλλο, σηματοδοτεί τον ερχομό των VAN HALEN σε ένα σταυροδρόμι, όπου καταρρίπτεται το ταμπού των πλήκτρων. Ο Eddie αρπάζει τον έλεγχο από τον Roth και πλέον στήνει το συγκρότημα με τους δικούς του όρους.
Το “Panama” μπορεί να παραπέμπει στην ομώνυμη χώρα, όμως στην πραγματικότητα αναφέρεται σε μία … στριπτιτζού που γνώρισε ο Roth στην Αριζόνα! Το τραγούδι προέκυψε μετά από μια συνέντευξη που έδωσε ο Roth στις αρχές της δεκαετίας του ’80, όπου του ασκήθηκε κάποιου τύπου κριτική ότι έγραφε μόνο στίχους για σεξ, πάρτι και γρήγορα αυτοκίνητα. Κάποια στιγμή ο τραγουδιστής συνειδητοποίησε ότι δεν είχε γράψει και πολλά για γρήγορα αυτοκίνητα κι έτσι άρχισε να δουλεύει τους στίχους του “Panama”, τους οποίους αργότερα παραδέχτηκε ότι, υποσυνείδητα συμπεριέλαβε στην ιστορία και μια στριπτιτζού που γνώριζε. Πρόκειται για ένα αυτοκίνητο που ο Roth είδε σε κάποιο αγώνα στο Las Vegas, το όνομά του οποίου ήταν “Panama Express”. “Panama” ήταν επίσης η ονομασία του Opel Kadett του Roth, από την εποχή πριν γίνει διάσημος. Μουσικά, το κομμάτι βρίσκεται πιο κοντά στο κλασικό ύφος των VAN HALEN, με λίγο αέρα από AC/DC, όπως είπε ο Eddie σε συνέντευξη του. Και αυτό το single τα πήγε εξαιρετικά στα charts, φτάνοντας μέχρι το νο. 12 του γενικού καταλόγου και το νο. 2 του US Mainstream Rock.
Ακολουθεί το “Top Jimmy”, ένα τραγούδι τους στίχους του οποίου ο Roth έγραψε για τον φίλο του James Koneck, που δούλευε στην καντίνα “Top Taco” έξω από την A & M Records στο Hollywood, ενώ παράλληλα τραγουδούσε και στην μπάντα του, TOP JIMMY AND THE RHYTHM PIGS. O David τον είχε γνωρίσει στο διαβόητο Zero-Zero, ένα after μαγαζί, που λειτουργούσε σαν club αλλά και σαν γκαλερί τέχνης και μάζευε όλων των λογιών τον κόσμο, από διασημότητες μέχρι άσημους καλλιτέχνες, σκηνοθέτες και φρικιά. Στο τέλος της πρώτης πλευράς του άλμπουμ υπάρχει το “Drop dead legs”, που δεν προοριζόταν για να γίνει μεγάλο ραδιοφωνικό hit αλλά μας προσφέρει μία ακόμη επίδειξη του φοβερού παιξίματος του Eddie.
Το “Hot for teacher” θεωρείται από πολλούς ένας από τους χαρακτηριστικότερους ύμνους των VAN HALEN και όχι άδικα διότι τα έχει όλα: την εξωφρενική παρουσία και στίχους του Roth (που μιλάει για την έλξη που μπορεί να νιώθουν οι μαθητές για τις καθηγήτριες τους, όπως βλέπουμε και στο video clip), εκπληκτικά δεύτερα φωνητικά από τον Michael Anthony (από τα καλύτερα στο είδος), μία φοβερή εισαγωγή με τα ντραμς του Alex Van Halen – ένα μικρό δείγμα της μεγάλης κλάσης του – και ένα δυνατό boogie riff από τον Eddie, ο οποίος εδώ άφησε στην άκρη την Kramer του κι έπιασε την μία Gibson Flying V για την ηχογράφηση. Το “Hot for teacher”, που ήταν και το τελευταίο single που κυκλοφόρησε από το άλμπουμ, έκανε φοβερή αίσθηση όταν προβλήθηκε στο MTV, όμως δεν τα πήγε και τόσο καλά στα αμερικάνικα charts, φτάνοντας μόνο μέχρι το νο. 56.
Το δεύτερο single του άλμπουμ, με τίτλο “I’ll wait” γράφτηκε σε συνεργασία με τον πρώην τραγουδιστή των Doobie BrotherS, Michael McDonald, τον οποίο έφερε ο παραγωγός Ted Templeman, ο οποίος διατηρούσε μακρά επαγγελματική σχέση με το εν λόγω συγκρότημα, έχοντας διατελέσει παραγωγός σε όλα τους τα άλμπουμ από το ομώνυμο ντεμπούτο τους (1971) μέχρι και το τελευταίο κλασικό τους άλμπουμ, το live “Farewell tour” (1983). Όπως είπε και ο ίδιος, οι VAN HALEN είχαν ήδη γράψει το κομμάτι και το μόνο που χρειαζόντουσαν ήταν κάποιοι στίχοι και μία μελωδία για να το ολοκληρώσουν. Μετά από αίτημα του Templeman, o McDonald έκατσε παρέα με τον Roth και έγραψαν μερικά στιχάκια. Ως μούσα τους, στην οποία απηύθυναν το “I’ll wait”, o Roth και ο McDonald είχαν μία κοπέλα που φορούσε αντρικά εσώρουχα από διαφήμιση της Calvin Klein σε ένα περιοδικό, κολλώντας την φωτογραφία της δίπλα στην τηλεόραση. Το single έφτασε στο νο. 13 στο γενικό chart και στο νο. 2 του Mainstream Rock chart. Παρόλα αυτά, δεν γύρισαν video clip για αυτό το τραγούδι, τόσο λόγω χρονικών περιορισμών, όσο και εξαιτίας του γεγονότος ότι ο Roth εξερευνούσε την προοπτική μιας σόλο καριέρας σε εκείνο το σημείο.
Στο επόμενο “Girl gone bad”, ακούμε κάτι από LED ZEPPELIN στον ρυθμό, διανθισμένο με διάφορα κόλπα στην κιθάρα από τον Eddie, σε μία από τις καλύτερες στιγμές του. Μία βραδιά κατά τις ημερομηνίες της “Hide Your Sheep” περιοδείας στην Νότια Αμερική και για να μην ξυπνήσει την σύζυγο του, ηθοποιό Valerie Bertinelli, αλλά και για να μην ξεχάσει την ιδέα του, ο κιθαρίστας χώθηκε σε μία ντουλάπα και ηχογράφησε ψιθυριστά με την φωνή του την μελωδία! Η ποικιλία στα παιξίματα, τις τεχνικές και τους ρυθμούς δείχνουν και την προτίμηση των μουσικών της μπάντας σε πιο πολυδιάστατες μορφές, τύπου jazz.
Το τραγούδι που κλείνει το άλμπουμ, το “House of pain”, προέρχεται από τις απαρχές του συγκροτήματος και συγκεκριμένα από τα demo που ηχογράφησαν το 1976 με τον Gene Simmons, πριν το ντεμπούτο τους. Σε αυτή την μορφή του, το τραγούδι ακούγεται πολύ διαφορετικό από το demo, όπου φαίνεται και η εξέλιξη και η ωριμότητα των ίδιων των μουσικών.
Το εξώφυλλο του νέου άλμπουμ, πάντως, είχε την εικόνα ενός άτακτου φτερωτού νηπίου (“putto” κατά την σχετική ορολογία), υπονοώντας όχι ωριμότητα αλλά την πάλη των VAN HALEN με τον ανελέητο Χρόνο. Ήταν μία δημιουργία της γραφίστριας Margo Nahas, από την οποία, επιλέχθηκε τελικά ένα “putto” που έκλεβε τσιγάρα. Το μοντέλο, γιος μίας κολλητής της Nahas, φωτογραφήθηκε κρατώντας ένα ψεύτικο τσιγάρο-τσίχλα. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα το εξώφυλλο να λογοκριθεί στο Ηνωμένο Βασίλειο. Tο πρόβλημα λύθηκε με ένα αυτοκόλλητο που έκρυβε τα πακέτα και το τσιγάρο στο χέρι του μπέμπη.
Ο τίτλος του νέου άλμπουμ: “1984”, το οποίο αποδόθηκε στην μορφή των λατινικών αριθμών, δηλαδή “MCMLXXXIV”. Δεν γνωρίζω αν ήταν συμπτωματικό ή απλά εύστροφο marketing, αλλά κυκλοφόρησε την 9η Ιανουαρίου 1984 (1/9/84, σύμφωνα με την αμερικάνικη γραφή της ημερομηνίας όπου ο μήνας μπαίνει πρώτος).
Για σκοπούς προώθησης το συγκρότημα γύρισε και τρία video clip, τελείως μέσα στο πνεύμα της εποχής. Για παράδειγμα, το “Hot for teacher” το σκηνοθέτησε ο David Lee Roth και ως εκ τούτου είχε χορούς, όμορφες δασκάλες (η δεύτερη στα καλλιστεία «Μις Καναδάς» Donna Rupert και το μοντέλο από την Νορβηγία Lillian Muller), φράσεις που άφησαν εποχή, ενώ πραγματεύεται με χιουμοριστικό τρόπο διάφορα σχολικά θέματα, με πρωταγωνιστές έναν «σπασίκλα» της εποχής και τους «μικρούς VAN HALEN», τέσσερεις πιτσιρικάδες-κλώνους των μεγάλων. Στο βίντεο για το “Panama”, o Roth οδηγεί την αγαπημένη του Mercury του 1951, χαϊδευτικά γνωστή και ως “California Girl”, ενώ ο Michael Anthony παίζει ένα μπάσο που μοιάζει με μπουκάλι Jack Daniels, εμμέσως τοποθετώντας προϊόν σε βίντεο κλιπ του MTV, παρά την αντίθετη πολιτική του καναλιού. Το “Jump”, αδιαμφισβήτητα το πιο επιτυχημένο τραγούδι του δίσκου, είχε ένα κάπως πιο αυθόρμητο βίντεο, το οποίο κέρδισε το βραβείο “Best stage performance video” στα πρώτα Μουσικά Βραβεία του MTV.
Με την κυκλοφορία του, το “1984”, έφτασε σύντομα στο νο.2 των αμερικάνικων charts και παρέμεινε εκεί για 5 εβδομάδες περίπου, κάνοντας τρελές πωλήσεις, τόσο σαν άλμπουμ όσο και στα singles, αλλά εκεί έπιασε ταβάνι καθώς νο.1 ήταν το… “Thriller” του Michael Jackson. Το άλμπουμ στο οποίο έβαλε το χεράκι του και ο Eddie Van Halen με τη δουλειά του στο “Beat it” και το βρήκε μπροστά του! Το “Thriller”, που είχε κυκλοφορήσει τέλη Νοέμβρη του ’82, δεν έπεφτε με τίποτα εκείνη την περίοδο από την κορυφή, έχοντας ρίξει φραγή και στο “Pyromania” των DEF LEPPARD που κυκλοφόρησε τον Γενάρη του ‘83. Σήμερα, το “1984” έχει γίνει ένα από τα δύο άλμπουμ της μπάντας που έχουν σπρώξει πάνω από 10 εκατ. αντίτυπα και έχουν γίνει διαμαντένια (το άλλο είναι το ομώνυμο ντεμπούτο τους “Van Halen” του 1978), χωρίς μάλιστα να έχουν πάει στο νο. 1!
Το σόου που έβγαλαν οι VAN HALEN στον δρόμο, σχεδόν αμέσως μετά την κυκλοφορία του άλμπουμ, δεν είχε προηγούμενο. Έστησαν ένα σκηνικό που ονομάστηκε “Metropolis”, ίσως η μεγαλύτερη παραγωγή που έγινε ποτέ από ένα rock συγκρότημα, το οποίο αποτελούνταν από περίπου 175 τόνους εξοπλισμού και ειδικά εφέ που έπρεπε να ανυψωθούν και να λειτουργήσουν από εκατό κινητήρες με σχεδόν 100 άτομα να τρέχουν την λειτουργία όλου του σόου. Στη σκηνή υπήρχαν πέντε γερανοί που ρύθμιζαν τον φωτισμό κατά τη διάρκεια της παράστασης, ενώ, στο τέλος της παράστασης, γύριζαν 90 μοίρες για να γράψουν τους αριθμούς “1984” σε έντονα λευκά χρώματα. Στις περισσότερες εμφανίσεις στην Αμερική, support στους VAN HALEN ήταν οι AUTOGRAPH. Αφού τελείωσαν τις υποχρεώσεις τους στην Βόρεια Αμερική, το συγκρότημα πέταξε στην Ευρώπη για να εμφανιστεί στην περιοδεία “Monsters of Rock”, παίζοντας μάλιστα, δεύτεροι πίσω από τους headliners AC/DC στο Donington. Οι υπόλοιποι που εμφανίστηκαν εκείνη την μέρα ήταν (με σειρά εμφάνισης) οι Mötley Crüe, οι Accept, οι Y&T, ο Gary Moore και ο Ozzy Osbourne. Οι εμφανίσεις στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής περιοδείας ήταν και οι τελευταίες του David Lee Roth με το συγκρότημα.
Στο τέλος της περιοδείας, ο David Lee Roth άφησε τους VAN HALEN καθώς οι σχέσεις του με τους υπόλοιπους στο συγκρότημα ήταν κάκιστες. Φαίνεται πως η κατάσταση που είχε δημιουργηθεί ήδη από το 1982 και η ολομέτωπη μάχη μεταξύ των δύο δημιουργικών πρωταγωνιστών της μπάντας οδήγησε, παρά την τεράστια επιτυχία, στην διάρρηξη της μπάντας. Ο επίλογος γράφτηκε με την σόλο κυκλοφορία του Roth, το EP “Crazy from the heat” (1985) που κυκλοφόρησε σχεδόν ένα χρόνο μετά το “1984” και έκανε επίσης μεγάλη επιτυχία με δύο διασκευές (!). Λίγες εβδομάδες μετά, ο frontman πήρε τον δικό του δρόμο και οι VAN HALEN έχασαν χωρίς το πιο αναγνωρίσιμο μέλος τους. Όμως αυτό που θα ακολουθούσε είναι μία συναρπαστική ιστορία για κάποια άλλη φορά!
Κώστας Τσιρανίδης
