ΟΝΟΜΑ ΑΛΜΠΟΥΜ: “Sacred heart” – DIO
ΕΤΟΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ: 1985
ΕΤΑΙΡΙΑ: Warner / Vertigo
ΠΑΡΑΓΩΓΟΣ: Ronnie James Dio
ΣΥΝΘΕΣΗ:
Ronnie James Dio – φωνητικά
Vivian Campbell – κιθάρα
Jimmy Bain – μπάσο
Vinny Appice – τύμπανα
Claude Schnell – πλήκτρα
FINIS PER SOMNIVM REPERIO TIBI SACRA COR VENEFICVS OSTIVM AVRVM…
Η λάμψη πριν την σκιά
O Ronnie James Dio στα μέσα της δεκαετίας του 80 ήταν ήδη μια από τις πλέον ηγετικές μορφές της heavy metal μουσικής και μαζί με τον Ozzy δύο από τους ελάχιστους καλλιτέχνες που κατάφεραν στην προσωπική τους καριέρα να γίνουν άκρως ανταγωνιστικοί προς τις προηγούμενες μπάντες τους. Ακολουθώντας μια λαμπρή δεκαετία με RAINBOW και BLACK SABBATH θα απογειώσει το 1983 την καριέρα του με το λαμπρό “Holy diver”, ακολούθως με το υπέρλαμπρο “The last in line” και θα φτάσει ως το “Sacred heart” όπου για πρώτη φορά αυτός και η μπάντα του θα δείξουν κάποια σημεία κόπωσης. Λογικό νομίζω καθώς πίσω από την αστραφτερή πανοπλία και τον επικό ήχο του “Sacred heart”, υπήρχαν ήδη οι πρώτες ρωγμές.
Tο line up για τελευταία φορά θα ήταν το ίδιο αλλά κάπου η ορμητικότητα, το κέφι, ο αστραφτερός ήχος και οι «κοφτερές» συνθέσεις που είχαμε θαυμάσει στα δύο πρώτα άλμπουμ των DIO εδώ τα βρίσκουμε σε πιο μικρές ποσότητες. Είναι κακό άλμπουμ το “Sacred heart”; Όχι δεν είναι κακό, είναι πολύ καλό μάλιστα, απλά δεν έχει την σαρωτική ορμή των δύο πρώτων. Ούτε κανείς δε θα χαρακτήριζε το “Sacred heart” ως μια δουλειά μέτρια, παρόλα αυτά, εδώ θα διακρίνουμε για πρώτη φορά πως η μπάντα χάνει σταδιακά την ορμή της. Τα αίτια είναι λογικά, όπως και η κούραση από τα συνεχόμενα άλμπουμ και περιοδείες, αν και η τρικλίζουσα σχέση μεταξύ Dio και Campbell θα είναι ο κυριότερος λόγος που η λάμψη του άλμπουμ δεν είναι αυτή που περιμέναμε.
Ήταν το τελευταίο στούντιο άλμπουμ με τον Ιρλανδό στην κιθάρα, και τα σύννεφα πάνω από τη σχέση του με τον Dio είχαν ήδη αρχίσει να πυκνώνουν. Παρότι ο Campbell ήταν σημαντικό μέρος του ήχου και, κυρίως, του ύφους των δύο πρώτων άλμπουμ, ένιωθε πλέον όλο και πιο “μισθωτός” – χωρίς δημιουργική ελευθερία και χωρίς ίση μεταχείριση στα οικονομικά. Από την άλλη, ο Dio φέρεται να είχε προσωπικά προβλήματα τα οποία και αυτά μετέφεραν την ένταση στο στούντιο και κατ’ επέκταση στην μπάντα με αποτέλεσμα οι ηχογραφήσεις του “Sacred heart” να γίνουν υπό συνθήκες άγχους, πίεσης και κακής ατμόσφαιρας.
Το συγκρότημα στο στούντιο διασπάστηκε σε σχέση με ότι έκανε στα προηγούμενα άλμπουμ και ο κάθε μουσικός ξεχωριστά και μόνος ηχογράφησε τα δικά του μέρη. Παρά το γεγονός ότι ο ακροατής αφουγκράζεται, διαισθάνεται και καταλαβαίνει πως τα γρανάζια των DIO δεν γυρνούσαν τόσο αρμονικά πλέον, παρόλα αυτά το άλμπουμ ακούγεται εξαιρετικά ευχάριστα στις περισσότερες στιγμές του και περιέχει μερικές από τις πολύ σπουδαίες στιγμές τους.
Ηχογράφηση και παραγωγή
Το “Sacred heart” ηχογραφήθηκε στο Rumbo Recorders στο Λος Άντζελες (στο ίδιο studio όπου οι GUNS N’ ROSES θα έγραφαν αργότερα το “Appetite for destruction”), με παραγωγό τον ίδιο τον Dio και μηχανικό ήχου τον Angelo Arcuri, ο οποίος ήταν ένα πολύ σημαντικό κομμάτι της μπάντας αν και παράμεινε στο παρασκήνιο για πάντα. Ο Dio είχε πάντα εμμονή με τον έλεγχο και κανείς δεν θα το παρεξηγήσει γι’ αυτό, αφού η μπάντα ήταν δικό του παιδί. Ήθελε να έχει το τελευταίο λόγο για τα πάντα, αυτή την φορά όμως αυτό θα έφερνε τριβές με τους μουσικούς του, μιας και η πιο έντονη χρήση των πλήκτρων δεν θα τους έβρισκε όλους σύμφωνους. Το ηχητικό αποτέλεσμα του άλμπουμ είναι άρτιο, αλλά δεν υπάρχει πλέον τόσο η λυσσασμένη ορμή, ο κοφτερός ήχος,, το κέφι και η επιθετικότητα των προκατόχων του. Επαναλαμβάνω πάλι, για να μην παρεξηγηθώ: το άλμπουμ είναι καλό, αλλά κατώτερο σε πολλά σημεία σε σχέση με τα σχεδόν no filler άλμπουμ “Holy diver” και “Last in line”.
Τα τραγούδια
Με το χέρι στην καρδιά θα έλεγα πως για πρώτη φορά (ή δεύτερη;;) σε άλμπουμ του Dio θα βρούμε ότι βρίσκουμε στα άλμπουμ των SCORPIONS. Ίδια δομή τραγουδιών και κάποια επαναλαμβανόμενα μοτίβα. Παράδειγμα, το δυναμικό “Like a beat of the heart” είναι ένα καινούργιο “One night in the city”, το “Just another day” κοπιάρει το “Neon knights”, το “Fallen angels” κοιτάει στα μάτια στο “Evil eyes”. Λειτουργούν θετικά; Ανάλογα πως θα το δείτε είναι, για μένα τα “Like a beat of the heart” και “Just another day” αξίζουν. Επιλογή σας όμως.. Από εκεί και πέρα, το υπεραγαπημένο μου και συντριπτικό heavy metal του “Hungry for heaven” ακόμα και σήμερα είναι υπόδειγμα, κατά την άποψή μου είναι από τα καλύτερα τραγούδια της καριέρας του.
Το τραγούδι γράφτηκε και για το soundtrack της ταινίας “Vision quest” (1985), κάτι που εξηγεί τη λιγότερο “επική” και περισσότερο radio-friendly προσέγγισή του, αλλά παραμένει μια τρομακτική σύνθεση. Το “Rock n roll children” (το single του άλμπουμ) σαφώς μια εμπορική προσπάθεια, αλλά έμεινε στην ιστορία και είναι από τις κορυφαίες στιγμές των DIO. Και για να μην με πείτε μεροληπτικό, ναι ξέρω πως είναι και τα δύο οι συνέχειες των “Rainbow in the dark” και “Mystery”. Αλλά κάνω τα στραβά μάτια γιατί τα λατρεύω και τα τέσσερα. Το ομώνυμο είναι ένα επικών διαστάσεων …έπος, που διατηρεί την παράδοση ότι τα ομώνυμα τραγούδια στα άλμπουμ του Dio να είναι κορυφαία. Χτισμένο πάνω σε mid tempo ρυθμό και φορτισμένη ατμόσφαιρα, η κιθάρα του Vivian Campbell ξεδιπλώνει τις πιο λυρικές πτυχές της και τα keyboards του Claude Schnell παίζουν σημαντικό ρόλο στη δημιουργία του ύφους της σύνθεσης. Απλά τέλειο.
Τo “King of rock n roll” λειτουργεί πολύ θετικά, ένα καθαρόαιμο heavy metal τραγούδι, με γρήγορο ρυθμό, ήταν φόρος τιμής στον Elvis Presley, τον οποίο ο Ronnie θαύμαζε από μικρός. Δεν κατάλαβα ποτέ αυτή την προσομοίωση του live που έχει βεβαια. Το “Another lie” είναι πολύ ικανοποιητικό, “Fallen angels” και “Shoot shoot” («Ήταν διασκεδαστικό στην πρόβα. Δεν έπρεπε να είχε μπει στον δίσκο» Είχε πει ο Dio) είναι ξεκάθαρα fillers, τέλος!
Εμπορική πορεία – όταν η καρδιά άρχισε να ραγίζει
Το “Sacred heart” κυκλοφόρησε στις 15 Αυγούστου 1985 μέσω της Warner Bros. στις ΗΠΑ και Vertigo στην Ευρώπη. Οι κριτικές υπήρξαν μεικτές. Κάποια περιοδικά αποθέωσαν την παραγωγή και τη φωνή του Dio, αλλά άλλοι – όπως το Kerrang! – μίλησαν για “πρώτα σημάδια κόπωσης”, ενώ το Rolling Stone το αγνόησε σχεδόν τελείως. Όμως εμπορικά δεν ήταν αποτυχία αφού έφτασε στο νο29 του Billboard 200 και έγινε χρυσός δίσκος λίγο αργότερα (500.000 πωλήσεις) στις ΗΠΑ, ενώ στην Ευρώπη πήγε ακόμα καλύτερα, ειδικά στη Γερμανία, στην Ιαπωνία και στη Μεγάλη Βρετανία. Παρόλα αυτά δεν συνάντησε την επιτυχία των “Holy diver” και “Last in line” όπου οι πωλήσεις τους ήταν υπερδιπλάσιες. Θα ήταν το τελευταίο άλμπουμ των DIO που θα γίνονταν χρυσό, μέχρι το 2009 όπου η συλλογή “The very beast of Dio” θα ξαναγίνονταν χρυσή, αν και είχε κυκλοφορήσει εννέα χρόνια νωρίτερα.
Το “Sacred heart” ΄συνολικά αντιμετωπίστηκε με συγκρατημένο ενθουσιασμό τελικά και δεν απέδωσε αυτά που προσδοκούσαν οι δημιουργοί του, πόσο μάλλον τα οικονομικά οφέλη που περίμενε ο Dio, από την τότε επερχόμενη και πανάκριβη περιοδεία που είχε οργανώσει με τον περίφημο μηχανικό δράκο, τα βεγγαλικά, τα φώτα, τα σπαθιά, τις μονομαχίες, τα laser και την τεράστια σκήνη. Μια περιοδεία σχεδόν καταστροφική, αφού πολλοί οπαδοί θεώρησαν ότι η έμπνευση του Dio είχε αρχίσει να φθίνει ή ότι έδινε υπερβολική έμφαση στο θέαμα και λιγότερο στη μουσική.
Οι ρήξεις – το τέλος της “χρυσής” μπάντας
Το “Sacred heart” αποτελεί την τελευταία λέξη και προσπάθεια της πιο δημιουργικής μορφής των DIO. Ποτέ ξανά οι DIO δεν θα ήταν το ίδιο, ποτέ δεν θα έφταναν ξανά σε τέτοια ύψη δημιουργικότητας, ενέργειας, επιθετικότητας και ευεξίας. Μπορεί το “Sacred heart” να είναι το λιγότερο καλό από τα τρία που έφτιαξαν όλοι μαζί, αλλά θα ξαναπώ ότι δεν είναι ένα κακό ή μέτριο άλμπουμ. Απλά δεν είναι τόσο καλό όσο οι προκάτοχό του. Το “Dream evil” που ακολούθησε και ήταν και αυτό πολύ αξιοπρεπές, έκλεισε ένα κύκλο, μεγάλης δημιουργίας με δυο all time classic άλμπουμ και άλλα δυο εξαιρετικά. Τα υπόλοιπα που κυκλοφόρησαν με πολύ διαφορετικές συνθέσεις τα επόμενα χρόνια, δεν μας άφησαν κάτι, παρά μόνο στιγμές, αλλά επί τις ουσίας τίποτα που να συγκρίνεται στα ίσια με ότι περιείχαν αυτά τα τέσσερα…
Επίλογος – και το τέλος μιας εποχής
Το “Sacred heart” δεν είναι το καλύτερο άλμπουμ των DIO, δυστυχώς όμως είναι το άλμπουμ όπου η μπάντα σταμάτησε να είναι οικογένεια πια. Εκεί που η πίεση, το άγχος και οι εσωτερικές διαμάχες επικράτησαν και νίκησαν τη χημεία και τον αυθορμητισμό. Αλλά ταυτόχρονα, παραμένει ένας δίσκος υψηλών προδιαγραφών, με μοναδική έκφραση, υπέροχες κιθάρες και μια μεγάλη δόση υπερηφάνειας, ακόμα και αν τα πάντα γύρω σιγά – σιγά πήγαιναν προς το χειρότερο. Ακούγοντάς τον σήμερα, σχεδόν 40 χρόνια μετά, αναρωτιέμαι μήπως αυτή ήταν η τελευταία εποχή που το metal πίστευε ακόμα σε δράκους, μάγους, ουράνια τόξα και ιερές καρδιές από φλόγα;
Δημήτρης Σειρηνάκης
