a
ΟΝΟΜΑ ΑΛΜΠΟΥΜ: “Keep the faith” – BON JOVI
ΕΤΟΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ: 1992
ΕΤΑΙΡΙΑ: Mercury
ΠΑΡΑΓΩΓΗ: Bob Rock
ΣΥΝΘΕΣΗ:
Jon Bon Jovi – Φωνητικά, κιθάρα
Richie Sambora – κιθάρες, backing vocals
David Bryan – Keyboards, backing vocals
Tico Torres – Drums
Alec John Such – Μπάσο, backing vocals
Τριάντα χρόνια “keep the faith”, ο δρόμος της επιβίωσης.
Το 1992, ήταν μια πραγματικά ενδιαφέρουσα χρονιά από μουσικής απόψεως, μιας που πολλές σπουδαίες μπάντες άρχισαν να εμφανίζονται ή αρχίζουν να βρίσκουν αναγνώριση (STRATOVARIUS, BLIND GUARDIAN, HEAVEN’S GATE, PARADISE LOST, DREAM THEATER, THERION κ.α.), άλλες πιο παραδοσιακές συνεχίζουν να παλεύουν με επιτυχία ή δυσκολία σ’ έναν κόσμο που άλλαζε ταχέως (IRON MAIDEN, AC/DC, DEF LEPPARD, Malmsteen, WASP, BLACK SABBATH, MOTORHEAD, TESTAMENT, SAXON…) και κάποιες άλλες γνωρίζοντας ότι έχουν φτάσει τα όριά τους πια θα διαλυθούν σε λίγο μην αντέχοντας την πίεση αλλά και το μειούμενο ενδιαφέρον του κόσμου για το ανακυκλικό πια hair metal και αμερικάνικο hard rock ή γενικά αν θέλετε για το heavy metal. Οι NIRVANA, PEARL JAM, THERAPY? κλπ έρχονταν στο προσκήνιο. Κάποιοι μετά από την τρομαχτική επιτυχία που είχαν λίγα χρόνια νωρίτερα, σοφά πράττοντας, θα σκεφτούν δυο και τρείς φορές το επόμενο βήμα τους πριν το κάνουν, προκειμένου να μείνουν στην κορυφή ή τουλάχιστον να επιβιώσουν. Έτσι και αλλιώς η μεγάλη αλλαγή στην μουσική βιομηχανία έχει αρχίσει και γίνεται φανερή. Μια από τις μπάντες που τόλμησαν να κάνουν την αλλαγή σε όλα τα επίπεδα και μάλιστα πολύ πετυχημένα ήταν φυσικά οι BON JOVI. Μετά και την μεγάλη επιτυχία του “New Jersey” το 1988, τις τεράστιες και εκτεταμένες περιοδείες σχεδόν μια δεκαετία, ήρθε η κούραση και η μπάντα ουσιαστικά για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα μπήκε στον πάγο.
«Συνέχεια ήμασταν στο δρόμο, για χρόνια, περιοδείες ατελείωτες και το συγκρότημα ήταν η οικογένεια μας. Προσέχαμε ο ένας τον άλλον, μαζί πηγαίναμε παντού, παίζαμε μαζί, περνούσαμε τον ελάχιστο χρόνο μας μαζί. Περνούσαμε πιο πολύ χρόνο με την μπάντα, παρά με τις γυναίκες μας, τα παιδιά μας, τους γονείς μας… Κάναμε τα δύο τελευταία show της “New Jersey” περιοδείας στο Μεξικό σε ένα φεστιβάλ στην Γκουανταλαχάρα. Αυτό ήταν. Γυρίσαμε στα σπίτια μας, και κάναμε να μιλήσουμε ο ένας στον άλλον μήνες.. και άλλους μήνες… και άλλους μήνες..» (Tico Torres).
«Μετά το Μεξικό, πέντε άνθρωποι, πήραμε πέντε διαφορετικά αεροπλάνα για πέντε διαφορετικούς προορισμούς.. ούτε αντίο είπαμε, ούτε τίποτα. Ο καθένας πήρε την βαλίτσα του και απλά έφυγε..» (Jon Bon Jovi)
Οι Bon Jovi και Sambora κυκλοφόρησαν τα δικά τους άλμπουμ, o Davis Bryan έγραψε το soundtrack της ταινίας “Netherworld”, λόγω κάποιας ασθένειας πέρασε και λίγο καιρό στο νοσοκομείο, αλλά κάποια στιγμή όπως ήταν λογικό θα έπρεπε να βρεθούν όλοι μαζί και να δουν εάν θα συνέχιζαν ως σύνολο ή ότι φάγανε, φάγανε και ότι ήπιαν, ήπιαν.
Έτσι το 1991, ο μέχρι τότε manager τους Doc McGhee θα απολυθεί, θα ιδρυθεί το Bon Jovi Management, ο αρχηγός της μπάντας θα τους μαζέψει και θα πάνε όλοι μαζί στην Καραϊβική, προκειμένου να συζητήσουν εάν κατά πρώτον μπορούν να συνεχίσουν να είναι μαζί ως μπάντα και εφόσον αυτό απαντηθεί θετικά να αποφασίσουν τι θα κάνουν ως συγκρότημα πλέον.
«Ποτέ δεν πίστεψα πως η μπάντα θα διαλυθεί μετά το “New Jersey”. Είχαμε απόσταση, αλλά και πολλά θέματα που έπρεπε να λύσουμε. Φιλικά, οικονομικά, επαγγελματικά.. πολλά! Υπήρχε μια «άρρωστη» κατάσταση όμως, η οποία οφείλονταν στο τότε management του συγκροτήματος, που υποδαύλιζε διάφορες κατατάσσεις ανάμεσα μας. Αυτό ευτυχώς το έλυσε άμεσα ο Jon…» (Ritchie Sambora)
Αυταπόδεικτα, θα έλεγε κάποιος, λοιπόν, η φιλική τους σχέση, η θέληση να συνεχίσουν και οι επαγγελματικές προοπτικές θα υπερισχύσουν των πολλών προσωπικών διαφορών. Αυταπόδεικτο; Όχι! Για να μπορέσουν να βρουν την άκρη, ο Bon Jovi μίλησε με τον Tim Collins τότε manager των AEROSMITH και χρειάστηκαν την συνδρομή ενός ανθρώπου που βοήθησε πολύ στο να μπορέσουν να έρθουν ξανά σε μια ισορροπία, εντός της μπάντας, να λύσουν τις όποιες προσωπικές τους διαφορές και να προχωρήσουν. Αυτός δεν ήταν άλλος από τον Lou Cox, έναν διάσημο ψυχίατρο που δούλεψε και με άλλες rock μπάντες όπως οι AEROSMITH φυσικά (και άλλα 30+ συγκροτήματα) και κατάφερε να βοηθήσει τα μέγιστα τους BON JOVI να συνεχίσουν να υπάρχουν.
«O Lou Cox δεν είχε καμία σχέση με τη μπάντα. Ήρθε και μας μίλησε, όπως δεν μας είχε ποτέ μιλήσει κανένας. Μίλησε καλύτερα από τον οποιονδήποτε γιατί δεν είχε κανένα απώτερο συμφέρον, και μέχρι το 1991 η μπάντα ήταν σίγουρο πως θα έκανε το comeback». (Jon Bon Jovi).
Εφόσον όλα λειτούργησαν ομαλά, δεύτερο πολύ σημαντικό βήμα ήταν η κατεύθυνση της μπάντας και τρίτο ίσως ακόμα πιο σημαντικό ο καινούργιος παραγωγός του επερχόμενου άλμπουμ. Πιθανότητα το πιο μεγάλο βήμα στην μέχρι τότε πολύ πετυχημένη πορεία της μπάντας, ήταν η αναγνώριση πως εάν ήθελαν να επιβιώσουν και να προχωρήσουν θα έπρεπε με κάποιο τρόπο να κρατήσουν ένα μεγάλο μέρος του κοινού που είχαν ήδη κερδίσει, αλλά ταυτόχρονα θα έπρεπε να κερδίσουν και νέους οπαδούς σε μια δεκαετία στην οποία οι αλλαγές στην ροκ μουσική θα ήταν ραγδαίες και καταλυτικές και ήδη ορατές. Το μετέωρο και λογικό βήμα των BON JOVI σαφώς θα ήταν να διαχωρίσουν πλέον τους εαυτούς τους, από το Αμερικάνικο hair metal κίνημα (με ότι αυτό και εάν συμπεριλάμβανε) και να επανατοποθετήσουν την μπάντα, σε μια πιο ροκ κατεύθυνση η οποία θα τους επέτρεπε την επιβίωση και όχι την παρακμή και την μουσική ανακύκλωση. Πολλές μπάντες της γενιάς τους, από τους DOKKEN, τους DEF LEPPARD στους POISON και τους MOTLEY CRUE έως τους WASP κλπ, θα έκαναν εκείνα τα χρόνια (κάποιοι ίσως λίγο αργότερα ) περίπου την ίδια ερώτηση στους εαυτούς τους… Δεν βρήκαν όλοι την σωστή απάντηση, κάποιοι δεν βρήκαν καν απάντηση, κάποιοι σκόνταψαν σε λάθος μονοπάτια και άλλοι χάθηκαν εντελώς. Γιατί οι BON JOVI ήταν τελικά από τις ελάχιστες μπάντες που όχι μόνο ταρακούνησαν τον κόσμο στα 80s, αλλά κατάφεραν με αξιοζήλευτη ακρίβεια να επιβιώσουν και στην συνέχεια, να κρατήσουν γεμάτες τις αρένες όπου έπαιζαν και να γνωρίσουν έναν νέο κύκλο επιτυχιών;
“Αυτό το διάλειμμα μας έκανε τελικά καλό. Ο Jon κυκλοφόρησε τον δικό του άλμπουμ, εγώ το “Stranger in this town”, και ξαφνικά εκείνος βρέθηκε να δουλεύει με τον Jeff Beck, τον Elton John, τον Kenny Aronoff… Εγώ δούλεψα με τον Tony Levin και τον Eric Clapton. Όλοι αυτοί οι μουσικοί με τόσες διαφορετικές προσωπικότητες μας έδωσαν νέες κατευθύνσεις για την μουσική μας και καινούργια έμπνευση, πράγματα τα οποία τα φέραμε μετα στους BON JOVI» (Richie Sambora)
Ξεκίνησαν τον δρόμο που τους οδήγησε στο “Keep the faith” συνθέτοντας αρχικά τραγούδια στο υπόγειο του σπιτιού του Jon Bon Jovi, και λίγο αργότερα θα θελήσουν να πάνε ξανά στο Vancouver, στο ίδιο μέρος που δούλεψαν για το “Slippery when wet”. Αυτή τη φορά η μπάντα είχε ωριμάσει αρκετά πλέον συνθετικά για να χρειαστεί παρά ελάχιστα την βοήθεια τους καλού τους φίλου Desmond Child, σε δυο μόνο τραγούδια (το ομώνυμο και το “I’ll sleep when I’m dead” ) από αυτά που μπήκαν στο άλμπουμ και σε ένα bonus το οποίο υπάρχει στην Αυστραλιανή έκδοση του άλμπουμ το “Starting all over again”. Όλες οι υπόλοιπες συνθέσεις ήταν είτε του Bon Jovi, είτε σε συνεργασία με τον Sambora και λιγότερο με τον Bryan. Ετοίμασαν περί τα 20+ τραγούδια και αρχικά στο μυαλό τους είχαν να συνεργαστούν ξανά με τον Bruce Fairbairn στην παραγωγή, τον άνθρωπο με τον οποίον δούλευαν ανελλιπώς από τα χρόνια του “7800° Fahrenheit” και μαζί του γνώρισαν παγκόσμια καταξίωση. Εκείνη την εποχή όμως ο Fairbairn ήταν με τους AEROSMITH και τελικά στα Little Mountain Sound Studios ήρθε ο άνθρωπος που έκανε τους METALLICA λίγα χρόνια νωρίτερα το νο1 σχήμα του κόσμου, ο Bob Rock. Ειδικότητα του; Να απογειώνει ήδη καλές μπάντες όταν αυτές είχαν θέματα προσανατολισμού και ήταν σε φάση καριέρας do or die. Το έκανε με τους CULT, MOTLEY CRUE, METALLICA κλπ. Ένα ακόμα σοβαρό πλεονέκτημα του Rock ήταν ότι γνώριζε καλά τους BON JOVI αφού ήταν μηχανικός ήχου τόσο στο “Slippery..” όσο και στο “New Jersey”.
Οι αλλαγές στον τρόπο σκέψης των BON JOVI έγιναν φανερές τόσο σε επίπεδο image επί σκηνής, όσο και φυσικά μουσικά. Τα φανταχτερά ρούχα των 80s πήγαν στην άκρη και μια προσεγμένη και πολύ πιο απλή ενδυματολογική επιλογή έδειξε πως η μπάντα είχε πια ωριμάσει, ενώ το νέο look (ειδικά του Bon Jovi) με το κομμένο μαλλί έδειχνε περίτρανα πως το συγκρότημα έμπαινε σε μια νέα νοοτροπία. Μουσικά η πιο μοντέρνα και πολύ πιο ροκ αισθητική, κάποιες στιγμές ακόμα και πιο σκοτεινοί και πιο groovy, (αν και αρχικά και για πολλά χρόνια με ξένισε ομολογώ μέχρι να καταλάβω την αξία της) μουσική τους θα μας εκπλήξει ειδικά σε τραγούδια, με νέο ύφος, όπως τα “Keep the faith”, “I believe”, “Woman in love”, “Fear”, “In these arms” ή στο επικό (και μάλλον καλύτερο τους τραγούδι) “Dry county”, στο εντυπωσιακά ογκώδες “If I was your mother”, ενώ οι ισορροπίες θα τηρηθούν με το θαυμάσιο “Bed of roses”, τα πανέμορφα “I’ll sleep when I’m dead”, “Blame It on the Love of rock & roll”, το μάλλον κουραστικό “Little bit soul” και το μέτριο “I want you”. Οι BON JOVI, όχι απλά είχαν επιβιώσει με το “Keep the faith” αλλά έδειξαν ότι δεν ήταν μια τυχαία μπάντα πόσο μάλλον μια …poser μπάντα.
Απέδειξαν με περίτρανο τρόπο ότι είχαν την διορατικότητα και όχι μόνο, γιατί από μόνη της δεν αρκεί, την ικανότητα αλλά κυρίως την θέληση να συνεχίσουν και να προσαρμοστούν. Να μη χάσουν την φρεσκάδα τους, να πιστέψουν στις δυνάμεις τους, αλλά πάνω από όλα να διατηρήσουν με νέο μουσικό ύφος και image τα ατού τους. Όρεξη για καλή ροκ μουσική, ψυχή, δυναμισμό, πίστη στις δυνατότητας τους, κέφι στα live τους και σωστές, αλλά ανανεωμένες ως προς το ύφος, συνθέσεις στα άλμπουμ τους. Αυτό που καταφέρανε το έχουν καταφέρει ελάχιστοι στην ιστορία της ροκ μουσικής και ειδικά σε αυτό το επίπεδο. Προσωπικά αν και χρειάστηκα πραγματικά πολύ χρόνο για να χωνέψω αυτή την αλλαγή, σήμερα θεωρώ το “Keep the faith” την πιο ώριμη και ελκυστική δουλειά τους και δεν θα μπορέσω ποτέ να ξεκαθαρίσω αν προτιμώ την δυναμική αφέλεια και ορμή του ντεμπούτου τους για παράδειγμα ή αυτή εδώ την εκκωφαντική έξαρση την ενηλικίωσης τους. Από το “Burning for love”, στο “Livin on a prayer” και έως στο “Dry county” η διαδρομή ήταν συναρπαστική και τους ευχαριστούμε γι’ αυτό!! Και είχε συνέχεια μέχρι το “Have a nice day” μια δεκαετία ακόμα! Μπράβο τους!
Δημήτρης Σειρηνάκης
