A day to remember… 8/3 [QUEEN]

ΟΝΟΜΑ ΑΛΜΠΟΥΜ: ”Queen II” – QUEEN
ΕΤΟΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ: 1974
ΕΤΑΙΡΙΑ: EMI Records, Electra
ΠΑΡΑΓΩΓΟΣ: Roy Thomas Baker – Robin Geoffrey Cable – QUEEN
ΣΥΝΘΕΣΗ ΜΠΑΝΤΑΣ:
Freddie Mercury – Φωνητικά/Δεύτερα φωνητικά/Πιάνο/Αρπίχορδο (harpsichord) ”The fairy Feller’s master-stroke”
Brian May – Ηλεκτρική, Ακουστική, Lead κιθάρα/Δεύτερα φωνητικά/Πιάνο/Κουδουνάκια (bells) ”The March of the black queen”/Lead Φωνητικά ”Some day one day”
Roger Taylor – Τύμπανα/Κρουστά/Gong/Tambourine/Marimba/Δεύτερα φωνητικά/Εξτρά φωνητικά ”The March of the black queen”/Lead Φωνητικά ”The loser in the end”
John Deacon – Μπάσο/Ακουστική κιθάρα

Additional musicians:
Roy Thomas Baker – Καστανιέτες (Castanets) ”The fairy Feller’s master-stroke” / Στυλόφωνο (Stylophone) ”Seven seas of rhye”

Άλλη μια φορά που θα βρω μπροστά μου μια τεράστια προσωπική λατρεία και αγάπη από τον χώρο την μουσικής. Για μια ακόμη φορά θα προσπαθήσω να πω δυο, τρεις αράδες για αυτούς αλλά και για έναν ακόμα εκπληκτικό δίσκο από τους πολλούς που έχουν κυκλοφορήσει μέχρι να φύγει από τον μάταιο τούτο κόσμο η κορυφαία κατά την εκτίμηση μου φωνή που εμφανίστηκε μέχρι σήμερα στον σκληρό ήχο αλλά και γενικότερα στο χώρο της παγκόσμιας μουσικής.

Πάμε λοιπόν να δούμε το κυρίως μενού για το οποίο έγινε αυτή η εισαγωγή. Φυσικά και μιλάω για τους QUEEN και για το δεύτερο δισκογραφικό πόνημα της καριέρας τους ”Queen II” που κλείνει πλέον τα 50 του χρόνια. Ας αρχίσουμε από το γεγονός πως ο εν λόγω δίσκος υπήρχε η σκέψη να ονομαστεί ”Over the top”, με βάση πάντα τα λεγόμενα του Brian May, όμως κάτι τέτοιο τελικά δεν επικράτησε και έτσι βγήκε με το απλό, λιτό και απέριττο ”Queen II”. Ένα άλλο στοιχείο απ’ αυτά που αρχικά ήταν στο σχέδιο κατά την διαδικασία εγγραφής και παραγωγής του δίσκου ήταν πως αρχικά η μπάντα ήθελε να γίνει η παραγωγή του από τον David Bowie, κάτι που δεν ευδοκίμησε μιας και ο Bowie αρνήθηκε ευγενικά να το κάνει. Οι λόγοι που στράφηκαν στον Bowie οι QUEEN, πέραν της εκτίμησης και της γνωριμίας μαζί του ήταν, πως αφενός ο Bowie και οι MOTT THE HOOPLE εκείνη την εποχή ήταν ένα από τα κορυφαία γκρουπ του ανερχόμενου glam rock ήχου και με δεδομένο το ό,τι οι QUEEN είχαν αρκετά τέτοια στοιχεία στον δεύτερο αυτόν δίσκο τους, τους φάνηκε καλή ιδέα. Αφετέρου ήταν το γκρουπ με το οποίο περιόδευαν ως support γκρουπ στην Βρετανική αλλά και σε αρκετά μέρη της Ευρωπαϊκής περιοδείας των MOTT THE HOOPLE, ενώ και μετά την κυκλοφορία του εν λόγω δίσκου θα πήγαιναν μαζί τους ως support σχήμα στην Αμερικάνικη περιοδεία τους, κάτι που φυσικά και συνέβη.

Μετά την άρνηση του Bowie τελικά την παραγωγή ανέλαβαν ο Roy Thomas Baker, που ήταν στην ίδια θέση και στο ομώνυμο ντεμπούτο τους, ο Geoffrey Cable αλλά και το ίδιο το γκρουπ. Ενώ ως τεχνικός ήχου δούλεψε ο Mike Stone που λίγα χρόνια μετά μετεξελίχθηκε σ’ έναν πολύ γνωστό και κορυφαίο παραγωγό. Η δουλειά δε την οποία έκαναν όλοι μαζί, είναι εκπληκτική, μιας και το άλμπουμ κατορθώνει 50 ολόκληρα χρόνια μετά να ακούγεται άκρως δυναμικό, χωρίς να χάνει στο παραμικρό την μαγεία και τη φρεσκάδα του. Όλα είναι στημένα στην εντέλεια για να αναδεικνύουν το ταλέντο και το μεγαλείο της μουσικής και των συνθέσεων του γκρουπ. Τα όργανα ακούγονται όλα πεντακάθαρα, έχοντας το καθένα τον χώρο που αναλογεί. Τα φωνητικά είτε τα βασικά, είτε τα δεύτερα, είτε οι πολυφωνίες βρίσκονται στο επίκεντρο ή στο background όταν και όσο πρέπει.

Αρκετά από τα τραγούδια του δίσκου ήταν ιδέες από το προηγούμενο άλμπουμ τους φυσικά με αρκετές διαφοροποιήσεις σε σχέση με την αρχική τους δομή ενώ υπήρχαν και 1-2 συνθέσεις που είχαν  αρχικά γραφτεί την πρώιμη εποχή του γκρουπ όταν ακόμα ονομάζονταν SMILE. Φυσικά όλα ξαναδουλεύτηκαν, προστέθηκαν νέα στοιχεία τόσο, συνθετικά όσο και στιχουργικά για να τα φέρουν στα μέτρα που ήθελαν για να μπουν στο δεύτερο αυτό άλμπουμ τους. Κάποια εξ αυτών είναι το ”Father to son”, το ”Ogre battle”, το ”Seven seas of rhye” αλλά και το ”White queen (As it began). Όλες τους ανεξαιρέτως εκπληκτικές συνθέσεις και τραγούδια που δείχνουν το παρόν αλλά και το μέλλον της μπάντας. Κάποιες εξ αυτών αναπόσπαστα μέρη των ζωντανών εμφανίσεων των QUEEN για αρκετά χρόνια. Το δε ”Seven seas of rhye” ήταν και το μοναδικό τραγούδι που κυκλοφόρησε ως single για την προώθηση του δίσκου και πολλά χρόνια σταθερά στα setlist της μπάντας.

Το άλμπουμ στο σύνολο του αποτελούνταν από 11 συνθέσεις και από τις προαναφερθείσες υπήρχαν ακόμη το instrumental ”Procession” που οδηγεί στο ”Father to son”, την μελαγχολική και υπέροχη μπαλάντα ”Some day one day” με τον May να αναλαμβάνει τα κύρια φωνητικά για πρώτη φορά σε άλμπουμ της μπάντας και το κλείσιμο της πρώτης πλευράς ”The loser in the end” που είναι και η μοναδική σύνθεση του Roger Taylor στο άλμπουμ με εμφανή επιρροή από THE WHO στην συγκεκριμένη περίπτωση και μάλιστα αναλαμβάνει και τα κύρια φωνητικά ο ίδιος.

Επίσης το ”The ferry Feller’s master-stroke”, σύνθεση του Mercury που εμπνέεται από τον ομώνυμο πίνακα του Άγγλου ζωγράφου Richard Dadd. Ο ίδιος δε, παίζει πιάνο και αρπίχορδο στο τραγούδι και παραγωγός Roy Baker συμβάλλει σε αυτό παίζοντας καστανιέτες. Η σύντομη, μόλις 1 λεπτό και 18 δευτερόλεπτα, μπαλάντα με μόνο πιάνο και φωνές. Ο εκπληκτικός και πολύ συνθετικά περίπλοκος και απαιτητικός τραγούδαρος ”The March of the black queen” που είναι στη ουσία ένας προπομπός του ”Bohemian rhapsody”. Μιας και ακολουθεί περίπου το ίδιο μοτίβο μουσικά, πολλές αλλαγές στον ρυθμό , πολλά μέτρα, πολυφωνίες, πιάνο, κουδουνάκια και κρουστά να παρελαύνουν μέσα στο τραγούδι. Τα δε κύρια φωνητικά αναλαμβάνει στο μεγαλύτερο μέρος ο Freddie Mercury, με τον Roger Taylor όμως να βρίσκετε και αυτός σε πρώτο πλάνο σε κάποια σημεία του τραγουδιού. Τέλος υπάρχει και το ”Funny how love is”, που συνέθεσε ο Mercury στο πιάνο μέσα στο στούντιο κατά την διάρκεια των ηχογραφήσεων, με εμφανείς τις επιρροές από τους THE BEACH BOYS. Πολύ απαιτητικό τραγούδι στα κύρια φωνητικά και στις πολυφωνίες εξ ου και δεν παίχτηκε ποτέ ζωντανά από την μπάντα. Ηχογραφήθηκε δε από τα μέλη του γκρουπ με την μέθοδο του ”wall of sound”.

Οι 11 συνθέσεις του δίσκου, πλην τις μιας που αναφέραμε πιο πάνω που πιστώνεται στον Roger Taylor, είναι μοιρασμένες ανάμεσα στον Brian May και τον Freddie Mercury. Μάλιστα στην ουσία σχεδόν όλη η πρώτη πλευρά του άλμπουμ που ονομάστηκε Side white ανήκει στον May ενώ η δεύτερη  που ονομάστηκε Side black στον Mercury. Μολονότι χαρακτηρίστηκε το άλμπουμ ως concept σε πρώτη φάση κάτι τέτοιο δεν ίσχυε, μιας και τόσο τα μέλη του γκρουπ όσο και ο βιογράφος της μπάντας George Purvis εξηγούσαν πως κατά βάση τα τραγούδια είχαν μπει με βάση την ονομασία της κάθε πλευράς ως προς το ποια ήταν η κεντρική δομή του καθενός και όχι ως προς το ό,τι αποτελούσαν το ένα συνέχεια του άλλου. Στιχουργικά να πούμε λοιπόν πως πολλά από τα τραγούδια αντλούν θέματα από των χώρο του φανταστικού αλλά με αρκετούς παραλληλισμούς και κάποιες αναφορές σε προσωπικά βιώματα, ενώ υπάρχουν και κάποια που ο συνθέτης αναφέρεται αποκλειστικά σε συναισθήματα μέσα από τα προσωπικά του βιώματα. Μουσικά τώρα το άλμπουμ με την γενικότερη εικόνα του θα το χαρακτήριζε κανείς ως progressive rock. Όμως οι QUEEN ως γνωστόν είχαν την τρέλα να ξεχωρίζουν από όλα τα υπόλοιπα γκρουπ, πολλώ δε μάλλον στα πρώτα τους αυτά βήματα που τα κλασικά σχήματα που άφησαν και έγραψαν την ιστορία του σκληρού ή του πιο απαλού ήχου του rock ήταν πολλά, σημαντικά και μεγάλοι πρωτεργάτες για τον χώρο. Έτσι εκτός από την γενική εικόνα που είπαμε πιο πάνω, εδώ παρελαύνουν πολλά ηχητικά μοτίβα, όπως glam rock που τότε βρίσκονταν στην μεγάλη του έξαρση, jazz πειραματισμοί, art rock που επίσης είχε πολλούς εκφραστές εκείνη την περίοδο και ήταν και αυτό στο προσκήνιο, αρκετά hard rock ψήγματα που τότε άρχιζε να ακμάζει επίσης αλλά και αρκετά πρώιμα στοιχεία αυτού που αργότερα ονομάστηκε heavy metal.

Αναφορά στους μουσικούς νομίζω πως είναι περιττό να γίνει, μιλάμε για μουσικούς που από την πρώτη στιγμή φάνηκε πόσο μεγάλο ήταν το ταλέντο που είχαν και πόσο οξυδερκείς ήταν μουσικά και παιχτικά με όποιο όργανο, πέρα από το βασικό του καθενός, αποφάσιζαν να καταπιαστούν στην εκάστοτε δουλειά τους. Καθώς και οι τέσσερις χαρακτηρίζονταν ως πολυοργανίστες από την πρώτη κιόλας στιγμή. Επίσης με τρεις υπέροχες φωνές που άνετα μπορούσαν όλες να κάνουν κύρια φωνητικά και μια εξ αυτών ίσως και την κορυφαία ή μια από τις κορυφαίες όλων των εποχών στην ιστορία της μουσικής γενικότερα, ε, δε νομίζω ότι χρειάζεται κανείς να αναφερθεί περαιτέρω.

Πηγαίνοντας προς το κλείσιμο του κειμένου, αν και θα μπορούσα να γράφω ατελείωτα λεπτομέρειες και ιστορίες για το άλμπουμ μιας και είναι πάμπολλες, θα  αναφερθώ όμως  μόνο στις αγαπημένες μου συνθέσεις από αυτό το σχεδόν στην ολότητα του εκπληκτικό άλμπουμ. Όσοι βέβαια είχαν την ευκαιρία να ακούσουν και το αφιέρωμα σε 2 μέρη που είχα κάνει στο ιντερνετικό ραδιόφωνο του rockhard.gr , θα ξέρουν πάνω κάτω που κλείνω. Στις αγαπημένες μου λοιπόν στιγμές από το ”Queen II” θα τοποθετούσα τα ”Father to son”, ”Ogre battle”, ”Some day one day”, ”White queen (As it began), ”Seven seas of rhye” και βέβαια ”The March of the black queen”.

Το ”Queen II” να πούμε πως βοήθησε στην περαιτέρω αναγνώριση των QUEEN ανά τον κόσμο και έδειξε όπως και το ντεμπούτο τους ένα χρόνο νωρίτερα πως είναι μια από τις μπάντες που θα καθιερωθούν και θα αφήσουν το δικό τους αποτύπωμα στον χώρο τόσο του σκληρού ήχου όσο και του παγκόσμιου μουσικού στερεώματος. Άλλωστε να μην τα ξαναλέμε όλες σχεδόν οι μπάντες που ασχολήθηκαν μετέπειτα με το rock ή το metal κάπου μέσα τους έχουν και κάτι από τους QUEEN. Στις πωλήσεις ο δίσκος συνέχισε την ανοδική πορεία του γκρουπ, ενώ για πρώτη φορά κατάφεραν να μπουν στην δεκάδα των UK album charts ανεβαίνοντας μέχρι και την θέση no.5, όπως για πρώτη φορά κατέβηκαν και κάτω από την 50άδα του billboard 200 των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής φτάνοντας στο no.49.

Προτείνω όσο θα διαβάζει κανείς το κείμενο να ρίξει και καμιά αυτιά στο άλμπουμ για μένα ήταν απαραίτητο συνοδευτικό κατά την συγγραφή του κειμένου και μάλιστα στο repeat.

Did you know that:

• Όπως είπαμε και στο κείμενο, οι δύο πλευρές της αρχικής έκδοσης του άλμπουμ ονομάστηκαν “Side white” και “Side black”. Στο εξώφυλλο και στο εσωτερικό του gatefold υπάρχουν και οι αντίστοιχες φωτογραφίες της μπάντας ντυμένες στα μαύρα και στα λευκά.
• Στην λευκή πλευρά σύμφωνα και με τον Freddie Mercury τα τραγούδια είχαν πιο συναισθηματικό θέμα, ενώ στην μαύρη είχαν σχεδόν εξ ολοκλήρου φανταστικά και κατά βάση αρκετά σκοτεινά θέματα.
• Η υπέροχη φωτογραφία του εξωφύλλου δια χειρός Mick Rock, χρησιμοποιήθηκε και άλλες φορές από το συγκρότημα κατά την διάρκεια της καριέρας του. Χαρακτηριστικά η εν λόγω φωτογραφία υπάρχει στα video clip των τραγουδιών “Bohemian rhapsody” και “One vision”.
• Οι εμβληματικές φωτογραφίες που χρησιμοποιήθηκαν για το άλμπουμ από τον Mick Rock προήλθαν σαν ιδέα μετά από μια συζήτηση του ίδιου με τα μέλη του γκρουπ, όπου αποφάσισαν τελικά πως ήθελαν κάτι σε ασπρόμαυρο θέμα. Ο Rock λοιπόν συνέλαβε την ιδέα από μια παρόμοια φωτογραφία της Marlene Dietrich που εμφανίζεται στην κλασική ταινία του 1932 ”Shanghai Express” σκηνοθεσίας του Josef von Sternberg. Με βάση τα λεγόμενα του Rock σχετικά με την έμπνευση από την συγκεκριμένη φωτογραφία έλεγε χαρακτηριστικά πως ” Ήταν απλώς μια από αυτές τις λάμψεις έμπνευσης που συμβαίνουν μερικές φορές και φυσικά κανείς δεν ήταν ποτέ πιο glam από τη θεϊκή κυρία Dietrich. Σε πρώτη φάση βέβαια το συγκρότημα είχε τις ενστάσεις του μια και πίστευαν ό,τι στην φωτογραφία υπήρχε η αίσθηση πως η απήχηση της πόζας της Dietrich, μπορεί να ήταν προσχηματική. Όμως ο Rock τελικά τους έπεισε μια και κατά των ίδιο όπως τους έλεγε η συγκεκριμένη πόζα ”ήταν μια αληθινή αντανάκλαση της μουσικής τους και τους έδινε μια αίσθηση πολύ μεγαλύτερης μπάντας από αυτήν που ήταν ακόμη εκείνη την εποχή”.
• Τέλος όσο αναφορά τις φωτογραφίες ο Rock για να επεκταθεί το ασπρόμαυρο θέμα, έφτιαξε και την δεύτερη εικόνα της μπάντας που αναφέραμε πριν, ντυμένη στα λευκά σε λευκό φόντο. Η οποία εκτός από gatefold του άλμπουμ, χρησιμοποιήθηκε και σαν εξώφυλλο στο μοναδικό single του δίσκου “Seven seas of rhye”.
• Στο single “Seven seas of rhye”, μπήκε ως b-side και το “See what a fool I’ve been” που είχε μείνει εκτός του δίσκου αργότερα συμπεριλήφθηκε και σε διάφορες επανακυκλοφορίες του άλμπουμ ως bonus track. Το εν λόγω single κυκλοφόρησε τότε νωρίτερα από το προγραμματισμένο λόγω μιας πραγματικά τυχαίας περίστασης, καθώς τον Φεβρουάριο του 1974, ο David Bowie δεν μπόρεσε να εμφανιστεί στην εκπομπή “Top of the Pops” για να ερμηνεύσει το “Rebel Rebel” και η εκπομπή χρειαζόταν επειγόντως κάποιον ή κάποιους για να τον αντικαταστήσουν στο πρόγραμμα. Οι QUEEN δέχθηκαν πρόσκληση για το σόου και τελικά εκτέλεσαν σε playback με την μέθοδο lip-synched το “Seven seas of rhye”. Κατόπιν αυτού λοιπόν η EMI έσπευσε να κυκλοφορήσει το single στις 23 Φεβρουαρίου, μόλις πέντε ημέρες μετά την τηλεοπτική τους εμφάνιση. Για την ιστορία ήταν το πρώτο επιτυχημένο single των QUEEN που έφτασε στο no.10 των UK charts single.
• Θέματα προέκυψαν και με την κυκλοφορία του άλμπουμ ”Queen II”. Μολονότι λοιπόν το γκρουπ μετά την ολοκλήρωση του άλμπουμ στα τέλη Αυγούστου 1973, πρόσθεσε αμέσως τα “Ogre battle”, “Procession” και “Father to son” στο setlist των ζωντανών τους κάνοντας εκτεταμένες εμφανίσεις εκείνη την περίοδο. Εντούτοις δισκογραφική τους EMI καθυστέρησε την κυκλοφορία του δίσκου, καθώς το πρώτο τους άλμπουμ ”Queen” είχε μόλις κυκλοφορήσει στο Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ ακόμη δεν είχε καν κυκλοφορήσει στις ΗΠΑ. Άλλο ζήτημα που προέκυψε είχε να κάνει με τα μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας που ελήφθησαν τότε, κατά την διάρκεια της πετρελαϊκής κρίσης που είχε ξεσπάσει το 1973, με αποτέλεσμα την καθυστέρηση της κατασκευής του βινυλίου για αρκετούς μήνες. Επίσης όταν επιτέλους πρωτοεκδόθηκε το άλμπουμ υπήρχε ένα λάθος σε αυτό, ο John Deacon είχε γραφτεί ως “Deacon John” στα credits και έτσι το συγκρότημα επέμενε πως έπρεπε να διορθωθεί, κάτι που φυσικά και έγινε.
• Το άλμπουμ όπως αναφέραμε γνώρισε πολύ μεγαλύτερη επιτυχία στα charts σε σχέση με το ντεμπούτο τους, όχι μόνο στο Ηνωμένο Βασίλειο και τις Ηνωμένες Πολιτείες αλλά και στον Καναδά, την Αυστραλία, την Ιαπωνία και σε αρκετές Ευρωπαϊκές χώρες όπως η Νορβηγία και η Πολωνία. Ωστόσο παρά την πολύ καλή προώθηση που έκανε το συγκρότημα σε συνεντεύξεις του αλλά και με τις πολλές ζωντανές εμφανίσεις του, δεν κατάφερε σε πρώτο χρόνο να κερδίσει τους διάφορους κριτικούς της εποχής. Καθώς έλαβε αρνητικές κριτικές από αρκετά μέσα ενημέρωσης, τα οποία επέκριναν την μπάντα πως ήταν ”υπερβολική και πολύ εγωπαθής”.
• Το συγκρότημα στο οπισθόφυλλο για μια ακόμη φορά όπως και στο ντεμπούτο του, είχε γράψει ένα σχόλιο που έλεγε “και κανείς δεν έπαιξε συνθεσάιζερ… ξανά”. Αυτό ήταν μια ιδέα του Brian May, καθώς αρκετοί ακροατές τότε μπέρδευαν τα περίτεχνα multi-tracking και τα εφέ, που στην πραγματικότητα παράγονταν από την κιθάρα και τα φωνητικά, ως συνθεσάιζερ.
• Για τελευταία φορά ο ντράμερ τους Roger Taylor αναγράφεται στα credits με το πλήρες όνομα του, δηλαδή ως Roger Meddows Taylor.

Παναγιώτης “The unknown force” Γιώτας