BAND OF THE WEEK: BLACK SABBATH

Το συγκρότημα που αν μη τι άλλο οφείλει η μουσική που ακούμε πάρα πολλά, είναι Band of the week στο Rock Hard. Ο λόγος, φυσικά, για τους BLACK SABBATH. Ωραιότατη αφορμή η επέτειος 40 ετών από την κυκλοφορία του “Heaven & hell” λίγες μέρες πριν, οπότε ζητήσαμε από τους συντάκτες μας τη γνώμη τους για το γκρουπ και από εσάς περιμένουμε να ψηφίσετε τον αγαπημένο σας δίσκο.

Εντάξει τώρα, τι να πούμε για τους BLACK SABBATH και την σημασία τους για το heavy metal συνολικά; Ένα συγκρότημα που μου αρέσουν πολλές διαφορετικές περίοδοί του, είχαν τη δυνατότητα να μεταλλάσσονται σαν χαμαιλέοντες, με άξονα το heavy metal, άλλοτε μπολιασμένο με blues, άλλοτε πιο κλασικό, με πολλούς διαφορετικούς τραγουδιστές, ο καθένας με τη δική του προσωπικότητα. Καθοδηγούμενοι από τον Tony Iommi και τον χαρακτηριστικό του ήχο και τα riff του, έχουν βγάλει τουλάχιστον δέκα ΠΟΛΥ σπουδαίους δίσκους, κάτι που λίγα γκρουπ μπορούν να καυχιούνται ότι έχουν πετύχει. Η περίοδός τους με τον Ronnie James Dio, παρότι δεν ήταν πολύ παραγωγική από πλευράς συνολικού αριθμού δίσκων, ήταν η αγαπημένη μου, ιδιαίτερα τα “Heaven and hell” και “Mob rules”, χωρίς να υποτιμώ φυσικά την περίοδο του Ozzy Osbourne, τον οποίο όμως εκτιμώ περισσότερο στη σόλο καριέρα του, αφού η 70s περίοδος των SABS ποτέ δεν υπήρξε το φόρτε μου. Υπάρχει φυσικά και η περίοδος του Tony Martin, αλλά όσο καλούς δίσκους και να είχε, υπήρχε η ατυχία να βγουν ως επί το πλείστον από ανύπαρκτη εταιρία και είχαν μηδαμινή επιρροή στο heavy metal, πόσο μάλλον αν τους συγκρίνεις με τα μεγαθήρια του παρελθόντος που επηρέασαν ολόκληρες μουσικές σκηνές. Anyway, το λιγότερο που μπορώ να κάνω, είναι να βάλω ένα από τα αγαπημένα μου τραγούδια (που είναι πάρα πολλά) και να παραδώσω την σκυτάλη στα υπόλοιπα παιδιά:

Σάκης Φράγκος

Έχω την αίσθηση ότι πιο ταλαιπωρημένη μπάντα από αυτούς εδώ, δύσκολα θα βρούμε στον πλανήτη του rock. Οι περιπέτειες τους είναι ατελείωτες, όπως και οι άνθρωποι που πέρασαν απ’ αυτούς κατά καιρούς. Κατάφεραν με κάποιο μαγικό τρόπο να επιβιώσουν όμως και το πιο θαυμαστό από όλα είναι ότι διατηρούν ακόμα και σήμερα υψηλά ποσοστά αποδοχής και δημοφιλίας ανάμεσα στο σύνολο των οπαδών της rock μουσικής. Ο Iommi έχει ακόμα το μαγικό ραβδί, όσο κι αν περνούν τα χρόνια. Γιατί στο ερώτημα ποιοι είναι εν τέλει οι BLACK SABBATH μόνο μια απάντηση και μάλιστα κατηγορηματική υπάρχει: Tony Iommi και όποιος δε το αναγνωρίζει αυτό απλά εθελοτυφλεί. Είναι ο μόνος που διατήρησε το όνομα, επέμενε σε αυτό, πήρε το βάρος των αποφάσεων (σωστές ή λάθος), σήκωσε ανάστημα όταν όλοι οι υπόλοιποι από την αρχική τους σύνθεση την έκαναν με ελαφρά πηδηματάκια δεξιά και αριστερά. Κανείς λοιπόν δεν δικαιούται περισσότερο από αυτόν να έχει λόγο για τους SABBATH. Και πόσο λυπηρό ήταν όταν στην τρίτη επανασύνδεση με τον Dio, νομικά αναγκάστηκαν να χρησιμοποιήσουν το HEAVEN AND HELL ως όνομα διότι νομικώς η κυρία Sharon απαγόρευσε την χρήση του κανονικού ονόματος της μπάντας. Μάλιστα στις συνεντεύξεις τους, υπήρχε γραπτή προειδοποίηση ότι σε περίπτωση οποιασδήποτε αναφοράς (ή ερώτησης) σχετικά με το όνομα, θα διέκοπταν την συνέντευξη! Ξεφτίλα. Τέλος πάντων. Προσωπικά η αρχική τους περίοδος στην οποία, είχαν τον Ozzy στην σύνθεση τους η οποία είναι και η πιο δημοφιλής εν τέλη, και ουσιαστικά δημιούργησαν όλο το πλαίσιο του heavy metal, είναι απόλυτα σεβαστή αλλά δεν μου αρέσει. Μπορείτε να πείτε ότι θέλετε και να φρικάρετε όσο θέλετε, μα εκτός εξαιρέσεων συγκεκριμένων τραγουδιών, πάντα έμεινα ασυγκίνητος απέναντί τους. Βασικός λόγος νομίζω είναι η φωνή του Ozzy (αν και ως performer είναι από τους κορυφαίους που υπήρξαν ποτέ) και η αρκετή δόση από χαώδεις ψυχεδελικές τάσεις στην μουσική τους γενικότερα. Αυτή βέβαια είναι και αυστηρά προσωπική μου άποψη η οποία έρχεται σε αντίθεση με την πλειοψηφία, όμως θα ήμουν ανειλικρινής, εάν αποθέωνα κάτι το οποίο δεν μου αρέσει. Το ότι αναγνωρίζω την αξία και σέβομαι το δημιούργημα δεν σημαίνει ότι πρέπει να συμφωνεί και με τα προσωπικά μου γούστα κιόλας.
Οι BLACK SABBATH όταν θα έρθει ο Dio στην σύνθεση τους, θα ξεκαθαρίσουν το μουσικό τους τοπίο, θα αποκρυσταλλώσουν τη μουσική τους κατεύθυνση, θα καθαρίσουν τον ήχο τους και για δύο άλμπουμ θα μεγαλουργήσουν, δημιουργώντας ένα που ανήκει στην τριάδα των καλύτερων heavy metal δημιουργημάτων και ακόμα ένα που πολύ εύκολα μπαίνει στην δεκάδα. Όπως όλοι ξέρουμε ατυχώς αυτή η περίοδος τελείωσε άδοξα, για να αρχίσει μια μακροχρόνια προσπάθεια του Iommi κρατήσει ζωντανό το όνειρό του. Εννοείται πως έκανε λάθη, αλλά οφείλω να του αναγνωρίσω πως ένα λάθος δεν το έκανε ποτέ. Δεν πρόδωσε τον ήχο της μπάντας. Με τίποτα. Ακόμα και στις πιο δύσκολες περιόδους τους η κιθάρα του δεν πήγε πίσω στην παραγωγή, ποτέ δεν έβαλε πιο “εύκολα” στοιχεία στη μουσική τους προς χάριν μεγαλυτέρων ακροατηρίων. Ένα μεγάλο λάθος του ήταν ότι δεν πρόσεξε όσο έπρεπε τον τελικό ήχο του “Born again” και κυκλοφόρησε ένα τόσο καλό άλμπουμ με τέτοια άθλια ακουστική. Αν αυτό το είχαν προσέξει περισσότερο τότε θα μιλούσαμε πολύ διαφορετικά σήμερα και πιθανώς η συγκεκριμένη δουλειά να ήταν ανάμεσα στις κορυφαίες της μπάντας, διότι οι συνθέσεις είναι υψηλού επιπέδου. Σίγουρα πάντως το “Born again” αντί να ήταν ένα άλμπουμ με ήχο αχταρμά, θα ήταν πολύ ψηλότερα στις προτιμήσεις των οπαδών τους. Η ιστορία όμως γράφει και δεν ξεγράφει ποτέ. Μακάρι κάποια στιγμή να επανακυκλοφορούσε σε νέο remix.
Με τα μέλη να πηγαίνουν και να έρχονται, φτάνουμε στο “Seventh Star” το οποίο αρχικά ήταν να κυκλοφορήσει ως προσωπικός δίσκος του Iommi με πολλούς guest κάτι το οποίο δεν έγινε αλλά και για αυτό το λόγο έχει αρκετά διαφοροποιημένο ήχο. Όμως μιλάμε και πάλι για ένα εξαιρετικό ποιοτικά άλμπουμ με πολλές στιγμές και συνθέσεις που άνετα ακόμα και σήμερα τις ακούμε. Αν o Glenn Hughes δεν χρειάζονταν ένα βουνό κοκαΐνη την ημέρα εκείνα τα χρόνια, ίσως ξανά η ιστορία να ήταν εντελώς διαφορετική. Αυτό που κούρασε τους οπαδούς των SABBATH ήταν η συνεχές εναλλαγές των μελών, οι κακίες live εμφανίσεις, τα προβλήματα με ναρκωτικά βασικών μελών τους και η γενικότερη αστάθεια του συγκροτήματος. Παρόλα αυτά, το ενδιαφέρον γύρω από το συγκρότημα πάντα ήταν μεγάλο καθώς οι στούντιο δουλειές τουλάχιστον ήταν και θα ήταν σε πολύ καλά επίπεδα.. Προσπάθειες να γίνει reunion με τον Ozzy πάντα γίνονταν, αλλά δεν έφεραν κάποιο αποτέλεσμα, όπως επίσης και πρόσκαιρες πάντα προθήκες στην σύνθεση τoυ συγκροτήματός των Buttler και Ward οι οποίοι έρχονταν και έφευγαν κατά το δοκούν αφήνοντας πάντα μόνο του τον Iommi να παλεύει με τον Tony Martin όμως να έρχεται στο συγκρότημα, επήλθε και μια τάξη και ηρεμία σε πρώτο στάδιο. Πολλές όμως είναι οι φορές που ο Iommi στο μέλλον δεν είχε καλή συμπεριφορά απέναντι στον τίμιο αυτό τραγουδιστή, αλλά αυτός πάντα ήταν εκεί να τους ξελασπώνει. Δεν έκανε λίγα για τους BLACK SABBATH και με την χαρισματική φωνή κατάφερε να τους δώσει φλόγα και πνοή. “Eternal Idol”, “Headless Cross”, “Tyr”, είναι μια τριάδα μυθικών και επικών heavy metal δίσκων, οι οποίοι είναι φυσικό να αγνοούνται από τους οπαδούς της ψυχεδελικής τάσης που είχαν αρχικά, γιατί αυτό το στοιχείο καλώς ή κακώς εξαφανίστηκε από την μουσική τους. Εκείνη τη περίοδο σταθεροποιήθηκε σχετικά η σύνθεση του συγκροτήματος με την προσθήκη του Cozy Powell, ανακτώντας η μπάντα μέρος της αξιοπιστίας της σε όλα τα επίπεδα.
Ακόμα ένα λάθος του Iommi σαφώς και ήταν το “Dehumanizer”, η απόλυση του Martin και η επανασύνδεση με τον Dio παρά τις αντιρρήσεις του Powell. Το συγκεκριμένο άλμπουμ δεν εκπλήρωσε τις προσδοκίες του κόσμου, καθότι μέτριο, ενώ όλοι περίμεναν από αυτόν και τον Dio κάτι αντίστοιχο των “Heaven and hell”, “Mob rules”. Εδώ πιστεύω ότι οι οπαδοί απογοητεύτηκε πολύ και ειδικά πάλι με τον άδοξο και άσχημο τρόπο με τον οποίον για ακόμα μια φορά έδωσαν τέλος στην συνεργασίας τους. Ξανά πίσω ο φτωχός, πλην τίμιος, Martin για το πολύ καλό “Cross purposes” με τον Rondinelli στα drums και το περίεργο “Forbidden” στο οποίο επιστρέφει ο Powell.
Κάπου εδώ οι περιπέτειες του Iommi, οι αλλαγές μελών κάθε εβδομάδα, ο αγώνας του να κρατήσει ζωντανό το όνομα της μπάντας λαμβάνει τέλος με τη μορφή που είχε σχεδόν μια εικοσαετία. Κανείς από τους άλλους τρεις original SABBATH δεν μπορεί να δει στα μάτια αυτόν τον άνθρωπο, αλλά το κάνουν και μάλιστα σχεδόν με θράσος, διεκδικώντας μερίδιο από μια μπάντα που στην ουσία την πρόδωσαν πολλές φορές. Ο χρόνος είχε κυλήσει και τελικά το 1996, πραγματοποιείται το πρώτο reunion με το original line up το οποίο και θα αποθεωθεί από μικρούς και μεγάλους. Προβλήματα φυσικά θα υπάρξουν αφού η Sharon θέλει όλα να τα ελέγχει αλλά και ο Ward δεν μπόρεσε ποτέ να ελέγξει το πρόβλημα με τον αλκοολισμό που έχει μάλλον από τη μέρα που γεννήθηκε. Παράλληλα όμως ο Ozzy συνεχίζει κανονικά και τη δική του πορεία. Σε πείσμα των καιρών και σε δικαίωση του Iommi η κυκλοφορία “Black Sabbath: The Dio Years” το 2006 δείχνει ότι αυτή η μπάντα έχει πολλούς οπαδούς που σέβονται την ιστορία της και χωρίς τον Ozzy. Η Sharon θα φρικάρει γιατί βλέπει ότι το όνομα BLACK SABBATH υπάρχει δυνατό και εμπορικά ισχυρό και χωρίς τον έλεγχο της και μπροστά στο ενδεχόμενο να χάνει χρήμα, ξεκινά έναν λυσσώδη αγώνα κατά της χρήσης του ονόματος όταν το «σκυλάκι» της δεν συμμετάσχει σε αυτό. Ντροπή και ασέβεια. Έτσι δημιουργούνται οι HEAVEN AND HELL, ο Ozzy συνεχίζει την προσωπική του καριέρα και γελάει ο κάθε νοήμων οπαδός. Γελοιότητες να κάνουν συνεντεύξεις και να απαγορεύεται στον Iommi να αναφέρει το όνομα μιας μπάντας που ο ίδιος σαράντα χρόνια κρατά ζωντανή. Αυτή τη φορά ο θάνατος θα χωρίσει οριστικά πια τους BLACK SABBATH από τον Ronnie James Dio μετά από ένα ακόμα στούντιο άλμπουμ, πολύ πετυχημένες παγκόσμιες περιοδείες και δυο live άλμπουμ.
Σήμερα, εξακολουθούν να υπάρχουν, να επανακυκλοφορούν τα παλιά τους άλμπουμ και να γνωρίζουν επιτυχία, είναι στα μαχαίρια με τον Ward, να κάνουν περιοδείες με τον το Ozzy, και α, ναι… κυκλοφόρησαν μαζί του και ένα στούντιο άλμπουμ.

Δημήτρης Σειρηνάκης
Για μένα όποιος μακρηγορεί σε τέτοιες περιπτώσεις απλά έχει όρεξη να γράφει χιλιοειπωμένα πράγματα. Το θέμα μας είναι απλό και δεν χρειάζεται ιδιαίτερη ανάλυση. Οι BLACK SABBATH είναι οι εγκαθιδρυτές του όρου “heavy” στην μουσική (το “metal” είναι οι JUDAS PRIEST, δεν υπάρχει καν αντίλογος σε αυτό). Θα τους βρεις παντού, από μια alternative rock μπάντα σε μια κλασσικομεταλλάδικη ως και σε μια black. Οι μουσικοί που φόρεσαν την «φανέλα» τους, ήταν ή έγιναν μεγάλα ονόματα στον χώρο. Όλες τους οι περίοδοι έχουν αριστουργήματα, και εδώ πρέπει έξτρα μνεία στον Tony Iommi ο οποίος έχει ένα μοναδικό ταλέντο: ανάλογα με τους συνεργάτες του, προσαρμόζει τον ήχο πάνω τους. Τεράστιο πλεονέκτημα για μια μπάντα, να έχει έναν τέτοιο συνθέτη. Στην ουσία, ποτέ μα ποτέ δεν θα ξεμείνει από έμπνευση! Τα μόνα αρνητικά που βρίσκω στους BLACK SABBATH, είναι το γεγονός πως για τις κόνξες της γνωστής κυρίας, τράβηξαν ένα reunion από τα μαλλιά και έχουν «διαγράψει» διάφορα μέλη τους. Θα έπρεπε να είχαν τελειώσει θριαμβευτικά το 2004, για να μην πω το 1998 με το καταπληκτικό εκείνο live album “Reunion” και φανώ υπερβολικός, και τουλάχιστον ο Bill Ward θα έπρεπε να είναι έστω παρών σε ΚΑΘΕ live της μπάντας. ΤΟΤΕΜ. Επί προσωπικού γούστου τώρα, σαφέστατα και είμαι οπαδός της μετά “Heaven and Hell” εποχής. Ronnie, Gillan, Hughes, Martin, άπαντες κλάσεις ανώτεροι του Ozzy, οι συνθέσεις πιο κοντά στα δικά μου ακούσματα (ο Φράγκος τώρα γελάει, γιατί ο Φράγκος ξέρει, φαντάσου να μην έγραφα και vintage rock αφιέρωμα – μη μιλήσεις Σάκη, μη μιλήσεις!)… Οπότε, θα δυσκολευτώ πολύ να διαλέξω αγαπημένο δίσκο, αλλά αυτός θα είναι τελικά το “Heaven and Hell”. Το παρακάτω τραγούδι πάντως είναι ενδεικτικό της απλούστατης μεγαλοφυΐας του Iommi, και μεγάλο must σε κάθε σοβαρό BLACK SABBATH best of…

Δημήτρης Τσέλλος

40 χρόνια από την κυκλοφορία του “Heaven and hell”…απίστευτο! Νομίζω ότι ο Φράγκος θα πρέπει να σταματήσει όλα αυτά τα επετειακά αφιερώματα γιατί συνειδητοποιούμε όλοι μας πόσο γρήγορα περνάει ο χρόνος (ακόμη και μέσα στην καραντίνα). Δεν υπάρχουν πολλά που να μην έχουν γραφτεί για τους SABBATH και φυσικά για το εν λόγω άλμπουμ. Άλλωστε ο καθένας μας καταθέτει περισσότερο συναίσθημα παρά γνώσεις με αυτά τα κείμενα…και έτσι πρέπει να γίνεται. Αλήθεια, ποιος περίμενε ότι μετά την αποχώρηση του Ozzy οι SABBATH θα έβγαζαν αυτό το αριστούργημα; Ποιος πίστευε ειλικρινά τότε ότι οι SABBATH θα έβρισκαν εκείνα τα αντανακλαστικά ώστε να ξεπεράσουν δύο μέτριους διαδοχικά δίσκους; Νομίζω ότι ακόμη και οι πιο φανατικοί οπαδοί της μπάντας ήταν συγκρατημένοι ακόμη και όταν ανακοινώθηκε η πρόσληψη του τεράστιου Ronnie James Dio! Όλοι περίμεναν κάτι καλό αλλά το τελικό αποτέλεσμα φαντάζομαι ότι εξέπληξε τους πάντες πλην ίσως των Iommi, Butler & Ward που ήξεραν από τις πρώτες κιόλας πρόβες πόσο καλό ήταν το υλικό που συγκέντρωναν σιγά σιγά.
Αρκετά όμως με αυτά. Ξέρετε τι μου έχει μείνει πολύ έντονα; Όταν είχαν έρθει στο Παλαιό Φάληρο οι Heaven & Hell είχα τη χαρά και τιμή να συναντήσω για μία ακόμη -τελευταία, όπως αποδείχτηκε- φορά τον Ronnie. Όσο περιμέναμε τον άνθρωπο να πάρει μία ανάσα μετά το τέλος του live, εκεί που στεκόμουν ακριβώς δίπλα μου ήταν οι Iommi & Butler. Κάθησαν δίπλα μου για 2-3 δευτερόλεπτα και έφυγαν. Αυτά τα 2-3 δευτερόλεπτα μου έχουν μείνει τόσο πολύ έντονα αφού μέχρι να συνειδητοποιήσω τι είχε γίνει, μας φώναζε ο tour manager να περάσουμε στο καμαρίνι του Ronnie…μοναδικές στιγμές! Σαν κομμάτι επιλέγω το “Trashed” γιατί: α) γουστάρω πολύ το “Born again”, β) είμαι fan του Gillan, γ) είναι φανταστική η ιστορία πίσω από τους στίχους του Ian.

Σάκης Νίκας

Οι BLACK SABBATH το 1980, δέκα χρόνια μετά τη πρώτη δισκογραφική τους προσπάθεια, έχοντας συνεχώς τον Ozzy Osbourne πίσω από το μικρόφωνο, να ερμηνεύει τραγούδια που θα αποτελούν για πάντα σήματα κατατεθέντα της καριέρας τους, αποφασίζουν να κάνουν μια δραστική αλλαγή στην σύνθεση τους, η οποία νομίζω ότι άλλαξε το ρου της heavy metal ιστορίας σε πολλούς τομείς. Ο Ronnie James Dio είχε φύγει μια χρονιά πριν από τους RAINBOW ψάχνοντας ένα νέο σχήμα, οι SABBATH ήθελαν τραγουδιστή και έτσι ευθυγραμμίστηκαν οι πλάνητες όπως έπρεπε και στις 25 Απριλίου 1980, η εγκυκλοπαίδεια της metal ιστορίας θα είχε ένα νέο πάρα πολύ σημαντικό κεφάλαιο, το “Heaven and hell”. Το album όχι αδίκως, θα είναι και αυτό για πάντα μια από τα πιο αψεγάδιαστες δουλειές στην σκληρή μουσική. Ένας δίσκος που με όποια σειρά και αν ακούσεις και τα 8 τραγούδια του ή όπως και να βάλεις τις πλευρές του βινυλίου, θα πάρεις απλόχερα την ίδια ηχητική απόλαυση αφού αναφερόμαστε σε κολοσσιαίες συνθέσεις που κάθε μια θα μπορούσε να έχει γίνει single, video clip κλπ. Το “Heaven and hell” είναι από αυτά τα albums που στέκεσαι αποσβολωμένος κοντά στα ηχεία, και απλά αφήνεσαι στην «μαγεία», τον δυναμισμό και την ευφάνταστη συνθετική του ποιότητα. Έχουν γίνει άπειρες συζητήσεις για αυτό το φαινόμενο και δεν νομίζω πια να υπάρχει λόγος για την οποιαδήποτε αναφορά σε αυτόν τον δίσκο, κάτι που πια μάλλον είναι περιττό. Για τον γράφοντα το “Heaven and hell”, δεν ήταν το πρώτο album που άκουσε από το συγκρότημα αφού ηλικιακά ήμουν παρών στα “Seventh star” και κυρίως στο “Headless cross”, μια δουλειά η οποία όπως και η επόμενη έχουν χαραχτεί βαθιά μέσα μου. Όταν όμως άκουσα το “Heaven and hell”, βίωσα τα μοναδικά συναισθήματα που σου δίνει η ακρόαση της εν λόγω δουλειάς.
Το album είχε μεγάλη επιτυχία σίγουρα λόγω του Dio, κάνοντας πολλούς όταν κυκλοφόρησε και η επόμενη δουλειά με αυτόν στο μικρόφωνο, το “Mob Rules”, ένα χρόνο μετά να κατανοήσουν καλά ποια θα ήταν, αν όχι η σημαντικότερη, από τις πιο σημαντικές μετρημένες στα δάχτυλα του ενός χεριού ομως, φωνή που θα υπάρχει πάντα σαν προτεινόμενο παράδειγμα στις λέξεις “heavy metal”. Ο Dio ήταν ένας τραγουδιστής που ακούγοντας τον στους RAINBOW, έκανε τους στίχους εικόνες. Έτσι συνέχισε και στους BLACK SABBATH το ίδιο μοτίβο, χαρίζοντας απλόχερα στον κόσμο άπειρες ώρες μουσικής συντροφιάς. Ίσως είναι ένας από τους λόγους πως δεν νομίζω στην γη να υπάρχει ένας οπαδός που ακούει και αγοράζει heavy metal albums, και να μην τo έχει στην συλλογή του σε κάποιο format, δείγμα του συνθετικού του μεγαλείου. Το “Heaven and hell” θα είναι για πάντα ένας δίσκος ορόσημο, παραμένοντας κλασσικός και αυτός μέχρι να σβήσει ο ήλιος. Ένας δίσκος που αν δεν υπήρχαν τα «πήγαινε-έλα» με τους τραγουδιστές στους BLACK SABBATH, δεν θα είχαμε ποτέ ακούσει τις εκπληκτικές solo δουλειές του Ozzy Osbourne αλλά και του Ronnie James Dio. Είπαμε, τα άστρα είχαν ευθυγραμμιστεί τέλεια με απώτερο σκοπό την ηχητική τέρψη του μεταλλά από τότε και μετά.

Θοδωρής Μηνιάτης

Πήγαινα πέμπτη ή έκτη δημοτικού, όταν ο πατέρας μου έγραψε μία κασέτα για εμένα, η οποία στην μία πλευρά της είχε μία συλλογή τραγουδιών των DEEP PURPLE και από την άλλη πλευρά, άλλη μία συλλογή των BLACK SABBATH. Αυτή η κασέτα λίγα χρόνια μετά με οδήγησε στους IRON MAIDEN και τα υπόλοιπα για εμένα πήραν τον δρόμο τους. Από ότι καταλαβαίνετε, ο σεβασμός μου για τους BLACK SABBATH είναι τεράστιος. Εξάλλου μιλάμε για μία τεράστια και ιστορική μπάντα. Οι πατέρες τους heavy metal; Για εμένα αυτοί είναι και ότι ακούμε και αγαπάμε, οφείλεται σε αυτούς τους κυρίους. Αρχικά στην ιερή πρώτη τετράδα των Iommi, Butler, Ward και Ozzy και φυσικά, σε όλα τα μέλη που ακολούθησαν και προσέφεραν με τον δικό τους τρόπο στην μουσική των Βρετανών. Και τι μουσικοί πέρασαν έτσι; Dio, Gillan, Hughes, Appice, Powell, Martin, Daisley… Η εξέλιξή τους στην ιστορία της μουσικής είναι πραγματικά μοναδική. Δεν μπορώ να πω για καλύτερη περίοδο, αυτό είναι κάτι σχετικό. Αγαπημένη πάντως δεν είναι μόνο μία. Τεράστιας ιστορικής σημασίας και φυσικά μεγάλοι ογκόλιθοι για την μουσική τα πρώτα άλμπουμ με τον Ozzy. Από εκεί και μετά η περίοδος με τον γίγαντα κοντό Dio, σε κάνει να αναρωτιέσαι, αν για άλμπουμ που ακούμε τώρα και λέμε ότι ισιώνουν το Έβερεστ (σ. Σάκη Φράγκου: Ουπς!!!), για το “Heaven and hell” για παράδειγμα τι πρέπει να πούμε; Λατρεμένα επίσης άλμπουμ έχουν και με τον Tony Martin και ας έχουν υποτιμηθεί. Δεν θα έπρεπε, καθώς μιλάμε για εξαιρετικούς δίσκους. Αγαπημένους δίσκους έχω πολλούς. Αν έπρεπε με το μαχαίρι στο λαιμό να πω έναν, εγώ θα πω δύο και είναι (χωρίς καμία πρωτοτυπία) τα “Paranoid” και “Heaven and hell”. Τώρα για τραγούδι; Εδώ θα ταίριαζε καλύτερα ένα ολόκληρο playlist, αλλά επειδή πρέπει να μπει ένα βίντεο κάτω από το κείμενο μου, θα πάω σε ένα από τα πιο κλασικά κομμάτια τους και ένα από αυτά που εκείνη η κασέτα γύριζε συνεχώς πίσω στο walkman, για να το ακούω ξανά και ξανά.

Δημήτρης Μπούκης

Έχω ξαναπεί στο παρελθόν ότι αν υπάρχουν δύο μπάντες που εκφράζουν τα δύο συνθετικά της έκφρασης “heavy metal”, είναι οι JUDAS PRIEST για το δεύτερο συνθετικό και οι BLACK SABBATH για το πρώτο. Δεν μπορεί κανείς να μην νιώσει σεβασμό και δέος για την προσφορά των SABBATH. Μιλάμε για αυτούς που γέννησαν τον heavy ήχο με το ντεμπούτο τους οπότε τα σχόλια περιττεύουν. Αν και η αρχή των όλων έγινε στην πρώτη τους περίοδο με τον Ozzy στα φωνητικά, προσωπικά λατρεύω τους SABBATH με τον Dio και με τον Martin ενώ το guilty pleasure μου είναι σίγουρα το “Born again” με τον Gillan. Δεν χρειάζεται να πω περισσότερα, η ιστορία τους μιλάει από μόνη της. Αγαπημένα κομμάτια, πολλά, αλλά μια και τιμούμε τα γενέθλια του “ Heaven and Hell” θα επιλέξω κάτι από το συγκεκριμένο άλμπουμ που, παρεμπιπτόντως εκτιμώ ότι είναι μέσα στα καλύτερα heavy metal άλμπουμ όλων των εποχών, και ειδικά για αυτό δεν δέχομαι αντιρρήσεις.

Θοδωρής Κλώνης

Αν λάβω ως κριτήριο για την αξία ενός δίσκου το ότι βρίσκεται στις δισκοθήκες εκατομμυρίων οπαδών, το ότι δοξάζεται από μουσικούς, συγκροτήματα, τον τύπο και τους οπαδούς και, τέλος, ότι η ιστορία έχει δείξει πως αντέχει στο χρόνο, τότε μιλάμε για ένα κλασσικό έργο, ένα αριστούργημα. Το “Heaven and hell” λοιπόν των BLACK SABBATH είναι ό,τι είναι και το “Casablanca” για την ιστορία του σινεμά. Δεν αρέσει σε όλους, αλλά είναι ένα σπουδαίο έργο για πάρα πολλούς λόγους που ξεπερνάνε το προσωπικό γούστο. Ωστόσο, έχω γνωρίσει οπαδούς του doom/stoner ιδιώματος που το θάβουν όπως και οπαδούς του πιο κλασσικού heavy metal ήχου να θάβουν τα έργα των SABBATH επί Ozzy. Μα είναι δυνατόν; Καταλαβαίνω αν δεν σας αρέσουν. Είναι και αυτή η ένρινη φωνή του Ozzy ρε παιδί μου και το γεγονός ότι ο Dio γέρασε πολύ καλύτερα από τον madman και πως από ένα σημείο και έπειτα, ο Ozzy δεν μπορούσε με τίποτα να τραγουδήσει μια σωστή νότα. Δεκτόν. Αλλά να μου πει κάποιος, μετά από τόσες δεκαετίες, αφού η ιστορία έχει αναδείξει την αδιαμφισβήτητη αξία τους, πως τα “Headless cross”, “TYR” και άλλα είναι καλύτερα από τους πρώτους δίσκους των SABBATH δεν το δέχομαι. Εννοείται πως η μπάντα έβγαλε δισκάρες με τον Tony Martin στα φωνητικά και πως πολλά άλμπουμ μετά τον Ozzy και τον Dio είναι υποτιμημένα. Αλλά ο αντίκτυπος των “Black Sabbath”, “Paranoid”, “Masters of reality”, “Vol. 4”και του αγαπημένου μου “Sabbath bloody Sabbath” είναι συγκριτικά μεγαλύτερος. Η ιστορία τα έχει πει μιας και προηγήθηκαν των ύστερων έργων και, επιπλέον, αποτελούν ένα τυπικό μουσικό δείγμα των 70s όταν γεννιόταν το heavy metal ιδίωμα και έπαιρνε μορφή. Σταματάω εδώ. Δεν τα ακούτε συχνά; Δεν είναι κειμήλιο στη δισκοθήκη σας και δεν παίζετε κομμάτια τους στα dj set; Κανένα πρόβλημα. Η ιστορία όμως είναι ιστορία. Και επειδή από μικρό παιδί, πριν από χιλιάδες χρόνια, έμαθα να ακούω και να παίζω (ως νεαρός μαθητευόμενος κιθαρίστας που «έβγαζε» τα πρώτα του riff) από το “Paranoid”, για σήμερα, εννοείται πως θα ακούσω το κομμάτι που όλοι περίμεναν πάντοτε ως encore στις συναυλίες τους.

Φίλιππος Φίλης

Πώς και τί να πεί κανένας για το άλμπουμ που δημιούργησε το όνομα των BLACK SABBATH ξανά από την αρχή. Η φυγή του Ozzy ήταν δεδομένη για τους υπόλοιπους δεδομένης της εισόδου άλλων παραγόντων στη ζωή του βλπ μάνατζερ, εξάρτηση από ουσίες και αλκοόλ κτλπ. Η αλλαγή ενός τόσο χαρισματικού frontman (προσέξτε δεν λέω τραγουδιστή) ήθελε σκέψη. Ήθελε τύχη. Ήθελε συνδυασμό συγκυριών, αστρικών ευθυγραμμίσεων και τελικά πέτυχε.
Η έλευση του κυρίου Ronnie James Dio στα φωνητικά μαζί με αυτή του Vinnie Appice στα ντραμς στην περιοδεία του άλμπουμ, έδωσε νέα πνοή στο κουρασμένο απο τις καταχρήσεις σώμα των BLACK SABBATH. Αν είχε μείνει μόνο αυτό το άλμπουμ από τη συνεργασία τους θα ήταν αρκετό για να τους κατατάξει στα πέντε πιο επιδραστικά metal σχήματα. Τραγούδια σαν το γεμάτο κοινωνικά σχόλια αλλά κατά βάση φαντασιακό “Heaven and hell”, το επικό “Neon knights”, το μοναχικό “Lonely is the world”, το δυναμικό “Die young”, το τραγούδι που αλλάζει τα δεδομένα στην power metal μπαλάντα το “Children of the sea” τα δύο τίμια γεμίσματα “Lady evil”, “Walk away”, τα πάντα σε ένα άλμπουμ , δίχως λάθη. Οι ιστορίες γύρω από τον πιο μπασίστα τελικά ακούμε τον Gruber (ELF, RAINBOW) ή τον Butler θα μείνουν μέσα στους τοίχους του στούντιο, εκεί που μεγαλούργησε ο Martin Birch ο παραγωγός που στοίχειωσε τα 80s. Οι SABBATH συνέχισαν , δίχως μεγάλη επιτυχία, με άλμπουμ εκπλήξεις, με Ian Gillan, Glenn Hughes, και τίμιες ρέπλικες Tony Martin, που κράτησαν το θρύλο ζωντανό, για να κλείσει όπως έπρεπε με τον αρχικό κύριο του τίτλου τον Ozzy. Η αλήθεια είναι ότι κανένα άλμπουμ τους δεν ακούγεται τόσο επίκαιρο όσο το “Heaven and hell”. Ίσως μόνο η συλλογή των ετών με τον Ozzy “We sold our souls to rock n roll”. Τίμιο μια διπλή συλλογή για ένα μονό άλμπουμ.
Το “Heaven and hell” είναι η πραγματική συνέχεια του “Rising”, ο πατέρας του “Holy diver” και ένα άλμπουμ που δείχνει πως ένας τραγουδιστής ,μπορεί να καθορίσει τον ήχο ενός σχήματος, που έχει παγιδευτεί στις καταχρήσεις και τη μανιέρα. Οι άγγελοι του εξώφυλλου είναι ακόμα και σήμερα περιπαικτικοί σε εποχές, που όλα είναι σεμνότυφα και μακριά από την φαντασία. Αν θέλετε να μάθετε γιατί είμαστε τυχεροί όσοι μεγαλώσαμε στα 80s ακούστε αυτό το άλμπουμ.

Στέλιος Μπασμπαγιάννης

Νομίζω πως δεν υπάρχει άλλη μπάντα στην ιστορία της rock/metal μουσικής που να είναι τόσο αμφίρροπο το ποια περίοδο, με ποιόν τραγουδιστή και ποιο ύφος γούσταρε ο κόσμος. Γιατί οι BLACK SABBATH, «η αρχή των πάντων» για το heavy metal, σύμφωνα πάντα με την πλειοψηφία των οπαδών, όχι με τον Iommi, αν μη τι άλλο, πέραν του ότι καθόρισαν, ενέπνευσαν, έδειξαν, ξεκίνησαν τόσα και τόσα πράγματα της αγαπημένης μας μουσικής, ήταν και είναι (;) και λίγο χαμαιλέοντες. Αλλά όσο έχεις Iommi, ότι και να κάνεις, δύσκολα δε θα είναι καλό!
Επειδή τα πολλά ιστορικά κλπ είναι απίστευτα περιττά εδώ, πάμε στα καθαρά προσωπικά. Θυμάμαι ακόμα, ήμουν παιδάκι (αν είστε φίλοι Ολυμπιακοί, συνεχίστε, αν όχι, σταματήστε να βρίζετε ρε!), όταν με πήγανε μες το Μοναστηράκι. Εκεί αγόρασα το πρώτο άλμπουμ SABBATH. Προφανώς η αρχή έγινε από κασέτα-συλλογή της εποχής. Νομίζω για τους «μεγαλωμένους στα 90s», είναι ο πιο διαδεδομένος τρόπος γνωριμίας με μία μπάντα στην παιδική μας (και προεφηβική πάρα πολλές φορές) ηλικία. “I am Iron Man” και το ψάρωμά μου το θυμάμαι ακόμα και σήμερα. Το intro, το riff, μετά η φωνή του Ozzy. 10-11 χρονών παιδάκι τότε, χωρίς internet κλπ, δε θες και πολύ να ψαρώσεις όταν είχες συνηθίσει με “Step by step” (το τιμημένο πρώτο μου βινύλιο), “Lambada” και σία. Γιατί ναι μεν το “One” (όχι οι ONE) ήταν το κομμάτι που με έβαλε στον ίσιο δρόμο τότε, το “No prayer for the dying” ο πρώτος δίσκος, αλλά το “Iron man”, παρόλο που είχα αρχίσει τη μύηση, ήταν κάτι διαφορετικό. Τσουπ το άλμπουμ σε κασετούλα αντιγραμμένη για αρχή, αλλά το φοβερό κλικ δεν έγινε ποτέ. Μέχρι που αγόρασα το “Mob rules” και αυτό ήταν. Δεν ξέρω αν ήταν η ηλικία που προφανώς δεν μπορούσες να «πιάσεις» διάφορα πράγματα με τον ίδιο τρόπο όντας παιδάκι, αλλά ακόμα και σήμερα, όσο ιερόσυλο και αν ακουστεί, αν με βάλεις να διαλέξω περιόδους (σύμφωνα με τους τραγουδιστές) των SABBATH, η σειρά είναι απόλυτη και δεν αλλάζει. Dio, Martin, Ozzy. Αυτό.
Φυσικά και η συγκίνηση και όλο αυτό το ανατρίχιασμα τότε στη Μαλακάσα με SABBATH με Ozzy, παραμένει χαραγμένη στο μυαλό. Από τις κορυφαίες συναυλιακές στιγμές της ζωής μας, όσων το ζήσαμε. Αλήθεια, πως κατηφόρησαν έτσι τα πλάγια του Terra Vibe όταν βγήκαν οι SABS; Όπως και η εμφάνιση των HEAVEN & HELL το 2009, παρά τις όποιες αντιξοότητες του χώρου (αλλά με «παρέα φωτιά» από MENCEA, GOJIRA, TESTAMENT, BLIND GUARDIAN). Απλά οι SABBATH με τον Dio ήταν το κάτι άλλο. Σα να ήθελε το σύμπαν να ενωθούν δύο ιδιοφυΐες και να προσθέσει η κάθε μία τη δική της μαγεία και να μας πάρει και να μας σηκώσει… και όχι μόνο με τα δύο αδιαμφισβήτητα ΕΠΗ (“Mob rules” και “Heaven and hell”). Αντιστοίχως και η συνεργασία με τον δύσμοιρο Martin, που πρέπει το λαρύγγι του (ή κομμάτια του) να είναι κάπου εκεί στα πατώματα των studios και των venues που γύρισαν όσο έμεινε στους SABS. Απόλυτος frontman στουντιακά, με απίθανες ερμηνείες που απλά δεν τις ακουμπάς και την εποχή που αυτά που έλεγες, αυτά έμπαιναν λίγο πολύ. Φανταστικοί δίσκοι επίσης.
Σε σημαντικότητα, οι SABS με Ozzy, είναι στην κορυφή. Από θέμα μουσικότητας, ίσως με τον Martin να είναι σε άλλο επίπεδο, αλλά προσωπικά, σε συνδυασμό των πάντων αλλά και εκ των αποτελεσμάτων (σε θέμα δίσκων), με Dio ήταν και θα είναι η κορυφή. Αγαπημένο άλμπουμ, το “Heaven and hell”, όσο προβλέψιμο ή όχι και αν είναι. Και από κομμάτι, το απόλυτο riff του Iommi προσωπικά, το λατρεμένο μου “Falling off the edge of the world”.

Φραγκίσκος Σαμοΐλης

Τέσσερις δεκαετίες “Heaven and hell”. Του δίσκου που βγήκε τη περίοδο που το πρώτο heavy metal συγκρότημα όλων, ήταν υπό αμφισβήτηση μετά την απόλυση του Ozzy Osbourne. Η απάντηση, “στο γήπεδο” και εμφατική. Οι θρύλοι, μπαμπάδες μας και τα συναφή, BLACK SABBATH με πείσμα βαθιά από τα σοκάκια του Birmingham, παρέδωσαν σε εμάς ένα τεράστιο δώρο, επαναπροσδιορίζοντας παραλλήλως την μουσική τους πρόταση προς το κόσμο, με τον Μεγάλο Κοντό Ronnie James Dio, να παραδίδει μαθήματα heavy metal ερμηνειών. Νιώθω πολύ λίγος και μικρός για να μιλήσω για κάτι που υπάρχει παραπάνω από όσο υπάρχω εγώ σε αυτό το κόσμο, και θα υπάρχει όταν εγώ τη κοπανήσω από αυτόν. Για κάτι που καθόρισε ζωές, και ένα γερό μέρος της καριέρας των BLACK SABBATH, μαζί με το “Mob rules” και το “Dehumanizer”. Για μια μπάντα εν τέλει, που απεδείχθη μεγαλύτερη από τη ζωή που ζούμε εγώ ή ο οποιοσδήποτε καθημερινός άνθρωπος.
BLACK SABBATH. 50 χρόνια έχουν περάσει από το ομώνυμο ντεμπούτο (τα λοιπά τα ανέλυσα δεόντως στο σχετικό κείμενο). Στρώσανε το έδαφος για να πατήσουν οι κοντοχωριανοί τους JUDAS PRIEST, και φυσικά ορίσανε τα θεμέλια αυτού που απλά ονομάζουμε METAL στο σύνολο του. Σίγουρα, σημαντικό ρόλο έπαιξαν σε αυτό οι DEEP PURPLE, LED ZEPPELIN με τις δικές τους δουλειές, καθώς και αρκετοί που παίξανε βαρύτερα από την εποχή τους στα τέλη των 60s με αρχές 70s. Αλλά αιχμή του δόρατος, ήταν, είναι και θα είναι οι BLACK SABBATH, μια και είχαν όλα τα στοιχεία μαζεμένα, και τα κατάλληλα τραγούδια για να πάνε εκεί που εν τέλει πήγαν. Στο πάνθεον των σπουδαίων του σκληρού ήχου, εν γένει. Με τους σπουδαίους Vinny Appice, Tony Martin, Cozy Powell, Ian Gillan, Glenn Hughes να συμπληρώνουν τη πλούσια ιστορία των BLACK SABBATH στα ασταθή εμπορικά χρόνια τους, με τις μεγάλες δισκάρες “The eternal idol”, “Headless cross”, “Tyr”, “Cross purposes”, “Dehumanizer” και “Seventh Star”!
Θα ήθελα να μπορούσα να μπω στο μυαλό του Tony Iommi, ή του Ozzy Osbourne, ή του Geezer Butler, ή του Bill Ward, και να δω από τα δικά τους μάτια, πόσο μεγάλωσε το “παιδί” τους. Που έγινε βαρύτερο, γρηγορότερο, πειραματίστηκε, έβαλε άλλες μουσικές στο χώρο του, καταστάλαξε, επισκέφτηκε εκ νέου τις ρίζες του… Όπως ένας ζωντανός οργανισμός δηλαδή. Ανεξάρτητα από το αν τους αρέσουν ή όχι, θα είναι πραγματικά συγκινητικό να δεις το δέος μπροστά σε κάτι που δημιούργησαν, χωρίς να έχουν αρχικά συναίσθηση του ΤΙ ήταν αυτό που δημιούργησαν. Και γι αυτό που δημιούργησαν, τους είμαστε αιωνίως ευγνώμονες. Τα υπόλοιπα, είναι για να τα συζητούμε μεταξύ μας με μπύρες. H ιστορία γράφτηκε και δείχνει αυτούς πρώτους. Ένεκα της επετείου, επιλέγεται κομμάτι από τον εορτάζοντα δίσκο. In the misty morning on the edge of time….

Γιάννης Σαββίδης

Τι μπορεί να γράψει κάποιος για έναν δίσκο που έφερε την κοσμογονία σε έναν ολόκληρο ήχο; Πως μπορούν οι λέξεις να αποδώσουν σωστά το νόημά τους μπροστά σε έναν δίσκο σαν το “Heaven and hell”; Το 1980 υπήρξε η πλέον κομβική χρονιά για τον χώρο, όχι μόνο για τις κυκλοφορίες που βγήκαν εκείνη την χρονιά αλλά και για τον λόγο που ανέφερα παραπάνω. Το “Heaven and hell” είναι ένας από τους δύο δίσκους που καθόρισαν το πώς πρέπει να ακούγεται η heavy metal μουσική (Ο άλλος δίσκος είναι το “British steel” των JUDAS PRIEST). O Μίδας, Martin Birch, βάζει όλη του την μαεστρία πίσω από την κονσόλα και το τελικό αποτέλεσμα μαγεύει. Το «μουρμουρητό» μπάσο του Geezer, οι γεμάτες όγκο κιθάρες του Iommi, η απόλυτη εναρμόνιση των πλήκτρων και των τυμπάνων με την μαγική φωνή του τεράστιου κοντού. Συνδυασμός που σκοτώνει. Ή μήπως ο απόλυτος συνδυασμός; Όλα μαζί! Δεν αξίζει να αναφερθώ, προσωπικά, σε κάποιο τραγούδι. Εδώ μιλάμε για έναν από τους καλύτερους δίσκους όλων των εποχών. Για κάποιους ο καλύτερος! Καμία αντίρρηση…
Χεράκια ψηλά, devil’s horns, σταυροί ολούθε, άγγελοι και δαίμονες!
“You ‘ve got to bleed for the dancer, fool, fool”
ΥΓ.Η παραγωγή του άλμπουμ ήταν και είναι τόσο τέλεια που θέλησε ο Steve Harris να την μεταφέρει στο “Piece of mind”. Ακούστε τους δύο δίσκους και βρείτε τις ομοιότητες.

Ντίνος Γανίτης

Γράφουμε ο καθένας το μακρύ και το κοντό του ενίοτε, αλλά δε μπορώ να πω τίποτα περιττό σε ότι αφορά τους πατέρες της μουσικής μας. Ένα μεγάλο ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ μόνο γι’αυτό που κάνανε για μισό αιώνα και που βάλανε τη βάση να στηριχθεί όλο το μετέπειτα μεταλλικό οικοδόμημα. Το μόνο που μπορώ να γράψω και να διαφέρει είναι αυτό που είχα αναφέρει στο περυσινό κείμενο για τα 30 χρόνια του “Headless cross”. Ήταν η πρώτη μου γνωριμία μαζί τους, δεν είχα ιδέα τι θα πει Ozzy ή Dio, δεν είχα ιδέα ότι κάποτε τραγούδησε και ο Gillan και το μόνο που ήξερα ήταν ότι ο τύπος με τα δερμάτινα έγινε ο αγαπημένος τραγουδιστής της ζωής μου (ΤΡΙΣΑΓΙΕ TONY MARTIN, ΠΙΝΩ ΝΕΡΟ ΣΤΟ ΟΝΟΜΑ ΣΟΥ ΚΑΘΕ ΜΕΡΑ) και ο ΑΘΑΝΑΤΟΣ Cozy Powell έγινε ο αγαπημένος μου ντράμερ. Δεν υπάρχει ποτέ περίπτωση να αρνηθώ τη σημασία και το μεγαλείο της αρχικής εποχής (ειδικά των πρώτων 6 δίσκων), δεν υπάρχει ποτέ περίπτωση να μην παραδεχτώ ότι το απόλυτο άλμπουμ που φέρει το ιερό όνομα BLACK SABBATH είναι φυσικά το “Heaven and hell” (τα γενέθλια του οποίου αποτέλεσαν και την αφορμή για τη στήλη, 40 χρόνια μεγαλείου), αλλά λυπάμαι που θα σας το χαλάσω, η καρδιά μου έχει χώρο για μια εποχή τους, έναν τραγουδιστή τους και ένα είναι το κομμάτι που πάντα θα με κάνει να βουρκώνω. Σημειωτέον ότι ποτέ δε μπόρεσα να ισχυριστώ ότι ήμουν φανατικός οπαδός τους (γενικά πλην JUDAS PRIEST και ‘80S IRON MAIDEN με καμία από τις κλασικές μεγάλες Αγγλικές μπάντες δεν ήμουν Ο φανατικός), ο υπέρμετρος σεβασμός μου είναι δεδομένος και πάντα θα νιώθω ότι τους χρωστάω τα πάντα που μου συνέβησαν, έστω κι αν δεν είχαν στη ζωή μου τόσο μεγάλο μερίδιο ευθύνης όσο άλλοι. Δοξασμένο το όνομα σας, υποκλίνομαι ταπεινά και νιώθω κουκίδα στην άμμο μπροστά σας.

Άγγελος Κατσούρας

Οι θρύλοι του heavy metal, που σήμερα είναι πιο δημοφιλείς από ποτέ στην 50άχρονη ιστορία τους, έχουν καθολική αποδοχή, καθώς δεν χωρά αμφιβολία για την προσφορά τους στο χώρο της μουσικής (όχι μόνο του ροκ). Ο Tony Iommi, κατάφερε να διατηρήσει το όνομα των BLACK SABBATH ακόμα και τις πιο δύσκολες περιόδους, σαν χαμαιλέοντας. Αν και αγάπησα τις κυκλοφορίες της πρώτης περιόδου, λάτρεψα την μεταμόρφωση της μπάντας με τον Ronnie James Dio, αλλά δεν μπορώ να κρύψω τον ενθουσιασμό και για τον Tony Martin. Μπορεί οι κυκλοφορίες με τον Gillan και τον Hughes να μην είναι εξίσου αντιπροσωπευτικές, όμως κρύβουν κι αυτές τα διαμαντάκια τους. Οι συγκρίσεις ανάμεσα στους τραγουδιστές είναι απλά αχρείαστες, διότι ασχέτως τραγουδιστή, οι BLACK SABBATH διέπρεψαν και μεταλλάχτηκαν αρκετά, όσι μόνο για να επιβιώσουν αλλά και να μεγαλουργήσουν. Πέραν των τραγουδιστών όμως, από τις τάξεις των Βρετανών πέρασαν και κορυφαίοι drummers, τεραστίων μεγεθών (Ward, Powell, Appice, Singer, Rondinelli), που άφησαν το στίγμα τους, ενώ αξίζει αναφορά ο Geezer Butler που κράτησε το μπάσο στο μεγαλύτερο μέρος της πορείας τους, αλλά κι ο Neil Murray. Το να δισκογραφούν για 5 δεκαετίες και ανά πάσα στιγμή, να μπορώ να ακούσω οποιοδήποτε από τα 19 άλμπουμ τους, φαντάζει ουτοπικό, όμως το κατάφεραν. Προσκυνώ…

Γιώργος “The wizard” Κουκουλάκης