Στις 25 Μαΐου 1983, κυκλοφόρησε ένας από τους σημαντικότερους heavy metal δίσκους, το “Holy diver” από τους DIO. Σε συνδυασμό με το γεγονός ότι πριν από λίγες μέρες ήταν και η επέτειος θανάτου του μεγάλου αυτού τραγουδιστή, είπαμε να κάνουμε μπάντα της εβδομάδας τους DIO. Διαβάστε τι είχαν να πουν οι συντάκτες του Rock Hard και όπως πάντα, μπείτε στο poll που είναι ακριβώς από κάτω και ψηφίστε τον αγαπημένο σας δίσκο από το συγκρότημα.
Δεν πειράζει που τα έχουμε γράψει άπειρες φορές. Άλλη μία, δεν βλάπτει όταν μιλάμε για τον Ronnie James Dio, έναν από τους ελάχιστους καλλιτέχνες που έχει καταφέρει να δημιουργήσει κλασικούς δίσκους με τρία διαφορετικά συγκροτήματα!!! Ο λόγος για το “Heaven and hell” των BLACK SABBATH, το “Rising” των RAINBOW και το “Holy diver” των DIO. Στην σόλο καριέρα του, ο Dio, έβγαλε πληθώρα εξαιρετικών τραγουδιών, η αλήθεια είναι όμως ότι μακράν προτιμώ τους πρώτους του δίσκους. Αυτά που κυκλοφόρησε στα 90s (“Lock up the wolves”, “Strange highways” και “Angry machines”) δεν ανταποκρίνονται στα στάνταρ που ο ίδιος έθεσε με λίγες εξαιρέσεις σε κάθε δίσκο, αφού αυτή η φωνή και τον Τσελεμεντέ να διαβάζει, θα είναι σούπερ. Από την άλλη, θεωρώ ότι οι 00s δίσκοι του, είχαν μία ανοδική πορεία, με καλύτερο ίσως το “Magica”. Όλα τα είχε η σόλο καριέρα του, μυθικούς δίσκους, απογοητεύσεις, διαμάχες, μία μασκότ που ίσως έπρεπε να την χρησιμοποιήσουν περισσότερο, απίστευτα cult video clips, μία ιστορία ολόκληρη. Πόσο μας λείπει…
Σάκης Φράγκος
Δεν υπάρχει κάτι που δεν έχει γραφτεί για τον σπουδαιότερο τραγουδιστή που ανέδειξε ποτέ η αγαπημένη μας μουσική. Ο Ronnie James Dio όχι μόνο επηρέασε χιλιάδες καλλιτέχνες, όχι μόνο στιγμάτισε αναπόδραστα το classic rock, hard rock, heavy metal αλλά κυρίως “κέρδισε” τους πάντες με τον μοναδικό χαρακτήρα του. Όσοι είχαμε την τύχη να τον συναντήσουμε και να μας αφιερώσει λίγα λεπτά από τον πολύτιμο χρόνο του, διαπιστώναμε από τα πρώτα δευτερόλεπτα τον προσγειωμένο και πολύ ευγενικό χαρακτήρα του. Επιπλέον, σε καθαρά επαγγελματικό επίπεδο, είναι ο μοναδικός μουσικός (τουλάχιστον, αυτή είναι η άποψη μου) ο οποίος έχει 3 κλασικούς δίσκους με 3 διαφορετικά συγκροτήματα! Δεν πιστεύω ειλικρινά ότι υπάρχει έστω και ένας εκεί έξω που να μην έχει στη δισκοθήκη του τα “Rising”, “Heaven and hell” και “Holy diver”.
Όσον αφορά το προσωπικό του σχήμα, χωρίς το παραμικρό ίχνος υπερβολής, οι 4 πρώτοι δίσκοι είναι από πάρα πολύ καλοί ως άριστοι ενώ σίγουρα υπάρχουν και κάμποσα σκόρπια καλά κομμάτια στους υπόλοιπους (ειδικά στο “Lock up the wolves” και το “Magica”). Τέλος, μου έχει μείνει πολύ έντονα στη μνήμη η περιγραφή του φίλου Δημήτρη Καζαντζή όταν σε ένα από τα ταξίδια του στο εξωτερικό είχαν ανοίξει οι DIO με το αγαπημένο μου ever τραγούδι του συγκροτήματος…χαμός! Σε ευχαριστούμε, Ronnie!
Σάκης Νίκας
Οι DΙΟ είναι και έτσι πρέπει να αντιμετωπίζονται, ως ένα από τα supergroups της δεκαετίας του ‘80, και ως ένα από τα κορυφαία σχήματα στην ιστορία του heavy metal. Όμως η φήμη τους, δεν οφείλεται μόνο σε 2 αριστουργήματα και άλλα 2 εξαιρετικά άλμπουμ που ξαφνικά ήρθαν από το πουθενά και μας συγκλόνισαν το ένα καπάκι στο άλλο. Η φήμη και η πορεία των DIO θα ήταν διαφορετική αν δεν είχε προηγηθεί η εξαιρετική παρουσία του “κοντού” σε RAINBOW και BLACK SABBATH αντιστοίχως, έχοντας καταφέρει να μας δώσει κάποια προγενέστερα αριστουργήματα με αυτές τις μπάντες, έχοντας εδραιωθεί, στην καρδιά των οπαδών, οι οποίοι περίμεναν με αγωνία το επόμενο του βήμα. Οι DIO λοιπόν μας ήρθαν με κεκτημένη ταχύτητα το 1983 και όντως συντάραξαν το κόσμο της σκληρής μουσικής με το επικό “Holy diver”, ένα άλμπουμ που πραγματικά ξεπέρασε τις προσδοκίες μας, όχι μόνο διότι ήταν πιο σκληρό και δυνατό από ότι θα περίμενε ο οποιοσδήποτε, αλλά ήταν επίσης τόσο καλοπαιγμένο, τόσο ζωντανό, έβγαζε τέτοια ενέργεια και ορμή, ήταν ακόμα και αρκούντως εμπορικό/ρυθμικό, και σε τελική ανάλυση ακόμα και σήμερα σε αρπάζει από τα μούτρα από την πρώτη μέχρι της τελευταία του νότα και σε πετά με περίσσια άνεση σαν τυφώνας στον απέναντι τοίχο. Αυτό ήταν το “Holy diver”! Τίποτα λιγότερο. Το ίδιο ακριβώς και αυτό είναι πραγματικό επίτευγμα για μια μπάντα, ήταν και το επόμενο τους άλμπουμ το “The last in line”. Ένας heavy metal βρυχηθμός, ένα ογκώδες άλμπουμ που δεν έχει τίποτα να ζηλέψει απολύτως από τον προκάτοχο του. Επιθετικό, λαμπερό, επικό, ταχύτατο ή πιο SABBATHικο, δεν σου άφησε ούτε λεπτό το περιθώριο να ανασάνεις μετά το “Holy diver”. Ήταν η αποθέωση όχι μόνο για δύο άλμπουμ που ήταν σαρκοβόρα, αλλά ήταν η αποθέωση του Ronnie James Dio, για μια πορεία ποιότητας που ξεκινούσε το1976 με το ντεμπούτο στους RAINBOW, πέρασε από τα “Rising”, “Long live rock n’ roll”, “Heaven and hell”, “Mob Rules” και κορυφώθηκε με τα δύο πρώτα άλμπουμ των DIO. Αυτό που λέμε καθολική αναγνώριση και αποδοχή. Φυσικά μερίδιο σε όλο αυτό έχουν και τα υπόλοιπα μέλη της μπάντας, προεξέχοντος του Vivian Campbell, που με το παίξιμο του και τα solo του κατάφερε να τυφλώσει πολλούς μαέστρους της κιθάρας. Κατόπιν έρχονται δυο εξαιρετικά άλμπουμ. “Sacred heart” και “Dream evil”. Το πρώτο αν και έχει υψηλού επιπέδου συνθέσεις, έχει και για πρώτη φορά κάποια κομμάτια fillers, αλλά σώζεται γιατί τραγούδια όπως το ομώνυμο, το “Hungry for heaven”, “Just another day”, “Another lie” ή το “Rock n’ roll Children” είναι στο επίπεδο των προκατόχων του. To “Sacred heart” αν και όχι ίσο, μπορεί να σταθεί ως άξιος διάδοχος μια σειράς συγκλονιστικών άλμπουμ. Ακολούθως το “Dream evil” χαρακτηρίζεται ως εξαιρετικό μάλλον λόγω κεκτημένης ταχύτητας, έχει πιο πολλά fillers ακόμα, αλλά η καρδιά της μπάντας χτυπά δυνατά στα “All the fools sailed away”, “Sunset superman”, “Dream evil”, “Night people”, “I could have been a dreamer”. Δυστυχώς ο διάδοχος του Campbell, Graig Goldie όσο καλός και εάν είναι, δεν έχει ούτε καν το γρέζο, την αίσθηση της μελωδίας και την οργή του πρώτου, στοιχείο που φαίνεται (και στοιχίζει) στο άλμπουμ. Για να λέμε την όσο σκληρή και αν ακούγεται αλήθεια, η προσφορά των DIO είναι μέχρι εδώ, αλλά είναι τεράστια. Για το “Lock up the wolves”, τα είπαμε πρόσφατα και τα πράγματα είναι ξεκάθαρα. ΌΛΑ τα υπόλοιπα άλμπουμ των DIO δεν μπόρεσαν ποτέ, ούτε σε ποιότητα ούτε σε τίποτα να πλησιάσουν την μέχρι “Dream evil” εποχή. Όσο κι αν μπήκαν στην μπάντα σπουδαίοι μουσικοί, όσο και να προσπάθησαν, το επίπεδο ήταν σαφώς χαμηλότερο και οι απλά καλές συνθέσεις ήταν μετρημένες στα δάχτυλα. Για τον λόγο αυτό δεν έχω σκοπό να κάτσω να επεκταθώ σε αυτά, γιατί η ιστορία έχει γραφτεί και κανένα δεν έχει την “σπιρτάδα” που έχουν άλλα άλμπουμ άλλων σχημάτων, που μετά από 20 χρόνια οι οπαδοί τους ανακαλύπτουν εκ των υστέρων το πόσο καλά ήταν, αλλά την εποχή που κυκλοφόρησαν τα είχαν θάψει. Απλά καταθέτω την άποψη μου, ότι ήταν λάθος του Dio να επιμένει σε κάθε του μετέπειτα κυκλοφορία να έχει τόσες αργόσυρτες SABBATHικες συνθέσεις. Μην ξεχνάτε άλλωστε πως τα τραγούδια που αγάπησε ο κόσμος και έγιναν κλασσικά είναι γρήγορες και πιο uptempo συνθέσεις κατά το πλείστον.
Δημήτρης Σειρηνάκης
25/5/1983. Το “Holy diver” ήρθε να σημάνει την αρχή μιας λαμπρής solo καριέρας για έναν τραγουδιστή ο οποίος ήδη βρισκόταν στην κορυφή μετά από οκτώ χρόνια αψεγάδιαστης καριέρας στους RAINBOW και BLACK SABBATH. Μαζί με τους Vivian Campbell ο οποίος πήρε μεταγραφή από τους SWEET SAVAGE, τον άγνωστο Jimmy Bain και τον Vinny Appice, φίλο του Ronnie και ήδη γνωστό από την εκπληκτική του απόδοση στο “Mob rules”, συνέθεσε μια dream team η οποία τον απογείωσε από το Ουράνιο Τόξο και το Έρεβος του Σαββάτου, σε ύψη δυσθεώρατα και δυσθεώρητα. Η συνέχεια γνωστή. Από το “Holy diver” ως και το “Strange highways” η μπάντα (με εξαίσιους μουσικούς στις τάξεις της κάθε φορά, παρά τις όποιες αλλαγές) πήγε τραίνο, καθώς κυκλοφόρησε στην χειρότερη πολύ καλούς δίσκους, και στην καλύτερη αριστουργήματα. Πραγματικά, δεν έχει σημασία ποιον θεωρεί κανείς τον αγαπημένο του δίσκο. Προσωπικά, ας πούμε, θα διαλέξω το “The last in line”. Κάποιος άλλος, κάποιο άλλο. Είναι και θέμα προσωπικών στιγμών και συναισθημάτων βλέπεις… Τα βιώματα παίζουν, καλώς ή κακώς, μέγα ρόλο. Εκεί που πιστεύω όλοι συμφωνούμε, είναι πως το “Angry machines” ήταν (για Dio) απαράδεκτο, και αντικειμενικά αδύναμος δίσκος, ενώ το “Magica” επανέφερε τον αγαπημένο μας τραγουδιστή στο επίπεδο που του άρμοζε. Τα επόμενα δύο άλμπουμ (“Killing the dragon”, “Master of the moon”) για μένα απλά αξιόλογα. Συναυλίες τώρα… Τον Ronnie τον είδα ζωντανά με τους DIO δύο φορές. Το 2003 έκανα άνω κάτω έναν λόχο, αλλάζοντας άδειες με σκοπό να είμαι στο Ark, κάτι που τελικά απεδείχθη σοφότατη κίνηση, καθώς είδαμε ένα ΤΕΡΑΣΤΙΟ live, τόσο καλό, όσο ΑΠΑΡΑΔΕΚΤΟΣ ήταν ο χώρος που το φιλοξένησε. Ριγήσαμε, κλαίγαμε… Πώς να αντέξεις βλέποντας τον Ronnie επάνω στο ηχείο, να σηκώνει τα μάτια στον ουρανό και να ατενίζει «τον πύργο του μάγου», στο “Stargazer”; To 2005 στην Μαλακάσα, στο καλύτερο Rockwave όλων των εποχών, ξανά στα ύψη, και η συγκίνηση και το δέος. “Gates of Babylon” για τον Cozy… πέσαμε κάτω στο χώμα και ρίχναμε άμμο στο κεφάλι μας… δεν ήμασταν άξιοι για τέτοιο μεγαλείο! Για την γενιά μου (καλά, για τους πιο «πίσω» ούτε λόγος, αυτοί ταυτίστηκαν 10000% μαζί του), ο Dio ήταν δικός μας άνθρωπος και το συγκρότημά του, δικό μας. Οι στίχοι του ήταν και δικοί μας στίχοι. Τα τραγούδια του ήταν η προίκα που μας κληροδότησε. Η σεβάσμια μορφή του έμοιαζε, περισσότερο από κάθε άλλον, με τον ηγέτη ενός ολόκληρου κόσμου. Ενός κόσμου όπου το hard rock και το heavy metal συμπορεύονταν με την sword and sorcery θεματολογία, τις κοινωνικές ανησυχίες και τις μεταφυσικές αναφορές. Ενός κόσμου στον οποίο πάντα βρίσκαμε ασφάλεια. Του δικού μας κόσμου. Ronnie μακάρι ο Θεός να σε έχει αναπαυμένο στην αγκάλη Του. Όταν κάποια στιγμή έρθει και η δική μας ώρα, θα έχεις πολλά ακόμη παραμύθια να μας πεις εκεί ψηλά… Άκουσε τώρα εσύ και το αγαπημένο μου κομμάτι από το “The last in line” και πες μου… ξεπερνιέται αυτό το μεγαλείο σήμερα;
Δημήτρης Τσέλλος
Η στήλη με αφορμή την επέτειο του “Holy Diver” φιλοξενεί αυτή την εβδομάδα τον Ronald James Padanova ή Ronnie James Dio όπως τον μάθαμε καλλιτεχνικά. Ότι και αν πεις και ό,τι και αν σχολιάσεις θα είναι περιττό και λίγο. Είναι τόσο μεγάλο το έργο και η κληρονομιά που μας έχει αφήσει που το ευχαριστώ νομίζω ότι δεν αρκεί. Για πολλούς αποτελεί το καλύτερο λαρύγγι που γνώρισε η rock και metal σκηνή και όχι αδίκως, αφού κατάφερνε με το που άνοιγε το στόμα του, να σε κάνει να «μπαίνεις» και εσύ στο τραγούδι, όντας άτυπα μέρος του. Θα είναι για πάντα ένας καλλιτέχνης που θα σε μαγνητίζει με το πως τραγουδάει, αφού και στα albums με τους RAINBOW αλλά και σε αυτά με τους BLACK SABBATH έχει καταφέρει να ηχεί μοναδικός. Για τον γράφοντα αποτελεί άλλον έναν μουσικό που «μεγάλωσα» μαζί του, οπότε έχω συνδέσει πολλές προσωπικές στιγμές με την μουσική του, κάποιες αστείες, αλλά για μένα θα είναι πάντα στην θύμησή μου. Κάποτε που δεν υπήρχε η τόση πληροφορία και η πληθώρα των συγκροτημάτων, «δενόσουν» πιο γρήγορα και εύκολα με καλλιτέχνες.
Σίγουρα πολλά credits κέρδισε και από την solo καριέρα του όταν έφυγε από τους BLACK SABBATH. Οι πρώτες του δουλειές από το 1983 μέχρι το 1987 (“Holy diver”, “The last in line”, “Sacred heart” και “Dream evil”) απλά γιγάντωσαν το ήδη τεράστιο όνομα του καλλιτέχνη αφού σε 4 χρόνια κυκλοφόρησε δουλειές που υμνούν το heavy metal και πρέπει να βρίσκονται σε κάθε ενημερωμένη δισκοθήκη, μια και εμπεριέχουν όλες τις μεγάλες επιτυχίες των DIO. Μέχρι και τα τέλη του 1989 και για τα προηγούμενα 15 χρόνια, όπου και αν τον ακούγαμε να ερμηνεύει συνθέσεις ήταν μόνο σε εκπληκτικά albums, το καθένα κλασσικό. Από το 1990 και μετά και την κυκλοφορία του απλά καλού “Lock up the wolves”και για τα επόμενα 14 χρόνια, τα albums που κυκλοφόρησε δεν μπορούν να συγκριθούν με τίποτα με τα 4 πρώτα, με τα τρία τελευταία όμως (“Magica”, “Killing the dragon” και “Master of the moon”) να «σώζουν» την παρτίδα και έτσι να «κλείνει» την προσωπική του καριέρα δισκογραφικά με το κεφάλι ψηλά. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του, ξανασυναντήθηκε με τον Tony Iommi και δημιουργώντας τους HEAVEN AND HELL, κυκλοφορώντας την τελευταία full length δουλειά πριν εγκαταλείψει αυτόν τον κόσμο.
Ο Ronnie James Dio είναι ακόμα μια persona που θα μας λείπει για πάντα. Ναι, σαφώς υπάρχουν πολλά και καλά συγκροτήματα τώρα πια στις μέρες μας με πάρα πολύ αξιόλογους τραγουδιστές, αλλά μουσικούς σαν τον Dio δεν θα ξανά απολαύσουμε ποτέ. Είχε λένε πολλές παραξενιές και κάποιοι συνεργάτες του είχαν παράπονα. Ε και; Κανείς άνθρωπος δεν είναι τέλειος. Νομίζω ότι τον οπαδό τον ενδιαφέρει αυτό που λαμβάνει και σε αυτό ο Ronnie James Dio ήταν τέλειος, κάτι που νομίζω δεν μπορεί να αμφισβητήσει κάνεις.
Θοδωρής Μηνιάτης
Περπατάω στην Πιπίνου, αν θυμάμαι καλά και στη βιτρίνα του δισκάδικου με το ταιριαστό όνομα Studio 54 βλέπω το εξώφυλλο του “Holy diver”. Παρασκευή ήταν πήγαινα για να δω μια ταινία. Δεν πήγα ποτέ. Πήγα σπίτι και πήρα ο,τι λεφτά είχα μαζέψει και επέστρεψα μισή ώρα αργότερα με το δίσκο υπό μάλης. Ακουστικά στα αφτιά και απανωτά ακούσματα μέχρι αργά το βράδυ. Φροντιστήριο την άλλη μέρα και μετά το άλμπουμ σε συνεχείς ακροάσεις μέχρι τη Δευτέρα και το σχολείο, όταν διανεμήθηκε η απαραίτητη κασέτα με το αντίγραφο σε όσους πιστούς υπήρχαν.
Ο Ronnie James Dio, που τον γνώρισα στο πρώτο άλμπουμ των RAINBOW, συνέχισα να παρακολουθώ με τους BLACK SABABTH, τώρα μόνος με ένα σχήμα που έφερνε λίγο στο παρελθόν αλλά κοιτούσε το μέλλον. Από το “Holy diver” ως το “Strange Highways” αγάπησα και πληγώθηκα. Το αδύναμο “Lock up the wolves” και μετά το «μοντέρνο» “Strange Highways” με πλήγωσαν. Χρόνια αργότερα του έδωσα το δικαίωμα, να γράφει τη μουσική που θέλει. Δέχτηκα να θεωρεί ότι χρειάζεται και εμπορική απήχηση ,όχι μόνο καλλιτεχνική, γιατί οι λογαριασμοί τρέχουν και γνώρισα μαζί με τον Δημήτρη Σειρηνάκη τον ίδιο και τη Wendy Dio. Η Wendy φύλακας άγγελος και μάνατζερ τύπου Sharon. Τα αποτελέσματα τα βλέπουμε μετά θάνατον.
Είχε προηγηθεί η συναυλία στο Ρόδον, όταν κάθε παλιό τραγούδι μας έκανε να κλαίμε SABBATH, RAINBOW, DIO και κάθε νέο να κοιτάμε με αδιαφορία, ακόμα και αν ο Tracy G προσπαθούσε. Μερικά χρόνια μετά στο πάρκινγκ δίπλα στο ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού ή Κακογιάννη στην Πειραιώς, εν μέσω σκόνης και ενός ενοχλητικού ήλιου είδαμε την επιστροφή του Βασιλιά, που ολοκληρώθηκε στο Rockwave.
Από εκεί και πέρα ενδιαφέροντα άλμπουμ, που δεν με άγγιξαν πολύ, επιστροφή στους BLACK SABBATH, οι HEAVEN & HELL, ο Dio εκεί να δίνει πνοή σε μέτριες έως καλές συνθέσεις. Να δημιουργεί πρόσθετη αξία σε κάθε μουσικό που δούλεψε μαζί του. Αλλά και μικρόψυχες δηλώσεις από τον Vivian Campbell, κατινίστικες και ο Goldie πιστός σύντροφος να βοηθά χωρίς διαμαρτυρία στα τελευταία χρόνια ένα Dio, που τιμούσε το όνομα του αν και μακριά από το καλό παρελθόν του, σε επίπεδο συνθέσεων.
Ο θάνατος του με βρήκε στο γραφείο, να μου τηλεφωνούν για να μου το πουν άσχετα άτομα, φίλοι από το περιοδικό και ένας συνάδελφος μουσικόφιλος… Όλοι συντετριμμένοι, τίποτα δεν έμοιαζε τόσο σοβαρό όταν μίλησε για προβλήματα υγείας… ή δεν ήθελε να μάθουμε.
Σήμερα το όνομα Dio σημαίνει αγαθοεργίες αλλά και βαρύ εμπόριο. Δυο σχήματα που αποδίδουν φόρο τιμής, το ένα με μουσικούς που έχουν καταφερθεί εναντίον του για θέματα αμοιβών. Αλλά και ο περίγελος του ολογράμματος, που ίσως με τα προβλήματα του κορωνοϊού, αποτελέσει βιώσιμη λύση. Σε κάθε περίπτωση ο Dio για εμένα θα είναι πάντα εκείνο το “Holy diver” που δεν βαρέθηκα να ακούω, ακόμα και όταν η δισκοθήκη μου αριθμούσε χιλιάδες βινύλια. Ο Θεός στο Heavy metal έχει όνομα….
Στέλιος Μπασμπαγιάννης
Έχει χυθεί πολύ μελάνι για την πορεία, την μουσική και την φωνή του Ronnie James Dio. Πραγματικά ο Ιταλικής καταγωγής τραγουδιστής, είχε ήδη τεράστια εμπειρία. Με τεράστια αναγνώριση ανάμεσα σε RAINBOW και BLACK SABBATH, όταν αποφάσισε να δημιουργήσει το δικό του συγκρότημα, εκτός από τους δικούς του, εγωιστικούς λόγους, είχε και τις γνώσεις, την τριβή και τις διασυνδέσεις για να το καταφέρει σωστά. Το “Holy diver” γρήγορα έθεσε τις βάσεις για τον ήχο και το ύφος που ήθελε. Η συνέχεια με “Last in line” και “Sacred heart” ήταν εξίσου κορυφαία, όμως θυμίζω πως όλα αυτά τα κλασικά άλμπουμ, δεν ήταν καθόλου πειραματικά ή προοδευτικά. Βασίστηκαν στην εξαίσια φωνή του RJD, στην συμβολή τόσο του Vivian Campbell, του Jimmy Bain όσο και του Vinny Appice και μια συγκεκριμένη συνθετική συνταγή που αντλούσε στοιχεία από τα προηγούμενα συγκροτήματά του. Παρόλα αυτά, όταν σε κάθε άλμπουμ με 9 τραγούδια, έχεις 6 που μένουν στο πάνθεον του ιδιώματος, τότε δικαιωματικά θεωρούνται κλασικά. Μπορεί τα 90’s να μην ήταν η καλύτερή τους εποχή, όμως ο Μεγάλος Κοντός, κατάφερε να επιβιώσει και να μας αποζημιώσει με καλύτερες κυκλοφορίες στην τελευταία δεκαετία της ζωής του. Ευτυχώς κατάφερα και είδα αρκετές φορές τους DIO ζωντανά και χάρηκα το μεγαλείο του Ronnie επί σκηνής, ενώ είχα την τιμή να τον γνωρίσω το 2000, στην Ελβετία. Εκεί, στην περιοδεία του “Magica”, ενώ είχαμε ραντεβού για συνέντευξη μετά από την συναυλία, μου ανακοίνωσαν τελευταία στιγμή πως ήταν κρυωμένος και δεν θα γινόταν. Κι όμως, ο ίδιος, ήρθε να συστηθεί, να απολογηθεί και να ανταλλάξει δυο κουβέντες μαζί μου πριν αποσυρθεί για να συντηρήσει την φωνή του. Έτσι θα τον θυμάμαι πάντα, φιλικό, προσιτό και χαμογελαστό. Αυτοί οι καλλιτέχνες ανήκουν σε άλλες εποχές, όταν εκτός από τεράστιο εγωισμό, αστερόσκονη και ταλέντο, υπήρχε η ικανότητα να κάνουν τον οποιονδήποτε να αισθάνεται άνετα δίπλα τους. Από άλλο πλανήτη. Ευτυχώς οι δίσκοι των DIO παραμένουν για να μας θυμίζουν την μουσική ποιότητα και την ανεπανάληπτη φωνή του Ronnie James Dio.
Long live the King!
Γιώργος “Kay” Κουκουλάκης
To τι σημαίνει για μένα προσωπικά ο Ronnie Dio μπορείτε να το διαβάσετε στο αφιέρωμα που είχα γράψει για τα εφτά χρόνια από το θάνατό του. Η αλήθεια είναι ότι σε τέτοια μεγέθη μπορείς να γράψεις χιλιάδες λέξεις αλλά μπορείς να γράψεις και μόνο το όνομά τους και να τελειώσει εκεί το κείμενο. Όπως συνηθίζω να γράφω, αυτά τα μεγέθη αποτελούν πολιτιστική κληρονομιά για ολάκερο τον πλανήτη. Ο Dio θεωρείται η φωνή του heavy metal και όχι άδικα αν θέλετε τη γνώμη μου! Όσο μπόι του έλειπε το βρήκε σε πληρότητα στο λαρύγγι του και μας χάρισε αδιανόητα έπη. Το τι νιώθω μέσα μου το καταλαβαίνω όταν ακούω τη μουσική του και δεν χωράει σε γραμμές. Ας μιλήσει η μουσική…
Ντίνος Γανίτης
Κλείνοντας δέκα χρόνια (αλήθεια, πότε περάσαν….) από τότε που ο Ronnie James Dio αποφάσισε να αναλάβει τα φωνητικά στην All Star heaven band, αλλά και τριάντα επτά από την κυκλοφορία του “Holy diver”, ήταν η καταλληλότερη ευκαιρία να ασχοληθούμε με το προσωπικό σχήμα του μεγάλου κοντού, τους DIO, αυτήν την εβδομάδα. Κατά την ταπεινή μου άποψη, πέραν των δύο αξεπέραστων πρώτων δίσκων, και τα υπόλοιπα άλμπουμ μου αρέσουν πάρα πολύ (ναι, ΚΑΙ το “Lock up the wolves”!) με εξαίρεση εκείνο το κάκιστο “Angry machines”. Τι μας πρόσφερε ο Dio μέσα από τους DIO; Τίποτα περισσότερο ή λιγότερο από όσα μας είχε προσφέρει με τους RAINBOW και τους SABBATH, με λίγα λόγια αυτό που ήξερε να κάνει καλύτερα. Αγνό, ατόφιο heavy metal, συνθέσεις που άντεξαν τη δοκιμασία του χρόνου και πάνω από όλα αυτή την απίστευτη φωνή που είχε τη δυνατότητα να ανεβάζει επίπεδο και στο πιο μέτριο κομμάτι. Τεράστια η παρακαταθήκη που μας αφήνουν οι DIO, και πολύ πιθανόν αν ακόμα ζούσε ο Ronnie να έμπαιναν στο πάγο καθώς θα εξακολουθούσε να μεγαλουργούσε με τους SABBATH, αλλά ας ήταν ζωντανός ο κοντός και ας διασκεύαζε Σουηδική πόλκα. Αγαπημένο μου άλμπουμ, μάλλον το “The last in line” που ήταν και το πρώτο άλμπουμ των DIO που απέκτησα.
Θοδωρής Κλώνης
37 χρόνια “Holy diver”. Από τα πιο σπουδαία άλμπουμ στην solo καριέρα του μεγάλου κοντού του σκληρού ήχου. Εναρκτήριο άλμπουμ, μετά τη φυγή του από τους BLACK SABBATH. Ο δίσκος που έπρεπε να αποδείξει πολλά, και έδωσε τόσα και ακόμα περισσότερα. Η αυγή μιας αξιοζήλευτης καριέρας, που χαρακτηρίζεται από ήθος, μαγεία, και πολύ μεγάλη καρδιά. Ιερή καρδιά όπως ο ίδιος ονόμασε έναν από τους δίσκους του. Και αν σας φαίνεται άδικο να εστιάζουμε σε εκείνον και μόνο, ας μιλήσουμε και για τους φανταστικούς μουσικούς που τον πλαισίωσαν. Τον γίγαντα των τυμπάνων Vinnie Appice (μέρος και της εποχής των BLACK SABBATH με Dio), τον φοβερό μουσικό/συνθέτη Vivian Campbell, καθώς και το πλήθος ονομάτων που τίμησαν με τη παρουσία τους τον πιο ταπεινό θρύλο που υπήρξε σε αυτή τη μουσική. Jens Johansson, Doug Aldritch, Jake E. Lee….τα ονόματα φέρνουν ίλιγγο. Θεωρώ ότι είμαι πολύ μικρός για να μιλήσω για κάτι τέτοιους καλλιτέχνες. Ορίσανε τον ήχο που εγώ και όλοι μας, θεωρούμε δεδομένο, κάποιοι θεωρούν ξεπερασμένο γιατί “μεγαλώσανε πια”, αλλά πάντα, αυτός μας έκανε όλους μάγκες. Μας έδειξε το δρόμο, μας έδωσε κουράγιο, και μας έκανε τους ανθρώπους που είμαστε σήμερα. Σαν ένας αόρατος μεγάλος αδερφός που σε συμβουλεύει, για να γίνεις κάτι καλύτερο στη ζωή σου. Ένα τέτοιο κομμάτι, είναι από το εορτάζον άλμπουμ, το “Caught in the middle”. Για όλες τις στιγμές που βρεθήκαμε στη μέση καταστάσεων που μας έκαναν κακό. Ποτέ ξανά.
Γιάννης Σαββίδης
O Dio είναι ο αγαπημένος μου rock τραγουδιστής! Η χροιά του… το χρώμα της φωνής του… η σκηνική του παρουσία… όλα είναι ιδανικά για να θεωρείται από πολλούς ως ο απόλυτος τραγουδιστής! Η απόφαση να σχηματίσει solo μπάντα μετά την βραχύβια καριέρα του με τους BLACK SABBATH ήταν αναμενόμενη! Και κατάφερε από τον πρώτο δίσκο να δείξει ότι είναι ικανός για τεράστια πράγματα και μόνος του! Και έδειξε με την επιλογή του Vinny Appice στα drums και του Vivian Campbell στις κιθάρες ότι είναι ικανός να διαλέγει και ικανούς μουσικούς να τον πλαισιώσουν! Το “Holy diver” έσκασε σαν βόμβα και πλέον μπορούσε να ονειρεύεται μεγάλα πράγματα και ως solo καλλιτέχνης! Η συνέχεια με το “The last in line” ένα χρόνο μετά ήταν ονειρική και πλέον όλος ο κόσμος ήταν στα πόδια του! Ακόμα θυμάμαι το ΣΟΚ όταν είδα την βιντεοκασέτα από εκείνη την περιοδεία υπό τον τίτλο “Special from the Spectrum” που είναι απίστευτη – ακόμα την ψάχνω και δεν την βρίσκω! Aπό το “Sacred heart” και μετά ένιωθα ότι οι δίσκοι του δεν ήταν στο ίδιο επίπεδο με των δύο πρώτων και τους έχω ακούσει ελάχιστα όλους χωρίς κανένας να με συνεπάρει στον ίδιο βαθμό. Όπως και να έχει οι DIO σαν μπάντα άφησαν εποχή και όσοι είχαν την τύχη να τους δουν έστω και μια φορά live θα έχουν να το λένε – τους είδα δυο φορές και έχω ησυχάσει (2003,2005)
.
Λευτέρης Τσουρέας
