BAND OF THE WEEK: PANTERA

Περιμένοντας τον Αύγουστο η στήλη μας, Band of the week, να πάει διακοπές, σας αποχαιρετά προσωρινά με τους PANTERA. Πριν λίγες μέρες, ήταν η 30η επέτειος κυκλοφορίας από το “Cowboys from hell” και από τη στιγμή που δεν υπάρχουν πλέον, δεν υπήρχε καταλληλότερη περίσταση για να γίνουν και αυτοί μέρος της στήλης. Διαβάστε τι είχαν να γράψουν οι συντάκτες του Rock Hard και ψηφίστε τον αγαπημένο σας δίσκο τους.

Αντί κειμένου, παραθέτω απαντήσεις σε «δημοφιλείς» ερωτήσεις παλαιοτέρων δεκαετιών (κάποιες από αυτές):

Γελάει το σύμπαν. Οι PANTERA μαζί με τους PARADISE LOST και τους DREAM THEATER καθόρισαν το metal των 90s και υπήρξαν τα πιο κομβικά σχήματα.

ΕΝΝΟΕΙΤΑΙ. Κάτι “Projects in the jungle”, “Metal magic”, “Power Metal” κτλ, πέρα του ότι είναι για τα θηρία, ουσιαστικά είναι σαν να μην υπήρξαν ποτέ, όταν έκαναν την ηχητική αλλαγή με το “Cowboys from hell” κι έγραψαν ιστορία. Άλλωστε, δεν είναι τυχαίο ότι ούτε οι ίδιοι, ούτε η εταιρία τους, τα θεωρεί μέρος της ιστορίας τους, δεν έπαιζαν ποτέ τραγούδια τους live και όλοι οι φωστήρες τα έμαθαν από τα torrents αφού όταν είχαν βγει, πέρασαν εντελώς απαρατήρητα. Γιατί; Επειδή ήταν πολύ μέτρια ή κακά άλμπουμ. Αυτό.

Για ρωτήστε τον Halford που εκτός από τον Anselmo, είχε ερωτευθεί και τον ήχο τους, φτιάχνοντας τους FIGHT. Νομίζω ότι είναι ένα από τα 3-4 πιο επιδραστικά σχήματα των 30 τελευταίων ετών.

Αυτή ακριβώς είναι και η τεράστια επιτυχία τους. Ότι σε περιόδους που το metal ήταν μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας, εκείνοι με ατόφιο metal δίσκο, δίχως συμβιβασμούς, έφτασαν στο #1 των charts στην Αμερική με το “Far beyond driven”. Δεν θα ξεχάσω ποτέ μία συνέντευξη που είχα κάνει με τον Vinnie Paul πριν από πολλά χρόνια, που μου έλεγε επί λέξει: «δεν μπορώ να το πιστέψω, ούτε κι εσύ προφανώς, αλλά οι PANTERA είναι household name στην Αμερική. Τους ακούνε οι νοικοκυρές». Εμάς πάντως ακούνε σκυλάδικα, στην πλειοψηφία τους…

Κάτι πάνε να κάνουν οι RIOT, αλλά έχουν περάσει πάρα πολλά μέλη τα σχεδόν 40 χρόνια που υπάρχουν. Από τους PANTERA, έχουν πεθάνει τα μισά μέλη της χρυσής περιόδου και μάλιστα σε νεαρή ηλικία… Αυτό δε με τον Dimebag, δεν χωνεύεται…

Το “Vulgar display of power”. Αφού ξεπέρασα το αρχικό σοκ με το “Cowboys…”, νομίζω ότι από το εξώφυλλό του, το “Vulgar…” αποτελεί την επιτομή του τσαμπουκαλεμένου δίσκου, με groove, σκληράδα, άψογη τεχνική κατάρτιση των μελών, μοντέρνο, που να σε κάνει να θέλεις να διαλύσεις το σύμπαν.

Σάκης Φράγκος

Αρέσει δεν αρέσει, μιλάμε για μία από τις top-5 μπάντες των 90s (γιατί 90s είναι στην ουσία), που ανήκουν στις υψηλότερες θέσεις του πάνθεον της metal μουσικής γενικότερα όμως. Τόσο από ποιότητα, όσο και από επιδραστικότητα. Να είμαστε σοβαροί και να λέμε αλήθειες.

Για να παραμείνουμε σοβαροί, θεωρούμε το “Cowboys from hell” το πραγματικό ντεμπούτο αυτής της μπάντας. Το “Power metal” θα το πάρουμε σαν το demo/EP, αφού είναι και το πρώτο με τον Anselmo στα φωνητικά, αλλά και εκεί που διαφάνηκε (σε ένα μικρό βαθμό φυσικά) η αλλαγή στον ήχο, αλλά να με συγχωρείτε, τα τρία προηγούμενα, είναι τα… rehearsals. Καλό το cult λοιπόν, καλό το να θέλει να ξεχωρίζει κάποιος από τη μάζα έστω και αν πρέπει να αποδείξει ότι η γη είναι επίπεδη για να το κάνει (έλεος, αλλά πάσο), αλλά εδώ ανάθεμα αν θυμούνται έστω και νότα από εκείνα τα άλμπουμ και οι ίδιοι οι PANTERA. Ντε και καλά να τα βγάλουμε «καλύτερα» (……) ή οτιδήποτε άλλο πέραν της πραγματικής τους θέσης, που είναι στον πάτο του βαρελιού όταν μπαίνουν δίπλα στα έπη που ακολούθησαν από το “Cowboys from hell” και μέχρι το σβήσιμο αυτής της μπάντας. Γιατί μιλάμε για πέντε δισκάρες, τη μία μετά την άλλη, μέσα σε μία δεκαετία, που σε ένα μεγάλο βαθμό τους ανήκει. Εκτός αν εθελοτυφλούμε. Εδώ ολόκληρος Halford θέλησε να ακολουθήσει ηχητικά το κτήνος του ήχου αυτών των 4 jackass! Αλλά και πόσες άλλες μπάντες δεν ξεσήκωσαν είτε τα riffs είτε τα breakdowns των PANTERA; Αυτό το θηριώδες breakdown του “Domination”, που δημιούργησε ολόκληρη σχολή. Το groove του “Cowboys from hell”, το “Heresy” που δημιουργεί ένα χάος από μόνο του. Και μιλάμε μόνο για το “Cowboys from hell” σαν άλμπουμ. Το δίσκο που αποτελεί τη μεγαλύτερη αλλαγή μπάντας ever, κατά την ταπεινή μου άποψη, τόσο επειδή η διαφοροποίηση ηχητικά ήταν τεράστια, αλλά και λόγω της επιτυχίας του και εμπορικά, αλλά και (επιμένω) επιδραστικά. Το δίσκο που έδωσε ένα χαστούκι φρεσκάδας που χρειαζότανε η σκληρή μουσική. Κάτι που συνέχισαν μέχρι και με το κύκνειο άσμα τους, το “Reinventing the steel”. Μία μπάντα που όσο jackass ήταν, άλλο τόσο full επαγγελματίες έβγαιναν είτε μέσω των δίσκων, με τις τρομερές παραγωγές τους, τόσο ηχητικά, όσο και από θέμα του πόσο προσεγμένα ήταν τα πάντα και σωστά τοποθετημένα, είτε στα live τους. Εκεί όπου αποτελούν θαύμα της φύσης, αν αναλογιστείς πόσο τέλεια έπαιζαν ενώ ήταν τόσο κομμάτια από τα ξύδια και τις καταχρήσεις. Θέλετε και μεμονωμένα; Τα αδέρφια Abbott είναι επίσης από τους επιδραστικότερους μουσικούς. Ρωτήστε πόσους drummers και πόσους κιθαρίστες τους έχουν ψηλά και τους σέβονται, είτε τους επηρέασαν ηχητικά και παικτικά. Ο Anselmo, όταν ακόμα μπορούσε να τραγουδήσει και απασχολούσε περισσότερο με αυτό το κομμάτι του και όχι με την εγκεφαλική βλακεία των πολλών τελευταίων χρόνων, έδειξε το δρόμο και σαν φωνή και σαν frontman για πάμπολλους Αμερικάνους κυρίως. Ο Rex Brown ήταν η «κρυφή δύναμη» σε μία μπάντα που έβγαινε με μία μόνο κιθάρα, κανένα backing track και όμως, έβγαζε όγκο λες και είχε 3 κιθάρες!

Είναι κλασική μπάντα του «η ισχύς εν τη ενώσει», αφού από όταν διαλύθηκαν και ειδικά μετά και τη δολοφονία του Dimebag, αν εξαιρέσουμε κάτι μεμονωμένες κυκλοφορίες (τo “Nola” ας πούμε, ή την τιμιότητα κάποιων δίσκων των HELLYEAH), ποτέ δε μπόρεσαν να πλησιάσουν την ποιότητα της ομαδικής τους δουλειάς.

Τι να λέμε ρε παιδιά. Καλά τα γούστα του καθενός, καλά τα κολλήματα ή μη, αλλά το να μη θεωρούμε τους PANTERA κάτι τεράστιο, τη στιγμή που οι μουσικοί από τις τεράστιες μπάντες του ήχου μας τους έχουν πανύψηλα, ε είναι λίγο κουραστικό. Το να μη σου αρέσουν είναι σεβαστό και δεκτό, όπως άλλωστε πρέπει και είναι λογικό στη μουσική. Το να μην βλέπεις όμως τι ήταν οι PANTERA, ε γαμώτο, δε γίνεται! Απλά δε γίνεται! Και να μη βλέπεις πως το “Cowboys from hell” είναι από όλες τις απόψεις, ηχητικά, συνθετικά, επιδραστικά, ένα από τα κορυφαία άλμπουμ όλων των εποχών στη μουσική μας, ανεξαρτήτως είδους και δεκαετίας. 30 χρόνια μετά την κυκλοφορία του, ακόμα ακούγεται φρέσκο. Ας όψονται οι δίδυμοι πύργοι που χάσαμε εκείνο το live και δεν είχαμε την ευκαιρία να απολαύσουμε PANTERA και SLAYER σε μία βραδιά που σίγουρα θα θυμόμασταν για πάντα. Τεράστιοι. Τραγούδι από “Cowboys…”, ελέω της επετείου λοιπόν. Το πρώτο που άκουσα από δαύτους και ακόμα με καθηλώνει.

Φραγκίσκος Σαμοΐλης

Δεν θέλω στη ζωή μου άτομα που δεν προσκυνάνε PANTERA. Δεν τους χρειάζομαι. Τους θεωρώ άμπαλους, άχρηστους, κακόγουστους, τοξικούς και πάρα πολλά ακόμα διόλου κοσμητικά επίθετα που θα επισύρουν μήνυσης αν τα εκφράσω. Δεν έχεις ζωή αν είσαι μεταλλάς και δε γουστάρεις PANTERA ρε παιδί μου, δεν πα’ να χτυπάς τον κώλο σου κάτω για το πόσο «ΤΡΟΥ» είσαι και το πόσο «μιάσματα» ήταν αυτοί και η μουσικάρα τους, δεν θα με πείσεις. Αντίθετα θα με κάνεις να σε λυπηθώ, να γελάσω μαζί σου, να σε οικτίρω φωναχτά, να σε δείχνω με το δάχτυλο ως παράδειγμα προς αποφυγή, να έχω κάθε δικαίωμα να σε θεωρώ ακίνδυνο κι αχρείαστο. Κι άμα είσαι κι από αυτούς που μου τσαμπουνάτε την καραμέλα «PANTERA μέχρι το “Power metal” μόνο», ε εκεί ψάχνω αιχμηρά αντικείμενα να σε πάρω στο κυνήγι. Όχι για την πλάκα, θα σου κάνω κακό να το θυμάσαι, για να μάθεις να σέβεσαι. Η σχέση μου με τους PANTERA εκτός ότι τρόπον τινά έχει αποτυπωθεί για πάντα πάνω μου, έχει «επεισόδια» χουλιγκανισμού σε νεαρότερη ηλικία (θα έλεγα στα νιάτα μου αλλά ευτυχώς δε νιώθω τόσο γέρος ακόμα), έχει πολύ πώρωση, κοπάνημα, ιδρώτα, χαρές και ανείπωτη πίκρα. Όπως κάθε συγκρότημα που για κάποια στιγμή έχει υπάρξει το καλύτερο στον κόσμο (και συγνώμη κιόλας αλλά μόνο αν είσαι αντικειμενικά ανόητος κι εμπαθής δεν θα το παραδεχτείς ότι όντως συνέβη), έτσι κι αυτοί «πόνεσαν» πολύ κόσμο. Κι ακόμα τον πονάνε. Μη με ρωτάτε το γιατί, δεν με νοιάζει και δεν έχει σημασία, η μόνη σημασία που υπάρχει είναι ότι όσο κι αν εκνευρίζομαι από την αμπαλοσύνη, από την άλλη το διασκεδάζω και γελάω. Φωναχτά και με στόμφο, με πρόκληση, με τουπέ αν θέλετε. Θα κάτσω να ασχοληθώ τώρα με αυτούς που δεν αντέχουν ΤΟ ΒΑΡΟΣ της παρουσίας τους και πρόταξαν επιχειρήματα «hardcore μπάντα» (so fuckin’ what? Από πότε σε πείραξε το hardcore ρε τρουμέταλλε; Κι εκεί πόνος;), «rap φωνητικά» (o Anselmo κι ο Snow εκείνη την εποχή κι άλλος κανείς), δεν είναι «αληθινό μέταλλο» (αλήθεια αυτό πως ορίζεται; με δεινόσαυρους του μισού, ενός, δύο το πολύ δίσκων που μάταια προσπαθούν κάποιοι να διατηρήσουν και δη στη χώρα μας) και πολλά πολλά άλλα τα οποία όσο να ’ναι έχουν λογική παιδιάστικη. «Ενώ μ@λ@κ@ Κατσούρα εσύ που μιλάς οπαδικά είσαι καλύτερος;» θα αναρωτηθεί κάποιος σίγουρα.

Η διαφορά είναι ότι εγώ 1) μιλάω δημόσια και με το ονοματεπώνυμο μου, 2) προτάσσω επιχειρήματα και πάντα ΤΟ ΓΙΑΤΙ σε ότι γράφω, 3) ΕΧΩ ΜΑΘΕΙ ΟΤΑΝ ΔΕ ΓΟΥΣΤΑΡΩ ΚΑΤΙ ΝΑ ΜΗ ΖΑΛΙΖΩ ΤΟΝ ΕΡΩΤΑ ΤΟΥ ΑΛΛΟΥ ΣΑΝ ΚΟΜΠΛΕΞΙΚΟΣ και πολλά άλλα που δεν είναι της παρούσης. Λοιπόν ωραία τα αστεία προ 1990, (το “Power metal” που αρκετοί «ανακάλυψαν» από όταν ήταν 5-6-7 χρονών με τη μηδαμινή διανομή είναι όντως εξαιρετικό άλμπουμ πάντως), αλλά εκεί είναι που το συγκρότημα ξεκινάει όπως έπρεπε να είναι εξ αρχής, τα του “Cowboys from hell” τα ανέλυσα στο κειμενάκι πριν μερικές μέρες, το πόσο εκτοξεύθηκαν σε αξία στη συνέχεια με τα απείρως ανώτερα “Vulgar display of power” (προφανώς το καλύτερο άλμπουμ τους) και “Far beyond driven” (προφανώς το βαρύτερο άλμπουμ ως τότε, όχι μόνο δικό τους αλλά γενικά ΠΟΥ ΕΦΤΑΣΕ ΜΕ ΤΗ ΜΙΑ ΣΤΟ ΝΟΥΜΕΡΟ 1 ΜΕ ΤΟ ΜΕΤΑΛΛΙΚΟ ΗΧΟ ΝΑ ΧΑΡΟΠΑΛΕΥΕΙ) είναι κάτι που δεν περίμενε κανείς που είχε θεωρήσει «φωτοβολίδα» προσωρινής έμπνευσης το ντεμπούτο τους (ΤΟ ΝΤΕΜΠΟΥΤΟ ΤΟΥΣ ΛΕΩ) και γενικότερα οι Τεξανοί με τον τραγουδιστή από τη Νέα Ορλεάνη έθεταν τον πήχη βαρύτητας και ποιότητας όλο και πιο ψηλά όσο πέρναγε ο καιρός.

Δεν ξέρω αν το πήρατε χαμπάρι οι αλλόθρησκοι, αλλά ούτε οι εσωτερικές διαμάχες (και ήταν πολλές και μεγάλες) στην περίοδο του “The great southern trendkill” αλλά ούτε και τα 4 χρόνια που μεσολάβησαν μέχρι να βγει το κύκνειο άσμα “Reinventing the steel”, μπόρεσαν να τους λυγίσουν. Αντίθετα οι πληγές εκ των έσω (έριδες, καταχρήσεις, κούραση, ρουτίνα, και λίγο τα εγώ του καθενός) ήταν αυτές που τους οδήγησαν στη διάλυση το 2003. Οι PANTERA έφυγαν μόνοι τους αθόρυβα από το προσκήνιο, ο καθένας για να κάνει το δικό του κομμάτι. Δεν έπεσαν ποτέ από την κορυφή την περίοδο 1990-2000, μαζί με τους METALLICA και SEPULTURA βοήθησαν όσο ελάχιστοι το μεταλλικό ήχο στο να βαρύνει και να μπει σε «σαλόνια» που δεν φανταζόταν, ενώ πήραν από το χέρι τους DREAM THEATER, PARADISE LOST, ICED EARTH, NEVERMORE και λοιπούς επίδοξους εμπνευσμένους καλλιτέχνες και τους έδειξαν το δρόμο στο πώς να κρατήσουν στον αφρό όλη τη μουσική μας στα χρόνια που ήρθαν. Θέλετε/δε θέλετε, ειδικά το παίξιμο του Dimebag Darrell (αλήθεια, 16 χρόνια μετά νιώθετε ωραία εσείς που βγάλατε φθόνο και κόμπλεξ με τη δολοφονία του ή εσείς που εκεί που φτύνατε ξαφνικά  γλείψατε κι ανακαλύψατε «το μεγαλείο» που δεν πήρατε χαμπάρι ενώ ήταν ζωντανός;) άλλαξε κατά πολύ όλο τον τρόπο που χρησιμοποιήθηκε η ηλεκτρική κιθάρα. Φυσικά και υπήρξαν άπειροι μιμητές, κάκιστοι ως επί το πλείστον, αυτό όμως δεν αναιρεί σε τίποτα την αξία των PANTERA.

Να μιλήσουμε για το μετρονομικό παίξιμο του Vinnie Paul και την απίστευτη τεχνική του παρά την όλη πώρωση; Ο άνθρωπος δεν είχε πόδια, είχε κορμούς. Έφυγε κι αυτός νωρίς, μην αντέχοντας 14 χρόνια χωρίς τον αδερφό του, ψυχή και σώματι νεκρός να περιφέρεται στον πλανήτη περιμένοντας τη στιγμή να πάει να τον βρει. Τουλάχιστον εδώ δεν είχαμε χαρές και πανηγύρια όπως με τον Dimebag το 2004, κάτι είναι κι αυτό, να είμαστε δίκαιοι εκτός από επικριτικοί. Για τον Anselmo πολλά έχουν γραφτεί και προφανώς το κοινό που αποτελείται από τον μέσο ξερόλα ξέρει τα πάντα (όπως σε όλα, έτσι;), άρα δε χρειάζονται πολλά, ξέρουμε αν και πόσο χαρισματικός, πωρωτικός, προβοκάτορας αλλά και μέγας βλάκας υπήρξε. Ήταν όμως ορισμός του frontman και σε μια προσταγή του γέμιζαν τα τοπικά ΚΑΤ σε χρόνο CFH! Ο δε Rex Brown πάντα έμοιαζε ο φτωχός συγγενής από τους τέσσερις, τα φώτα πάντα πέφτανε λιγότερο πάνω του αλλά μιλάμε για μπασίστα που λειτουργούσε σαν κιθαρίστας περισσότερο και μαζί με τον Dimebag κοπανούσαν το κεφάλι που δεν κοπανιέται σε κάθε περίπτωση. Δεν ξέρω πως γίνεται κάποιος να ακούει ΑΥΤΟΝ τον ήχο που έβγαζαν και τι θέλει να ακούει στη ζωή του αν όχι αυτό. Το να τους παραδεχτεί ο κάφρος (άκρως κολλημένοι και το ξέρουμε) και όχι ο αρτηριοσκληρωτικός οπαδός νοοτροπίας «μετά το ’90 χάλασε το μέταλ» κάπου έχει βάση και φυσικά προκαλεί μεγάλους και καλοσχηματισμένους κοιλιακούς. Δυστυχώς δεν μας άφησε η μοίρα να τους χαρούμε στην Ελλάδα το Σεπτέμβρη του 2001 λόγω όσων έγιναν με τους δίδυμους πύργους (PANTERA/SLAYER μαζί, ποιος θα ήθελε να ζήσει μετά από αυτό;). Δε σας κρύβω ότι όλους αυτούς τους haters θα τους ήθελα πάρα πολύ στη μέση ενός pit την ώρα που θα παίζανε κομμάτια PANTERA έτσι ώστε να προπονηθώ σε διόλου φιλική βίαιη διασκέδαση εναντίον τους (το αντίθετο από αυτό που έλεγαν οι EXODUS) . Ας μείνουμε στην ουσία όμως η οποία είναι ότι μιλάμε για ΤΕΡΑΣΤΙΟ συγκρότημα, ξεκάθαρα από τις μεγαλύτερες (αν όχι η μεγαλύτερη όλων) love/hate κατάσταση και με όσους τους αγαπάμε σε πλήρη φάση «μη μας σπάτε τα @@ να μη σας σπάσουμε τα μούτρα».

Εσύ που έχεις ρίξει ότι κατάρα, ειρωνεία και φθόνο υπάρχει διαβάζοντας το, και με θεωρείς οπαδικό/προκλητικό αναρωτήσου ΜΗΠΩΣ υπάρχει έστω 1% περίπτωση να έχω δίκιο και να έχεις άδικο και να είσαι πιο προκλητικός από μένα και τα ξαναλέμε.

ΑΛΛΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΟΠΩΣ ΚΑΙ ΝΑ’ΧΕΙ!

Άγγελος Κατσούρας

PANTERA λοιπόν για αυτή την εβδομάδα. Οι Τεξανοί πρέπει να είναι από τις πιο πολυσυζητημένες μπάντες στην ιστορία της μουσικής. Όχι του metal. Της μουσικής. Σαν οπαδός που έζησε στο πετσί του τα 90s, ακόμη θυμάμαι τον χαμό που είχαν κάνει το “Cowboys from Hell” αλλά και το “Vulgar display of power”. Όχι αποκλειστικά για καλό, έτσι; Οι περισσότεροι να κράζουν για τις rap, hardcore μ@λ@κίες που έπαιζαν (μετά ονομάστηκαν nu metal), και οι υπόλοιποι, αρκετοί σε αριθμό και αυτοί, να δηλώνουν πως αυτό είναι το metal της νέας εποχής και πως οι πρώτοι είναι ένα μάτσο γραφικοί. Ωραίες εποχές… Τα τελευταία χρόνια εμφανίστηκε και μια τρίτη ομάδα ακροατών, αυτοί που γουστάρουν περισσότερο τα πρώτα, τα, όπως λέμε, «ποζεράδικα». Νέος γύρος κόντρας, νέα κραξίματα εκατέρωθεν, τελικά αυτή η μπάντα δεν θα σταματήσει ποτέ να μας απασχολεί ακόμη και σε status διάσπασης. Επί προσωπικού τώρα, εμένα μου αρέσουν τρεις δίσκοι συνολικά. Πάντα σύμφωνα με την δική μου εκτίμηση, ο καλύτερός τους είναι το “Power Metal”. Καθαρό US metal, με τον Anselmo σε ΡΕΣΙΤΑΛ ερμηνειών να αποδεικνύει πως είχε πολυδιάστατη ΦΩΝΑΡΑ, και τέρμα επηρεασμένο από JUDAS PRIEST, METALLICA και MEGADETH. Μετά από αυτό, ψηφίζω τους δύο προαναφερθέντες. Το “Cowboys from Hell” μπορώ να πω πως επισκεπτόταν συχνά το στερεοφωνικό μου, ενώ το “Vulgar…” έχει έναν από τους πιο εντυπωσιακούς ήχους που άκουσα ποτέ. Τα υπόλοιπα συγγνώμη, αλλά δεν τα μπορώ ιδιαίτερα, τόσο τα πριν του “Power Metal” όσο και τα μετά το “Vulgar…”. Θες τώρα και αγαπημένο κομμάτι; Να βάλω “Domination” ή “Shattered” για το σαρωτικό της υπόθεσης; Να βάλω “Cemetery gates” για την ατμόσφαιρα και την ερμηνεία του Anselmo; Ή μήπως “Walk”, ένα από τα καλύτερα κομμάτια γραμμένα για HEAVY DUTY προπονήσεις; Μπα… άλλο θα μπει τελικά. “In these times of confusion and sin, we must redeem our human ways. “This force that fights to live will fight till it dies, and rise again to save the day… We all, rock, rock the world!” Στο 02:39 σβήνουν τα άστρα, στο 03:25 λιώνει το σύμπαν!

Δημήτρης Τσέλλος

Είναι εκπληκτικό το γεγονός πώς μια glam/ hard rock μπάντα εξελίχθηκε σε μια από τις πιο επιδραστικές μπάντες της εποχής μας. Πραγματικά, αν ακούσει κανείς τα τέσσερα πρώτα άλμπουμ  τους και μετά το “Cowboys from hell” που ακολούθησε, είναι δύσκολο να πιστέψει ότι μιλάμε για το ίδιο γκρουπ. Χωρίς να είμαι ο μεγαλύτερος οπαδός τους, οφείλω να παραδεχτώ και να αναγνωρίσω ότι οι PANTERA έδωσαν το φιλί της ζωής με μια κλωτσιά στα μπομπόλια του heavy metal σε μια περίοδο που το είχε μεγάλη ανάγκη. Επηρέασαν πάρα πολλούς εκεί έξω, παλιούς και νέους και αν δεν ήταν τόσο στενόμυαλος ο Anselmo και δεν ακολουθούσαν οι χαμοί των αδελφών Abbott , πολύ πιθανόν η μπάντα να μεγαλουργούσε ακόμα. Επαναλαμβάνω ότι δεν είμαι ο μεγαλύτερος οπαδός τους και η δισκογραφία τους δεν είναι από τις πρώτες μου επιλογές όταν επιλέγω να ακούσω κάτι από τη δισκοθήκη μου. Έχουν όμως τον τεράστιο σεβασμό για όσα κατάφεραν και πρόσφεραν. Και είμαι σίγουρος ότι μπορούσαν να δώσουν ακόμα περισσότερα.

Θοδωρής Κλώνης

Το μίσος για τον μοντέρνο ήχο των PANTERA ήταν πολύ έντονο στη χώρα μας στις αρχές της δεκαετίας του ’90. Ο χώρος του metal δεν θα ήταν ποτέ ξανά ο ίδιος, μετά από ένα “Cowboys from Hell”, δεν θα μπορούσε ποτέ να προχωρήσει όσο το “Vulgar display of power” και να δημιουργήσει μια νέα τάση. Οι Αμερικάνοι, με δίψα για καταξίωση μετά από πολλές προσπάθειες, μεταλλάχθηκαν, υπέγραψαν με την ATCO και δεν κοίταξαν ποτέ ξανά πίσω. Ήταν ισοπεδωτικοί και με την επικράτηση της grunge, ήταν ό,τι πιο κατάλληλο υπήρχε για να επιβιώσει και να εξελιχθεί το metal. Παράλληλα, είχαν έναν εκπληκτικό κιθαρίστα που είχε το χάρισμα να γράφει καταιγιστικά ριφ, αλλά και δούλευε πολύ για να καταξιωθεί. Ο αδερφός του στα τύμπανα, είχε εξελίξει την τεχνική του, δίχως να χάσει το groove του, αλλά παράλληλα thrash-ιζε όσο και όταν έπρεπε. Ο μπασίστας τους, όσο κι αν έμενε στο παρασκήνιο σε σχέση με τους άλλους, είχε ήχο βαρύ και ογκώδη, ώστε να παρέχει τα θεμέλια που επέτρεπαν στην κιθάρα να χτίσει. Τέλος, ο τραγουδιστής τους, είχε λαρύγγι, έβγαζε κορώνες (εποχή CFH) αλλά περισσότερο από τον καθένα, έφτυνε τους στίχους με μίσος, παθιασμένο πνεύμα κι έπειθε πως οι θυμωμένοι στίχοι, τον εξέφραζαν απόλυτα. Μπορεί στην πορεία, ο ήχος τους να σκοτείνιασε και να έφτασε σε νέο, ακραίο σημείο στο “The great southern trendkill” το 1996 και να ξένισε ακόμα και κάποιους οπαδούς τους, όμως η καριέρα τους έκλεισε με μια μερική στροφή στις ρίζες, με τον πιο θαμπό και ωμό ήχο του “Reinventing the steel”. Έτσι έκλεισαν 11 απίστευτα χρόνια δισκογραφικών μνημείων, από το “Cowboys…” του 1990 στο “Reinventing…” του 2000. Δυστυχώς ακολούθησε η διάλυσή τους και δεν καταφέραμε να τους δούμε να επανασυνδέονται μετά την τραγική δολοφονία του Dimebag και πιο πρόσφατα τον θάνατο του Vinnie. Από την άλλη ο Anselmo που σχεδόν μας άφησε από υπερβολική δόση, παραμένει μουσικά δραστήριος και πιο νηφάλιος από ποτέ, ενώ ο Rex είναι πιο αδρανής, αλλά διατηρεί μια παρουσία. Οι PANTERA έφτασαν δυσθεώρητα ύψη και μετουσίωσαν την έκφραση “όσο πιο ψηλά βρεθείς, τόσο πιο επίπονη είναι η πτώση”. Μουσικά στιγμάτισαν όχι μόνο τα 90s αλλά οτιδήποτε βγήκε έκτοτε. Για του PANTERA θα μπορούσαμε να καταναλώσουμε άπειρο μελάνι. Χαίρομαι που κατάφερα να τους δω ζωντανά το 1998 και πιστεύω πως έχουν λείψει ουσιαστικά από την σκηνή. Strength beyond strength!

Γιώργος “Becoming” Κουκουλάκης

Λίγες μπάντες στην ιστορία της σκληρής μουσικής επέδρασαν στην εξέλιξη της τόσο καταλυτικά με τον ήχο που είχαν. Μια από αυτές ήταν και οι PANTERA. Όσοι ζήσαμε τα 90s έχουμε να θυμόμαστε την panterοποίηση ακόμα και στα progressive σχήματα όπως των DREAM THEATER στο “Awake”. Και μόνο που συζητιόταν αν ήταν metal ή όχι, αποδεικνύει πόσο πολύ «ενόχλησε» τους παραδοσιακούς στενόμυαλους οπαδούς η συνολική τους παρουσία. Σημασία έχει ότι αφήσανε πίσω τους δίσκους που ενέπνευσαν μια ολόκληρη γενιά μουσικών στο πως να παίξει πάνω στη «λογική» τους. Δυστυχώς διέλυσαν ακριβώς τη στιγμή που γιγαντώνονταν, αλλιώς θεωρώ ότι αν συνέχιζαν θα άγγιζαν το όριο της καθολικής αποδοχής και θα γέμιζαν στάδια. Μετά θάνατον η αξία του Dimebag έχει λάβει μυθικές διαστάσεις….κρίμα γιατί όταν ήταν εν ζωή δεν είχε την αναγνώριση που του άξιζε! Κρίμα που δεν ήρθαν και από τα μέρη μας το 2001 μαζί με τους SLAYER…

Λευτέρης Τσουρέας

PANTERA. Άντε να σκεφτείς τώρα, τι να πρωτογράψεις για ένα συγκρότημα στο οποίο χρωστάει τόσα πολλά η μουσική. Πόσα ευχαριστώ τους χρωστάς για την ανανέωση του metal μέσα στη ζόρικη δεκαετία του ‘90. Επί της επετείου 30 ετών του “Cowboys from hell”, καλούμαστε να βάλουμε τις σκέψεις μας στη σειρά γι αυτούς τους τιτάνες από το Texas. Πρώτα από όλα, να το ξεκαθαρίσουμε αγάπες: ναι, είναι ο πέμπτος τυπικά δίσκος της μπάντας, έχουν και τους άλλους 4 που παίζανε αλλιώτικα (KISS, VAN HALEN, JUDAS PRIEST και άγιος ο Θεός!), αλλά δεν έμειναν στην ιστορία γι αυτούς, παρά για τη δεκαετία 1990 – 2000 όπου έφεραν το κάτι μοναδικό, φρέσκο και ξεχωριστό στο τραπέζι. Στις 24/7 του ‘90 το παιχνίδι άλλαξε μια για πάντα. Ήταν thrash-ίζον, αλλά δεν ήταν  ακριβώς thrash. Είχε heavy metal στοιχεία, αλλά δεν ήταν ακριβώς heavy metal. Είχε αυτό που λέμε groove και όρισε ένα είδος που ονομάστηκε groove metal και πολλές μπάντες όπως οι MACHINE HEAD θα πατούσαν επάνω του για να χτίσουν τη δική τους καριέρα.

Όλα αυτά, τα πέτυχαν με το ακλόνητο rhythm section των Rex Brown και Vinnie Paul Abbott, την riff-o-μηχανή επ’ ονόματι “Dimebag” Darrell Lance Abbott και πάνω από όλα, τον frontman επιτομή του τσαμπουκά και (δυστυχώς) της αυτοκαταστροφής, Phil Anselmo. Αυτοκαταστροφή που έφτασε τη σχέση του με τους λοιπούς PANTERA σε οριακό σημείο, έτσι ώστε στις ηχογραφήσεις του ”The great southern trendkill” να είναι οι 3 τους και ο Anselmo και να ηχογραφούν χώρια. Ένας Anselmo που ποτέ δε μπορέσαμε να του συγχωρήσουμε το ότι ήταν ο ηθικός αυτουργός της δολοφονίας του Dimebag. Δεν γίνανε ωστόσο μέχρι τότε τυχαία οι PANTERA τιτάνες του metal ήχου. Όταν σε έχει δει το μάτι του Halford και έχει πρήξει τους PRIEST να σε πάρουν σε περιοδεία, όταν εκείνοι έβγαζαν “Painkiller” (καρδιά μου καημένη….), ή όταν οι SLAYER σε έχουν υπό τη προστασία τους από το ‘87, κάνοντας και περιοδεία μαζί σου (επισφραγίζοντας φιλία δεκαετιών), τίποτα μα τίποτα δεν είναι τυχαίο. Και όλα ξεκίνησαν από ένα σπίτι στο Texas….κλείνοντας, θα επιλέξω το διαχρονικά αγαπημένο μου PANTERA κομμάτι. “Wash away us all, take us with the floods”

Γιάννης Σαββίδης

Υπάρχουν κάποια συγκροτήματα που έχουν ορίσει με τον ήχο τους μουσικά ιδιώματα αλλά και παράλληλα έχουν  μεγαλώσει γενιές οπαδών όταν χαρακτηρίζονται «διαχρονικά». Η λίστα σαφώς είναι μεγάλη, αλλά σίγουρα περίοπτη θέση σε αυτή έχουν οι PANTERA. Και αν υιοθετήσουμε -που είναι άκρως σωστό- ότι  οι BLACK SABBATH ξεκίνησαν τον heavy metal τροχό, οι PANTERA είναι εκείνοι που με κάνα δυο άλλους την δεκαετία του 1990, άλλαξαν τα πάντα στον metal ήχο και διαμόρφωσαν εν πολλοίς δυνητικά την εξέλιξη του. Ενώ δισκογραφικά μας παρουσιάστηκαν το 1983 με το “Metal magic”, και ακολούθησαν τα “Projects in the jungle” το 1984, “I am the night” το 1985 και “Power metal” το 1988, 4 δίσκοι που οι οπαδοί άκουσαν hard rock, heavy metal, glam metal, power metal κλπ, εντούτοις το 1990 με την πέμπτη δουλειά τους “Cowboys from hell”, αλλάζουν οι ίδιοι τον ήχο τους σκληραίνοντας τον με τα γνωστά αποτελέσματα, αλλά και το ρου της ιστορίας αφού τα μετέπειτα χρόνια μέχρι και σήμερα, πάρα πολλά συγκροτήματα θα επηρεάζονταν από αυτούς και θα διαμόρφωναν τον ήχο τους αντίστοιχα. Οι ίδιοι οι PANTERA, κάνοντας όπως αποδείχτηκε την κίνηση ματ, δεν αλλάζουν στην συνέχεια ηχητική πορεία και έτσι τα “Vulgar display of power” το 1992, “Far beyond driven”το  1994, “The great southern trendkill”το 1996 και  “Reiventing the steel” το 2000, με ειδικά τα πρώτα δύο μαζί με το “Cowboys from hell”, να αποτελούν 3 δίσκους φροντιστήριο για εκατοντάδες group.

Φυσικά αναγνωρίσιμος δεν γίνεσαι έτσι εύκολα, αν δεν έχεις τραγούδια τέτοια που θα σε στηρίξουν σε κάθε δισκογραφικό σου βήμα. Οι PANTERA όμως ήταν από αυτά τα μουσικά σχήματα που ήξεραν να γράφουν πορωτικές συνθέσεις με τρομερό groove στο ήχο τους που δεν γινόταν να μην ασχοληθείς μαζί τους. Μπορεί ό,τι ακουγόταν από τα ηχεία να μην είχε σε σύνολο γρήγορες ταχύτητες, αλλά πιο mid tempo. Η κάθε σύνθεση όμως είχε τόσο στακάτο ρυθμό που άμεσα θα σου ανέβαζε την αδρεναλίνη στα ύψη. Οι PANTERA δικαίως συγκαταλέγονται στα μεγαλύτερα groups σε όλο το φάσμα της heavy metal μουσικής, αφού κατάφεραν σε μια δεκαετία να βοηθήσουν στην δημιουργία θεμελίων για το μετέπειτα metal οικοδόμημα, κάτι που λίγοι έκαναν από το 1990 και μετά. Δυστυχώς αυτός που πάτησε την σκανδάλη το 2004, έδωσε οριστικό και άδοξο τέλος στα όποια -αν υπήρχαν βεβαίως, κάτι που δεν θα μάθουμε ποτέ- σχέδια επαναδραστηριοποίησης ενός group που είτε σου αρέσουν τα τραγούδια τους είτε όχι, η μουσική τους σε σύνολο συνθέσεων θα λείπει για πάντα από τον  metal χάρτη.

Θοδωρής Μηνιάτης

Η πρώτη αντίδραση που έχω πάντοτε μόλις ακούω τη λέξη “PANTERA”, είναι να κατεβάσω ό,τι γνωστό μπινελίκι έχω στη βάση δεδομένων μου στον Μπίν Λάντεν (ή μήπως τζάμπα τα ακούει αυτός…;).

Και φυσικά ο λόγος είναι διότι εξαιτίας της τρομοκρατικής ενέργειας στους Δίδυμους πύργους εκείνη την 11η Σεπτεμβρίου, το εισιτήριο για το καλύτερο live από αυτά που ΔΕΝ είδαμε τελικά, έμεινε αχρησιμοποίητο. SLAYER – PANTERA έγραφε επάνω κι εμείς απλά καταστρώναμε σχέδιο ώστε να βγούμε από εκεί ζωντανοί και με τις λιγότερες δυνατές απώλειες.

Οι PANTERA αγαπήθηκαν καθολικά στις αρχές της δεκαετίας του ’90 γιατί για κάποιο λόγο θεωρήθηκε τότε ότι βοήθησαν ολόκληρο το heavy metal να ξεκολλήσει από το προσωρινό τέλμα που είχε περιέλθει. Άσχετα αν το παρελθόν τους μύριζε κίνημα L.A., λακ για τα μαλλιά και glam, με όλους τους μεγάλους να διανύουν περίοδο ντεφορμαρίσματος, δηλαδή METALLICA μετά το “Black Album”, IRON MAIDEN μετά το “Fear Of The Dark”, JUDAS PRIEST μετά το “Painkiller”, ο κόσμος έψαχνε μια μεγάλη μπάντα να εμφανιστεί και να δώσει νέα πνοή.

Αυτό κατάφεραν οι PANTERA τότε λοιπόν, με ένα δίσκο-σταθμό, και δεν είναι άλλο από το “Cowboys From Hell”. Πρόσφατα έκλεισε τα 30 ο δίσκος, πιστεύω διαβάσατε το σχετικό αφιέρωμα του φίλου και συνάδελφου Άγγελου εδώ στο ROCK HARD, αν μπορούσες να βάλεις σε ένα τραπέζι τους μακαρίτες, τα αδέλφια Darrel, τον Rex και τον Phil, όλοι μαζί τόσα πολλά δε θα έλεγαν για το δίσκο.

Δε ξέρω αν οι PANTERA δικαιούνται τον τίτλο του “Άτλαντα” για το metal, διότι τότε ήμουν 9-10 χρονών και δεν το έζησα στο φουλ, ξέρω όμως σίγουρα ότι δημιούργησαν κάτι που μέχρι και σήμερα (και πιθανότατα για πάντα) θα ισχύει. Το καθαριστικό φαινόμενο Dimebag έφτιαξε μια σχολή που όλοι ήθελαν να παίζουν και να ακούγονται σαν αυτόν (sorry, never gonna happen), ο τύπος είχε απλά τη φανέλα και το βραβείο καλύτερου κιθαρίστα σπίτι του μόνιμα, όλοι ήθελαν να τραγουδάνε σαν τον Anselmo και όλοι θα ήθελαν το rhythm section του Vinnie και του Rex. Όλοι θα ήθελαν, πολλοί προσπάθησαν, λίγοι το κατάφεραν. Αναμφίβολα όμως δημιουργήθηκε ένα νέο κύμα, φρέσκια πνοή, οπότε αν βάλεις όλα αυτά μαζί, ίσως και να βοήθησαν τελικά το κάρο του heavy metal να ξεκολλήσει κάπως.

Θυμάμαι τα χαστούκια που έφαγα όταν άκουσα το “Cowboys From Hell”, το “Vulgar Display Of Power”, το “Far Beyond Driven” κτλ, δυστυχώς θυμάμαι ακριβώς που στεκόμουν και τι έκανα όταν έμαθα ότι πυροβόλησαν και σκότωσαν τον Dimebag, λυπάμαι κάπως για την πορεία ζωής του Phil και δεν περνάει μέρα που να εύχομαι να είχα καταφέρει να τους δω έστω μια φορά.

Τα αδέλφια σίγουρα μας βλέπουν όλους από εκεί που είναι, πίνουν Black Tooth grin και μας χαίρονται κάθε φορά που κοπανάμε το κεφάλι που δεν κοπανιέται.

“We’re taking over this town” είπαν τότε, they took over the entire world όμως.

Μίμης Καναβιτσάδος

PANTERA ή αλλιώς το σημαντικότερο ίσως όνομα στο heavy metal τη δεκαετία του ‘90. Μιλάμε για μια μπάντα που δημιούργησε έναν trademark ήχο και ύφος που ήταν η μάνα όλων των crossover. Αρκετοί τους έμαθαν στα 2000s από το Guitar hero όπου το να τερματίσεις το “Cowboys from hell” στο επίπεδο τρία σε έκανε πρωταθλητή. Εγώ πάλι ακόμα προσπαθώ να καταλάβω, ποσώς να παίξω, τα όσα έκανε ο Dimebag Darell στην αληθινή κιθάρα. Ο ορισμός του μοναδικού κιθαρίστα και μουσικού και επίσης guitar hero των guitar heroes (δείτε για παράδειγμα πόσα δανεικά έχει ο John Petrucci των DREAM THEATER από τον Dimebag). Λατρεύω όλα τα άλμπουμ τους εξίσου και ας υπήρχαν σημάδια κόπωσης με τον καιρό. Μας λείπουν απίστευτα και ακόμα περισσότερο μας λείπουν τα δύο αδέρφια που σίγουρα παίζουν τα κέρατα τους στο μεγάλο τζαμάρισμα στον ουρανό. Για σήμερα θα βάλω το αγαπημένο μου κομμάτι από το κύκνειο άσμα των PANTERA.

Φίλιππος Φίλης

PANTERA ή απλά μία από τις μεγαλύτερες μπάντες στο metal. Παρότι είμαι οπαδός, θεωρώ πως δεν είμαι καθόλου υπερβολικός με ότι λέω για την μπάντα από το Texas. Ότι και να λέμε, είτε αρέσουν  είτε όχι (δεν μπορώ βέβαια να καταλάβω, πως γίνεται να μην αρέσουν σε κάποιον), ένα μεγάλο κομμάτι του metal των 90’s, είναι δικό τους και μόνο δικό τους. Αρχικά έφεραν επανάσταση με έναν groove-άτο ήχο, που ακόμα και σήμερα άπειρα συγκροτήματα πασχίζουν να βγάλουν. Επηρέασαν από thrash μπάντες, μέχρι death, ακόμα και industrial. Και ενώ θα ακούσω και θα διαβάσω διάφορα περί “I am the night” και “Power metal” (σεβαστή κάθε άποψη, αλλά…), τα “Cowboys from hell” και “Vulgar display of power” θα κόβουν κώλους εις τον αιώνα των αιώνων. Ενώ τη συνέχεια τους με τα υπόλοιπα άλμπουμ που ακολούθησαν, προσωπικά τη βρίσκω καθηλωτική. Πίσω από την καταπληκτική μουσική και την δυναμική που έδωσαν στο metal σε μία δύσκολη περίοδο, κρύβονται τέσσερις υπέροχοι μουσικοί. Πρωταγωνιστές δεν θα μπορούσε να είναι άλλοι από τους Anselmo και Dimebag Darrell. O πρώτος ναι μεν ιδιότροπος, τρελός, για μεγάλη περίοδο ναρκομανής, αλλά ταυτόχρονα φωνάρα και εξαιρετικός frontman και ο δεύτερος.. εδώ πονάει η καρδιά γιατί είναι o αγαπημένος μου κιθαρίστας. Ο Darrell έφυγε τόσο άδικα και τόσο απρόσμενα και ενώ ακόμα μπορούσε να δώσει άπειρα πράγματα. Και κανείς μας δεν ξέρει αν ζούσε, αν θα τα έβρισκε πάλι με τον Anselmo και θα είχαμε ένα από τα πιο ιστορικά reunion. Τα έργα του όμως θα μιλούν για μια ζωή. Ο ήχος της κιθάρας του, τα διάσημα riffs του και τα εξωπραγματικά του solo είναι ένα κομμάτι της σπουδαίας κληρονομιάς του. Είναι από τις απώλειες στο metal που προσωπικά με πόνεσαν πολύ. Για αγαπημένο άλμπουμ, είμαι μεταξύ των “Cowboys from hell” και “Vulgar display of power”. Τραγούδι θα επιλέξω αυτό που έχω λιώσει περισσότερο, και ειδικά σε αυτό το συγκεκριμένο βίντεο η εκτέλεση του “Domination” σπάει κόκκαλα. Απλά δείτε τα solo του Darrell και απορήστε γιατί ακόμα δεν τα προβάλουν στα σχολεία πριν την προσευχή. Δεύτερη επιλογή ήταν το “Floods”, φυσικά για το μαγικό solo του Darrell, αλλά το “Domination” επικράτησε.

Δημήτρης Μπούκης

Τα χρόνια της άγριας νιότης μου διαλαλούσα πως οι PANTERA υπήρχαν μέχρι το 1989. Προφανώς και η άποψή μου έχει αλλάξει παντελώς! Δε λέω, ωραία δισκάκια τα πρώτα, τα γουστάρω ακόμα, εννοείται αυτό, αλλά όταν άκουσα προσεκτικά τα άλμπουμ που τους έκαναν το όνομα που είναι σήμερα κατάπια την γλώσσα μου. Οι PANTERA λογίζονται σαν ένα από τα μεγαλύτερα ονόματα όλων των εποχών. Και όχι άδικα. Σε κουβέντα με τον Σάκη Νίκα, με είχε βάλει να του πω τις πέντε μεγαλύτερες αμιγώς metal μπάντες όλων των εποχών. Του είπα τις τέσσερις και ο Σάκης μου ανέφερε τους PANTERA ως νούμερο πέντε. Για να βρείτε τον λόγο που συνέβη αυτό ρωτήστε τον Σάκη, αν και βαθιά μέσα σας οι περισσότεροι τους γνωρίζετε. Οπαδός τους δεν είμαι, αλλά με τη μουσική τους περνάω πάντα καλά. Είτε αυτή είναι 80s είτε είναι 90s. Και αυτό είναι που έχει την μεγαλύτερη σημασία!

Ντίνος Γανίτης