Όταν μιλάμε για Doom Metal, το πρώτο όνομα που μας έρχεται στο μυαλό είναι κατά μεγάλο ποσοστό αυτό των CANDLEMASS. Το πρώτο άλμπουμ τους που θα σκεφτούμε, θα είναι κατά πάσα πιθανότητα το “Nightfall”. Το δεύτερο άλμπουμ των Σουηδών πρωτοπόρων του είδους που εκπροσωπούν ή ακόμα καλύτερα εφηύραν, όσο και αν ακούγεται κάπως υπερβολή για κάποιους που αποδίδουν τη γένεση του Doom στους BLACK SABATH αυτό. Παράλληλα, είναι το πρώτο τους άλμπουμ με τον συγκλονιστικό Messiah Marcolin πίσω από το μικρόφωνο.
Συνδυάζοντας υπέροχα, καλογραμμένα τραγούδια από τον Leif Edling, εξαιρετικά οπερετικά φωνητικά από τον Messiah Marcolin και μερικά απίστευτα βαριά riff από τους κιθαρίστες του συγκροτήματος, το “Nightfall” του 1987 δικαιολογεί απόλυτα τη φήμη του ως του πλέον κλασικού δίσκου του Doom Metal. Με ένα στοχαστικό, εννοιολογικό θέμα να τρέχει σε όλη του τη διάρκεια από το ζοφερό και απελπισμένο έως το ελπιδοφόρο, από το ευσεβές έως το κολασμένο, το άλμπουμ προσφέρει ένα συνεκτικό καλλιτεχνικό όραμα που παραμένει συναρπαστικό μέχρι σήμερα και παρουσιάζεται τέλεια από το συγκρότημα. Όπως έκανε ο προκάτοχός του, το “Nightfall” θέτει ένα νέο πρότυπο αριστείας στο Doom Metal βάσει του οποίου θα μπορούσαν να κριθούν (και κρίνονται) όλες οι επόμενες Doom κυκλοφορίες.
Αν και ο ντράμερ Mats Ekström άφησε το συγκρότημα πριν μπουν στο στούντιο, η προσθήκη ενός μόνιμου τραγουδιστή (Messiah Marcolin), του Lars Johansson και του ντράμερ Jan Lindh εδραίωσε τη νέα σύνθεση του σχήματος. Επίσης, εφόσον η Black Dragon εγκατέλειψε την μπάντα λόγω των κακών πωλήσεων του πρώτου άλμπουμ, ήταν το πρώτο συγκρότημα που υπέγραψε ποτέ στην Axis. Αποδείχθηκε ότι οι τύποι της νέας του δισκογραφικής ήταν τουλάχιστον διορατικοί.
Το “Nightfall” είναι μακράν ο πιο μελαγχολικός δίσκος των CANDLEMASS, με κυρίαρχο το θέμα του θανάτου και του πένθους. Πρακτικά, κάθε Doom άλμπουμ έκτοτε έχει τα δακτυλικά αποτυπώματα αυτού του δίσκου παντού. Από πολλές απόψεις είναι πολύ διαφορετικός από τον προκάτοχό του παρά τις ομοιότητές τους και πάντα ένιωθα ότι ο Messiah είναι ένας εξαιρετικός αντικαταστάτης, εκπληρώνει τον ρόλο του θαυμάσια και παραμένει η πιο χαρακτηριστική φωνή των CANDLEMASS έως και σήμερα. Ίσως λίγο λιγότερο μονομανιακά ζοφερό και αρκετά πιο δυναμικό από τον προκάτοχό του, με το συγκρότημα να ασχολείται με πιο μεσαίους ρυθμούς και να προσθέτει μία επικότητα απαράμιλλη στις συνθέσεις του.
Λυρικότητα, μεγαλείο, θρήνος και πόνος, αχνές ακτίνες ελπίδας, είναι μόνο μερικά από τα χαρακτηριστικά αυτού του αριστουργήματος. Όταν έρχεται η στιγμή να πρέπει να σχολιάσει κανείς ένα τέτοιας βαρύτητας κλασικό άλμπουμ, τα πράγματα είναι ούτως ή άλλως δύσκολα. Όταν πρέπει να ταξινομήσεις τα τραγούδια του σε μια σειρά, όχι από το καλύτερο στο χειρότερο, μιας και χειρότερο δεν υπάρχει εδώ, αλλά από το πιο αγαπημένο στο λιγότερο αγαπημένο, τότε είναι ένας Γολγοθάς για τον άτυχο και παράλληλα τυχερό που του έτυχε αυτή η στιγμή.
Μετά από πολλή σκέψη, με αρκετές τύψεις και την όποια σειρά να αλλάζει αρκετές φορές κατά τη διάρκεια της ταξινόμησης, με μόνη σταθερά την πρώτη θέση και με μόνο άλλοθι το ότι έπρεπε να γίνει, ας δούμε μια το δυνατόν πιο αντικειμενική σειρά.
The “Nightfall” countdown
10. “Gothic stone” (0:48)
Παρότι λειτουργεί άψογα σαν εισαγωγή για το άλμπουμ και παρότι όντως σε βάζει στο κλίμα του τραγουδιού που ακολουθεί, ποτέ δεν κατάλαβα γιατί πρέπει να υπάρχει ένα τραγούδι τόσο μικρής διάρκειας ανεξάρτητο, ενώ κάλλιστα θα μπορούσε να είναι μέρος του “The well of souls”. Έτσι, αν και δεν είναι κακό τραγούδι, από κάπου πρέπει να αρχίσει η λίστα μας.
9. “Codex gigas” (2:20)
Το δεύτερο instrumental του δίσκου και το πρώτο από τα τέσσερα συνολικά. Ακολουθεί το “The well of souls” αλλά χαμηλώνει τις κάπως πιο ανεβασμένες ταχύτητες του προκατόχου. Ένα πολύ όμορφο οπωσδήποτε τραγούδι, απορίας άξιον γιατί έπρεπα να είναι ορχηστρικό και όχι με στίχους. Άλλωστε το άλμπουμ στιχουργικά είναι αριστουργηματικό.
8. “Mourners lament” (6:10)
Πιθανότατα το πιο επηρεασμένο από τους BLACK SABBATH τραγούδι των CANDLEMASS, όχι μόνο για το “Nightfall” αλλά ίσως και για ολόκληρη την δισκογραφία τους. Έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον η οπτική και ο φόρος τιμής των Σουηδών στην μεγάλη τετράδα από το Birmingham. Μία σύνθεση σαφέστατα νοσταλγική και ξεκάθαρα ιδιαίτερη.
7. “Marche Funèbre” (2:22)
Το τέταρτο instrumental τραγούδι του δίσκου. Πρόκειται για το γνωστό πένθιμο άσμα του Σοπέν, γνωστότερο ίσως ως “Funeral march”. Μια μεταλλική εκτέλεση του παραπάνω νεοκλασικού μουσικού μνημείου. Σήμερα, οι διασκευές σε κλασικά αριστουργήματα από κάθε είδους συγκρότημα, δεν είναι κάτι σπάνιο και είμαστε αρκετά εξοικειωμένοι με αυτό. Για το 1987 όμως, αυτό ήταν αρκετά πρωτοποριακό και η συγκεκριμένη διασκευή είναι πανέμορφη και έχει την σφραγίδα των CANDLEMASS ξεκάθαρη πάνω της.
6. “Black candles” (2:18)
Ένα ακόμα ορχηστρικό τραγούδι, αυτό με το οποίο κλείνει κιόλας το υπέροχο αυτό άλμπουμ. Το τραγούδι γράφτηκε εξ ολοκλήρου από τον Mike Wead. Επικότατο και μεγαλοπρεπέστατο. Αναπόφευκτα δημιουργεί ερωτήματα με κυριότερο του τι θα συνέβαινε αν έμενε στο συγκρότημα και τι εξέλιξη θα παρουσίαζαν οι CANDLEMASS με αυτόν στη σύνθεση τους. Ερώτημα που τότε ήταν φυσικά αδύνατον να απαντηθεί, όμως η υπογραφή του στο “Nightfall” κείται φαρδιά πλατιά μέσω αυτού του άσματος.
5. “Bewitched” (6:38)
Το προτελευταίο και παράλληλα ένα ακόμα σχετικά γρήγορο τραγούδι. Όπως και οι υπόλοιπες συνθέσεις του άλμπουμ, είναι και αυτό γεμάτο, είναι αρκετά διαφορετικό λόγω της ταχύτητας του και σίγουρα όλοι θυμόμαστε το συνοδευτικό του βίντεο, το οποίο με χιούμορ ελαφρύνει την ούτως ή άλλως βαριά και ασήκωτη ατμόσφαιρα του δίσκου. Ένα τραγούδι με ένα τόσο απλό μα και τόσο εθιστικό ρεφρέν και ταυτόχρονα από τα πιο ζόρικα τραγούδια να ταξινομηθεί…
4. “Dark are the veils of Death” (7:08)
Μαύρα είναι τα πέπλα του Θανάτου. Μαύρο και σκοτεινό είναι και το συγκεκριμένο τραγούδι. Μαύρα και σκοτεινά τα συναισθήματα που γέννα, η επίγευση που αφήνει, η μελαγχολία που απλόχερα μοιράζει και δημιουργεί. Ένα μεγάλης διάρκειας άσμα, γεμάτο πόνο, αποχωρισμό, πένθος και θρήνο. Στιχουργικά, σου σκίζει την ψυχή. Μουσικά ότι σου άφησαν οι στίχοι, αποτελειώνεται εκεί. Αργόσυρτο, σαν τον Θάνατο που βγαίνει από τις σκιές και πλησιάζει. Υψηλότατου επιπέδου τραγούδι.
3. “At the gallows end” (5:48)
Με μια από τις πιο παράξενες για CANDLEMASS εισαγωγές, που θα μπορούσε να παραπέμπει σε κάποια Power Metal μπαλάντα, το “At the gallows end” ξεκινάει με μια πολύ όμορφη μελωδία, επιβεβαιώνοντας την μοναδική ικανότητα των Σουηδών να “κρύβουν” την θλίψη κάτω από γλυκές μελωδίες και από το πρώτο λεπτό και εξής του τραγουδιού ένα εκπληκτικό ρεφρέν και δυναμικά riff, αλλάζουν την γλυκύτητα με έναν τόνο δυσοίωνο, σχεδόν απειλητικό. Μια μοναδική μουσική περιγραφή των βιωμάτων και των συναισθημάτων ενός μελλοθάνατου μπροστά στην καταδίκη του.
2. “The well of souls” (7:27)
Δεν μπορώ να γνωρίζω αν οι CANDLEMASS είχαν ιδέα για την ύπαρξη του Πηγαδιού των Ψυχών, ενός μέρους κοντά στην Κηφισιά που ο θρύλος θέλει σε αυτό το πηγάδι να κατοικούν ψυχές νεκρών οι οποίες εμφανίζονται το βράδυ στους περίεργους που τριγυρνούν κοντά του, παίρνοντας την μορφή φασματικών προσώπων. Πιθανότατα δεν το γνώριζαν όμως η ιστορία που αφηγούνται δεν θα μπορούσε να είναι πιο ταιριαστή. Ειδική μνεία σε αυτό το τραγούδι πρέπει να γίνει στα φωνητικά του Messiah. Σε ολόκληρο το άλμπουμ μεγαλουργεί. Σε αυτό το τραγούδι όμως κατοχυρώνεται ως μια από τις βαθύτερες, συναισθηματικότερες, εκφραστικότερες φωνές σε ολόκληρο το μεταλλικό φάσμα.
1. “Samarithan” (5:30)
Το μόνο ξεκάθαρο σε αυτό το countdown ήταν η πρώτη θέση. Το “Samarithan” δεν είναι απλά ένα τραγούδι. Δεν είναι απλά το καλύτερο ή πιο αγαπημένο τραγούδι του άλμπουμ, όπως θέλετε πείτε το, είναι η πεμπτουσία του δίσκου. Όλα τα χαρακτηριστικά που έκαναν αυτόν τον δίσκο μεγάλο, είναι συμπυκνωμένα σε αυτό το τραγούδι. Όλα τα συναισθήματα που σου γεννά το άλμπουμ τραγούδι το τραγούδι, σου τα προσφέρει αυτό το αριστούργημα μόνο του. Μελωδικά άψογο, στιχουργικά τέλειο, μουσικές βγαλμένες από τα καλύτερα όνειρα ή εφιάλτες του κάθε συνθέτη, οι μεγάλοι CANDLEMASS εδώ ίσως γεννούν το επικό Doom Metal, εν γνώσει ή εν αγνοία τους. Δεν μπορώ να βρω λόγια κατάλληλα να περιγράψω τα συναισθήματα που κατακλύζουν τον ακροατή όσο διαρκεί αυτό το τραγούδι και η ιστορία που αφηγείται, ούτε πόση ώρα χρειάζεται μετά την ακρόαση να αντιληφθεί τι ακριβώς συνέβη, τι ακριβώς άκουσε, αν μπορεί έτσι απλά να συλλάβει το μεγαλείο αυτής της σύνθεσης, τις τρομερές αλλαγές, τα άψογα, εκφραστικά, θεατρικά φωνητικά, την μεγάλη αυτή δημιουργία. Το απαύγασμα ενός θεόρατου δίσκου. Αν χρειαστεί ποτέ κανείς να περιγράψει τους CANDLEMASS χρησιμοποιώντας μόνο ένα τραγούδι, το τραγούδι αυτό θα ήταν το “Samarithan”.
Φανούρης Εξηνταβελόνης
