a
Στις 15 Σεπτεμβρίου του 1993, κυκλοφόρησε ένας δίσκος που έκανε στην Ελλάδα πολύ μεγάλη επιτυχία, αναλογικά με τον υπόλοιπο κόσμο. Ο λόγος για το “Parallel minds”, έναν από τους κορυφαίους prog/power δίσκους της δεκαετίας εκείνης, με το “Roll the fire”, να αποτελεί ύμνο για το ιδίωμα. Τον Οκτώβριο, οι επανακάμψαντες Νορβηγοί, έβγαλαν τη νέα εκδοχή του τραγουδιού, με τίτλο “Roll the fire 2.0”. Αρχικά, είχε κανονιστεί συνέντευξη μόνο με τον τραγουδιστή του σχήματος (και για πολλά χρόνια frontman των KAMELOT) Roy Khan. Η σύνδεσή του όμως ήταν πολύ κακή και είπαμε να ανανεώσουμε το ραντεβού μας για την επόμενη μέρα, κάπου στις αρχές του Οκτωβρίου. Λίγο πριν μιλήσουμε, μου έστειλε ένα μήνυμα πως για να επανορθώσει, έχει μαζεμένο όλο το συγκρότημα, να μιλήσουμε για το δίσκο, σε παγκόσμια πρώτη!!! Και φυσικά μιλάμε και για τη μοναδική συνέντευξη που έδωσαν μιλώντας για το συγκεκριμένο άλμπουμ. Κυρίες και κύριοι, οι Roy Khan, Tore Ostby, Ingar Amlien και Arve Heimdal, στο Rock Hard. Μετά το τέλος της συνέντευξης, μπορείτε να δείτε και ολόκληρο το video interview.
Είστε μαζεμένοι για πρόβες στο στούντιό σας. Είναι για συναυλίες ή για να γράψετε νέα μουσική;
Tore: Βασικά είναι η πρώτη φορά που δίνουμε συνέντευξη και οι τέσσερις μαζί!!! Κάνουμε πρόβες για την επερχόμενη περιοδεία, την οποία θα συνεχίσουμε από εκεί που σταμάτησε. Είχαμε το lockdown και δεν μπορούσαμε να βρεθούμε από τη στιγμή που ζω στη Σουηδία και όλοι οι υπόλοιποι στη Νορβηγία.
Roy: Δεν ξέρω πως είναι στην Ελλάδα, αλλά τα σύνορα άνοιξαν πριν μία εβδομάδα εδώ πέρα… (σ.σ. η συνέντευξη έγινε στις αρχές Οκτωβρίου).
Εδώ τα σύνορα είναι ανοιχτά από το καλοκαίρι για τον τουρισμό, αλλά τους προηγούμενους μήνες ήταν πολύ σκληρά τα μέτρα και στέλναμε SMS για να βγούμε από το σπίτι μας (σ.σ. ξαφνιάστηκαν όλοι τους). Πάμε να μιλήσουμε όμως τώρα για το “Parallel minds”. Κατάγεστε από τη Νορβηγία. Μία χώρα που φημίζεται για το ακραίο metal της και όχι τόσο για το μελωδικό. Αυτό σας βοήθησε ή σας δυσκόλεψε για να βρείτε συμβόλαιο με μία δισκογραφική εταιρία;
Tore: To 1993 που υπογράψαμε, δεν είχε γίνει τόσο διάσημη η σκηνή του black metal ακόμη, οπότε δεν είχαμε ιδιαίτερη σχέση με αυτό, που λίγο αργότερα επηρέασε όλη τη metal σκηνή.
Roy: Όταν γράφαμε το “Parallel minds” τα νερά ήταν αρκετά ήρεμα ώστε να δουλέψουμε απερίσπαστα. Αυτό που δεν βοήθησε καθόλου, σίγουρα, ήταν το κίνημα του grunge που επικράτησε πλήρως τα επόμενα χρόνια.
Tore: Πάντως το black metal κίνημα, υπήρχε ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του ’80, αλλά δεν είχε επηρεάσει τόσο πολύ, με την ευρύτερη έννοια.
Κατάλαβα. Οι εκκλησίες στη Νορβηγία ήταν ακόμη άθικτες.
Tore: Χαχαχαχα! Ναι, ακριβώς.
Ξέρω ότι είχατε στείλει πάνω από 100 demo σε δισκογραφικές εταιρίες. Ήταν το “Demo 1992” ή το επόμενο;
Tore: Ήταν το “Demo 1992” που τράβηξε την προσοχή της Noise. Η ιστορία που μας είχαν πει, ήταν ότι ο Karl Walterbach οδηγούσε κι ένας φίλος του που ήταν συνοδηγός, έβαζε demo κασέτες στο αυτοκίνητο να ακούσουν. Το πρώτο τραγούδι ήταν το “Soliloquy” και αυτό ήταν καθοριστικό για να υπογράψουμε.
Αυτό το demo, έχει δύο τραγούδια που, τουλάχιστον εν μέρει, είναι ακυκλοφόρητα. Το “Where roses fade”, το οποίο δεν έχει κυκλοφορήσει πουθενά και το “Black on black”, το οποίο βρίσκεται σε μία συλλογή που έβγαλε ένας Νορβηγός δημοσιογράφος, ο Thor–Rune Hangen, όπως λένε οι σημειώσεις μου. Για ποιον λόγο δεν τα έχετε κυκλοφορήσει ποτέ άλλοτε;
Tore: To “Black on black”, υπήρχε όντως στη συλλογή που ανέφερες, αλλά το επανηχογραφήσαμε και υπήρχε και στη γιαπωνέζικη έκδοση του “Parallel minds”.
Roy: Εκείνη την περίοδο γράφαμε πολλά τραγούδια, ήμασταν σε πολύ δημιουργική φάση κι έπρεπε να κάνουμε μία επιλογή εκείνων που θα μπουν στο δίσκο και σίγουρα το “Black on black”, επειδή είχε ήδη κυκλοφορήσει έστω και σ’ αυτή τη συλλογή, δεν μπήκε μέσα.
Tore: Έχει να κάνει ακόμα και με το ποια τραγούδια ταιριάζουν μεταξύ τους, με ποια σειρά και πολλά παρόμοια πράγματα.
Το “Black on black”, είχε και αρκετή flamenco κιθάρα, κάτι που σου αρέσει πολύ να παίζεις από το ξεκίνημα των CONCEPTION, αλλά και με τους ARK.
Tore: Ναι, λατρεύω αυτού του είδους την κιθάρα. Έχει τόσο πολύ πάθος.
Πάμε τώρα στην υπογραφή του συμβολαίου σας με τη Noise. Ο Karl Walterbach, όταν άκουσε το demo σας, αποφάσισε να σας συναντήσει για να υπογράψετε και πήρε το αεροπλάνο και ήρθε να σας δει να παίζετε live στο Rodfos–Rock Festival, στη Νορβηγία, μαζί με τον Ronnie LeTekro, αν δεν κάνω λάθος.
Roy: Από τη στιγμή που μας άκουσε ο Karl, τα πράγματα προχώρησαν πολύ γρήγορα. Επικοινώνησε μαζί μας και κλείσαμε ραντεβού να έρθει να μας δει όταν παίζαμε μαζί με την προηγούμενη μπάντα του Ronnie LeTekro, τους ROCKFIRE. Του άρεσαν τα καινούργια τραγούδια που άκουσε, του άρεσε η απόδοσή μας στο live. Ήθελε πάρα πολύ να μας υπογράψει, κάτι που συνέβη σχεδόν ένα μήνα αργότερα.
Αν δεν κάνω λάθος, είχατε προτάσεις και από άλλες, πολυεθνικές εταιρίες, όπως την Polygram ή την Chrysalis. Μπήκατε σε διαδικασία διαπραγματεύσεων μαζί τους ή είχατε αποφασίσει ότι η προσφορά της Noise ήταν η καλύτερη, οπότε δεν μπήκατε καν τον κόπο;
Tore: Είχαμε κάποιες άλλες προσφορές, τις οποίες όμως απορρίψαμε. Και είχαν να κάνουν με θέματα καλλιτεχνικής ελευθερίας. Υπήρχαν εταιρίες που ήθελαν να ακουγόμαστε με συγκεκριμένο τρόπο. Μια μεγάλη εταιρία, για παράδειγμα, ήθελε να μας υπογράψει ακούγοντας το “My decision” και ζητούσε να βγάλουμε όλο το δίσκο σ’ αυτό το ύφος. Το “My decision”, ήταν ένα τραγούδι του δίσκου, αλλά δεν θέλαμε σε καμία περίπτωση να κάνουμε κάτι τέτοιο που μας ζητούσαν, αφού αυτό δεν θα ήταν CONCEPTION. Απορρίψαμε, λοιπόν, αυτήν την πρόταση. Είχαμε βγάλει το “The last sunset” ως αυτοχρηματοδοτούμενη κυκλοφορία και τα περισσότερα αντίτυπα τα είχαμε στείλει στον Τύπο. Προσπαθούσαμε να μάθουμε, κάνοντας τα πράγματα από το υπόγειό μας, είχαμε βρει κάποιες underground διανομές και περιμέναμε πότε θα ερχόταν η κατάλληλη πρόταση, η οποία ήρθε από τη Noise.
Τα συμβόλαια που πρότεινε η Noise, ήταν διαβόητα για τους δύσκολους οικονομικούς όρους τους. Παρότι, διαβάζοντας το συμβόλαιο που σας πρότειναν, διαπιστώσατε ότι ήταν πάρα πολύ δύσκολο να βγάλετε κάποια χρήματα, τελικά το κάνατε. Είχατε στο μυαλό σας ότι θα υπογράφατε στην καλύτερη δυνατή εταιρία, ανεξάρτητα από το αν σας συνέφερε οικονομικά το συμβόλαιο;
Tore: Πήγαμε σε μία εταιρία που είχε καταλάβει ποιοι ήμασταν και τι θέλαμε να κάνουμε και ήθελε να μας υποστηρίξει γι’ αυτό που ήμασταν. Αυτό ήταν το βασικό. Δεν σκεφτόμασταν για τα χρήματα εκείνο τον καιρό. Από τη στιγμή που υπογράψαμε, οι άνθρωποι της Noise, φρόντισαν να μας παρέχουν όσα χρειαζόμασταν, ώστε να επικεντρωθούμε στη μουσική μας και μόνο.
Roy: Δεν είναι ασυνήθιστο νέες μπάντες που βγαίνουν στη μουσική, να υπογράφουν συμβόλαια που δεν είναι τα καλύτερα δυνατά, να το θέσω πολύ κομψά. Από την πρώτη στιγμή, ο Karl και η Modern Music, μας έδειξαν ότι ήθελαν πάρα πολύ να μας υπογράψουν και δούλεψαν πολύ ώστε να φτάσουμε σ’ ένα σημείο που το συμβόλαιο που θα υπογράφαμε να είχε νόημα για όλους. Από μόνο του, αυτό, δείχνει αφοσίωση.
Σας έδωσαν κι ένα αρκετά σεβαστό χρηματικό ποσό για να πάρετε παραγωγό σας τον Tommy Newton, εκτός των άλλων. Πως καταλήξατε σ’ αυτό το όνομα; Πως φτάσατε να συνεργαστείτε;
Tore: Είχαμε μιλήσει με διάφορους παραγωγούς κι εκείνη την περίοδο είχαμε αποκλείσει κάποιους με τους οποίους πιστεύαμε ότι δεν θα μπορούσαμε να συνεργαστούμε. Συνεχίσαμε όμως τις επαφές μας και με άλλους, ένας εκ των οποίων ήταν και ο Tommy. Με τον Tommy είχαμε πολύ κοντινές απόψεις και κατάλαβε σε πολύ μεγάλο βαθμό το τι ακριβώς θέλαμε να γίνει και το πώς. Ήταν ο άνθρωπος που θα μας οδηγούσε να κάνουμε το σωστό βήμα σε ένα επίπεδο ακόμα πιο ψηλά.
Τότε είχατε τον Hans Christian στα πλήκτρα, ήταν και στην φωτογράφηση για τα άλμπουμ, αλλά δεν είναι μαζί σας σήμερα. Τι συνέβη;
Roy: Πάντα ουσιαστικά η μπάντα ήταν τετραμελής κι αυτό λειτουργούσε καλά. Ο Hans είχε έρθει για να συμμετάσχει σε κάποια τραγούδια να συμπληρώσει το ήχο μας και μ’ αυτόν τον τρόπο ήταν στο “Parallel Minds” και στο “The last sunset”. Δεν υπήρξε ποτέ κάποιο πρόβλημα μαζί του, ούτε τσακωθήκαμε, ούτε τίποτα. Απλά μέχρι και σήμερα οι CONCEPTION είναι μια τετραμελής μπάντα, αυτό πάντα λειτουργούσε σε όλα τα επίπεδα καλά και έτσι παραμένει.
Γιατί από το “Roll the fire” βγάλατε από το μεσαίο μέρος το flamenco κομμάτι, υπήρχε στο demo αλλά όχι στην τελική μορφή του τραγουδιού… ήταν απόφαση του Newton, μιας και είχατε τέτοια στοιχεία και σε άλλα σημεία του άλμπουμ;
Tore: Όταν ξεκινήσαμε με τον Tommy την συνεργασία μας, ήρθε στην Νορβηγία και περάσαμε μαζί περίπου δέκα μέρες. Άκουσε όλα τα τραγούδια που είχαμε συνθέσει και μαζί μιλήσαμε πάνω σε αυτά, αναλύσαμε ποια θα έπρεπε να μπουν στο άλμπουμ, ποια όχι, τι θα έπρεπε να βελτιώσουμε ή να αλλάξουμε εντελώς. Να πω την αλήθεια δεν θυμάμαι ακριβώς αν ήταν ιδέα του Tommy ή δική μας, γενικά πως ακριβώς έγινε όπως λες κι εσύ αυτό το flamenco σημείο να ήταν πολύ καλό και συμφωνώ, αλλά κάποιες φορές πολύ όμορφα μέρη τραγουδιών δεν ταιριάζουν τελικά στο σύνολο.
Ναι, παρόλο που είναι πολύ ωραίο, νομίζω και εγώ είναι πολύ διαφορετικό από το υπόλοιπο τραγούδι. Άλλωστε νομίζω ότι για αυτό το λόγο πληρώνεις και έναν παραγωγό τόσο αδρά για να κάνει τέτοιου είδους παρεμβάσεις κιόλας.. Σήμερα έρχεται πάλι η στιγμή που κυκλοφορείτε το “Roll the fire 2.0”. Πιο κοντά στο 2021, πιο groovy πιο ατμοσφαιρικό… Τι σας οδήγησε σε αυτή την απόφαση;
Tore: Είναι ένα από τα τραγούδια που πάντα έχουν κάτι ξεχωριστό, το αγαπάμε πολύ και πάντα το είχαμε στα live set, μέχρι που η μπάντα διέλυσε. Πέρασαν τα χρόνια, όλοι μας εξελιχθήκαμε ως μουσικοί, έχουμε σήμερα μια λίγο διαφορετική προσέγγιση στην μουσική και όχι αυτή που είχαμε πριν είκοσι ή τριάντα χρόνια. Είναι απόλυτα λογικό. Θέλαμε λοιπόν να δείξουμε αυτή την διαφορετικότητα κάνοντας μια νέα εκδοχή του τραγουδιού.. Δώσαμε τα στοιχεία που αναφέρεις,
Roy: Είναι δεδομένο πώς είναι το πιο δημοφιλές μας τραγούδι, και εγώ από την δική την πλευρά ήθελα να δώσω μια πιο σύγχρονη ερμηνεία, όπως και όλοι στην μπάντα το ίδιο θέλαμε. Είναι μια προσπάθεια να συνδέσουμε δυο εποχές διαφορετικές.
Θα συμπεριλαμβάνεται στην Deluxe edition του “State of Deception” αυτή η επανεκτέλεση; Και το θα έχει όλο αυτό το πακέτο; Θα μας πείτε;
Tore: Να σου πω … Το άλμπουμ φυσικά, instrumental εκδόσεις των τραγουδιών για να κάνετε karaoke αν θέλετε… χαχαχχα, καινούργιο υλικό που έχουμε, live tracks από παλιά και νέα τραγούδια μας, κάποιες μάλιστα ηχογραφήσεις είναι από την πρώτη περίοδο της μπάντας, πολύ συναρπαστικές! Επίσης εκτός από μουσική θα συμπεριλαμβάνει και πολύ υλικό σχετικά με το συγκρότημα. Την ιστορία της μπάντας, φωτογραφικό υλικό άπειρο και πολλά άλλα ακόμα!
Το 1993, κάνατε περιοδεία μαζί με τους GAMMA RAY, RAGE και HELICON μέρος της οποίας μάλιστα τότε είχε κυκλοφορήσει σε CD από την Noise με τίτλο “Power of metal”. Δεν είχατε καν βγάλει άλμπουμ τότε αλλά μπήκατε σε αυτή τη περιοδεία με τουλάχιστον δυο πολύ σπουδαίες μπάντες. Πως έγινε αυτό;
Roy: Ήταν φανταστικό για μας. Πριν από αυτή τη περιοδεία, το πολύ να είχαμε δώσει τρία, τέσσερα (;) live show και αυτά πολύ ερασιτεχνικά, σε μικρά club. Τίποτα άλλο. Ήταν όμως μέρος του συμβολαίου που υπογράψαμε να βγούμε αμέσως περιοδεία με αυτά τα συγκροτήματα. Και ξαφνικά βρεθήκαμε να παίζουμε μπροστά σε χιλιάδες κόσμο με πολύ πιο έμπειρες μπάντες από μας. Αλλά ήταν μια εμπειρία που μας έκανε καλό τελικά γιατί από την μια στιγμή στην άλλη πέσαμε στα βαθιά και μάθαμε πολλά!
Είναι πραγματικότητα άλλωστε ότι εκτός Νορβηγίας εκείνα τα χρόνια ο κόσμος δεν γνώριζε πως το “Parallel minds” ήταν το δεύτερο σας άλμπουμ. Σχεδόν κανείς δεν γνώριζε το “The last sunset” το οποίο επανεκδόθηκε μετα την συγκεκριμένη περιοδεία και κυκλοφόρησε στην Ευρώπη. Θα ήθελα λοιπόν ο καθένα σας να μου έλεγε τα τρία πιο αγαπημένα σας τραγούδια από το “Parallel minds”..
Arve: Σίγουρα για μένα είναι τα “Silent crying”, “Soliloquy” που είναι πιο περίπλοκο, πιο επικό, στο παίξιμο πιο τεχνικό… Και φυσικά το “Roll the fire” που έχει ένα πολύ δυνατό groove.
Ingar: Πολύ δύσκολο να διαλέξω τραγούδια από αυτό το άλμπουμ.. Σίγουρα το “Roll the fire” είναι στα αγαπημένα μου, δεν μπορώ εύκολα να ξεχωρίσω κάποια… τα πιο metal τραγούδια ίσως.. η τριλογία του “Soliloquy” σίγουρα.. Πολύ δύσκολο να διαλέξω… Όλα μου αρέσουν πολύ…
Tore: Φοβάμαι πως και εγώ θα επαναλάβω τα ίδια. Όντως δεν μπορώ να ξεχωρίσω κάποια… θα ξαναπώ το “Roll the fire” σίγουρα, πολύ ιδιαίτερο πάλι θα πω το “Soliloquy”, το μουσικό του story line, είναι δυναμικό, τα μέρη του.. Και σίγουρα τα όμορφα λόγια του “Silent crying” του δίνουν μια θέση στα αγαπημένα μου!
Roy: Και εγώ σίγουρα θα πω το “Roll the fire”, όπως και όλα τα παιδιά. Το “Soliloquy”, πολύ σπουδαίο τραγούδι για εμάς τότε και πολύ ιδιαίτερο. Θα επέλεγα και το ομώνυμο λόγω των στίχων του. Βασικά και για μένα είναι πολύ δύσκολο να επιλέξω μόνο τρία.
Αναφέρατε όλοι το “Roll the fire”. Αναρωτιέμαι, νιώσατε ποτέ την πίεση μετά την κυκλοφορία του άλμπουμ να έχετε ξανά στην επόμενη σας δουλειά, ένα ανάλογα αναγνωρίσιμο τραγούδι; Ή μήπως από την εταιρία σας ζητήθηκε ποτέ ακόμα ένα «χιτ»;
Roy: Όχι ποτέ! Το μόνο που μας άγχωσε ήταν να μην επαναλάβουμε τους εαυτούς μας. Αυτό ήταν για εμάς ένα είδος πίεσης. Σίγουρα δεν είχαμε στο μυαλό μας να κάνουμε κάτι το οποίο είχαμε ήδη κάνει!
Tore: Δεν έχει κανένα νόημα να κάνεις τα ίδια πράματα. Θα μου πεις τώρα «μα τι μου λες, αφού το κάνατε remake».. Πολύ σωστά! Αλλά όποιος ακούσει σήμερα την νέα έκδοση του “Roll the fire”, θα αντιληφθεί πολύ εύκολα το πόσο πολύ έχει αλλάξει και πήρε μια νέα διάσταση.
Σάκης Φράγκος (με τη βοήθεια του Δημήτρη Σειρηνάκη στην απομαγνητοφώνηση)
