Grá: Μίξη του Ισλανδικού “grár” και του Σουηδικού “grå” το οποίο απλά σημαίνει «γκρίζο». Το γκρίζο των GRA από τη Στοκχόλμη όμως έμελλε να έχει ένα κατάμαυρο φόντο σε όλη την καριέρα τους, λόγω φυσικά της μαυρομεταλλικότατης ηχητικής τους προσέγγισης. Οι GRA έκαναν την εμφάνισή τους το 2010 και χωρίς να χάσουν ιδιαίτερο χρόνο είχαν ήδη έτοιμο το υλικό τους για το πρώτο τους ΕΡ “Helfärd” που κυκλοφόρησε στις 15 Οκτωβρίου του 2010 από την Sonicdeath Armageddon σε μόλις 500 κόπιες, ενώ μέσα στην ίδια χρονιά το επανακυκλοφόρησε και με διαφορετικό εξώφυλλο η Carnal Productions. Tους GRA απάρτιζαν το δίδυμο των Heljarmadr (φωνητικά, κιθάρες και μπάσο) και Dimman (τύμπανα και φωνητικά), με το ΕΡ να δημιουργεί ιδιαίτερο ντόρο και τους GRA να λογίζονται ως μία νέα ελπιδοφόρα και υπολογίσιμη δύναμη. Παίζανε ένα στυλ το οποίο δεν παρέπεμπε κάπου συγκεκριμένα και είχαν ως κύριο χαρακτηριστικό το πολύ γνωστό ως και σιδηροδρομικό riffing, με αυτή την έντονη ταχύτητα στις κιθάρες και με mid tempo ρυθμούς στα τύμπανα να κάνουν μία πολύ ωραία αντίθεση. Το EΡ αφιερώθηκε στο πνεύμα που υπήρχε πίσω στα 90’s όταν το black metal πραγματικά σήμαινε κάτι όπως τόνιζε το συγκρότημα, ενώ γυρίστηκε ένα βίντεο για το “Klagan Och Langtan”.
Η μπάντα δεν έκατσε να επαναπαυθεί ιδιαίτερα και πολύ γρήγορα κυκλοφόρησε την πρώτη της ολοκληρωμένη δουλειά, η οποία είχε ως τίτλο… το όνομα της μπάντας! Το “Grá” λοιπόν κυκλοφόρησε στις 25 Νοεμβρίου του 2011 και στο άλμπουμ αυτό το συγκρότημα είχε την προσθήκη του AirikR στις κιθάρες και τα δεύτερα φωνητικά, ενώ μετά την κυκλοφορία του μπήκαν στη μπάντα ο μπασίστας RH και ο κιθαρίστας Isengrim. Το άλμπουμ συνέχιζε το στυλ του πρώτου ΕΡ ακόμα πιο ώριμο και οι μετοχές τους άρχισαν να ανεβαίνουν όλο και περισσότερο. Το στιχουργικό περιεχόμενο εμπνευσμένο από την αρχαία Σκανδιναβική πνευματικότητα και το γεγονός ότι παρήγαγαν μία ιδιαίτερη ατμόσφαιρα, τους έκανε ακόμα πιο ιδιαίτερους και γρήγορα άρχισαν να αποκτούν μία βάση πιστών οπαδών που εκτός του μουσικού τους περιεχομένου, εξήραν και τη στάση τους σαν μπάντα γενικότερα. Το άλμπουμ είναι αφιερωμένο στο «αναπόφευκτο και απαραίτητο πικρό γ@μημένο τέλος» (πσσσς)… Το κομμάτι “Kraft” έγινε βίντεο κλιπ. Ο δίσκος βγήκε από την Unexploded Records, η οποία θα κυκλοφορούσε και την επόμενη προσπάθεια της μπάντας, το ΕΡ “Necrology Of The Witch” το οποίο κυκλοφόρησε στις 29 Μαρτίου του 2013 με την προσθήκη του Μaugrim στο μπάσο, ο οποίος παραμένει μέχρι σήμερα στο συγκρότημα έστω και από άλλη ιδιότητα (διαβάστε παρακάτω).
Εξώφυλλο του συγκεκριμένου ΕΡ αποτελεί ο πίνακας “La Barca De Caronte” του Jose Benlliure y Gil και γυρίστηκε ένα βίντεο για το κομμάτι “Helfärd Pt. II”, ενώ περιέχεται μέσα και το κομμάτι «Οδεύοντας Προς Την Στύγα» και μία φοβερή διασκευή στο απόλυτο black metal κομμάτι όλων των εποχών, το οποίο δεν είναι άλλο από το “Freezing Moon” των MAYHEM. To 2014 οι Σουηδοί –αφού είδαν τον Heljarmadr να γίνεται τραγουδιστής και των DARK FUNERAL, πράγμα που αύξησε τη δημοτικότητα τους- κυκλοφόρησαν το single “Where shadows dwell” ψηφιακά πάλι από την Unxeploded Records, το οποίο περιείχε το ομότιτλο κομμάτι και μία ζωντανή εκτέλεση του “Offerök”. Σήμανε τον ερχομό του κιθαρίστα Niantiel ο οποίος δεν έμελλε να μείνει πολύ με το συγκρότημα. Η μπάντα την επόμενη χρονιά και συγκεκριμένα στις 27 Απριλίου του 2015 έβγαλε ένα split με τους Αμερικάνους GNOSIS OF THE WITCH από την Iron Bonehead Productions (7” βινύλιο, 45 στροφών σε 500 κόπιες). Μέσα στην ίδια χρονιά, οι GRA ξαναχτύπησαν με το δεύτερο ολοκληρωμένο τους άλμπουμ με τίτλο “Ending”. Ξανά από την Unexploded Records, βγήκε σε 1000 περιορισμένα αντίτυπα, ενώ είναι και το τελικό κεφάλαιο όσον αφορά τη θεματολογία για το Χάρο και το Θάνατο που ξεκίνησε με το παρθενικό τους ΕΡ.
Το “Ending” έβρισκε τη μπάντα ακόμα πιο ώριμη και ατμοσφαιρική, με το τέμπο να είναι βασανιστικά αργό σε σημεία αλλά τα ξεσπάσματα ταχύτητας να μη λείπουν, ενώ εδώ ο Maugrim αναλαμβάνει και κιθάρες εκτός από το μπάσο. Το άλμπουμ χαιρετήθηκε από το black metal ακροατήριο ως πυλώνας εξέλιξης για την μπάντα και φυσικά η ένταξη του Heljarmadr στους DARK FUNERAL έστρεψε την προσοχή όσων δεν τους γνώριζαν μέχρι τότε πάνω τους. Όλοι πάσχιζαν να δουν ποια ήταν η «κανονική» μπάντα του φοβερού τραγουδιστή και στη μουσική των GRA πολλοί βρήκαν τον black metal ήχο μίας άλλης εποχής, που έτεινε να εκλείψει. Μετά και την κυκλοφορία του δίσκου των DARK FUNERAL “Where shadows forever reign”, το συγκρότημα έμεινε λίγο πίσω, αλλά το 2017 κυκλοφόρησε το single “Ramsvarta tankar” από την Carnal Records, το οποίο περιέχει το ομότιτλο κομμάτι και μία διασκευή στο έπος “Osculum obscenum” των LORD BELIAL (ΜΠΑ-ΝΤΑ-ΡΑ!), μην το μπερδέψετε με το ομότιτλο παλιό –εκ 1992- έπος των HYPOCRISY. Μέσα στο 2017 πέρασε για ένα φεγγάρι από την μπάντα ο κιθαρίστας Natt, επίσης χωρίς να μακροημερεύσει. Aπό την Carnal Records κυκλοφόρησε πέρυσι στις 27 Απριλίου η τελευταία δουλειά της μπάντας μέχρι στιγμής ονόματι “Väsen”.
To “Väsen” προωθήθηκε αρκετά καλά και σε συνδυασμό με το ότι ήταν το πρώτο άλμπουμ της μπάντας αφού όλοι είχαν πλέον καταλάβει ότι ο Heljarmadr είναι ο τραγουδιστής ΚΑΙ στους DARK FUNERAL, έχει αποτελέσει το όχημα που άνοιξε περισσότερους δρόμους για το συγκρότημα. Να πούμε εδώ ότι άλλαξε και το λογότυπο της μπάντας, ενώ έχει εκπληκτικό εξώφυλλο που τραβάει το μάτι κατευθείαν. Οι GRA με αργά και σταθερά βήματα κέρδισαν τον σεβασμό και την εκτίμηση πολλών οπαδών εκεί έξω, σίγουρα βοηθήθηκαν και από τη συγκυρία της μεταγραφής του τραγουδιστή τους σε μπάντα με πολύ μεγαλύτερο ακροατήριο, αλλά αν από μόνοι τους δεν άξιζαν ήδη, δε θα ήμασταν τώρα σε θέση να μιλάμε για μία από τις καλύτερες ποιοτικά αμιγώς black metal μπάντες τα τελευταία 10 χρόνια. Οι ίδιοι σε κάθε βήμα υπολογίζουν προσεκτικά την κάθε τους κίνηση και με αργά και σταθερά βήματα εδραιώνονται όλο και περισσότερο σαν status στον ακραίο ήχο. Δε μπορούμε να ξέρουμε αν και πόσο ενεργοί θα μείνουν και σε πόσο τακτά διαστήματα θα κυκλοφορούν υλικό μια και είναι και οι DARK FUNERAL στη μέση για τον Heljarmadr, όλα όμως δείχνουν ότι με την εμπειρία που έχει αποκομίσει και μεταδίδει στο συγκρότημα του, ότι μας περιμένουν μελλοντικά πολλές ακόμα ευχάριστες εκπλήξεις από τους Σουηδούς…
Οι GRA, εμφανίζονται την Πέμπτη 21 Μαρτίου στο Temple! Τα λέμε εκεί!
Άγγελος Κατσούρας
