HAMMERFALL: The story behind “Renegade”

Η Nuclear Blast, μετά τα “Glory to the brave” και “Legacy of kings”, προχωράει στην επανέκδοση του τρίτου δίσκου των HAMMERFALL, “Renegade”. Μία ματιά και μόνο στα περιεχόμενα του bonus υλικού είναι ικανά να σε «αναγκάσουν» να αγοράσεις κατευθείαν και τη νέα έκδοση του δίσκου και έτσι εμείς βρίσκουμε ευκαιρία να επικοινωνήσουμε -μέσω Skype- με τον Joacim Cans για να θυμηθούμε όλες εκείνες τις λεπτομέρειες που οδήγησαν στη δημιουργία του “Renegade” πριν από 21 χρόνια. Είμαι σίγουρος ότι όλοι οι πιστοί Templars των Σουηδών θα βρουν εξαιρετικά ενδιαφέροντα όσα είπε ο τραγουδιστής των HAMMERFALL…

Joacim, έχουμε κάνει αρκετές συνεντεύξεις στο παρελθόν αλλά δεν πρέπει να σου έχω πει ποτέ ότι καθόσουν δίπλα μου στην πρώτη συναυλία που δώσατε στην Αθήνα το 1997…είδαμε μαζί την εμφάνιση των GAMMA RAY.
Αλήθεια; Είναι απίστευτο το ότι έχουν περάσει 24 ολόκληρα χρόνια από τότε…ήταν Σεπτέμβριος;

Οκτώβριος…στο Ρόδον.
Ναι…ναι. Ήταν στο τέλος της περιοδείας. Φανταστική περιοδεία…τότε που ξεκινούσαμε να κατακτήσουμε τον κόσμο (γέλια).

Θυμάσαι την εμφάνισή σας στην Αθήνα;
Βέβαια…θυμάμαι τον Kai (Hansen) να πηδάει από τα πλάγια της σκηνής στον κόσμο…θυμάμαι τον κόσμο να τραγουδάει όλα μας τα κομμάτια…τι άλλο; Α, ναι…στο τέλος του set, o Patrik (Rafling, drummer) πέταξε τα παπούτσια του και δεν τα πήρε ποτέ πίσω (γέλια)!

(γέλια) Ναι, το θυμάμαι…ωραίες μέρες. Ας μιλήσουμε όμως για το “Renegade” που είναι και ο βασικός λόγος αυτής της συνέντευξης.
Φυσικά.

Το “Renegade” ήταν το πρώτο σας άλμπουμ που έγινε χρυσό στη Σουηδία. Ήταν έκπληξη για εσάς;
Μεγάλη! Βασικά, όλα γύρω από το “Renegade” μας ξάφνιασαν…με την πολύ καλή έννοια! Δεν ξέραμε τι να περιμένουμε με το “Renegade”…ήταν το τρίτο μας άλμπουμ και τόσο το “Glory to the brave” όσο και το “Legacy of kings” έκαναν επιτυχία αλλά αυτή τη φορά εξερευνούσαμε άγνωστα νερά…άγνωστες περιοχές. Είχαμε ένα μεγάλο budget για να γυρίσουμε ένα video clip και το εκμεταλλευτήκαμε στο έπακρο με το ομώνυμο πρώτο single. Ξέρεις…εδώ στη Σουηδία υπήρχε στην κρατική τηλεόραση μία μουσική εκπομπή που παρουσίαζε τα πιο δημοφιλή τραγούδια και το “Renegade” ήταν στην κορυφή των video charts όλης της χώρας για τρεις συνεχόμενες εβδομάδες…ήταν απίστευτο. Το παράδοξο ήταν ότι το single δεν έκανε και τόση μεγάλη επιτυχία αλλά το video παιζόταν συνέχεια! Έτσι, όταν βγήκε ο δίσκος όλοι μιλούσαν για τους HAMMERFALL. Άνθρωποι που μέχρι πρότινος δεν ήξεραν καν τι είναι heavy metal ή είχαν αρνητική εικόνα για αυτό, αγόραζαν το δίσκο μας λόγω ακριβώς εκείνης της επιτυχίας του video για το “Renegade”. Έτσι στη Σουηδία υπήρχαν παιδιά που πήγαιναν στο δισκάδικο και αγόραζαν Madonna και HAMMERFALL (γέλια)! Άλλαξε τα πάντα για εμάς αυτός ο δίσκος όχι μόνο στη Σουηδία αλλά και σε ολόκληρη την Ευρώπη κατ’ επέκταση.

Θυμάμαι πολύ χαρακτηριστικά τις δηλώσεις του Oscar (Dronjak) εκείνη την περίοδο που τόνιζε σαφώς ότι ήθελε να «πιάσουν» οι HAMMERFALL ένα ευρύτερο ακροατήριο. Ωστόσο, ήταν και ένα ρίσκο…φοβηθήκατε, αλήθεια, μήπως αποξενώσετε ή ακόμη και να χάσετε κάποιους πιο παραδοσιακούς οπαδούς σας;
Ξέρεις τι συμβαίνει πάντα…; Αν το “Renegade” δεν γινόταν χρυσό ή δεν σημείωνε τόση μεγάλη εμπορική επιτυχία τότε όλοι θα ήταν εντάξει με αυτό. Όμως κάθε φορά που κάποιος διευρύνει το ακροατήριο του αμέσως ακούς τη λέξη: ξεπούλημα! Δεν προσπαθήσαμε ποτέ να παίξουμε πιο εμπορικά. Το κοινό επέλεξε ότι του αρέσει ο συγκεκριμένος δίσκος και το έκανε εμπορική επιτυχία. Αποφασίσαμε να πάμε στο Nashville και να δουλέψουμε με τον θρυλικό παραγωγό Michael Wagener που έχει αφήσει το δικό του στίγμα στην Αμερική της δεκαετίας του ‘80. Βγήκαμε από την ασφαλή ζώνη του Fredrik Nordstrom που είχε αναλάβει τα δύο προηγούμενα άλμπουμ. Εκ των πραγμάτων, λοιπόν, ο ήχος θα ήταν διαφορετικός αλλά ναι…ήταν ένα ρίσκο για εμάς. Ωστόσο στη νέα έκδοση του “Renegade” οι οπαδοί μας θα χαρούν με την είδηση ότι υπάρχει μία επαναμιξαρισμένη μορφή του δίσκου που την έχει επιμεληθεί ο Fredrik.

Αυτά είναι ωραία νέα. Ξέρεις, σου δείχνει μία εναλλακτική μορφή της ιστορίας των HAMMERFALL. Πως θα ήταν δηλαδή ο δίσκος αν δεν αποφασίζατε να πάτε στο Nashville και να δουλέψετε με τον Michael.
Ακριβώς! Όταν ακούσεις τη νέα μίξη, θα καταλάβεις αμέσως ότι αυτός είναι ο ήχος του Fredrik Nordstrom. Όλα τα υπόλοιπα παραμένουν τα ίδια εκτός από τη νέα μίξη.

Ολοκληρώσατε την περιοδεία για το “Legacy of kings” το καλοκαίρι του 1999. Ξεκινήσατε να γράφετε το νέο υλικό αμέσως μετά ή μήπως ήταν λίγους μήνες μετά, το φθινόπωρο/χειμώνα της ίδιας χρονιάς;
Χμμμ…με πας 21 χρόνια πίσω για να θυμηθώ αυτή τη λεπτομέρεια (γέλια). Για να δούμε… Θυμάμαι ότι με το που τελειώσαμε την περιοδεία, καθίσαμε με τον Oscar και αρχίσαμε να γράφουμε νέα τραγούδια. Οπότε, θα έλεγα ότι ξεκινήσαμε στα τέλη του καλοκαιριού. Νοικιάσαμε για δύο εβδομάδες ένα σπίτι με τον Oscar στα Κανάρια Νησιά (πιο συγκεκριμένα κοντά στην παραλία Playa del Ingles) και εκεί γράφτηκε ο βασικός κορμός του “Renegade”. Οπότε τα λεφτά που ξοδέψαμε έπιασαν τόπο. Γράφαμε το μεσημέρι ως το απόγευμα και το βράδυ βγαίναμε στα μπαράκια της περιοχής (γέλια). Ωστόσο, η όλη διαδικασία της σύνθεσης και της προπαραγωγής μας πήρε…θα έλεγα, έξι μήνες αλλά το αποτέλεσμα μας δικαίωσε σε απόλυτο βαθμό.

Και πότε αποφασίσατε να δουλέψετε με τον Michael;
Με επιφύλαξη σου λέω ότι πήραμε αυτή την απόφαση κατά της διάρκειας της περιοδείας για το “Legacy of kings”. Ήταν κάτι που το σκεφτόμασταν από τότε. «Έπεσαν» κάποια άλλα ονόματα παραγωγών στο τραπέζι αλλά αποφασίσαμε ομόφωνα να συνεργαστούμε με τον Michael.

Θυμάσαι ποιους άλλους παραγωγούς είχατε υπόψη σας;
(ύστερα από σκέψη) Νομίζω ότι ουσιαστικά απλώς αναφέραμε ονόματα χωρίς να προχωράμε σε συγκεκριμένες προτάσεις ή συζητήσεις. Μη νομίζεις ότι εγώ γνώριζα τόσους πολλούς παραγωγούς. Έβλεπα και εγώ τα ονόματά τους στα οπισθόφυλλα των δίσκων (γέλια). Φυσικά υπήρχε πάντα η επιλογή του Fredrik…

Σε ρωτάω γιατί από τότε δεν θυμάμαι άλλα ονόματα πλην του Michael και του Fredrik.
Ναι, έτσι είναι… Δεν νομίζω ότι υπήρξε κάποιος άλλος σοβαρός υποψήφιος.

Πως ήταν η όλη συνεργασία σας με τον Michael και τι ουσιαστικά πρόσφερε στο “Renegade”;
Όταν κυκλοφορήσαμε το “Glory to the brave” κανένας δεν νοιαζόταν για το παραδοσιακό heavy metal. Μετά το “Legacy of kings” τα πράγματα βελτιώθηκαν αλλά και πάλι το παραδοσιακό metal παρέμενε underground. Αυτό που θέλαμε να πετύχουμε με το “Renegade” ήταν να κάνουμε τους HAMMERFALL να ακουστούν όσο το δυνατόν πιο κοντά στον metal ήχο των 80s. Γι’ αυτό χρειαζόμασταν έναν παραγωγό που είχε τις ρίζες του σε εκείνη τη δεκαετία αλλά ταυτόχρονα είχε αφήσει και το στίγμα του σε αυτή. Είχε συνεργαστεί με τεράστιες μπάντες όπως οι ACCEPT, οι METALLICA, οι MOTLEY, οι SKID ROW…διάολε, μεγαλώσαμε με όλες αυτές τις μπάντες! Μην ξεχνάς και το ξέρεις πολύ καλά ότι χωρίς τους ACCEPT δεν θα υπήρχαν οι HAMMERFALL! Μπορείς να φανταστείς λοιπόν πως αισθανόμασταν όταν πήγαμε στο Nashville και το studio βρισκόταν μέσα στη φάρμα του Wolf Hoffmann! Τον βλέπαμε σχεδόν κάθε μέρα…

Ειδικά ο Oscar πρέπει να είχε τρελαθεί!
(γέλια) Ναι! Ο Oscar πάντα δηλώνει ότι ο Wolf είναι η πιο βασική επιρροή του.

Την πρώτη μέρα που φτάσατε στο Nashville πήγατε μαζί με τον Michael σε μία συναυλία του Sebastian Bach. Τι θυμάσαι από τότε;
Θυμάμαι ότι μεθύσαμε (γέλια)! Βλέπω εκείνες τις φωτογραφίες και είμαι σίγουρος ότι έχουμε πιει παραπάνω από το κανονικό. Ξέρεις…όταν ξεκινάει μία ηχογράφηση, η αρχή γίνεται με το μπάσο και τα τύμπανα. Έτσι είχα τουλάχιστον δύο εβδομάδες για να βγω έξω και να γλεντήσω! Ναι, τη θυμάμαι τη συναυλία. Μετά πήγαμε και κάτσαμε στο tour bus μαζί του και μιλήσαμε για κάμποση ώρα. Ήμασταν εντυπωσιασμένοι…5 Σουηδοί που προσπαθούσαν τότε να μάθουν τα κατατόπια της μουσικής βιομηχανίας.

Είχε ακούσει ποτέ ο Sebastian το όνομα HAMMERFALL;
Εννοείται όχι!

Αυτό ήταν το τρίτο και τελευταίο άλμπουμ στο οποίο συμμετείχε στη σύνθεση των κομματιών ο Jesper Strombland του οποίου η παρουσία στις πρώτες μέρες των HAMMERFALL υπήρξε σαφέστατα καταλυτική. Πόσο σημαντικός ήταν όμως ο ρόλος του στο “Renegade”;
Είχαμε φτιάξει μία πολύ δυνατή συνθετική ομάδα…εγώ, ο Oscar και ο Jesper. Βέβαια, όχι τόσο ισχυρή όσο αυτή που έχουμε σήμερα εγώ με τον Oscar αλλά είχαμε καταπληκτική χημεία τότε. Νομίζω όμως ότι στο “Renegade” η συνεισφορά του Jesper ήταν μικρότερη σε σχέση με τους δύο προηγούμενους δίσκους. Ήταν προφανές ότι ήθελε να αφοσιωθεί αποκλειστικά στο συγκρότημά τους, τους IN FLAMES. Ωστόσο, δεν θα ήθελα να μειώσω με τίποτα τη συνεισφορά του στο “Renegade”…ο ρόλος του ήταν σημαντικός.

Με το “Renegade” ξεκινάει η εποχή της λεγόμενης κλασικής σύνθεσης των HAMMERFALL. Τότε μπαίνει στο συγκρότημα ο Anders Johansson προσδίδοντας μία άλλη δυναμική στο συγκρότημα. Πόσο διαφορετικός ήταν ο Anders σε σχέση με τον προηγούμενο drummer σας, Patrik Raffling;
Τελείως διαφορετικός…καμία σχέση. Βασικά, ο Anders σαν άτομο και σαν χαρακτήρας δεν έχει καμία απολύτως σχέση με κανένα ανθρώπινο ον (γέλια)! Έχεις ακούσει τις ιστορίες… Ήταν ένας πραγματικός οδοστρωτήρας, ένα τσουνάμι ενέργειας. Ο Patrik ήταν ένας ήσυχος τύπος… Πολύ καλός drummer που έκανε απλώς τη δουλειά του και δεν έλεγε πολλά λόγια. Όταν τελείωνε ένα κομμάτι, δεν κοίταζε τον κόσμο γιατί ήταν πολύ συνεσταλμένος… Κοιτούσε κάτω μέχρι να ξεκινήσει το επόμενο τραγούδι. Ο Anders ήταν το ακριβώς αντίθετο και φυσικά ήταν ένας ικανότερος drummer που έδωσε μεγάλη ώθηση στον ήχο μας. Επίσης, δεν βαριόσουν ποτέ με τον Anders…πάντα σχεδίαζε κάτι και έκανε πολλά αστεία.

«Ανέβασε» πριν από λίγες μέρες μία φωτογραφία του στη σελίδα του στο facebook που κρατάει ενθουσιασμένος τη νέα έκδοση του “Renegade”. Πολύ καλή φάση για τους οπαδούς των HAMMERFALL…
Ναι, την είδα και εγώ. Χάρηκα πολύ και ξέρω ότι χάρηκαν και όλοι οι οπαδοί των HAMMERFALL. Παραμένουμε καλοί φίλοι και επικοινωνούμε συχνά μεταξύ μας. Ξέρω ότι του άρεσε η νέα έκδοση και το γεγονός ότι αλλάξαμε και το εξώφυλλο.

Ναι, θα σε ρωτούσα γι’ αυτό. Φανταστική δουλειά από τον Andreas Marschall για μία ακόμη φορά. Ξέρω ότι το αρχικό σχέδιο ήταν μία ιδέα που είχες με τον Oscar. Αυτό είναι ένα ολοκαίνουργιο σχέδιο ή είχε ξεμείνει από την εποχή της αρχικής έκδοσης για το “Renegade”;
Είναι ένα ολοκαίνουργιο σχέδιο από τον Marschall και η ιδέα είναι αποκλειστικά δική του. Αν προσέξεις το νέο σχέδιο είναι σα να βλέπεις το πρώτο σχέδιο…τρία λεπτά μετά! Εξελίσσεται η ιστορία και βλέπεις το κάστρο πίσω να καίγεται περισσότερο και ο Hector να φεύγει με το άλογο. Συνδέονται σαφέστατα τα δύο σχέδια.

Μεταξύ μας, προτιμώ το νέο σχέδιο!
Ναι…αλλά ίσως έχεις συνηθίσει το πρώτο οπότε σου φαίνεται το νέο σχέδιο πιο εντυπωσιακό.

Μπορεί…πάμε τώρα στο δεύτερο single, την εξαιρετική μπαλάντα του Oscar…το “Always will be”. Μεγάλη επιτυχία και πέτυχε το στόχο σας για διεύρυνση του ακροατηρίου σας…θέλω να σε ρωτήσω όμως για τα νυχτερινά γυρίσματα του video. Τι θυμάσαι από αυτά;
Το γεγονός ότι είχαμε σημειώσει τόση μεγάλη επιτυχία με το video του “Renegade”, «ανάγκασε» τη Nuclear Blast να μας ζητήσει εσπευσμένα ένα δεύτερο video. Αφού το σκεφτήκαμε λίγο αποφασίσαμε να το πάμε λίγο παραπέρα και να κυκλοφορήσουμε σαν single το “Always will be” αφού η σκέψη μας ήταν να «πιάσουμε» κι ένα άλλο ακροατήριο. Η μπαλάντα ήταν, λοιπόν, η ιδανική επιλογή. Είχαμε, μόλις, μία εβδομάδα για να προετοιμαστούμε και αυτό που θα πρέπει να σου πω είναι ότι τα γυρίσματα έγιναν το χειμώνα, μέσα στη νύχτα και η θερμοκρασία ήταν μονίμως υπό του μηδενός! Κρύωνα υπερβολικά…βασικά δεν μπορούσα καν να σταθώ (γέλια)! Αλλά θέλαμε το σκοτάδι γιατί η ιστορία είχε να κάνει με έναν βρικόλακα και έτσι…δεν είχα και πολλά περιθώρια. Όμως ήταν το πιο δύσκολο γύρισμα που έχω κάνει ποτέ στη ζωή μου…παρά λίγο να φύγω με πνευμονία. Η ιδέα ήταν καλή αλλά βασικά δεν είχαμε και πολύ χρόνο για να την τελειοποιήσουμε. Είμαι όμως ικανοποιημένος με το τελικό αποτέλεσμα.

Πως ήταν η περιοδεία για το “Renegade”; Πάνω-κάτω παίζατε τα μισά τραγούδια από το δίσκο…
Ναι, δεν γινόταν και διαφορετικά αφού ήταν ένας δυνατός δίσκος αλλά είχαμε και μόλις τρία άλμπουμ συνολικά στο ενεργητικό μας. Η επιτυχία στη χώρα μας ήταν ακαριαία… Από εκεί που παίζαμε στα clubs τώρα παίζαμε σε γήπεδα ice-hockey. Αλλά και στην υπόλοιπη Ευρώπη ήταν φανερό ότι είχαμε κερδίσει νέους οπαδούς…ήταν, άλλωστε, η μεγαλύτερη περιοδεία που είχαμε κάνει. Αυτό που θυμάμαι πολύ έντονα ήταν τα σκηνικά της περιοδείας…

Αναφέρεσαι στα επιβλητικά σκηνικά που ήταν σαν ένα κάστρο με μία κανονική γέφυρα μπροστά…
Ναι…ακριβώς αυτά! Και το πιο ωραίο ήταν που έπεφτε η γέφυρα μετά τις πρώτες νότες του πρώτου κομματιού.

…που ήταν το “Templars of steel”.
Ναι… Πολύ ταιριαστό κομμάτι για να ξεκινήσει η περιοδεία του “Renegade”. Τώρα που το σκέφτομαι ήταν τα πιο εντυπωσιακά σκηνικά που είχαμε ποτέ στην καριέρα μας! Είχαμε πολλά πυροτεχνήματα και φωτιές…ξέρεις…στο τέλος δεν βγάλαμε πολλά λεφτά ή σχεδόν τίποτα. Όλα τα χρήματα τα επενδύαμε στο show και νομίζω ότι ήταν μία σωστή απόφαση εκ μέρους μας.

21 χρόνια μετά κυκλοφορεί λοιπόν η νέα έκδοση του “Renegade” με ένα ακόμη εντυπωσιακό πακέτο από τη Nuclear Blast. Τι να περιμένει, λοιπόν, ο μέσος οπαδός των HAMMERFALL;
Νομίζω ότι το βασικό στοιχείο της επανέκδοσης είναι, όπως είπαμε, η νέα μίξη από τον Fredrik Nordstrom. Ο ήχος είναι σύγχρονος αλλά ταυτόχρονα είναι και ο κλασικός ήχος της μπάντας. 21 χρόνια πριν θέλαμε τον ήχο του Michael Wagener…όμως με τον Fredrik αποτυπώνουμε απόλυτα τον ήχο μας…και οι οπαδοί μας το ξέρουν. Επιπλέον, όλο το artwork, όχι μόνο το εξώφυλλο, αλλά συνολικά το πακέτο περιλαμβάνει κάποια εξαιρετικά σχέδια από τον Andreas και πολλές ακυκλοφόρητες φωτογραφίες. Γι’ αυτό είναι προτιμότερο να πάρει κάποιος το φυσικό προϊόν. Ωστόσο και στις υπηρεσίες streaming υπάρχει η νέα, μιξαρισμένη μορφή του δίσκου. Ούτως ή άλλως υπάρχει και πολύ bonus υλικό οπότε σίγουρα θα βρει κάποιος πολλά, νέα ενδιαφέροντα στοιχεία προκειμένου να αγοράσει το δίσκο.

Να περιμένουμε, λοιπόν, παρόμοιες επανεκδόσεις για το “Crimson thunder” και το “Chapter V”;
Δεν μου αρέσει να κάνω προβλέψεις αλλά του χρόνου συμπληρώνονται 20 χρόνια από το “Crimson thunder”…ίσως να σημαίνει κάτι αυτό.

Με κάλυψες! Joacim, σε ευχαριστώ πολύ για το χρόνο σου και για αυτή την πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη.
Εγώ ευχαριστώ γιατί με γύρισες 21 χρόνια πίσω…χαιρετίσματα σε όλους τους Έλληνες fans των HAMMERFALL!

Σάκης Νίκας