a
Το “Hidden figures” είναι βασισμένο σε πραγματικά πρόσωπα και γεγονότα και περιγράφει ένα μέρος των ζωών τριών Αφροαμερικανίδων γυναικών επιστημόνων, των Katherine Goble Johnson (Taraji P. Henson), Dorothy Vaughan (Octavia Spencer) και Mary Jackson (Janelle Monáe), όταν δούλευαν στη NASA το 1961, σε μία περίοδο που είχε ήδη ξεκινήσει ο ανταγωνισμός μεταξύ Η.Π.Α. και ΕΣΣΔ για το ποια χώρα θα επιτύχει το επόμενο στρατηγικό κατόρθωμα με την “κατάκτηση” του διαστήματος.
Κατά τα 127 λεπτά που διαρκεί η ταινία, απεικονίζεται, αν και με αρκετά χαμηλής έντασης (κάποιοι λανθασμένα θα το χαρακτήριζαν πολιτικά ορθό) τρόπο, οι διακρίσεις που αντιμετωπίζουν οι πρωταγωνίστριες κατά κύριο λόγο ως Αφροαμερικανίδες και κατά δεύτερο λόγο ως γυναίκες, τόσο ανάμεσα στην κατάφωρα ανδροκρατούμενη κοινωνία (γκουχ *πατριαρχία* γκουχ), όσο και μεταξύ της Αφροαμερικανικής κοινότητας. Παρόλο που έχουν πτυχία ανώτατης μόρφωσης και είναι ικανές, λόγω αυτών των δύο χαρακτηριστικών τους, στις Η.Π.Α., και πιο συγκεκριμένα στο Hampton της Virginia, όπου ακόμη διατηρούσαν τον απομονωτισμό (segregation) των Αφροαμερικανών, ήταν περιορισμένες οι ελευθερίες τους, τόσο στην καθημερινή ζωή, όσο και στον εργασιακό χώρο (αν και έχουν γίνει κάποιες αλλαγές σεναριακά, ξεφεύγοντας από την πραγματικότητα της ιστορίας, για δραματικό εφέ). Στο “Hidden figures” όμως βλέπουμε ότι παρόλα τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν οι συγκεκριμένες Αφροαμερικανίδες, δεν το βάζουν κάτω και επιμένουν ώστε να πετύχουν αυτό που γνωρίζουν ότι αξίζουν.
Εδώ να κάνω μία μικρή ιστορική αναδρομή και ενημέρωση για να αναφέρω, τόσο επειδή ακούγεται αρκετά κατά τη διάρκεια της ταινίας, όσο και λόγω της ελλιπούς απόδοσης στους υπότιτλους, ότι μέχρι να αρχίσουμε να χρησιμοποιούμε τον όρο “computer” αναφερόμενοι σε αυτό που περιγράφουμε πλέον ως ηλεκτρονικό υπολογιστή, ο όρος “computer” χρησιμοποιούνταν για να χαρακτηρίσει τους ανθρώπους που έκαναν τους υπολογισμούς με το χέρι και με την χρήση αναλογικού calculator της εποχής για οποιοδήποτε σκοπό (είτε για υπολογισμούς βαλλιστικής, είτε για το τραπεζικό σύστημα κτλ.). Το ρόλο αυτό τον αναλάμβαναν αρχικά άντρες και μετέπειτα, εφόσον άρχισε να επιτρέπεται η απόκτηση πτυχίων ανώτερης εκπαίδευσης στις γυναίκες, σχεδόν αποκλειστικά γυναίκες, ενώ όσοι άντρες συμμετείχαν σε τέτοιες διεργασίες, θεωρούνταν κατώτεροι ή βρίσκονταν σε αυτές τις θέσεις τιμωρητικά. Επίσης, κατ’ αντιστοιχία, στους πρώτους ηλεκτρονικούς υπολογιστές (βλ. ENIAC, ένα ενδιαφέρον ανάγνωσμα είναι το “When computers were women” της Jennifer S. Light), το ρόλο των προγραμματιστών, εν προκειμένω, προγραμματιστριών, τον αναλάμβαναν πάλι γυναίκες, γιατί θεωρούνταν υποδεέστερος από αυτού του χειριστή ή κατασκευαστή του Η/Υ (υπάρχει σεξιστικό υπόβαθρο που υφίστανται οι όροι software και hardware όταν αναφερόμαστε στους Η/Υ).
Η ταινία έχει ήδη πάρει διάφορα βραβεία (τα πιο επιφανή μεταξύ αυτών, τα Golden globes για Best Supporting Actress για το ρόλο της Spencer και Best Original Score και από το Screen Actors Guild Award για Outstanding Performance by a Cast in a Motion Picture) και προτάσεις για Oscar. Η σημαντικότητα αυτής της ταινίας έγκειται όχι τόσο στη σκηνοθεσία ή στην ηθοποιία ή στο ίδιο το σενάριο, αλλά στα γεγονότα με τα οποία καταπιάνεται και αφηγείται. Επισημαίνει τη σημαντικότητα και αναγκαιότητα τόσο της ισότητας μεταξύ των ανθρώπων, ανεξαρτήτως χρώματος δέρματος, γένους ή κοινωνικού background/status, όσο και της εξέλιξης των επιστημών για την πρόοδο του ανθρώπινου γένους. Τέλος, τονίζει πως μερικά από τα μεγαλύτερα, κι όχι μόνο, επιτεύγματα, γίνονται με συλλογική εργασία, κι άρα όλα τα εμπλεκόμενα άτομα αξίζουν τα συγχαρητήρια κι όχι μόνο η όποια ηγετική φιγούρα.
Η ταινία προβάλλεται από την Πέμπτη 23/02/2017 στους κινηματογράφους από τη Odeon.
Κωνσταντίνος Βασιλάκος
