Έχω πάθει την πλάκα μου! Ήττα με πολλά γκολ διαφορά και μάλιστα από τα αποδυτήρια! Η περίπτωση –γιατί για τέτοια πρόκειται και τίποτα λιγότερο- των Δανών IOTUNN είναι από αυτές που έρχεται και σε κάνει να πιστεύεις στη μαγεία παλιότερων στιγμών που άκουγες ένα δίσκο και ήσουν βέβαιος στην πρώτη ακρόαση ότι θα σε συνοδεύουν στη ζωή σου σαν πιστοί σύντροφοι σε κάθε δυνατή περίσταση. Το παρθενικό τους άλμπουμ “Access all worlds” λοιπόν είναι μια από αυτές τις μαγικές στιγμές που ήρθαν για να μείνουν στη ζωή μου και είμαι απόλυτα βέβαιος χωρίς την πιθανότητα του λάθους που μπορεί να δοθεί σε οποιαδήποτε γνώμη, ότι το ίδιο θα ισχύει για χιλιάδες ανθρώπους εκεί έξω σε κάθε γωνιά του κόσμου. Νιώθω άσχημα και σχεδόν ντροπή που δεν τους είχα ανακαλύψει όταν βγάλανε το πρώτο τους ΕΡ το 2016 ονόματι “The wizard falls”, αλλά όπως παροτρύνω πολλάκις πολύ κόσμο να ακούσει πράγματα έστω κι αν έχουν περάσει χρόνια, ισχύει και για μένα η ρήση «ποτέ δεν είναι αργά» στην περίπτωση τους. Οι Δανοί λοιπόν με το ντεμπούτο full-length τους κάνουν ένα μικρό θαύμα, κυρίως ηχητικά αλλά και σαν νοοτροπία και έχουν ήδη θέσει τον πήχη για τη μελλοντική τους καριέρα πολύ ψηλά.
Θα τολμήσω να θέσω δυο παράγοντες ως πολύ σημαντικούς για το ότι ήξερα ότι θα μου αρέσουν πριν τους ακούσω. Ένας είναι η καταγωγή τους, διότι η πάλαι ποτέ Δανιμαρκία και νυν Δανία δεν έχει βγάλει μπάντα γνωστή που να μη μου αρέσει (και μάλιστα πάρα πολύ και σε διάφορα είδη) και δεύτερο και κυριότερο, υπέγραψαν στην Metal Blade. Αν τώρα νομίζετε ότι ειδικά σ’ αυτή την εταιρεία πάει ο κάθε τυχαίος, είστε γελασμένοι κατά πολύ. Επίσης βλέποντας το επιβλητικό τους λογότυπο και το απίστευτα όμορφο και προφητικό για την εξέλιξη των πεπραγμένων του δίσκου εξώφυλλο, ενισχύθηκε η άποψη μου ότι αυτό το συγκρότημα ΠΡΕΠΕΙ να το ακούσω. Οι Δανοί λοιπόν είναι μια μπάντα η οποία έχει την τάση να γεμίζει τα κομμάτια της με υλικό τέτοιο που αρχικά το θαυμάζεις για την μεγάλη κι αδιαμφισβήτητη μουσικότητα. Οι τύποι είναι Π-Α-Ι-Χ-Τ-Α-Ρ-Α-Δ-Ε-Σ! Και είναι παιχταράδες γιατί όχι απλά γράφουν μεγάλα κομμάτια τα οποία καταφέρνουν το σχεδόν ακατόρθωτο σε τέτοιες περιπτώσεις, δηλαδή να μην κουράζουν, αλλά και να μεγαλώνουν μέσα σου με κάθε ακρόαση και να μη θέλεις να τελειώσουν. Σπάνια θυμάμαι μπάντα την οποία να μη γνωρίζω να μου το έχει προσφέρει αυτό τόσο άμεσα και μάλιστα με απαράμιλλη δική της αισθητική.
Οι IOTUNN εντάσσονται στο ευρύτερο χώρο της προοδευτικής λογικής στη μεταλλική μουσική. Με ένα δίσκο 7 κομματιών με σχεδόν 62’ διάρκεια και μέσο όρο περίπου 9’ (με τρία κομμάτια να ξεπερνούν τα 10’), ο όρος progressive βρίσκει αναντίρρητα το δρόμο στη μουσική τους. Θεωρώ όμως ότι μόνο ως προσδιορισμός μπορεί να λειτουργήσει κι όχι αισθητικά. Κι αυτό γιατί οι IOTUNN στην προσέγγιση του υλικού τους είναι από την αρχή τόσο ευθύτατοι, που όχι απλά δεν καταλαβαίνεις από διάρκεια, αλλά αυτή η πανέμορφη σύνδεση ήχων που περιέχουν, βρίσκει Α-Μ-Ε-Σ-Α τρόπο μετάδοσης στο μυαλό σου και σε κάνει ακόμα πιο Α-Μ-Ε-Σ-Α οπαδό τους και δη φανατικό. Αρχικά να αναφέρουμε την κορυφαία κιθαριστική δουλειά των αδερφών Gräs στο δίσκο. Και ο Jesper και ο Jens Nicolai, έχουν μια απίστευτη χημεία μεταξύ τους που οδηγεί σε χτίσιμο κομματιών πάνω σε κιθάρες που σε οδηγούν στο συμπέρασμα ότι έγινε πολλή και λεπτομερής δουλειά στο δίσκο. Η ρυθμική βάση με τον μπασίστα –και νεότερο μέλος ως προσθήκη- Eskil Rask και τον καταπληκτικό ντράμερ Bjørn Wind Andersen κάνει θαύματα, γεμίζουν τόσο όμορφα τη βάση που έχουν χτίσει οι κιθάρες, κι όσο ο Rask γλυκαίνει τον ήχο υποστηρικτικά, ο Andersen σε σημεία παίρνει το παιχνίδι πάνω του αρχοντικά.
Η μεγάλη ατραξιόν όμως του συγκροτήματος, δεν είναι άλλη από τον υπέρτατο σε αυτό το δίσκο τραγουδιστή Jón Aldará. Tον έχουμε γνωρίσει μέσα από τους BARREN EARTH και HAMFERD και ξέραμε τι μπορεί να κάνει, αλλά ο τρόπος με τον οποίο έδεσε και ταίριαξε με τους IOTUNN είναι παροιμιώδης και η ερμηνεία του, που αγγίζει επίπεδο δραματικού συναισθηματισμού και μεγαλειώδους αντίκτυπου στην ψυχοσύνθεση του ακροατή, είναι κάτι το οποίο πρέπει να ακούσεις, καθώς ότι περιγραφή κι αν χρησιμοποιήσω είναι φτωχή για αυτό που εγώ προσωπικά νιώθω (και πάλι δεν είμαι ο μόνος). Ψάχνοντας και λίγο την περίπτωσή τους με ενδιαφέρον, όπου στεκόμουν κι όπου βρισκόμουν, έβλεπα κι ακόμα βλέπω πρωτοφανή αποθέωση, άρα αυτό δείχνει και ότι δεν είμαι τρελός και ότι το συγκρότημα κάτι έχει κάνει ολόσωστα. Για να φτάσουμε ως εκεί όμως, υπάρχει μια αρχή, μέση και τέλος που οδηγεί στο συνολικό αποτέλεσμα. Θεματικά ο δίσκος έχει να κάνει με μια ιστορία όπου ο πλανήτης Γη δεν είναι πλέον ιδανικά κατοικήσιμος και πρέπει να γίνει εξερεύνηση νέων κόσμων ώστε η ανθρωπότητα να μπορέσει να μετοικήσει μελλοντικά για να διαιωνιστεί το είδος της. Το ταξίδι της ομάδας εξερεύνησης λαμβάνει χώρο στο σκάφος Garganey I, και ξεκινάει με πορεία στο άγνωστο.
Εναρκτήριο κομμάτι και πρώτο δείγμα του δίσκου λοιπόν ήταν το “The voyage of the Garganey I”, όπου Garganey, έχουμε το μεταναστευτικό είδος πάπιας που ονομάζεται σαρσέλα και οι IOTUNN και δη ο Jón Aldará δεν το έχουν τοποθετήσει τυχαία στην ιστορία (ο τύπος μεταξύ άλλων δουλεύει ως ορνιθολόγος) αλλά θέλουν να θέσουν ως σύνδεση με τη γη ένα μεταναστευτικό είδος στο ταξίδι τους. Η εξερεύνηση και πρόσβαση σε νέους κόσμους λοιπόν ξεκινάει, ο γεμάτος και πάμπλουτος ήχος των IOTUNN τίθεται διάφανος στον ακροατή και το εύρος της μουσικής τους πάει τον όρο progressive σε άλλο επίπεδο. Οι ρυθμοί αλλάζουν συνεχώς, περάσματα μελωδικά, βαριά, γρήγορα, αργά, σύνθετα κι ευθύτατα κάνουν την εμφάνιση τους αλλά όλα έχουν δέσει τόσο υπέροχα μεταξύ τους και πάντα κερασάκι στην τούρτα είναι ο ίδιος ο Jón Aldará, ο οποίος βγάζει θαρρείς όλη την ελπίδα της ανθρωπότητας στο να μπορέσει να επιβιώσει μελλοντικά μέσα από τη φωνή του. Στα κάφρικα φωνητικά του, έχει πολλές φορές ένα επιθετικό τσαμπουκαλεμένο τόνο ανάλογο με αυτόν που είχε ο Dan Swano, στα υμνικά καθαρά φωνητικά του όμως, ο τύπος δεν παίζεται, μιλάμε για ερμηνεία ζωής που δεν την ξεχνάς με τίποτα και σου τρυπάει τον εγκέφαλο, ενώ η καρδιά χτυπάει δυνατά.
Έτσι αυτή η κλιμάκωση συναισθημάτων που ξεκινάει, παρελαύνει μέσα στα κομμάτια. Το ομότιτλο κομμάτι στη συνέχεια παίρνει τα ηνία, οδηγεί στη συνέχεια στο μικρότερο κομμάτι του δίσκου (“Laihem’s golden pits”) το οποίο θα μπορούσε να είναι το πρώτο δείγμα λόγω διάρκειας αλλά η μπάντα επέλεξε το εναρκτήριο κομμάτι ως κλειδί για το μπάσιμο του ακροατή στην ατμόσφαιρα του δίσκου και από το “Waves below” και μετά που είναι στη μέση του δίσκου (αν πιστεύετε στη θέωση που μπορεί να προέλθει μέσα από τη μουσική έκφραση, αυτό το κομμάτι θα σας πείσει ότι ΔΕΝ είστε τρελοί), το επίπεδο του δίσκου ανεβαίνει τόσο πολύ, όσο έντονο γίνεται και το συναίσθημα ότι είσαι πλέον εκτός πλανήτη κι ακολουθείς το Garganey I στο αέναο ταξίδι του, έχεις ήδη καταλάβει ότι δεν είσαι μέρος μιας ακρόασης αλλά μιας εξερεύνησης ζωτικής για το είδος μας. Ο τρόπος με τον οποίο κάτι τόσο γήινο σε οδηγεί εκτός πραγματικότητας μέσα από το εκφραστικό πρίσμα των IOTUNN σε κάνει να αγκαλιάζεις το concept και το κορυφαίο δίδυμο των “The tower of cosmic nihility” και “The weaver system” είναι το τελικό βήμα πριν την απόλυτη κορύφωση με το τελειωτικό “Safe across the endless night”, διάρκειας 13 λεπτών και 48 δευτερολέπτων!
Ο δίσκος έχει τελειώσει, το ίδιο και οι λέξεις μέσα σου για να περιγράψεις αυτό που έχεις ακούσει. Οι IOTUNN έχουν κερδίσει πανεύκολα κι επάξια τον τίτλο “rookie of the year” και έχεις ήδη μπει σε σελίδες να παραγγείλεις το άλμπουμ, τη μπλούζα με το πανέμορφο εξώφυλλο, η φωνή του Jón Aldará ακομα δημιουργεί στον εγκέφαλο αυτό το κάτι σαν φαγούρα και βρίσκεσαι προ τετελεσμένων γεγονότων στο να κατανοήσεις πόσο μεγάλο είναι όλο αυτό που σου προκαλεί αυτός ο δίσκος. Δίσκος-ντεμπούτο μάλιστα, άρα έχεις και προσδοκίες για ένα πολύ λαμπρό μέλλον. Η πρώτη ενδόμυχη σκέψη είναι «αν για πρώτη φορά ακούγονται ΕΤΣΙ, τι πρόκειται να συμβεί μετά»… Θεέ μου, λίγες φορές έχω τόση μεγάλη επιθυμία να δω που θα καταλήξει αυτή η αισθητική σύνθεσης μελλοντικά, αν και σε τι επίπεδο θα συνεχιστεί η αναζήτηση στιχουργικά, αν και κατά πόσο θα βάλουν περισσότερα στοιχεία στη μουσική τους και κυρίως ΠΟΥ μπορεί να φτάσει η εκφραστικότητα αυτού του ανθρώπου που απλά αποκαλούμε τραγουδιστή αλλά είναι τόσα παραπάνω που τρομάζω και μόνο στη σκέψη. “Iotunn” είναι στη γλώσσα της Δανίας το αρχαίο Σκανδιναβικό “jaette” που στα αγγλικά σημαίνει “giant”. Eλληνιστί Γίγαντας. Και πιστέψτε με, οι IOTUNN δεν είναι τίποτα λιγότερο από μια μπάντα γιγάντων και πολύ σύντομα θα το καταλάβει κι ο τελευταίος.
Ασύλληπτο 10άρι στην καρδιά μου που για λόγους αποφυγής παρεξηγήσεων θα προσαρμόσω βαθμολογικά. Πιο “buy or die” πάντως ΔΕΝ γίνεται!
9+ / 10
Άγγελος Κατσούρας
