“The kings of melancholy”
Τα τελευταία χρόνια, οι βασιλιάδες της μελαγχολίας, KATATONIA, κατάφεραν να διχάσουν τους οπαδούς τους με τις στούντιο δουλειές τους και οι οπαδοί τους, ήταν αρκετά επιφυλακτικοί πριν βγει το “Sky void of stars“. Οι αντιδράσεις του κόσμου ήταν θετικότατες όμως, όπως και η γνώμη της συντακτικής μας ομάδας που έγραψε για το άλμπουμ αυτό, οπότε σπεύσαμε να μιλήσουμε με τον ιθύνοντα νου πίσω από το συγκρότημα, τον τραγουδιστή, στιχουργό και αποκλειστικό συνθέτη, Jonas Renkse, για όλα θα θέλαμε να μάθουμε γύρω από το γκρουπ και το δίσκο.
Μόλις άκουσα το νέο σας άλμπουμ και με έκανε να αναρωτηθώ για την επόμενη σας κίνηση γιατί, όπως συμβαίνει και εδώ, μας έχετε συνηθίσει σε κάτι καινούργιο και διαφορετικό σε κάθε άλμπουμ και πραγματικά ανυπομονώ να μάθω
Ναι, όντως, με κάθε άλμπουμ στοχεύουμε σε κάτι λίγο διαφορετικό αλλά ξέρεις, έχουμε ταυτόχρονα ένα συγκεκριμένο προσωπικό στυλ που μας χαρακτηρίζει με το οποίο νιώθουμε μια άνεση και οικειότητα. Επομένως, δεν θα έλεγα πως έχουν γίνει δραστικές αλλαγές στο ύφος μας αλλά πως υπάρχουν περισσότερες νύξεις και πως οι αλλαγές είναι αρκετά διακριτικές. Πρόκειται απλώς για ένα καινούργιο άλμπουμ. Αυτό συνηθίζουμε να λέμε.
Τι σας έκανε ωστόσο να μετακομίσετε στην Napalm records; Είχε κάτι να κάνει με τους BLOODBATH που μετακόμισαν στην ίδια εταιρία;
Όχι, δεν θα το έλεγα. Το συμβόλαιο μας με την Peaceville υπήρχε από το 1999 και συνειδητοποιήσαμε πως υπήρχε αρκετό ενδιαφέρον για τους KATATONIA και από άλλες εταιρίες. Ενίοτε χρειάζεται να δοκιμάσεις κάτι καινούργιο, να κάνεις μια αλλαγή. Το ίδιο έγινε και με τους BLOODBATH αν και δεν επικοινωνούσαμε με τις ίδιες εταιρίες για κάθε μπάντα. Εκείνη την εποχή όμως η Napalm φαινόταν να έχει τα καλύτερα και πιο υποσχόμενα πλάνα για μπάντες αυτού του χώρου. Η Napalm είχε σίγουρα τα προσόντα για να διαδώσει τη μουσική μας επιτυχώς.
Το πρώτο που πρόσεξα ακούγοντας το “Sky void of stars” είναι πως θα μπορούσε να είναι το δεύτερο συνεχόμενο σόλο άλμπουμ σου μιας και έγραψες όλες τις συνθέσεις και τους στίχους. Πως και δεν συνέβαλλε και αυτή τη φορά ο Anders;
Κυρίως επειδή έγραφα μουσική καθ’ όλη τη διάρκεια της πανδημίας για την ψυχική μου ηρεμία βασικά. Δεν υπήρχε κάποιο πλάνο για το υλικό που έγραφα και ούτε ήμουν σίγουρος κατά πόσο θα καταλήξει σε κάποιο άλμπουμ. Έγραφα μουσική γιατί το είχα ανάγκη αλλά ο Anders όχι και τόσο και, ξαφνικά, συνειδητοποίησα πως είχα υλικό για ολόκληρα άλμπουμ. Για το επερχόμενο άλμπουμ ελπίζω όντως να συνεισφέρει περισσότερο.
Ναι αλλά, το “City burials” δεν γράφτηκε επί πανδημίας και πάλι εσύ έγραψες όλη τη μουσική…
Ναι όντως, αλλά ο Anders έχει αναλάβει πολύ περισσότερο τώρα το κομμάτι του management ενώ εγώ ασχολούμαι περισσότερο με τη μουσική και σύνθεση. Δεν λέω πως το ‘χει παρατήσει εντελώς, αφού παραμένει ένας πολύ δημιουργικός τύπος, ειδικά αφού έχει γράψει υλικό για το νέο BLOODBATH δίσκο αλλά ξέρεις, υπάρχουν σκαμπανεβάσματα και όταν νιώσει ξανά πιο έτοιμος να ασχοληθεί μ’ αυτό το κομμάτι, θα τον υποδεχτώ με χαρά.
Γιατί επιλέξατε ως τίτλο το “Sky void of stars”; Έχει να κάνει καθόλου με τη φράση του Oscar Wilde “είμαστε στον πάτο αλλά κάποιοι ανάμεσα μας κοιτάνε τα αστέρια” (“We are all in the gutter, but some of us are looking at the stars”);
Είναι όντως μια όμορφη έκφραση, αλλά όχι. Για μένα έχει να κάνει με την απουσία μιας κατεύθυνσης και κατευθυντήριας γραμμής, όπως παλιότερα ο κόσμος βασιζόταν στ’ αστέρια και αν δεν ήξερες πώς, τότε ήσουν χαμένος. Πρόκειται για μια ιδέα γύρω από την απόλυτη απουσία μιας κατεύθυνσης και πορείας, κάτι που πολλοί έχουμε νιώσει και νιώθουμε. Ο τίτλος ωστόσο μπορεί να ερμηνευτεί ανάλογα όπως ο καθένας το νιώθει.
Και για άλλη μια φορά, το εξώφυλλο κοσμούν ένα σμήνος από κοράκια…
Ναι!!! Έχει γίνει βλέπεις ένα μοτίβο και σύμβολο για μας ανά τα χρόνια. Νομίζω ξεκίνησε με το “Night’s decision”. Νιώθαμε τότε ήδη πως το κοράκι είναι ένα ιδανικό σύμβολο για μας ως συγκρότημα και μας συντροφεύει από τότε. Επιπλέον βρίσκω πως είναι πολύ όμορφα πουλιά ειδικά σε πίνακες και τέχνη εν γένει.
Οι KATATONIA είναι μια μπάντα που συνεχώς εξελίσσεται από τον doom/death metal ήχο στον dark gothic και τώρα σε μια πιο prog/post rock φάση. Για κάθε περίοδο υπάρχει και ένα διαφορετικό logo…
Χαχαχα ναι.
Κάθε φορά που ρωτάω λοιπόν κάποιον αν του αρέσουν οι KATATONIA, μου απαντάνε «ποιο logo σου αρέσει θες να πεις». Είναι αυτή η τωρινή φάση, από άποψη μουσικής, και κείνη που πάντοτε ονειρευόσουν να πετύχεις;
Δύσκολο να σου πω… Στο παρόν θα σου έλεγα πως ναι αλλά δεν ξέρω μιας και υπάρχουν ακόμα πολλά που θέλουμε να εξερευνήσουμε στη πορεία. Όπως είπες, εξελισσόμαστε συνεχώς ως μπάντα και αυτό είναι που μας κρατά σε εγρήγορση, το ότι ψάχνουμε συνέχεια για νέες προκλήσεις. Ίσως αν με ρωτήσεις πάλι σε μερικά χρόνια, όταν θα έχει αλλάξει πάλι ο ήχος μας.
Ναι, ο ήχος που ονειρεύεται η εκάστοτε μπάντα είναι πάντοτε εκείνος που έχει χτίσει στο παρόν με το εκάστοτε άλμπουμ…
Ναι και δεν πιστεύω πως χρειάζεται να περιορίσεις τον εαυτό σου λέγοντας πως έχεις βρει τον τέλειο ήχο και δεν χρειάζεται πλέον να κυνηγάς την εξέλιξη, ειδικά αφού δεν ξέρεις τι επιφυλάσσει το μέλλον.
Αυτή είναι μια παγίδα στην οποία πέφτουν πολλές μπάντες απ’ τη στιγμή που έχουν δημιουργήσει τον δικό του μοναδικό ήχο και ύστερα μένοντας στάσιμοι, χωρίς καμία εξέλιξη…
Ναι, ισχύει αλλά κάποιες μπάντες πιστεύω δεν έχουν ανάγκη να εξελιχθούν…
Αν αναφέρεσαι για παράδειγμα στους AC/DC, όντως δεν είναι απαραίτητο.
Ναι, AC/DC, MOTORHEAD αυτές οι μπάντες. Αλλά το είδος που εμείς εκπροσωπούμε και η άποψή μας πάνω στη μουσική έχει να κάνει σε μεγάλο βαθμό ακριβώς μ’ αυτή την ιδέα περί εξέλιξης, στον ήχο, τη σύνθεση, να αναζητούμε πάντοτε κάτι που να μας ενθουσιάζει. Είναι ένα αέναο κυνηγητό για τον ιδανικότερο ήχο. Και όπως είπα νωρίτερα, είμαι πολύ ικανοποιημένος με το παρών αλλά έχω το νου μου και στο μέλλον.
Έχοντας ακούσει το άλμπουμ σας αρκετές φορές, μπορώ να πω με σιγουριά πως ρέει άψογα κερδίζοντας τον ακροατή από το πρώτο λεπτό και χωρίς να κουράζει. Δεν ισχυρίζομαι πως είναι το αγαπημένο μου KATATONIA άλμπουμ αλλά πως ο ήχος του δίσκου εν γένει είναι εντυπωσιακός και κεντρίζει την προσοχή του ακροατή. Επ’ αυτού, γιατί επιλέξατε αυτή τη φορά να δουλέψετε με τον Jacob Hansen στην παραγωγή αντί να την αναλάβετε εσύ και ο Anders;
Βασικά την παραγωγή την αναλάβαμε εμείς αλλά ο Jacob βοήθησε πολύ και ειδικά με την ηχογράφηση των ντραμς και είχε όντως πολύ καλές ιδέες αφού είναι και ο ίδιος μουσικός. Είναι πολύ έμπειρος και του έχουμε τρομερή εμπιστοσύνη. Ίσως υπάρχει εκεί όντως κάποια μικρή αλλαγή στον ήχο αλλά όχι μεγάλη αφού στη τελική εγώ και ο Anders ήμασταν στο τιμόνι. Αλλά ξέρεις, ο Jacob έκανε μόνο το μιξάρισμα στο προηγούμενο άλμπουμ και τώρα συμμετείχε περισσότερο επομένως ποιος ξέρει. Είναι πάντοτε καλό πάντως να επιστρέφεις στους ίδιους και γνωστούς συνεργάτες αφού ξέρεις λίγο πολύ τι να περιμένεις.
Δεν αναφέρεται πουθενά στο press release αλλά νομίζω πως άκουσα των Joel των SOEN στο κομμάτι “Impermanence”…
Ναι, ισχύει.
Πως προέκυψε αυτή η guest εμφάνιση και κατά πόσο πιστεύεις πως μοιάζει ο ήχος των SOEN με τον δικό σας;
Είμαστε όμορες μπάντες σε μουσικό επίπεδο και μας αρέσουν πολύ οι SOEN. Γνωριζόμαστε επίσης για καιρό τώρα με τον Martin (Lopez) όπως και με τον Joel και μια τέτοια συνεργασία ήταν στα σκαριά για καιρό. Όταν έγραψα το τραγούδι, σκέφτηκα πως θα ήταν η καταλληλότερη στιγμή για να καλέσω τον Joel. Πιστεύω πως το κομμάτι πραγματικά προσφέρεται για ένα δυνατό ντουέτο και ότι οι φωνές μας κολλάνε πολύ καλά μαζί.
Σκεφτήκατε καθόλου να ξανά συμπεριλάβετε γυναικεία φωνητικά;
Όχι, αυτή τη φορά είπαμε πως θα έχουμε ως καλεσμένο μόνο τον Joel. Ήταν η καλύτερη κίνηση σ εκείνη τη φάση.
Ήσασταν η πρώτη μπάντα που ανακοίνωσε μια pay per view συναυλία κατά τη διάρκεια της πανδημίας και οι οπαδοί σας επιτέθηκαν με μένος. Ωστόσο, μερικούς μήνες μετά από σας, ακολούθησαν στο ίδιο μοτίβο και πολλές άλλες μπάντες χωρίς να εκνευρίζονται οι οπαδοί και ο κόσμος.
(γελώντας) Ναι, όντως.
Πιστεύεις πως ήσασταν απλώς άτυχοι ή μήπως τόσο θαρραλέοι ώστε να κάνετε ότι χρειαζόταν για να προωθήσετε ένα άλμπουμ για το οποίο ούτως ή άλλως δεν θα μπορούσατε να περιοδεύσετε.
Όταν προτάθηκε αυτό σαν ιδέα αρχικά φαινόταν σαν κάτι που θα απευχόμασταν αλλά πολύ σύντομα συνειδητοποιήσαμε πως η κατάσταση με την πανδημία δεν θα λήξει σύντομα και πως μήπως είναι όντως η μόνη και καλύτερη εναλλακτική. Είναι ένα καινούργιο φορμάτ και συμφωνήσαμε πως δεν είχαμε κάτι να χάσουμε πέρα από τον λίγο κόσμο που θα ξινίσει. Εν τέλει μας βγήκε σε καλό και μας έκανε και σε μας καλό που είχαμε κάποια επαφή με το κοινό αντί να καθόμαστε και να περιμένουμε χωρίς σταματημό για κάτι να συμβεί. Φυσικά και μια τέτοια συναυλία δεν ήταν ακριβώς αυτό που θα περιμέναμε πριν από την πανδημία ούτε κάτι που φανταζόμασταν ότι θα επιλέγαμε ποτέ. Αλλά όπως είπες πολλές μπάντες ακολούθησαν και απεδείχθη η μόνη λύση.
Ναι αλλά, ξέρεις, πολύς κόσμος σας κατηγόρησε επειδή ακριβώς έπρεπε να πληρώσει αντί να κάνουν κάτι άλλο, λες και ο μουσικός μπορεί να τα βγάλει πέρα χωρίς πληρωμή.
Ναι, κοίτα φυσικά και δεν ήταν δωρεάν για να κλείσουμε το στούντιο ή το συνεργείο που μας μαγνητοσκοπούσε, επομένως ήταν απαραίτητο να απαιτήσουμε πληρωμή, όπως γίνεται και όταν κάνεις κανονικές συναυλίες. Αν δεν θες να πληρώσεις, κανένα πρόβλημα. Δεν καταλαβαίνω γιατί αυτό θα ενοχλούσε τόσο κόσμο.
Συνέβαλλε καθόλου η κυκλοφορία του “City burials” κατά τη διάρκεια της πανδημίας στην απόφαση να εγκαταλείψετε την Peaceville;
Όχι, καθόλου. Έκαναν το καλύτερο δυνατό για να προωθήσουν το άλμπουμ σ εκείνη τη περίοδο, πράγμα σίγουρα δύσκολο. Το συμβόλαιο απλώς, που υπήρχε από το 1998, είχε λήξει και ήταν καιρός για να δοκιμάσουμε κάτι καινούργιο.
Είναι παράδοση στο τέλος κάθε χρόνου μια μπάντα να ανεβάζει στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μια εικόνα με τους Spotify ακροατές που μάζεψε σ ένα χρόνο. Οι KATATONIA είχαν το 2022, 19 εκατομμύρια streams, έναν πραγματικά εκπληκτικό αριθμό. Ωστόσο, πόσο ικανοποιημένοι είστε από τα έσοδα που λάβατε από αυτά τα streams και πως κρίνετε το γεγονός που η μουσική πλέον έχει γίνει ψηφιακή;
Όχι δεν θα έλεγα πως είμαστε ικανοποιημένοι ειδικά με έναν τέτοιο αριθμό ακροάσεων. Θα έπρεπε να έχει μεγαλύτερη αξία οπωσδήποτε. Για το θέμα της ψηφιακής τεχνολογίας, είναι όντως πολύ πιο άνετο και εύκολο να ακούς σε streaming. Κι εγώ το κάνω συνέχεια. Αλλά παράλληλα αφού είμαι μεγάλος, εκτιμώ ακόμα το album format που μπορώ να κρατήσω ένα προϊόν στα χέρια μου, να διαβάσω του στίχους. Αλλά εντάξει, η μουσική είναι το πιο σημαντικό.
Είμαι κι εγώ μεγάλος και ομολογώ πως βρίσκω επίσης πολύ πιο εύκολη την ακρόαση σε ψηφιακή μορφή. Δεν πιστεύω ωστόσο πως η σημερινή τάση με το βινύλιο μπορεί να επιφέρει κάποια δραστική αλλαγή αφού οι ψηφιακές πωλήσεις είναι δέκα φορές περισσότερες.
Ναι συμφωνώ. Η επανεμφάνιση του βινυλίου είναι μάλλον περισσότερο για τους οπαδούς.
Το 2018 ανακοινώσατε πως έχετε ανάγκη από ένα διάλειμμα, χωρίς να ξέρουμε το γιατί, για να επανεξετάσετε το μέλλον της μπάντας. Μπορείς τώρα να αποκαλύψεις τους λόγους και κατά πόσο μπορέσατε να επανεκτιμήσετε το που βρισκόσασταν; Η δισκογραφική σας επιστροφή συντελέστηκε τελικά εξαιτίας εξωτερικών πιέσεων;
Όχι, δεν μας ανάγκασε κανένας, απλώς συνειδητοποιήσαμε πως θέλαμε να παραμείνουμε ως συγκρότημα και πως είχαμε κουραστεί από τις συνεχείς περιοδείες, κάτι που τελείωσε άδοξα αφού ο κιθαρίστας μας ο Roger μπήκε στο νοσοκομείο με σοβαρούς τραυματισμούς στη πλάτη, κάτι που μας ανάγκασε να ακυρώσουμε πολλές συναυλίες. Εκεί είπαμε πως ίσως πρέπει να κάνουμε ένα διάλλειμα για να δούμε κατά πόσο αξίζει να συνεχίσουμε. Τελικά, μετά από λίγο καιρό, μαζευτήκαμε και όλοι συμφώνησαν πως η μπάντα έχει ακόμα πολλά να προσφέρει. Δεν υπήρχαν επομένως συγκεκριμένοι λόγοι όσο ότι ήμασταν τρομερά εξαντλημένοι.
Πάμε λίγο στους BLOODBATH. Μπορείς να μου πεις κατά πόσο είσαι ικανοποιημένος από το “Survival of the sickest”. Νιώθεις πιο χαλαρός μέσα στις επάλξεις του συγκροτήματος μιας και δεν χρειάζεται να συμμετέχεις τόσο στη σύνθεση, που δεν τραγουδάς και παίζεις απλώς μπάσο;
Σίγουρα νιώθω πιο άνετος και χαλαρός και μπορώ όντως να κάνω ένα διάλλειμα από τη θέση του βασικού συνθέτη και frontman από τους KATATONIA. Είναι καλό ενίοτε να είσαι απλά ο τύπος που κάθεται πίσω και δεν φανερώνεται πολύ. Και ναι είμαι πολύ ικανοποιημένος από το δίσκο. Είναι ένα death metal καρναβάλι που περιέχει όλα τα σωστά συστατικά. Είναι αρκετά old school και σύγχρονο. Τα ‘χει όλα.
Προτού κλείσουμε, θα ήθελα να σχολιάσεις λίγο τις guest εμφανίσεις σου ανά τα χρόνια, αρχίζοντας από τη συμμετοχή σου στο “Justice of suffering” των SWALLOW THE SUN.
Πάει καιρός που το άκουσα, αλλά εκείνη την εποχή πίστευα πως πήγε πολύ καλά. Θυμάμαι μάλιστα που είχα ταξιδέψει στη Φιλανδία για να τραγουδήσω, ήταν μια εποχή που δεν μπορούσες ακόμα να στείλεις ένα αρχείο online από το σπίτι σου.
Έχεις ηχογραφήσει επίσης ένα τραγούδι για τους AYREON και έπαιξες ζωντανά με το συγκρότημα. Αλλά νομίζω πως ο Arjen Lucassen θέλει τους καλεσμένους του παρόντες στο στούντιο του πάντοτε.
Όντως, πήγα στο στούντιο του στην Ολλανδία και περάσαμε πολύ καλά για μερικές μέρες. Ο Arjen τα είχε στήσει όλα πολύ επαγγελματικά και γενικά ήταν μια πολύ ωραία εμπειρία.
Ναι έχω πάει κι εγώ στο στούντιο του για λίγο και όντως περνάς πολύ καλά μαζί του, είναι εξαιρετικός τύπος. Συμμετείχες επίσης στο κομμάτι “The nearing grave” των LONG DISTANCE CALLING…
Ναι, αυτό ήταν επίσης ενδιαφέρον αφού είναι ουσιαστικά μια instrumental μπάντα. Περιοδεύσαμε μαζί και ήξερα τον Jon τον μπασίστα και είχα το χρόνο να γράψω τους στίχους και τις φωνητικές μελωδίες. Ήταν μια πολύ δυνατή και ευχάριστη συνεργασία και πολύ όμορφο που μου έδωσαν το χώρο και το χρόνο για να αναλάβω τα φωνητικά σε μια σχεδόν αποκλειστικά instrumental μπάντα.
Άλλαξες βασικά το στάτους της μπάντας!
Ναι και γι’ αυτό και απαιτεί προσοχή και σεβασμό.
Και το κομμάτι “Ascending” για τους PANTHEON I;
Ήταν μια πολύ ενδιαφέρουσα συνεργασία γιατί ήταν κάτι πολύ διαφορετικό για μένα. Περιείχε όλα εκείνα τα black metal χαρακτηριστικά όπως τα blast beats και riff. Θέλανε κάτι κάπως διαφορετικό από το κλασσικό black metal ύφος με τα φωνητικά μου χωρίς όμως να ξεφεύγουν από τη σκοτεινή ατμόσφαιρα. Πολύ ενδιαφέρουσα συνεργασία για μένα.
Και το τραγούδι “Off the cross”, θυμάσαι το EP που τραγούδησες; Δεν το έχω ακούσει ακόμα αλλά το έχω προσέξει.
Ναι, πάνε περίπου τρία χρόνια. Ναι, ο frontman της μπάντας επικοινώνησε μαζί μου. Είχε ήδη γράψει όλες τις μελωδίες επομένως τραγούδησα ότι μου ζήτησε, αλλά δεν το έχω ακούσει καθόλου από τότε.
Έχεις κάνει και συμμετοχές στους THE OCEAN; Έχεις κάνει αρκετές συμμετοχές. Φαντάζομαι είστε φίλοι.
Ναι, περιοδεύσαμε και μαζί στην Αμερική και τον Καναδά και είχε την ευκαιρία να τραγουδήσω και live μια φορά μαζί τους. Είναι τρομερά ταλαντούχοι και πολύ ωραίοι τύποι.
Ευχαριστώ πολύ για το χρόνο σου. Περιμένω να τα ξαναπούμε από κοντά.
Εγώ ευχαριστώ για το ενδιαφέρον στο συγκρότημα.
Σάκης Φράγκος
απομαγνητοφώνηση: Φίλιππος Φίλης
photos by Mathias Blom
