“Attack of the Metal Brigade”
Το να μιλάς με τον Δημήτρη Λιαπάκη, τραγουδιστή των MYSTIC PROPHECY (αλλά και των DEVIL’S TRAIN και STEEL PROPHET), είναι πάντα απολαυστικό, διότι ξέρεις ότι μπορείς να συζητάς για ώρες και να μη χάσεις το ενδιαφέρον σου, ούτε δευτερόλεπτο. Το να μιλάς μετά από ένα δίσκο όπως το “Hellriot”, είναι ακόμα καλύτερο. Διαβάστε λοιπόν, από κάτω, για πράγματα που πολύ πιθανόν να μην γνωρίζετε, όπως μόνο ο Λιαπάκης μπορεί να πει.
Ο κόσμος μιλάει για το πιο ώριμο άλμπουμ των MYSTIC PROPHECY. Αυτό πιστεύω κι εγώ. Πως βλέπεις εσύ αυτήν την ωριμότητα που όλοι μιλούν;
Εντάξει το συγκρότημα ξεκίνησε πιο ωμά και στην πορεία εξελίχθηκε. Είδαμε πως κινείται η αγορά, τι μπορούμε να κάνουμε καλύτερα και κάθε φορά κοιτάω τι λαθάκια έκανα και πως μπορώ να τα διορθώσω, να τα κάνω καλύτερα στο επόμενο άλμπουμ, αλλά και συζητάω με μουσικούς και παραγωγούς που εκτιμώ τη γνώμη τους. Θεωρώ ότι είμαι ανοιχτόμυαλος και συνεχώς ψάχνω να μαθαίνω καινούργια πράγματα. Μετά από 12 άλμπουμ, μία μπάντα ωριμάζει. Εξάλλου, μην ξεχνάς ότι τα τελευταία 7-8 χρόνια, δεν έχουμε κάποια αλλαγή στη σύνθεσή μας κι αυτό είναι πολύ σημαντικό για να δέσει το γκρουπ και να ωριμάσει. Για να βγάλεις αυτό το αποτέλεσμα, πρέπει να έχεις και τα κατάλληλα άτομα, κακά τα ψέματα και όλα τα παιδιά που είναι στους MYSTIC PROPHECY είναι πολύ καλοί μουσικοί και πολύ καλά παιδιά. Έχουμε κολλήσει σαν άνθρωποι και ξέρω πώς θα βγάλω τον καλύτερο εαυτό του άλλου στο στούντιο. Επίσης, κάνω ενός είδους παιχνίδι, αφού γράφω τα μισά κομμάτια με τον Markus και τα μισά με τον Evan (σ.σ. τους δύο κιθαρίστες των MYSTIC) και υπάρχει μία «θετική διαμάχη» ανάμεσά τους, σχετικά με το ποιος θα γράψει το καλύτερο τραγούδι. Θέλω πάντα να είμαστε ενεργητικοί και να μην πέφτουμε σε λήθαργο, να μην επαναπαυόμαστε. Με το “Metal division” μας έλεγαν ότι είχαμε φτάσει παιχτικά και συνθετικά σ’ ένα πολύ υψηλό επίπεδο. Τα ίδια μας έλεγαν και στο προηγούμενο και στο προ-προηγούμενο. Όταν μπαίνουμε στο στούντιο, ξεκινάμε πάντα από το μηδέν. Δεν έχουμε στο μυαλό μας να γράψουμε ένα νέο “Killhammer” ή ένα νέο “Regressus”. Ποτέ δεν είχαμε έλλειμμα ιδεών για ρεφρέν κτλ. Ακόμα και ο Covid πιστεύω ότι μας έκανε καλό, διότι κάτσαμε δύο χρόνια να γράψουμε τα καλύτερα δυνατά τραγούδια. Και όχι μόνο σε εμάς, αλλά και σε πολλά άλλα σχήματα, διότι μας έκανε να δώσουμε περισσότερη σημασία σ’ αυτό που πρέπει να κάνει πάντα ο μουσικός, δηλαδή να γράφει καλή μουσική. Δεν μπορείς να βγάζεις δίσκο μόνο και μόνο για να βγεις περιοδεία.
Επειδή έχω ακούσει πολλά άλλα σχήματα στο χώρο της metal μουσικής, που έχουν βγάλει πολύ πιο προσεγμένες δουλειές, λόγω του ότι δεν είχαν τις περιοδείες κι επικεντρώθηκαν στη μουσική, μήπως είναι ευκαιρία να αλλάξει όλη η λογική πίσω από τις νέες κυκλοφορίες;
Είναι ανάλογα με το πώς κινείται κάθε μπάντα. Κάποιες μπάντες ζουν από τις περιοδείες. Δεν ζεις πια από το φυσικό προϊόν. Η φάση πάει στο Spotify, στα social media, στο download και πρέπει να περιοδεύεις συνεχώς αν θέλεις να επιβιώσεις με αυτόν τον τρόπο. Ειδάλλως, θα έχεις οικονομικό πρόβλημα. Πάντως κι εγώ έχω ακούσει πιο καλές δουλειές από συγκροτήματα, όπως πχ το νέο άλμπουμ των DESTRUCTION, παρότι μου αρέσουν γενικώς οι δίσκοι τους. Κάθε μπάντα, βλέπει τα πράγματα διαφορετικά, αλλά τελικά το αν είναι καλός ή κακός ο δίσκος, το κρίνει ο κόσμος. Το “Hellriot”, ο κόσμος το έχει υποδεχθεί καταπληκτικά, μας λέει ότι είναι πολύ ώριμο κι αυτό είναι πολύ δύσκολο. Ξέρεις, το να γράψεις ένα δίσκο χωρίς filler, όταν έχεις γράψει 250 τραγούδια μόνο για τους MYSTIC, δεν είναι το πιο εύκολο πράγμα στον κόσμο. Αρχίζεις και στερεύεις από ιδέες, μέχρι και για τίτλους, για στίχους κτλ. Αυτό που βοηθάει πάρα πολύ το άλμπουμ, επίσης, είναι ο απίστευτα καλός ήχος. Είναι μοντέρνος, αλλά ταιριάζει στο riffing και στη θεματολογία που έχουμε κάνει. Έχουμε ξεφύγει από το old school American style που παίζαμε στα πρώτα πέντε άλμπουμ. Θέλω να δώσω αυτό που ζητά ο οπαδός, δηλαδή να βγει μαζί μας, να κάνει πάρτι και να τραγουδά τα ρεφρέν μας.
Αυτό ήθελα να αναδείξω κυρίως. Ο δίσκος είναι κυρίως midtempo, δεν έχει πολλά γρήγορα κομμάτια και βρίσκω πως έχει τη λογική του sing along στα ρεφρέν. Ήταν όντως αυτή η νοοτροπία σας; Γιατί ο καλλιτέχνης όταν παίζει συναυλίες, βλέπει από πρώτο χέρι σε ποια τραγούδια διασκεδάζει περισσότερο ο κόσμος…
Η πρώτη προσπάθεια που έκανα προς αυτήν την κατεύθυνση ήταν το κομμάτι “Ravenlord”. Δηλαδή να βρω ένα τραγούδι που να ξεσηκώνει τον κόσμο. Από εκείνη τη στιγμή, που βγήκε και είδα ότι γινόταν πανικός στις συναυλίες μας, ακολούθησαν κι άλλα παρόμοια και η μπάντα άλλαξε επίπεδο σε θέμα νέων οπαδών και Spotify. Είμαστε από τις λίγες μπάντες που έχουμε 350 και 400.000 ακροατές το μήνα.
Θα μιλήσουμε και γι’ αυτό, χωριστά, γιατί είστε case study στον τομέα.
Βγήκε μετά το “Killhammer”, το “War brigade” και μετά βγήκε το “Monuments uncovered” που είχε τις διασκευές σε τραγούδια των 80s και 90s απ’ όλα τα είδη της μουσικής και οι MYSTIC PROPHECY μπήκαν στα σπίτια ανθρώπων που άκουγαν εντελώς διαφορετικά πράγματα. Είμαστε μια μπάντα που γράφουμε τραγούδια για τις συναυλίες. Δεν είμαστε στούντιο μπάντα. Θέλουμε τα τραγούδια μας να παίζονται ακριβώς το ίδιο και στα live. Για το “Hellriot” άφησα στην άκρη 6 τραγούδια που δεν μπήκαν στο δίσκο, επειδή δεν ήταν τόσο in your face όσο τα υπόλοιπα. Δεν θέλω να έχω samples και ιστορίες στις συναυλίες μας. Έχουμε παίξει, αν έχω μετρήσει καλά, γύρω στις 1100 συναυλίες. Δεν τις λες και λίγες. Και δεν γράφουμε δίσκους κάθε 5-6 χρόνια. Από το 2001 μέχρι τώρα, έχουμε 12 άλμπουμ.
Μόνη εξαίρεση το “Metal division” που βγήκε πριν 3 χρόνια, αλλά μεσολάβησε και η πανδημία, μην το ξεχνάμε. Πάντως εκείνο το άλμπουμ, πήγε πραγματικά πολύ καλά κι όχι απλά «τηρουμένων των αναλογιών».
Γενικά πήγε πολύ καλά, ναι. Και σε πωλήσεις, αλλά και σε streams που έχουμε φτάσει τα 12.000.000, που είναι τεράστιο νούμερο για ένα σχήμα παραδοσιακού metal. Όταν έχεις τα μισά streams από τους POWERWOLF, αυτό δείχνει πως κάνεις κάτι καλά, γιατί δεν σε ακούει μόνο ο μεταλλάς που είναι 45-55 χρονών αλλά και πιο πιτσιρικάδες, από 20-30, που είναι το μέλλον μας. Χωρίς τους νέους οπαδούς, το γκρουπ δεν υπάρχει περίπτωση να επιζήσει.
Τι προσδοκάς από το “Hellriot” με δεδομένο ότι το προηγούμενο άλμπουμ πήγε πολύ καλά;
Ποτέ δεν συμβιβάζομαι με το «οκ» και αυτά. “Sky is the limit”, λέω πάντα και θέλω να πάνε οι δουλειές μου όσο καλύτερα γίνεται. Ξέρεις, μετά από 20-25 χρόνια τα συγκροτήματα ψάχνουν να βγάλουν «ξύγκι» και να βρουν πραγματάκια να τονώσουν τη δημιουργικότητά τους. Εγώ είμαι αχόρταγος με τη μουσική με ασίγαστο πάθος. Πάντα προσπαθώ να κάνω κάθε δίσκο μου καλύτερο από θέμα ήχου, πως θα ευχαριστήσω τον οπαδό που μας κρατά στη ζωή. Βγαίνουμε συνέχεια στο δρόμο, δίνουμε συναυλίες και οι οπαδοί μας είναι πολύ πιστοί. Βγήκαμε περιοδεία με τους GRAVE DIGGER, για 16 dates, που πήγε σφαίρα, παρότι λίγο καιρό πριν σκεφτόμασταν αν θα την ακυρώναμε, επειδή υπήρχε μεγάλο οικονομικό ρίσκο. Είπαμε όμως με τον Chris Boltendahl, ότι αν δεν υπάρχει ρίσκο, δεν υπάρχει και νόημα, οπότε δικαιωθήκαμε. Και αμέσως μετά την περιοδεία, ανακοινώσαμε ότι τελειώσαμε το δίσκο μας. Με αυτόν τον τρόπο ήμασταν συνεχώς στο επίκεντρο του κόσμου.
Αυτό που έχετε κάνει με τα streams, πάντως, είναι μοναδικό. Έχετε καταφέρει, μετά το “Monuments uncovered”, να σας ακούει πολύ μικρότερος σε ηλικία κόσμος, που προφανώς τα διαπιστώνετε και στις συναυλίες σας.
Έτσι ακριβώς είναι. Πήγαινε ο άνθρωπος που άκουγε BON JOVI, έβρισκε τη διασκευή μας στο “Because the night”, του άρεσε, μας τσέκαρε κι ερχόταν στο live μας. Ποτέ δεν θα μας έβρισκε με το “Ravenlord” ή κάποιο άλλο τέτοιο τραγούδι. Τα μηχανήματα που έχουμε στα social media μας δείχνουν τι ακούει ο καθένας. Τέτοιου είδους οπαδοί, βλέπεις ότι βάζουν τη διασκευή και μετά πηγαίνουν και ακούν το “Dracula”, το “Metal brigade” και όλα αυτά τα τραγούδια μας. Από μία διασκευή, πηγαίνει και κάνει 30 κλικ στα τραγούδια μας, «απλώνει» τον αλγόριθμο που τον βγάζει σε άλλους πιτσιρικάδες κι έτσι κινείται η αγορά. Είναι 2023, οι κανόνες της αγοράς αλλάζουν. Εδώ πανηγυρίζουμε που αυξήθηκε το βινύλιο και συνολικά πωλούνται τόσα κομμάτια στον κόσμο που παλιότερα αν ένα συγκρότημα από μόνο του πουλούσε αυτά, θεωρούνταν αποτυχία. Πουλούσαν οι FLOTSAM & JETSAM μισό εκατομμύριο αντίτυπα και θεωρούνταν “flop”. Αυτό που με ενοχλεί στο Spotify, είναι ότι με 10 ευρώ/μήνα, έχεις όλη τη μουσική του κόσμου στο σπίτι σου. Με την ίδια λογική, γιατί να μην μπορώ με το ίδιο ποσό, πχ, να πάω σε όποιο εστιατόριο του κόσμου θέλω; Καταλαβαίνεις πως το εννοώ. Παλαιότερα, η μουσική ήταν είδος πολυτελείας. Όταν έκανα το “Monument uncovered”, έπεσαν όλοι να με σταυρώσουν, μέχρι και η εταιρία μας, τότε, η Massacre, μου έλεγε ότι πήγαμε να διαλύσουμε το συγκρότημα. Όμως τώρα όλοι πάνε και κάνουν τέτοιες διασκευές. Αν δεις τα streams αυτού του δίσκου, είναι σχεδόν όλα πάνω από 5.000.000, ενώ το “Regressus”, που θεωρείται από τα τραγούδια που ζητά ο κόσμος να ακούσει live, έχει 50.000… Αυτό ακριβώς, ήθελα να κάνω, λοιπόν και η προσπάθεια αυτή, καρποφορεί ακριβώς τώρα. Και πλέον υπάρχουν πολλά τραγούδια μας που έχουν αρκετά εκατομμύρια streams. Και αυτό είναι πολύ σημαντικό, γιατί πλέον όλοι οι διοργανωτές συναυλιών, κοιτάζουν το Spotify και πόσους σε ακούν.
Ναι, αλλά και αυτά τα 10 ευρώ, βλέπεις ότι ο κόσμος σκέφτεται πολύ σοβαρά να τα δώσει. Ενώ παλαιότερα δίναμε 100-150 ευρώ το μήνα ΓΙΑ ΠΛΑΚΑ για να αγοράσουμε μουσική.
Αυτό θέλω να σου πω. Ότι η μουσική έχει ξευτελιστεί. Λες και τη βγάζουν στο πανέρι. Λες και η τέχνη που κάνουμε δεν έχει πια αξία, όταν σου βάζει 10 ευρώ flat fee το μήνα. Εκεί χάνεται η ισορροπία ανάμεσα στον καλλιτέχνη, το music business και το χρηματικό. Και θα σου πει ο μουσικός: Για ποιον λόγο να γράψω μουσική; Για να streamάρει και να πάρω 0,003 ευρώ/stream; Και όχι όλα αυτά. Πρώτα παίρνει ο διανομέας, μετά παίρνει η εταιρία, ανάλογα με τα συμβόλαια που υπάρχουν και μετά τα παίρνει ο καλλιτέχνης. Αν παίρνεις όλα τα χρήματα μόνος σου, όμως, μην ξεχνάς, ότι 1 εκατομμύριο streams, είναι 3.000 ευρώ. Πλέον, είτε είσαι σε εταιρία, είτε όχι, αν το γκρουπ κινείται, ο κόσμος το εντοπίζει συνεχώς. Έχουμε ανάγκη τις εταιρίες, αλλά βλέπεις ότι η αγορά έχει σπάσει παγκοσμίως. Παλιότερα, τα μεγάλα δισκάδικα εδώ στη Γερμανία, είχαν 7-8 ράφια με heavy metal. Τώρα, έχουν ένα και με το ζόρι. Και φέρνουν μόνο METALLICA, AC/DC και γκρουπ που πουλάνε πάρα πολύ. Βλέπεις ότι οι αποθήκες των διανομέων, μεταφέρονται σε ολοένα και μικρότερα κτίρια. Μεγάλες εταιρίες όπως η Nuclear Blast, πάνε κατά 90% στο streaming. Το ίδιο και η Napalm που έχει γίνει μεγαθήριο αυτή τη στιγμή. Αυτό που κάνει η ROAR τώρα, που στηρίζεται πολύ στο φυσικό προϊόν, είναι κάτι που δύσκολα το συναντάς και είναι από τις λίγες εταιρίες που το κάνουν με επιτυχία. Αν μπορέσει να κρατήσει 5-10 χρόνια ακόμα, θα είναι στην κορυφή, γιατί σχεδόν όλοι οι υπόλοιποι θα έχουν κλείσει. Η ROAR, πάει κόντρα στο ρεύμα και είναι μεγάλη της μαγκιά επειδή μπορεί να κινήσει την κατάσταση, επιμένοντας στο φυσικό προϊόν. Γιατί να μην έρθει ένα συγκρότημα πολύ μεγάλο, στο μέλλον και να τους πει: «Βγάλε μου το φυσικό προϊόν εσύ και κρατάω εγώ το ψηφιακό».
Πόσο πιστεύεις ότι βοήθησε η συμμετοχή σου στο δίσκο των POWERWOLF με το “Beast of Gevaudan”;
Κι όχι μόνο αυτό. Στο bonus CD, οι MYSTIC PROPHECY διασκευάζουν και τραγούδι των POWERWOLF. Για ποιον λόγο ήρθαν όμως οι POWERWOLF και μας είπαν να διασκευάσουμε τραγούδι τους; Είδαν ότι έχουμε 350.000 ακροατές στο Spotify, είδαν ότι οι ORDEN OGAN έχουν πάρα πολλούς και πήραν τέτοιου είδους συγκροτήματα, σκεπτόμενοι έξυπνα, αφού προσπαθούν να πάρουν καινούργιους οπαδούς. Στο “Beast of Gevaudan”, έβαλα απλά τη φωνή μου πάνω από το τραγούδι. Το “Reverend of rats”, το κάναμε όμως εντελώς MYSTIC, τώρα που το διασκευάσαμε, σε σημείο να πάθουν πλάκα όταν τους το στείλαμε και τους είπα ότι έφτασε η στιγμή να ακουστούν metal τα τραγούδια τους! Χαχαχαχα!
Στο “Hellriot” όμως, δεν έβαλες διασκευή… Κι έψαχνα εγώ μόλις είδα το tracklisting να βρω τι σκαρφίστηκες πάλι!
Σ’ αυτό το άλμπουμ, δεν ήθελα να κάνω κάποια διασκευή. Ήδη συμμετείχαμε ουσιαστικά δύο φορές σε διασκευές των POWERWOLF, ήταν ένα πολύ καλό promo, αφού πήραμε κι εμείς κάποιους από τους οπαδούς αυτού του γκρουπ και δεν ήθελα να κάνουμε κι άλλη διασκευή μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα. Όταν έρχεται ένα τέτοιο σχήμα και σου ζητά να το διασκευάσεις, δεν πας να πεις «δεν είστε metal» και τέτοιες χαζομάρες. Θέλω να κοιτάζω μπροστά, να μην ασχολούμαι με το ότι πριν από 20 χρόνια ήμουν στη Nuclear Blast και διάφορα τέτοια. Έχουμε ήδη κλείσει να παίξουμε γύρω στα 60 live μέσα στη χρονιά και ακόμα κλείνουμε συνεχώς καινούργια, είτε σε φεστιβάλ, είτε στα πλαίσια περιοδείας. Φτιάξαμε ένα εντελώς τρελό box set, που έχει μέχρι και αδιάβροχο MYSTIC PROPHECY, επειδή έβλεπα ότι πολύς κόσμος έπαιρνε αυτά τα poncho όταν έβρεχε σε φεστιβάλ και είπα γιατί να μην έχουμε ένα δικό μας που να έχει το λογότυπό μας από πίσω; Βάλαμε κι έναν τύπου ελβετικό σουγιά με κουτάλι, πιρούνι και μαχαίρι για να τρως στα φεστιβάλ κι ένα σακίδιο. Επίσης, βγάλαμε το βινύλιο σε δέκα διαφορετικά, τρελά χρώματα. Γιατί το θέμα είναι να προσφέρεις πράγματα που δεν προσφέρουν οι άλλοι και θα κάνεις τον κόσμο να αγοράσει το βινύλιό σου, παρόλο που οι εποχές είναι δύσκολες.
Αυτή τη μόδα που υπάρχει με τα συγκροτήματα που ντύνονται Βίκινγκ, πειρατές, αστροναύτες, Αρχαίοι Έλληνες ή ξέρω εγώ τι άλλο και παίζουν μουσική, πως τη βλέπεις;
Αυτά εγώ τα λέω καρναβάλια. Οι ίδιοι ονομάζουν τους εαυτούς τους entertainment bands, όχι music bands, δηλαδή γκρουπ που ψυχαγωγούν τον κόσμο, δεν παίζουν μουσική. Γι’ αυτό και στα live, το 70% είναι samples. Όταν κάνουν αυτές τις κινήσεις, πως μπορούν να παίξουν; Όταν έχουν συνεχώς πυροτεχνήματα και ξέρουν πως όταν πουν μία συγκεκριμένη λέξη, θα πεταχτούν φωτιές, νομίζεις ότι τους νοιάζει να παίξουν τη σωστή νότα; Φυλάγονται να μην καούν, φυσικά. Χαζοί είναι; Το τέλειο είναι να υπάρχει και ψυχαγωγία και μουσική. Όταν όμως έχεις κάνει τη μουσική να είναι θέατρο κατά 70-80%, πρέπει η μουσική να έρχεται από κάποιο sample ώστε να μπορέσεις να κάνεις το θέατρό σου. Άλλο θέμα σοβαρό, είναι η προσωπικότητα. Που είναι ο καλλιτέχνης που κρύβει το πρόσωπό του πίσω από μια μάσκα; Τι προσωπικότητα μπορεί να έχει; Άσε που έτσι οι μουσικοί γίνονται αναλώσιμοι. Μπορεί να αλλάζουν ακόμα και σε κάθε συναυλία, αν δεν φαίνεται το πρόσωπό τους. Η νεολαία όμως γουστάρει το μυστηριώδες, άρα η μουσική βιομηχανία πάει τα πράγματα προς τα εκεί. Και πάλι, μιλάμε για entertainment, όμως κι όχι για μουσική.
Πριν τελειώσουμε, για πες μου. Ξέρω ότι ετοιμάζεις και νέο άλμπουμ DEVIL’S TRAIN και STEEL PROPHET, έτσι δεν είναι;
To STEEL PROPHET θα μείνει λίγο πίσω γιατί έχουν τα 45 τους χρόνια, οπότε θα κάνουμε κάτι του χρόνου, επειδή και με τους MYSTIC είμαι πάρα πολύ απασχολημένος αυτόν τον καιρό. DEVIL’S TRAIN έχουμε ξεκινήσει ήδη το επόμενο, μιας και το προηγούμενο άλμπουμ πήγε απίστευτα καλά. Μου έκανε τεράστια εντύπωση, διότι βγάλαμε δίσκο μετά από 7 χρόνια και ήταν σαν να μην πέρασε μια μέρα, αφού ο κόσμος πήγε και το πήρε αμέσως. Καρποφορούν αυτά που κάνουμε κι αυτό δίνει δύναμη να βγάζω ακόμα περισσότερη μουσική.
Σάκης Φράγκος
Photos by: Frank Kollbi
