a
“A show in late November”
Οι βετεράνοι Αμερικάνοι prog rockers, PAVLOV’S DOG, ναι καλέ, αυτοί με το “Julia”, που δεν έχουν γυναίκα, αλλά άντρα στα φωνητικά, έρχονται για δύο συναυλίες, στις 22 Νοεμβρίου στην Αθήνα και την επόμενη στη Θεσσαλονίκη και ο Σάκης Φράγκος, λίγες μέρες πριν έρθουν, κατάφερε να πετύχει τον τραγουδιστή, κιθαρίστα και ηγέτη της μπάντας, David Surkamp και να συνομιλήσουν για ένα μισάωρο για τις επερχόμενες συναυλίες, αλλά και για πολλές από τις cult ιστορίες που συνοδεύουν το συγκρότημα αυτό…
Αφού ξεπεράσαμε το θέμα με την αλλαγή της ώρας, πες μου αλήθεια, που σε πετυχαίνω;
Είμαι στο σπίτι μου, λίγο πριν πάω για την τελευταία πρόβα πριν αρχίσουμε να βγαίνουμε στο δρόμο και να δίνουμε συναυλίες. Δόξα τω Θεώ!!! (γέλια) Ξέρεις, κάνουμε πάρα πολλές πρόβες, είμαι όλοι στην τσίτα για να δώσουμε τις επερχόμενες συναυλίες και μας έχουν σπάσει τα νεύρα από την ανυπομονησία. Όλο το νόημα όταν παίζεις μουσική, είναι να περιοδεύεις και να παίζεις συναυλίες. Αυτές οι δύο ώρες που είσαι πάνω στη σκηνή και παρουσιάζεις τη δουλειά σου στον κόσμο, είναι κάτι μοναδικό. Μόνο αυτές οι δύο ώρες όμως, γιατί όλες τις υπόλοιπες, είτε ταξιδεύεις, είτε διαβάζεις ένα βιβλίο, είτε περιμένεις.
Βασικά, περιμένεις. Περιμένεις το tour bus, το αεροπλάνο, την ώρα του soundcheck, την ώρα του φαγητού, να βγεις στη σκηνή… Όλη την ώρα περιμένεις, απλά αυτό γίνεται σε διαφορετικές χώρες του κόσμου και το κάνει λιγότερο βαρετό ίσως…
Ακριβώς αυτό! (γέλια) Ο κόσμος νομίζει ότι κάνουμε κάποια φοβερή ζωή, αλλά ουσιαστικά, πέρα από την ώρα που παίζουμε, κυρίως περιμένουμε κάτι!!! Είμαι 67 ετών και κάνω αυτή τη δουλειά από τα 17 μου. Φαντάσου πόσες ώρες έχω χάσει περιμένοντας κάτι. Είναι τρομαχτικό! Στην Ελλάδα πάντως, πάντα κανονίζω να ερχόμαστε δύο μέρες νωρίτερα και να φεύγουμε δύο μέρες αργότερα. Έχω πολλούς φίλους στη χώρα σας, για παράδειγμα θα έρθει ο φίλος μου ο Γιώργος να μας πάρει με τη σύζυγό μου, Sara, από το αεροδρόμιο, αλλά γενικώς λατρεύω την Ελλάδα, τους ανθρώπους, το φαγητό. Εκτός των άλλων, η Ελλάδα μαζί με την Αγγλία και ίσως την Αυστραλία, ήταν από τις πρώτες χώρες που αγκάλιασαν την μουσική μου όταν ξεκινήσαμε. Δεν μας έδιναν ιδιαίτερη σημασία στις ΗΠΑ. Όταν ήρθαμε στην Ελλάδα για πρώτη φορά, ήταν μία συγκλονιστική εμπειρία, που με έκανε να αναρωτηθώ για ποιον λόγο δεν είχα ξαναέρθει τόσα χρόνια…
Το έχουμε αυτό. Αν αρέσεις στον Έλληνα οπαδό, στο δείχνει εμπράκτως.
Σαφώς. Δεν θέλω να αναφέρω περιοχές όπως η Ολλανδία, όπου στέκονται και σε κοιτάζουν απλώς. Εσείς δείχνετε τόσο ενθουσιασμό που κάθε φορά περνάω υπέροχα.
Μιας και αρχίσαμε από το τέλος, τι να περιμένουμε από τις συναυλίες σας στην Ελλάδα;
Θα παίξουμε 4-5 τραγούδια από το πρόσφατο άλμπουμ μας, “Prodigal dreamer” και μετά θα παίξουμε όλα τα κλασικά τραγούδια που περιμένει ο κόσμος να ακούσει από εμάς, όλα τα “Julia” και τα “Late November” του κόσμου (γέλια). Ίσως παίξουμε κι 1-2 τραγούδια που κανείς δεν έχει ακούσει! Γράφω πάρα πολλά τραγούδια, για την ακρίβεια γράφω συνέχεια και δεν έχει πλάκα αν δεν τα ακούει και κανείς άλλος, πόσο μάλλον αν δεν τα παίζεις live. Στον τελευταίο μας δίσκο, υπάρχουν τραγούδια που είχα γράψει τη δεκαετία του ’70 και τα είχαν παίξει κάποιες μπάντες από το Seattle που παίζουν ηλεκτρονική μουσική, οπότε ουσιαστικά είναι σαν να διασκευάζω τον εαυτό μου!!! Αλλά, ποτέ δεν τα είχα κυκλοφορήσει εγώ και μουσική που δεν ηχογραφείται, ουσιαστικά δεν υπάρχει. Υπάρχουν και τραγούδια, βέβαια, που συνέθεσα πρόσφατα. Όταν κάτι με απασχολεί, γράφω και τραγούδι, όπως έκανα με το “Hard times”, όταν βγήκε ο Donald Trump, επειδή κάτι έπρεπε να κάνω για να μην με πιάσει καταθλιψη.
Μου είπες ότι γράφεις συνεχώς μουσική, κυκλοφορείς δίσκους, πως είναι να είσαι υποχρεωμένος να παίζεις κάθε βράδυ τραγούδια από έναν δίσκο που κυκλοφόρησε πριν από 45 χρόνια; Σε κουράζει αυτό ή σε κάνει να νιώθεις υπερήφανος;
Δεν έχω κανένα πρόβλημα με αυτό. Με κάνει να νιώθω υπερήφανος, να σου πω την αλήθεια. Ειλικρινά είμαι ευτυχισμένος που τα τραγούδια μου είναι τόσο καλά που άντεξαν μέσα στον χρόνο και δεν έχω γράψει άθλια πράγματα που πρέπει να τραγουδάω κάθε βράδυ, ούτε έχω κάνει μία επιτυχία και μετά εξαφανίστηκα από προσώπου γης, όπως πολλοί άλλοι καλλιτέχνες. Άκουσα, ότι πριν λίγο καιρό, διαλύθηκαν οι KINGSTON TRIO, επειδή δεν άντεχαν να παίξουν άλλη μία φορά το “Tom Dooley”. Εγώ λοιπόν είμαι πολύ υπερήφανος που έχω αρκετά τραγούδια που θέλει να δει ο κόσμος να παίζω ζωντανά κι αυτό με κάνει να αισθάνομαι ευγνώμων.
Πάντα είχα την εξής απορία: Κατάγεσαι από το St. Louis, μια περιοχή με μεγάλη παράδοση στο blues και την country μουσική. Πως τελικά βρέθηκε να παίζεις την μουσική των PAVLOV’S DOG;
Ποτέ δεν προσπάθησα να κοπιάρω άλλους μουσικούς. Πάντα είχα αυτόν τον ήχο στο κεφάλι μου. Βασικά, δεν μου αρέσουν τα blues, αλλά αν χρειαστεί, μπορώ να παίξω έτσι. Δεν γίνεται να είσαι από τα μέρη μου, να παίζεις ηλεκτρική κιθάρα και να μην μοιάζεις με τον Chuck Berry ή τον Albert King ή τους άλλους μεγάλους του είδους. Είναι στο νερό μας αυτό! Δεν θα μπορούσα να παίζω συνέχεια όμως έτσι. Μάλλον η country μουσική, είχε μεγαλύτερη επιρροή πάνω μου, όχι όμως η folk πλευρά της, αλλά αυτή του Johnny Cash. Όταν ξεκίνησα όμως, ήθελα να συνθέτω, να παίζω κιθάρα και να τραγουδάω, όπως κανείς άλλος και να έχω την προσωπική μου ταυτότητα σαν καλλιτέχνης. Και ξέρεις κάτι; Νομίζω ότι τα κατάφερα! Παρόλο που οι PAVLOV’S DOG, άλλαξαν δραστικά μέσα στις δεκαετίες, υπάρχουν πάρα πολλά στοιχεία που τους κάνουν αναγνωρίσιμους. Για παράδειγμα, η Abbie Steiling, που παίζει βιολί, είναι στην μπάντα πάνω από 10 χρόνια τώρα, κάτι που σημαίνει πως ήδη βρίσκεται τριπλάσιο χρόνο παραπάνω από τον Siegfried Carver (σ.σ. τον βιολονίστα του “Pampered menial”). Περίεργο, αλλά είναι πιο αναγνωρίσιμη πλέον στους οπαδούς μας.
Για πες μας λίγο για το όνομα, PAVLOV’S DOG. Αν δεν κάνω λάθος το αρχικό όνομά σας, ήταν ANNO MUNDI…
Άκου πως έγινε. Εγώ ήμουν σ’ ένα σχήμα που ονομαζόταν HIGH ON THE HILL. Όταν βρέθηκα με τον Siegfried Carver και τον Mike Safron, είχαν προτείνει ένα σωρό πραγματικά απαίσια ονόματα. Εκείνη την περίοδο τελείωνα το πανεπιστήμιο και είχα ένα βιβλίο ψυχολογίας, ο Siegfried το άνοιξε, έπεσε στη σελίδα που έλεγε για το περίφημο πείραμα του Pavlov και πρότεινε το PAVLOV’S DOG. Σίγουρα ήταν πολύ καλύτερα απ’ όλα τα υπόλοιπα που είχαν προταθεί μέχρι τότε, οπότε έμεινε για πάντα.
Πιστεύεις ότι ο κόσμος ήξερε εκείνη την εποχή το πείραμα του Pavlov ή απλά θεωρούσε το όνομα αρκετά περίεργο;
Δεν ήξεραν γι’ αυτό το πείραμα. Φαντάσου ότι το βιβλίο ήταν δικό μου και δεν είχα διαβάσει ποτέ για το πείραμα. Ο Siegfried εκείνη την περίοδο ήταν πολύ πιο μορφωμένος από εμένα κι εγώ απλά το έβρισκα cool το όνομα.
Ισχύει ότι αρχικά δεν επρόκειτο να είσαι ο τραγουδιστής του σχήματος;
Ναι. Είχα συνειδητοποιήσει από την αρχή πως ο μόνος τρόπος για να αποκτήσουν το πραγματικό τους νόημα τα τραγούδια μου, ήταν να τραγουδούσα εγώ, αλλά δεν μπορούσα να φανταστώ ότι από τα εφτά άτομα που ήμασταν στο συγκρότημα, μόνο εγώ θα μπορούσα να τραγουδάω αξιοπρεπώς! Να σου πω την αλήθεια, στην αρχή και για δύο περίπου μήνες, είχαμε και όγδοο μέλος, μια γυναίκα, που δεν έκατσε παραπάνω όμως…
Τι προσπάθησες να κάνεις διαφορετικά για να διαφέρεις από τους άλλους;
Να σου πω την αλήθεια, όταν ξεκινήσαμε, παίζαμε πολύ δυνατά και είχαμε πολύ κακό εξοπλισμό. Ο ήχος λοιπόν, ήταν ακόμα πιο δυνατός από το φυσιολογικό και για να μπορώ να ακούγομαι και να ξεχωρίζω, έπρεπε να τραγουδάω πιο ψιλά από το συνηθισμένο. Βασικά τραγουδούσα στην κλίμακα του βιολιού. Σ’ ένα συγκρότημα με εφτά μέλη, θα έπρεπε να ήμασταν πολύ προσεχτικοί σχετικά με το ποιος παίζει τι και σε ποιο σημείο, για να μην πέφτει ο ένας πάνω στον άλλον. Αυτό προσπάθησα να κάνω και με τη φωνή μου και για καλύτερο ή για χειρότερο, επέλεξα να τραγουδώ πιο ψιλά.
Υπάρχουν 1-2 μύθοι σχετικά με το συγκρότημα. Μύθος #1: Ο τραγουδιστής είναι γυναίκα. Είμαι βέβαιος ότι το έχεις ακούσει και προφανώς οι ίδιοι άνθρωποι πίστευαν το ίδιο και για τους RUSH!!! Πολύς κόσμος το πιστεύει αυτό ακόμα, αν δεν σας έχει δει live…
Εγώ απλά είμαι ευχαριστημένος αν κάποιος μας έδινε σημασία, δεν με ενδιαφέρουν πολλά πράγματα περισσότερο. Δεν κοιτάζω να αντιγράψω άλλα σχήματα, οπότε είμαι της άποψης πως αν πουν κάτι για εμάς, είναι καλύτερο από το τίποτα.
Μύθος #2: Αυτοκτόνησες μετά την κυκλοφορία του δεύτερου δίσκου σας…
Ναι, αυτό το έχω ακούσει κι εγώ! Είχε διαδοθεί πολύ έντονα, αλλά μάλλον έχει να κάνει με το ότι εξαφανίστηκα επίτηδες για ένα χρονικό διάστημα. Υπήρχε ένα διάστημα όπου δεν τραγουδούσα καθόλου, παρά μόνο έπαιζα κιθάρα, μπάσο και πιάνο για άλλους καλλιτέχνες, όπως τον Ian Matthews από τους FAIRPORT CONVENTION σε μία μπάντα που ονομαζόταν HI-FI και να σου πω την αλήθεια, παίζουμε σ’ αυτήν την περιοδεία, ένα τραγούδι των HI-FI, το “Heart of mine”, που το γράψαμε στις αρχές της δεκαετίας του ’80. Δεν ξέρω τον λόγο, αλλά κάποιοι πίστεψαν ότι ήμουν ο Άρθουρ Ρεμπώ στο Season in hell, αλλά ήταν κάτι περισσότερο πεζό από αυτό. Απλά ήθελα να εξαφανιστώ για ένα διάστημα.
Ελπίζω να μη μας έρθεις με ολόγραμμα, που είναι και της μόδας!
Ούτε με ολόγραμμα, ούτε με playback, που είναι πιο old school. Θα το κάνουμε με τον δύσκολο τρόπο, θα παίζουμε κανονικά τα όργανά μας και θα τραγουδάω (γέλια).
Πολλά συγκροτήματα δεν μπορούν να βρουν δισκογραφική εταιρία κι εσείς το ντεμπούτο σας το κυκλοφορήσατε ουσιαστικά από δύο διαφορετικές εταιρίες!!!
Ναι… Έγινε λίγο μπάχαλο η κατάσταση τότε… Ο άνθρωπος από την ABC Records που είχε κυκλοφορήσει αρχικά τον δίσκο, απολύθηκε και ανησυχούσαμε ότι δεν θα είχαμε τη δέουσα προσοχή από την εταιρία. Βρέθηκε η Columbia Records, εξαγόρασε το συμβόλαιο και τελικά ο δίσκος κυκλοφόρησε από δύο εταιρίες μέσα σε διάστημα έξι εβδομάδων!!! Προφανώς και το αποτέλεσμα ήταν καταστροφικό! Δεν μπορούσαμε να μπούμε στα charts, επειδή οι πωλήσεις θα ήταν μοιρασμένες στα δύο. Εμπορικά, ο δίσκος δεν πήγε καλά, αλλά τότε ήμουν παιδί και δεν ενδιαφερόμουν (γέλια). Το μόνο που με ενδιέφερε ήταν να βγει ο δίσκος με τα τραγούδια μου και ήμουν ευτυχισμένος.
Επιπλέον όμως, μπορεί και να είσαι στο βιβλίο των ρεκόρ Guinness, έχοντας κυκλοφορήσει τον ίδιο δίσκο από δύο εταιρίες μέσα σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα!
Σίγουρα είμαι (γέλια). Είδες; Δεν είμαστε μία φυσιολογική μπάντα! Ήταν το όνειρό μου να βγάλουμε τον δίσκο μας, αλλά όχι και από δύο εταιρίες ταυτόχρονα!
Πιστεύεις ότι το “Pampered menial”, πούλησε καλά αναλογικά με την κληρονομιά που έχει αφήσει στην μουσική;
Εντάξει, νομίζω ότι πούλησε καλά. Έχω πλατινένιους δίσκους στον τοίχο του σπιτιού μου. Δεν ήταν κανένα γιγαντιαίο blockbuster σαν το “Thriller” του Michael Jackson, αλλά ήταν σίγουρα μια επιτυχημένη δουλειά. Με τους PAVLOV’S DOG, η κατάσταση ήταν πάντα “Take it or leave it”. Είτε θα μας λατρεύουν, είτε θα μας περιφρονούν. Συγνώμη, αλλά με φωνάζουν ότι πρέπει να φύγουμε για πρόβα και θα πρέπει να σε αφήσω.
Προτού κλείσουμε, θα μας πεις την ιστορία πίσω από το διαβόητο “Third”, τον δίσκο που βγήκε πριν λίγα χρόνια, ενώ κανονικά έπρεπε να είχε κυκλοφορήσει γύρω στο 1980;
Είχα παραιτηθεί από το συγκρότημα μετά τον δεύτερο δίσκο, αλλά δεν μπορούσα να λύσω το συμβόλαιο και να βγάλω τρίτο δίσκο. Έγραψα τον δίσκο μέσα σε δύο εβδομάδες, αλλά η κατάσταση ήταν πολύ μίζερη. Απ’ όλα τα άτομα στο γκρουπ, μόνο εγώ έγραφα μουσική και μπαίνοντας στο στούντιο να ηχογραφήσουμε, ένιωθα απαίσια. Οπότε ο Doug Rayburn (σ.σ. ο τότε πληκτράς του σχήματος), πήραμε τα master tapes, πήγαμε στη Νέα Υόρκη και τελειώσαμε το άλμπουμ με άλλους ανθρώπους, που γνώριζα. Με αυτόν τον τρόπο τερμάτισα το συμβόλαιό μου με την Columbia και παραιτήθηκα. Η εταιρία όμως δεν ήθελε να το κυκλοφορήσει με αυτόν τον τρόπο και παρότι ικανοποίησα τους όρους του συμβολαίου, ο δίσκος δεν κυκλοφόρησε ποτέ. Κάτι με το οποίο είμαι ΟΚ, γιατί πιστεύω ότι δεν είναι η καλύτερη δουλειά μου.
Κυκλοφόρησε πριν από λίγα χρόνια όμως με τον τίτλο “”Has anyone seen Siegfried?” και συγκεκριμένα το 2007…
Ναι… Είναι από αυτές τις cult ιστορίες που έχουμε να λέμε (γέλια).
Έχεις γράψει πολλά τραγούδια με τίτλους που έχουν ονόματα γυναικών: “Julia”, “Mersey”, “Jenny”, “Angeline”. Σκέφτηκες να γράψεις τραγούδι για τη γυναίκα σου, τη Sara; Μήπως ζηλεύει;
(γέλια) Ευτυχώς δεν ζηλεύει όλους αυτούς τους φανταστικούς χαρακτήρες για τους οποίους έχω γράψει τραγούδια!!! Με τη Sara είμαι τρελά ερωτευμένος από την εποχή που ήμασταν σχολείο και ακόμα είμαι! Πρέπει να φύγω, ελπίζω να τα πούμε από κοντά στην Αθήνα.
Να είσαι σίγουρος… Ευχαριστώ πολύ!
Σάκης Φράγκος
