a
Με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο, μας ξέφυγε αυτή η συνέντευξη με τους POWERWOLF, σε σχέση με τον πρόσφατο, καλό τους δίσκο, “Call of the wild”. Ο Σάκης Φράγκος, συνομίλησε με τον άνθρωπο που βρίσκεται πίσω από τα πάντα, στο συγκρότημα. Το artwork, τις συνθέσεις, γενικότερα, ο Matthew Powerwolf είναι το δημιουργικό μυαλό πίσω από το συγκρότημα και απάντησε με χαρακτηριστική άνεση ακόμα και σε «δύσκολες» ή «άβολες» ερωτήσεις.
Ήταν ρίσκο για εσάς να κυκλοφορήσετε το δίσκο σας χωρίς να γνωρίζετε πότε θα ξεκινήσουν εκ νέου οι περιοδείες;
Ίσως, ναι. Αλλά το πήραμε αυτό το ρίσκο επειδή θεωρήσαμε ότι είναι σημαντικό να δώσουμε στον κόσμο κάτι για το οποίο θα ανυπομονεί, ιδιαίτερα σ’ αυτούς τους καιρούς. Ο άλλος λόγος ήταν ότι αρνηθήκαμε να αφήσουμε την πανδημία να καθορίσει τα πλάνα μας. Την ημερομηνία κυκλοφορίας, την είχαμε αποφασίσει αρκετά πριν ξεκινήσει η πανδημία και στην πορεία, συμφωνήσαμε ότι δεν θα αφήναμε αυτά τα γεγονότα να επηρεάσουν τον τρόπο που δουλεύουμε και σκεφτόμαστε. Μπορεί να αντιμετωπίζουμε κάποιες δυσκολίες, αλλά νιώθω ότι η στιγμή που το κυκλοφορήσαμε, ήταν η κατάλληλη.
Σας επηρέασε η πανδημία σε ότι αφορά τις ηχογραφήσεις του δίσκου;
Ναι και όχι. Συνθετικά δεν μας επηρέασε καθόλου. Στα μάτια μου, οι POWERWOLF είναι ένας ξεχωριστός κόσμος κι εκεί μέσα δεν χωρά η πανδημία! Για εμάς ήταν ένας τρόπος διαφυγής απ’ όλα όσα συνέβαιναν και προσπαθήσαμε να κρατηθούμε όσο πιο μακριά γινόταν γύρω μας. Όταν όμως έφτασε η ώρα της ηχογράφησης, είχαμε προβλήματα με τους ταξιδιωτικούς περιορισμούς. Η βασική αλλαγή ήταν ότι δεν μπορούσαμε να πάμε στα Fascination Street Studios, στη Σουηδία (σ.σ. του Jens Bogren) και πήγαμε στην Ολλανδία, στον Joest van der Broek, ο οποίος ούτως ή άλλως θα ήταν ο συμπαραγωγός μας. Φυσικά, η απόφασή μας αυτή ήταν καλή, αφού η δουλειά έγινε με εξαιρετικό τρόπο, καταλήγοντας να λέω ότι το “Call of the wild” ακούγεται όπως θα ακουγόταν αν δεν υπήρχε πανδημία.
Γενικότερα, πάντως, μιλώντας με πολλά συγκροτήματα, αυτό που έχω καταλάβει, είναι ότι η πανδημία δεν έκανε τα πράγματα διαφορετικά, αλλά πιο δύσκολα.
Ναι, σίγουρα, αλλά φτάνοντας στο σημείο δύο μέρες πριν τις ηχογραφήσεις να μην ξέρουμε αν επιτρέπεται να ταξιδέψουμε για το στούντιο, αντί να το αφήσουμε να μας πάρει από κάτω, είπαμε να το δούμε σαν μία περιπέτεια. Όταν τελικά φτάσαμε στο στούντιο, για παράδειγμα, όλοι ήταν τόσο χαρούμενοι, που ήταν σαν να είχαμε έξτρα κίνητρο. Όλο αυτό, νομίζω ότι έφερε φρεσκάδα κι ενέργεια στη διαδικασία της ηχογράφησης. Ερχόταν, πχ, ο μπασίστας στο στούντιο κι εμείς πανηγυρίζαμε για κάτι που θεωρούσαμε όλα αυτά τα χρόνια δεδομένο. Αλλά ήταν κατόρθωμα που έφτασε τώρα!
Όπως μου είπες και πριν, εκτός από τον Jens Bοgren, αυτή τη φορά είχατε στην ομάδα για την παραγωγή του δίσκου, τον υπερ-ταλαντούχο Joest van der Broek, με τον οποίο συνεργαζόσασταν για χρόνια στις ενορχηστρώσεις και τις ορχήστρες. Τι σας έκανε να δουλέψετε σε μεγαλύτερο βαθμό μαζί του;
Είχαμε δουλέψει μαζί του πέρυσι στη συλλογή “Best of the blessed” και μου άρεσε πολύ και το στούντιο και ο τρόπος με τον οποίο δουλεύει, οπότε πλέον ήταν μία επιλογή που είχαμε στο μυαλό μας. Στη συνέχεια, όπως σου είπα και πριν, ήταν πολύ ρισκαδόρικο να ταξιδεύαμε το Δεκέμβριο και τον Ιανουάριο, οπότε κι έγιναν οι ηχογραφήσεις, στη Σουηδία και αποφασίσαμε να πάμε στην Ολλανδία, με την οποία και συνορεύουμε άλλωστε και δεν θα χρειαζόταν να κάνουμε μία μεγάλη πτήση, που μπορεί και να μη μας επιτρεπόταν. Τελικά ήταν κάτι πάρα πολύ συναρπαστικό, να έχουμε τον Jens Bogren στη μίξη και το mastering και τον Joost στις ηχογραφήσεις. Είναι και οι δύο τόσο ανοιχτόμυαλοι και τόσο καλοί στη δουλειά τους, που δεν θα μπορούσα να είμαι πιο χαρούμενος σε ότι έχει να κάνει με την παραγωγή.
Στο “Sacrament of sin”, κυκλοφορήσατε το “Communio Lupatum”, όπου άλλοι καλλιτέχνες διασκεύαζαν τραγούδια σας. Τώρα, παίξατε εσείς κάποια από τα πιο γνωστά σας τραγούδια, έχοντας κάποιους special guests. Ποιοι ήταν αυτοί που υπερέβησαν τις προσδοκίες σας; Ποιοι είναι αυτοί που έδωσαν μία ιδιαίτερη «γεύση» στα τραγούδια σας;
Θα μου επιτρέψεις να πω, ότι όλοι έβαλαν την προσωπικότητά τους στα τραγούδια, αυτός ήταν άλλωστε και ο σκοπός. Είχαμε αφήσει πλήρη καλλιτεχνική ελευθερία σε όλους τους καλεσμένους, από τους οποίους ζητούσαμε να κάνουν ότι τους ερχόταν στο μυαλό. Κάθε φορά που μας έστελναν πίσω τα τραγούδια έτοιμα, είχαμε όλοι μας ένα τεράστιο χαμόγελο στα πρόσωπά μας. Εκείνος όμως που με εξέπληξε ευχάριστα, ήταν ο Jari από τους WINTERSUN, ο οποίος έκανε απίστευτα, super classy power metal φωνητικά στο “Saturday Satan”. Περίμενα να είχε βάλει κάποια ακραία φωνητικά κι αυτό που μας έστειλε, μας κόλλησε στον τοίχο. Πολλή πλάκα είχε και όταν μας έστειλε τα φωνητικά του ο Chris Bowes των ALESTORM, για το “Resurrection by erection”, ξέρεις, αυτά τα τυπικά «πειρατικά» φωνητικά, που ήταν ακριβώς αυτό που περιμέναμε και θέλαμε, αλλά όταν μας τα έστειλε παρότι δεν εκπλαγήκαμε, μας άρεσαν τόσο μα τόσο πολύ. Νιώθουμε πραγματικά ευλογημένοι, που είχαμε όλους αυτούς τους χαρισματικούς τραγουδιστές να βάζουν την ενέργεια και τη δημιουργικότητά τους στα τραγούδια μας.
Οι POWERWOLF είναι ένα συγκρότημα που δίσκο με το δίσκο, αυξάνει σταδιακά το κοινό του, κατά πολύ μεγάλο ποσοστό. Από την άλλη, όμως, δεν μπορώ να μην επισημάνω πως παρά το γεγονός ότι οι συνθέσεις σας είναι πιασάρικες, τα τελευταία χρόνια φαίνεται να μοιάζουν μεταξύ τους ή με παλαιότερα τραγούδια σας, σε μεγάλο βαθμό. Είναι αυτό που θέλετε να κάνετε; Να εγκαθιδρύσετε ένα συγκεκριμένο στυλ ή πιστεύετε ότι κάνετε κάτι διαφορετικό σε κάθε δίσκο σας;
Για να είμαι ειλικρινής, δεν σκέφτομαι ιδιαίτερα πάνω σ’ αυτό που μου λες. Παίζουμε το είδους μουσικής που μας βγαίνει φυσικά και αβίαστα. Φυσικά και οι δίσκοι μας θα έχουν αρκετές ομοιότητες. Δεν είμαστε το συγκρότημα που ο επόμενος δίσκος μας θα είναι jazz, για παράδειγμα. Από την πλευρά μου, δεν θα ένιωθα έντιμος αν προσπαθούσα σκληρά να ακουστώ διαφορετικός. Από την αρχή της καριέρας μας, δεν προσπαθήσαμε να κάνουμε κάτι που να μη βγαίνει από μέσα μας. Είναι ο τρόπος που τραγουδά ο Attila, είναι η χρήση του εκκλησιαστικού οργάνου, τα metal riffs… Δεν υπάρχει περίπτωση να γράψουμε ένα τραγούδι και να το απορρίψω επειδή θα το θεωρήσω «τυπικό». Οι POWERWOLF, έχουν έναν signature ήχο και θα ήμουν βλάκας αν απέρριπτα κάτι που αποτελεί χαρακτηριστικό του ήχου μας. Είμαστε υπερήφανοι για τον ήχο μας και δεν βλέπω το λόγο να τον αλλάξουμε. Από την άλλη, όμως, θεωρούμε πολύ σημαντικό να περνάμε ολοένα και περισσότερα πραγματάκια σε κάθε δίσκο. Είμαι κι εγώ οπαδός του heavy metal και για να είμαι ειλικρινής, δεν θέλω να νιώσω μεγάλες εκπλήξεις από τα συγκρότημα που μου αρέσουν, σε ότι έχει να κάνει με τον ήχο τους, επειδή οι εκπλήξεις αυτές, συνήθως, είναι αρνητικές (γέλια). Έχουμε χαρακτηριστικό ήχο και δεν θέλω να τον χαλάσουμε ή να τον αλλάξουμε. Κάποιες μικρότερης κλίμακας αλλαγές, όμως, μας αρέσει να κάνουμε. Αυτή τη φορά, για παράδειγμα, δουλέψαμε τις ενορχηστρώσεις με διαφορετικό τρόπο, με την ορχήστρα να παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο.
Είσαι αυτός που «ενορχηστρώνει» τις συναυλίες σας, γράφεις τα τραγούδια, δημιουργείς το artwork, είσαι γενικά το δημιουργικό μυαλό των POWERWOLF. Είχες κάποιο πλάνο όταν ξεκινούσες για το πώς θα έκανες τους POWERWOLF και δεν εννοώ από μουσικής απόψεως; Υπήρξαν ή υπάρχουν άλλοι άνθρωποι γύρω σας των οποίων η αρωγή είναι καθοριστικής σημασίας ώστε να γίνετε ένα από τα πιο αγαπημένα σχήματα της νέας γενιάς των μεταλλάδων;
Σίγουρα όταν ξεκινούσαμε είχαμε βλέψεις και όραμα. Ακούγαμε όλοι IRON MAIDEN και θέλαμε όλοι κάποια στιγμή να παίζουμε σε πολύ κόσμο, με τεράστια stage props κι όλα αυτά. Όταν βλέπει ο κόσμος γκρουπ με συγκεκριμένο image, συνηθίζει να ρωτάει αν υπάρχει μεγάλο πλάνο πίσω από αυτό. Εγώ αυτό που έχω να πω, είναι ότι αν είχα στην πραγματικότητα ένα πλάνο, θα κοιμόμουν καλύτερα (γέλια). Φυσικά υπάρχουν ιδέες, υπάρχει δημιουργικότητα, αλλά αν κοιτάξεις τις διαφορές μας απ’ όταν ξεκινήσαμε, θα δεις ότι υπάρχει μία ανάπτυξη. Επίσης, ως καλλιτέχνης, δεν θα ήθελα ποτέ να είμαι μέρος ενός μεγαλύτερου σχεδίου. Θα ήταν πολύ βαρετό. Μας ρωτούν πολλές φορές οι άνθρωποι, αν οι κινήσεις μας πάνω στη σκηνή είναι προγραμματισμένες και η απάντησή μου είναι, «μέτρα πόσες φορές πέφτει ο κιθαρίστας πάνω στον τραγουδιστή ή το αντίστροφο κατά τη διάρκεια της συναυλίας και θα καταλάβεις ότι είναι όλο αυτό ένα χάος».
Μιλώντας για συναυλίες, λοιπόν, θα ήθελα να σε ρωτήσω πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι να αποδώσετε τα τραγούδια σας πιστά, χωρίς τη χρήση προηχογραφημένων σημείων, τουλάχιστον σ’ ένα βαθμό; Τι προτιμάτε; Να παίζετε με τη χρήση προηχογραφημένων σημείων και να είναι η απόδοση όσο πιο πιστή γίνεται σ’ αυτή του δίσκου ή να προσπαθήσετε να παίζετε όσο το δυνατόν πιο κοντά στο 100% ζωντανά;
Φυσικά το δεύτερο. Εννοείται, ότι είναι κάτι σαν κοινό μυστικό, ότι δεν μπορούμε να κουβαλήσουμε τις ορχήστρες και ότι δημιουργεί αυτόν τον συμφωνικό ήχο μας, στην περιοδεία, νομίζω ότι όλοι το καταλαβαίνουν αυτό. Τουλάχιστον στις περιοδείες που παίζουμε club shows.
Ειδάλλως, η συναυλία θα κόστιζε τουλάχιστον διπλάσια χρήματα…
Ακριβώς αυτός είναι ο σκοπός. Όλο το θέμα είναι οι συναυλίες. Υπάρχει αυτή η σχέση του κοινού με το συγκρότημα και οι δυο τους ενώνονται και δημιουργούν ένα μεγάλο πάρτι. Αυτό δεν συμβαίνει ακούγεσαι σχεδόν το ίδιο με το άλμπουμ. Δεν υπάρχει λόγος να αναπαράγεις τον ήχο που βγάζεις στο στούντιο. Όλα έχουν να κάνουν με την απόδοσή σου στο live, γιατί αυτό είναι το rock n’ roll. Όσο basic και να είναι αυτή η σκέψη. Η προσοχή μας είναι να γράφουμε καλά τραγούδια. Αν γράψουμε κάτι, που χωρίς την ορχήστρα ή τα συμφωνικά μέρη δεν είναι καλό, τότε το τραγούδι απλά δεν είναι καλό. Τα τραγούδια πρέπει να ακούγονται καλά, ακόμα κι όταν είναι απογυμνωμένα. Αυτή είναι η πεποίθησή μας για τις συναυλίες.
Είμαστε περίπου την ίδια ηλικία. Στην πραγματικότητα είμαι ένα χρόνο μεγαλύτερος. Είμαι βέβαιος ότι έχεις εισπράξει ένα «μίσος» από ανθρώπους της γενιάς μας, για τη μουσική των POWERWOLF ότι δεν είναι heavy metal, ότι γκρουπ όπως εσείς, οι SABATON, οι ARCH ENEMY ή οι AMON AMARTH που μαζεύετε πιο νεαρό κόσμο στις συναυλίες σας, δεν αξίζετε μία και διάφορα τέτοια «ωραία». Βέβαια, αυτοί που σας μισούν, είναι πολύ λιγότεροι από τους οπαδούς σας. Πως είναι όμως να δέχεσαι τέτοια «επίθεση» από μία μερίδα κόσμου που ακούει heavy metal; Πως αντιδράτε; Εγώ, έχω τη δική μου εκδοχή, αλλά θα ήθελα να ακούσω και τις δικές σου σκέψεις.
Πρώτα απ’ όλα, πρέπει να πω ότι η μουσική είναι θέμα γούστου και είμαι εντελώς ΟΚ με το γεγονός ότι υπάρχει κόσμος που δεν του αρέσει το συγκρότημά μου. Είναι κάτι εντελώς φυσιολογικό. Δεν μπορείς να τους ικανοποιήσεις όλους. Ανέφερες μια σειρά από νεότερα συγκροτήματα, όπως εμάς, τους SABATON, τους AMON AMARTH… Στις αρχές των 80s, μου ήρθε στο μυαλό, ότι οι οπαδοί των DEEP PURPLE, μισούσαν τους IRON MAIDEN. Είμαι απόλυτα καλά με αυτό που συμβαίνει, Σάκη. Είμαι πεπεισμένος ότι μέχρι κάποιο σημείο, νιώθεις πιο κοντά με τα συγκροτήματα με τα οποία μεγάλωσες. Το ίδιο κι εγώ, που μεγάλωσα με IRON MAIDEN, δεν έχω κάποια ιδιαίτερη αγάπη για το metalcore. Είναι θέμα γενιάς, αφού μεγάλωσα με τη μουσική των MAIDEN. Από την άλλη, όταν βλέπεις συγκροτήματα όπως τους SABATON ή τους AMON AMARTH, ακόμα κι εμάς, να είμαστε headliners σε φεστιβάλ, αυτό δείχνει ότι η σκηνή είναι υγιής και ότι θα συνεχίσει να υπάρχει. Δεν θέλω να είμαι μέρος μίας σκηνής που το μόνο που κάνει είναι να συντηρεί το παρελθόν. Στεναχωριέμαι και μόνο που το σκέφτομαι, αλλά σε λίγο καιρό οι IRON MAIDEN θα σταματήσουν να υπάρχουν. Τι να κάνουμε; Είναι η φυσική ροή των πραγμάτων. Όμως, είμαι χαρούμενος που υπάρχουν άλλα σχήματα που κρατούν τη σκηνή ζωντανή. Για παράδειγμα, σου ανέφερα πριν το metalcore. Δεν μπορώ να «νιώσω» απόλυτα αυτή τη μουσική, αλλά θεωρώ ότι είναι σπουδαίο που υπάρχει και φέρνει νέους οπαδούς στη σκηνή. Αυτό που με ικανοποιεί περισσότερο απ’ όλα στις συναυλίες μας, είναι να βλέπω 14χρονα παιδιά στην πρώτη γραμμή των συναυλιών μας, να περνούν τις καλύτερες στιγμές της ζωής τους. Ξυπνά μέσα τις αναμνήσεις μου, όταν ήμουν κι εγώ στην ηλικία τους, στην πρώτη σειρά σε συναυλίες των RUNNING WILD στις αρχές των 90s και περνούσα τις καλύτερες στιγμές της ζωής μου.
Νομίζω ότι είναι βασικό πως ξεχνάμε ότι έχουμε υπάρξει κι εμείς παιδιά…
Πάρα πολύ σωστά. Ίσως αυτός είναι ο λόγος.
Ασχολείσαι με λύκους και λυκάνθρωπους από το ξεκίνημα των POWERWOLF. Αν έπρεπε να διαλέξεις άλλο κεντρικό θέμα για το συγκρότημά σου, ποιο θα ήταν αυτό;
Χαχαχαχα! Δύσκολη ερώτηση, πραγματικά! Θεωρώ ότι μπορείς να γράψεις τραγούδια μόνο για θέματα που σε ενδιαφέρουν. Θα μπορούσα να γράψω για φυσικά φαινόμενα, για παράδειγμα. Υπάρχουν, ας πούμε, διάφορες κουλτούρες που πιστεύουν ότι οι καταιγίδες είναι ένας τρόπος με τον οποίο επικοινωνούν οι Θεοί με τους ανθρώπους. Ωχ!!! Άκουσες αυτό μόλις τώρα;
Αστραπή ήταν αυτό που ακούστηκε;
Κοίτα να δεις σύμπτωση!!! Την ώρα που μιλούσαμε για καταιγίδες, έπεσε αστραπή!!! Φοβερό!
Πάντως για να επιστρέψουμε στην προηγούμενη ερώτηση, αν αλλάζατε κεντρικό θέμα, θα έπρεπε να αλλάζατε και το όνομα, οπότε δεν υπάρχει τέτοιο ενδεχόμενο!!!
Ναι… Χαχαχαχα! Τι στο καλό. POWERWOLF ονομαζόμαστε και είμαστε καταδικασμένοι να μιλάμε για λύκους για όλη μας τη ζωή!!!
Τώρα να σε ρωτήσω για πλάνα… Έχετε ανακοινώσει μία περιοδεία… Υπάρχει κάτι άλλο μέσα σ’ αυτό το κύμα αβεβαιότητας;
Αυτό που ζητάς τώρα είναι βαθιά φιλοσοφία. Χαχαχαχα! Το μόνο πράγμα που μπορούμε να κάνουμε όμως αυτόν τον καιρό, είναι πλάνα. Και να προσευχόμαστε να πραγματοποιηθούν. Σχεδιάζουμε πράγματα που γνωρίζουμε ότι μπορεί να μη γίνουν, αλλά δεν θέλουμε να είμαστε απαισιόδοξοι και απλά να μην κάνουμε τίποτα.
Ευχαριστώ πάρα πολύ για το χρόνο σου κι ελπίζω να τα ξαναπούμε από κοντά σε κάποια συναυλία σας.
Εγώ ευχαριστώ πολύ και περιμένω να ξανασυνεργαστούμε πολύ σύντομα σε κάποια συναυλία μας στην Ελλάδα.
Σάκης Φράγκος
Φωτογραφίες Έλενα Βασιλάκη
