7 Ιουνίου 2023. Πλατεία Νερού. Η ημέρα που τρία συναυλιακά μου απωθημένα θα εκπληρώνονταν, αλλά θα έβλεπα και μια λατρεμένη ελληνική μπάντα που είχα να δω καιρό. Οι Φινλανδοί superstars NIGHTWISH, οι πρωτεργάτες του Σουηδικού μελωδικού death metal IN FLAMES, οι Φινλανδοί μπροστάρηδες του μοντέρνου μελωδικού death metal INSOMNIUM και οι δικοί μας ELYSION, βρέθηκαν να ανοίγουν το φετινό Release Athens festival. Εμφατικό ξεκίνημα σε ένα από τα πιο καυτά συναυλιακά καλοκαίρια που μπορώ να θυμηθώ σε επίπεδο τόσο ανοιχτών όσο και κλειστών συναυλιακών χώρων. Πάμε ωστόσο να τα δούμε ένα-ένα. Κατηφορίζοντας στη Πλατεία Νερού, είδα μεγάλη κοσμοσυρροή και μια ωραία δροσιά που είναι πλέον συνυφασμένη με το χώρο. Ειδικά την εποχή που γίνεται το festival είναι βάλσαμο.
Στις 18:15 οι ELYSION ανέβηκαν στη σκηνή με το κλασσικό αγαπημένο “Dreamer” κάνοντας τα 5 χρόνια από τη τελευταία τους εμφάνιση, σκόνη! Μας είχαν προϊδεάσει και στη συνέντευξη που μας παραχώρησαν για το τι και πως σε αυτή την εμφάνιση, αλλά κάτι τέτοιο, ούτε που το περίμενα. Πλήρως ανανεωμένη η μπάντα, δείχνει πόσο καλά πατάει στις μεγάλες σκηνές. Τιμώντας περισσότερο το “Bring out your dead” (“Far away”, “Raid the universe”, “Blink of an eye” – έπεται video clip γι αυτό, “Eternity”, “Crossing over”) και συμπληρώνοντας με αγαπημένες συνθέσεις από το παρελθόν τους (“Someplace better”, “Made of lies”, “Killing my dreams” – αφιερωμένο σε εμάς, “The rules”) απέδειξαν γιατί θεωρούνται μια από τις καλύτερες μπάντες σε αυτό το ύφος στη χώρα μας. Εκεί δίνονται άλλωστε, οι απαντήσεις, “στο γήπεδο”.
Και πόσο μου είχαν λείψει επί σκηνής, από το ’18 είχα να τους δω. Ξεκάθαρα τους πάει κάτι τέτοιο, μια και ήταν άκρως ενεργητικοί (ως και εκρηκτικοί θα έλεγα), παίζοντας σαν καλολαδωμένη μηχανή, με τη Χριστιάννα να ξεσηκώνει το κοινό με χαρακτηριστική ευκολία. Και τι κοινό έτσι; Συμμετείχε ενεργότατα, αγκαλιάζοντας την επιστροφή αυτή στο σανίδι και από πλευράς ποσότητας, αν σκεφτεί κανείς κιόλας τι ώρα βγήκαν. Που άμα αυτό δεν είναι ένα πράγμα που σου δίνει φτερά στα πόδια ειδικά “εντός έδρας”, δεν ξέρω τι είναι. Με τις τελευταίες νότες του “The rules”, οι ELYSION μας αποχαιρέτησαν από τη σκηνή, μας χιλιοευχαρίστησαν που τους τιμήσαμε με τη παρουσία μας, ανανεώνοντας το ραντεβού για το φθινόπωρο. Εκεί να είμαστε να τους ξαναχαρούμε!
19:30 με το ρολόι άρχισε να παίζει το “1696” του “Anno 1696”. Αυτό σημαίνει ένα πράγμα: οι Φινλανδοί INSOMNIUM είναι στο σανίδι. Ο ήχος δεν είναι με το μέρος τους, με το μπάσο και τη μπότα να καλύπτουν όλα τα υπόλοιπα (άντε πλην πλήκτρων – ειδικά στα πρώτα δύο κομμάτια), ειδικά στα γκαζωμένα μέρη. Σιγά σιγά το θέμα άρχισε να στρώνει (κάπου στο “White christ” νομίζω είδαμε λίγο φως στο τούνελ) προς τέρψη των συναδέλφων Φραγκίσκου Σαμοΐλη και Δημήτρη Μπούκη που έπαθαν Βιερίνια φωνάζοντας “ΤΙΝΑΦΤΟΡΕ”. Μια και ανέφερα τον Δημήτρη, να τον ευχαριστήσω και δημόσια για την σημαντική συμβολή του σε αυτό το κείμενο, ως φανατικού με το συγκρότημα. Πίσω στα του set τιμήθηκε πάλι το καινούργιο με το single “Lilian” και ένα άκρως αγαπημένο κομμάτι των οπαδών μετά την εισαγωγή του τραγουδιστή, το εξαίρετο “While we sleep”!
Οι ίδιοι οι INSOMNIUM βέβαια, αποδίδουν σοβαρότατα, όπως αρμόζει σε μια μπάντα του βεληνεκούς τους, με το κοινό να αυξάνεται ώρα με τη ώρα. Πίσω στον καινούργιο δίσκο και το “Godforsaken” που ήρθε ζευγαράκι με το “White christ”, όπου φυσικά είχαμε τον Σάκη Τόλη καλεσμένο στη σκηνή. Εδώ ο ήχος ήταν καλός για πρώτη φορά στο set, κάτι που φυσικά είχε αντίκτυπο και στη διάθεση του κόσμου! Τιμήθηκε και το “Heart like a grave” (“And bells they toll”, “Valediction” και το ομώνυμο που έκλεισε τη βραδιά), το ενώ η μεγάλη βουτιά στο παρελθόν έγινε με το “Above the weeping world” (από το οποίο τιμήθηκαν τόσο το “Mortal share” όσο και το ομώνυμο). Αυτά τα άλμπουμ, όταν οι παλαιοί του είδους συντηρούσαν τον μύθο τους, οι INSOMNIUM έρχονταν φρέσκοι και ανανεωμένοι προκειμένου να πάρουν το είδος από το χεράκι σε νέες δόξες.
Εν κατακλείδι, μια πολύ ωραία εμφάνιση, αδικημένη σίγουρα από τον ήχο, αλλά με τη μπάντα να κερδίζει εν τέλει το θερμότατο χειροκρότημα από το κόσμο. Κάπου εδώ, το κομμάτι μου τελειώνει. Φραγκίσκο, δικοί σου για τα υπόλοιπα!
Γιάννης Σαββίδης
ΤΙΗΤΑΝΑΦΤΟΡΕ! Να τιμήσουμε και το κείμενο του κυρίου Σαββίδη μας, αλλά να βάλουμε και τα πράγματα στη σωστή τους θέση με τη μία. Θα πώ κάτι που ίσως είναι κακία. Ίσως δεν πρέπει. Αλλά μου βγήκε αυθόρμητα από το πρώτο, μάλιστα, κομμάτι των IN FLAMES. Αγαπάω τους INSOMNIUM. Άλλωστε δεν γίνεται να αγαπάς τη Φινλανδίλα και το melodeath και να μην αγαπάς την καλύτερη σύγχρονη μπάντα του, ΑΛΛΑ, με όλο το σεβασμό πραγματικά, η διαφορά στα πάντα μόλις πάτησαν τη σκηνή οι IN FLAMES συγκριτικά με INSOMNIUM, ήταν σαν να βλέπαμε ομίλους (άντε) Europa League ή Conference και ξαφνικά βρισκόμασταν τελικό Champions League. Και εκεί είναι η διαφορά μίας σπουδαίας δισκογραφικά μπάντας, με μίας τεράστιας πραγματικά.
Όπως όλη η μέρα, το χρονοδιάγραμμα του Release Athens τηρήθηκε στο έπακρο και έτσι, μετά από τόσα χρόνια αναμονής, οι IN FLAMES βγήκαν στην ώρα τους και 23 χρόνια μετά ακούστηκε η φωνή του Anders Friden σε Ελληνικό έδαφος. Να πω την αμαρτία μου, ήμουν απίστευτα επιφυλακτικός. Το 2015, στο Wacken, ήταν μία από τις δύο μεγάλες απογοητεύσεις μου και ας ήταν από τα acts που περίμενα πως και πως. Όμως οι IN FLAMES του 2023, είναι (ίσως) στην κορυφαία κατάσταση που έχουν υπάρξει συναυλιακά! Και αυτό φάνηκε από την αρχή με το “The great deceiver”, από το τελευταίο τους, ανέλπιστα τόσο μα τόσο καλό άλμπουμ, “Foregone”. Ο ήχος (μπροστά αριστερά όπου ήμουνα) ήταν εξαιρετικός, ο τόνος της κιθάρας θηριώδης και τα πάντα ερχόντουσαν όπως έπρεπε (κάτι που φυσικά έστρωνε όσο πέρναγαν τα λεπτά). Όπως πρέπει λοιπόν για να απολαύσεις ένα live τεράστιας μπάντας. “Where the dead ships dwell” για τη συνέχεια, από έναν (προσωπικά παντα) αμφιλεγόμενο δίσκο τους, για να αρχισουμε να κουνιόμαστε πιο έντονα με το “Leeches” από το “Come clarity”, να περάσουμε στο “Siren charms” με το “Everything’s gone” και να αφήσουμε λαρύγγια (και σβέρκους οι γηραιότεροι πλέον) στο πάτωμα με τον ύμνο “Pinball map” (“Clayman” ντε). Ο Anders ήταν τρομερός και στα καθαρά και στα brutal καθόλη τη διάρκεια του live, κάτι που φυσικά ανέβασε τη συνολική απόδοση, αλλά πάνω από όλα, η μπάντα ήταν μηχανή! Και αν αναλογιστούμε ότι αυτό ήταν και το πρώτο τους live με τον νέο (και μόνιμο πλέον) μπασίστα τους, τον κύριο παικτούρα Liam Wilson (ex- THE DILLINGER ESCAPE PLAN), για τον οποίο ο Anders “έσταξε μέλι” κατά την παρουσίαση της μπάντας (λέγοντας πως έμαθε σετ 1.5 ώρας σε 15 λεπτά, θέλοντας να δείξει το πόσο άνετα για το επίπεδό του ήταν να προσαρμοστεί άμεσα), είναι τρομερό. Το τωρινό lineup είναι φανταστικό live.
Βουτιά στο “Battles” (sorry, αλλά ποτέ δεν το είχα μαζί του) για να κάνουμε τη (μόνη δυστυχώς) μεγάλη βουτιά στο παρελθόν και να νιώσουμε κάποιοι ξανά έφηβοι, ακούγοντας το iconic “Behind space” από το ντεμπούτο τους, το “Lunar strain”. To ακόμα πιο iconic χιτ που ακούει στο όνομα “Cloud connected” σε συνυδασμό με το απόλυτο συναυλιακό άσμα “Only for the weak”, έχει απλά ζωγραφίσει το χαμόγελο του Τζόκερ στα πρόσωπα όσων εξ ημών είχαμε πάει ΚΑΙ για αυτούς (το τονίζω γιατί έχει τη σημασία του) και η βραδιά κυλάει πραγματικά υπέροχα. Ο κόσμος όμως, τουλάχιστον η πλειοψηφία του, μάλλον ήταν για τους NIGHTWISH κυρίως, καθώς, η αλήθεια είναι, πως ήταν λίγο υποτονικά τα πράγματα, ακόμα και στις μπροστινές σειρές. Κάτι για το οποίο δεν ευθύνεται επ ουδενί η μπάντα, αφού ότι και να έπαιζε, το απέδιδε εξαιρετικά. “Call my name”, “State of slow decay”, “Alias”, “The mirror’s truth” και “I am above” είναι η πεντάδα που ακολουθεί, με όλα να λειτουργούν ρολόι επί σκηνής, αλλά κοιτώντας το δικό μου ρολόι, με ζώσανε τα φίδια αφού ερχότανε το τέλος. “Κάτι πριν το 2000 ρε παιδιά; Όχι για εμένα… για τη φουκαριάρα τη μάνα μου”. ΟΚ, δεκτό και ευλογητό (πρόσχομεν) το “Lunar strain”, αλλά κάτι από “Jester”, κάτι από “Whoracle”, κάτι από “Colony”; Δώσε κάτι στους 40 plus! Ε έδωσαν ένα “Take this life” για να μας πάρει τη ζωή και να κλείσει με κόμματο η εμφάνιση των Σουηδών στη χώρα μας. Η πρώτη μετά από 23 χρόνια. ΑΝ η σχέση μπάντας-κοινού ήταν πιο ζεστή (μήπως να κάνει κανένας το παράτολμο και να τους κλείσει ένα δυνατό club show;;) και είχαμε 1-2 (να μην φανώ πλεονέκτης) πινελιές ακόμα πριν το 2000, νομίζω θα παραμιλάγαμε. Ήταν ΤΟΣΟ καλοί οι IN FLAMES. Αποστομωτικοί. Ευχαριστούμε!
Και μετά από ένα γενικότερο απωθημένο για πολλούς στην μεταλλική Ελλάδα, ήρθε η ώρα για ένα ακόμη, για ακόμα περισσότερους όπως φάνηκε. Ναι, έχουμε δει NIGHTWISH με Tarja, τότε, στη συναυλιάρα τους για την προώθηση του “Once” στο Rockwave, έχουμε δει με Anette. ΑΛΛΑ! Δεν είχαμε δει με Floor. Με το καθαρόαιμο. Επομένως το να βλέπεις αυτή την εξίσου (και ακόμα παραπάνω και εμπορικά να το δει κάποιος, πέραν γούστων) τεράστια μπάντα σε περίοδο κορυφής της (για να είμαστε ειλικρινείς, η περίοδος κορυφής τους κρατάει αγέρωχη από το 2004 και απλά πάει και πάει), είναι κάτι σπουδαίο. Πόσο μάλλον το πακετάκι με IN FLAMES. Και η προσέλευση του κόσμου (δεν ξέρω νούμερα, αλλά τα 10.000 άτομα μάλλον τα περάσαμε χθες και άνετα νομίζω) έδειξε ότι αναγνώρισε τη σπουδαιότητα της συναυλίας αυτής.
Θα αρχίσω για NIGHTWISH με κάτι τελείως προσωπικό και όποιος διαφωνεί, πάσο φυσικά. Floor είσαι ΤΙΤΑΝΙΑ! Χαράς τη δύναμη και το κουράγιο σου, με την κοιλιά τούρλα (7 μηνών δεν είναι η γυναίκα;), να δίνεις ότι καλύτερο μπορείς να δώσεις (προφανώς και δεν θα πέρναμε το 100%… εκτός αν κάποιος πίστευε ότι θα έρθει κάποιο AI της Floor, προγραμματισμένο και κουρδισμένο για το τέλειο), να χορεύεις, να χτυπιέσαι, να κάνεις και τους ανεμόμυλούς σου, να δίνεις ότι έχεις και να μας μαγέυεις με τη φωνάρα σου. Υπόκλιση! Από την άλλη, δεν είναι λίγο συζητήσιμο το αν συνεχίζεις σαν μπάντα τις συναυλίες σε τόσο προχωρημένο στάδιο; Αλλά, αυτοί ξέρουν καλύτερα λογικά. Άλλωστε έρχεται και το κενό δύο ετών που δεν ξέρουμε τι και αν θα φέρει, οπότε ας το αφήσουμε αυτό εδώ για την ώρα.
23:00 και το intro από τα κρουστά λειτουργεί σαν “χαλί” για να υποδεχθεί επί σκηνής τους NIGHTWISH του 2023, με το “Noise” φυσικά να μας καλωσορίζει στο δικό τους show. To “Storytime” με τη ρεφρενάρα του, ανεβάζει γρήγορα γρήγορα τη διάθεση και το κέφι, για να έρθει το “Tribal” με το σαγηνευτικό του ύφος, να ρίξει μεν την ταχύτητα, αλλά να μας έχει βάλει για τα καλά στον κόσμο των Φινλανδών (ΟΚ, όχι καθαρών πλέον, αλλά εντάξει). Ο ήχος είναι καλός, αρκετά μπασαριστός είναι η αλήθεια, αλλά καλός. Ο κόσμος έχει δείξει ήδη ότι η πλειοψηφία του είχε έρθει για τους NIGHTWISH κυρίως και η βραδιά είναι μια χαρά. Το “Elan” θα ρίξει τους τόνους (σε κάποιους λίγο και τη διάθεση, αλλά πάσο), για να έρθει να ανεβάσει τα πάντα, η κομματάρα που άνοιγε το “Once”, το “Dark chest of wonders”. Μα τι κόμματος!
Επιστροφή στο “Human nature” με το “How’s the heart” και τον κόσμο να ακολουθεί τη μπάντα, για να έρθει ένα ακόμα συναυλιακό χιτ του σχήματος, το “I want my tears back” και να αρχίσουν οι χοροί πάνω και κάτω από τη σκηνή. Το “Sahara” είναι πάντα καλοδεχούμενο όντας υπέροχο τραγούδι, όπως φυσικά και το “Nemo”, που πρέπει να τραγουδούσαν τα 3/4 της Πλατείας Νερού, είτε πιο ελεύθερα είτε λίγο πιο μουρμουριστά. Είναι για πολλούς είτε guilty pleasure είτε love to hate, αλλά είναι χτάρα, τι να κάνουμε; Ακόμα πιο καλοδεχούμενο το “Sleeping sun” από το “Oceanborn”. Από εκείνες τις ήρεμες και μαγικές στιγμές σε μία συναυλία και με την Floor να είναι εκεί και να το κάνει απολαυστικό.
Η αλήθεια, η μεγάλη αλήθεια, είναι ότι η μεγαλύτερη απώλεια στην ιστορία ίσως των NIGHTWISH, είναι η φυγή του Marco. Πέραν του ότι χάνουν ΚΟΜΜΑΤΑΡΕΣ που χρειάζονται τη φωνάρα του, ο Marco ήταν στην ουσία ο frontman του σχήματος, ένα ρόλο που προσπαθεί εννίοτε να πάρει ο Troy, αλλά όχι. Συν ότι παίχτης ο Jukka Koskinen (το rhythm section των WiNTERSUN άλλωστε μαζί με τον ντραμάκλαρο τον Kai Hahto), αλλά έχει να μπει σε πολύ δύσκολα παπούτσια και θέλει πολύ ακόμα. Όχι παικτικά, αλλά σαν παρουσία. Το να μιλήσουμε βέβαια για απόδοση/δέσιμο μπάντας είναι αστείο. Ήμασταν ήδη Champions League, μιλάμε για μηχανές! Δεν είσαι στην κορυφή αν δεν είσαι και επί σκηνής σε αυτήν.
Το “Shoemaker” διαδέχεται το “Sleeping sun”, διατηρώντας είναι επίσης η αλήθεια, μία λίγο πιο υποτονική σε στιγμές σειρά τραγουδιών, από θέμα έντασης και όχι προφανώς ποιότητας. Αν και υπάρχουν και καλύτερα κομμάτια στο “Human nature”, αλλά η μπάντα ξέρει καλύτερα και πάλι. Και τι βγαίνει και καλύτερα live επίσης. Μην το ξεχνάμε αυτό. Το “Last ride of the day” θα φέρει πίσω την ένταση, τους χορούς και το ξεφάντωμα της Floor επί σκηνής, η οποία ήταν άλλωστε και η “κινητήριος δύναμη” της μπάντας στο θέμα σκηνικής παρουσίας και οι δυσκολίες που αντιμετώπιζε η γυναίκα (ασχέτως αν έδινε το 1000% ώστε να μην φανεί τίποτα) παρέσερνε και τη μπάντα. Αλλά τι να λέμε, όταν έχει έρθει η ώρα για δύο από τους ύμνους του σχήματος. ΤΟΝ ύμνο βασικά και ένα top-5 (και top-3 αν θέλετε) επίσης κομμάτι. “Θα παίξουμε άλλα δύο κομμάτια” θα μπορούσαν να πουν, ασχέτως που αυτά θα έπαιρναν ένα μισάωρο. “Ghost love score” λοιπόν, η στιγμή που περιμένει κάθε οπαδός του σχήματος ειδικά μετά τον ερχομό της Floor και το ονομαζόμενο πλέον “Floor-gasm” στο τέλος. Μα τι ύμνος ρε γαμώτο! Τεράστιο τραγούδι, ατμόσφαιρα, μελωδίες, ενορχήστρωση, φωνητικά, τα πάντα όλα. Και φυσικά όλη την Πλατεία Νερού, να περιμένει εκείνη ΤΗΝ στιγμή της Floor. Και η γυναίκα κράταγε, κράταγε και τα έδωσε όλα. Σε τέτοιο βαθμό, που ο Emppu δεν αντιστάθηκε και υποκλίθηκε και της έδωσε και το χέρι. Θυμίζουμε, 7 μηνών έγκυος. Θυμίζουμε, ήδη τραγούδαγε 1 ώρα και κουνιότανε σε αυτήν την κατάσταση. Ελπίζω να μην περιμένατε Wacken, αλλά αν σας χάλασε, κάτι έχει χαλάσει και στην αίσθηση των ανθρωπίνων δυνατοτήτων. Υπόκλιση ρε κοπελάρα. Υπόκλιση!
Και μετά το τεράστιο άσμα, ένα ακόμη τεράστιο (αυτό και σε διάρκεια) τραγούδι, το “The greatest show on earth”. Η μεγαλύτερη, η πιο grande, η πιο μεγαλεπίβολη σύνθεση του Tuomas. Το καλύτερη είναι και θέμα γούστου. Ένας Tuomas που έδειχνε να απολαμβάνει το live, αλλά αυτός ο άνθρωπος νομίζεις ότι είναι όντως android, αφού είτε τον βλέπεις μπροστά σου live, είτε βλέπεις βιντεάκια, είναι ίδιος σε αντιδράσεις κλπ. Ο κόσμος σε όλη τη διάρκεια πάντως της συναυλίας, έκανε ότι μπορούσε για να αποδώσει στη μπάντα αυτό που τους έδινε εκείνη από τη σκηνή. “We were here” λοιπόν, σε ένα πραγματικά ανατριχιαστικό κλείσιμο συναυλίας, με το κατάλληλο τραγούδι και τη Floor να μην κάνει καμία μα καμία έκπτωση μάλλον, αφού δεν είχε να διαχειριστεί πλέον 1.5 ώρα αλλά κάτι λίγα λεπτά. Ειλικρινά ανατριχιαστικό κλείσιμο. Γενικότερα, μπορεί η αγάπη για τη μπάντα να ήθελε άλλο setlist, αλλά συναυλία στα πλαίσια προώθησης δίσκου ήτανε (“Human nature”), οπότε δεν μπορούμε να πούμε και πάρα πολλά, πλην ότι κάποιες μικρές αλλαγές θα έκαναν τα πάντα ακόμα καλύτερα, αλλά κι έτσι πολύ καλά είμαστε.
Για το τέλος, επειδή η τεράστια μπάντα προσέχει και τις παραμικρές λεπτομέρεις, ειδαμε την Αμαζόνα/καθαρόαιμο/Floor να γίνεται Καρυάτιδα, με την εικόνα της να μπλέκεται με κίονες στα videowalls του χώρου, την ώρα που η μπάντα μας αποχαιρετούσε.
Μία πάρα μα πάρα πολύ ωραία βραδιά λοιπόν η πρώτη μεταλλική του φετινού Release. Μία από τις καλύτερες ελληνικές μπάντες, η κορυφαία σύγχρονη melodeath μπάντα (δισκογραφικά σίγουρα) και δύο τεράστια ονόματα μαζί, με πολύ ωραίες εμφανίσεις. Ελπίζω να μην κάνουμε άλλα 23 χρόνια να δούμε IN FLAMES και ελπίζω αυτό το κενό των NIGHTWISH να τους κάνει να γυρίσουν πιο δυνατούς και να τους ξαναπολαύσουμε. Ωραίος καιρός, ωραία μουσική, καλοί φίλοι, πολλοί γνωστοί, τι άλλο θες για να ξεσκάσεις;
Φραγκίσκος Σαμοΐλης
Φωτογραφίες : Πέτρος Καραλής.
