Μια από τις πιο ενδιαφέρουσες και προκλητικές κυκλοφορίες, από μουσική και ιστορική άποψη, αυτό το χρόνο είναι αναμφίβολα η περίπτωση του μοναδικού δίσκου που έγραψαν οι SQUARES (ή THE SQUARES) κάπου στο 1980 και που έβγαλε φέτος σε επίσημη κυκλοφορία ο προσωπικός μου κιθαριστικός ήρωας (και για εκατομμύρια κόσμου) και κιθαρίστας του συγκροτήματος, Joe Satriani. Για να σας μπάσω κατευθείαν στο προσκείμενο, προτού γίνει ο solo καλλιτέχνης και υπερήρωας της κιθάρας που γνωρίζουμε, ο Satriani δημιούργησε μια μπάντα με τον κουνιάδο του Neil Sheehan και τον για χρόνια συνάδελφο του στα τύμπανα, Jeff Campitelli, που είχε μόλις αποφοιτήσει από το λύκειο. Η μπάντα λεγόταν SQUARES. Τα μέλη της είχαν τρομερές φιλοδοξίες που όμως δεν ευδοκίμησαν και έτσι ο Satriani αποφάσισε να πάρει το μοναχικό solo δρόμο – κι ευτυχώς που το έκανε! Η μπάντα έπαιζε ένα ιδιαίτερο και πολύ ενδιαφέρον μείγμα όπως μαρτυρά και ο ίδιος ο Satriani στο επίσημο press release: εδώ λοιπόν το pop και rockabilly των EVERLY BROTHERS συναντά τη κιθαριστική βιρτουοζιτέ και το δυναμισμό των VAN HALEN και την ευθύτητα του punk. Όπως γράφει και ο κιθαρίστας, το punk αναμειγνύεται με το heavy metal, το παραδοσιακό rock n’ roll του Elvis και την New Wave αισθητική. Αυτό, πάλι σύμφωνα με τον ίδιο, είναι που έκανε τους SQUARES να βρίσκονται μπροστά από την εποχή τους, με το οποίο συμφωνώ. Εγώ όμως θα προσέθετα κάτι ακόμα στο μείγμα που καταλαβαίνω χάρη στο πέρασμα του χρόνου το οποίο είναι το ρηξικέλευθο παίξιμο του Satriani και η άψογη όσμωση μελωδίας, lead κιθάρας και δυναμισμού που αποκρυσταλλώθηκε με την προσωπική του συνεργασία με τον Campitelli.
Η κυκλοφορία αυτή λοιπόν είναι ενδιαφέρουσα για πολλούς λόγους. Πρώτιστα και βασικότερα γιατί μιλάμε για την πρώτη πραγματική μπάντα του Satriani με φωνητικά και «φυσιολογικό» songwriting, με στίχους και τα λοιπά πολύ πριν τους CHICKENFOOT. Για τους οπαδούς, σαν και μένα, είναι μια πρώτης τάξης ευκαιρία να ακούσουμε τον εκκολαπτόμενο guitar hero, πάλι, σε μια «φυσιολογική» μπάντα. Είναι ιστορικό τεκμήριο αν θέλετε, και ένα πολύ ευχάριστο επ’ αυτού. Το μείγμα που προανέφερα λειτουργεί άψογα με εντελώς πιασάρικα RAMONES meets THE POLICE τύπου ρεφραίν και εκπληκτικά σόλο και leads από κάποιον που έδειχνε από τη πρώτη νότα πως δεν παίζει απλά μερικά ακόρντα, αλλά κατέχει το όργανο όπως λίγοι την εποχή εκείνη. Τα τραγούδια ακούγονται αρχικά κάπως απλοϊκά, ειδικά σήμερα, αλλά αν τεντώσεις τα αυτιά σου θα ακούσεις πολύπλοκες και δουλεμένες φωνητικές γραμμές, μελωδίες και γενικότερα κομμάτια με δομή, προσωπικότητα και έναν ξεκάθαρα νεανικό ροκ χαρακτήρα με σεβασμό στην μέχρι τότε ιστορία της σύγχρονης μουσικής. Αν και δεν θα μείνει για πολύ στην playlist μου απαραίτητα, ομολογώ πως ένα ανοιχτόμυαλο κοινό οπαδών θα βρει στον ομώνυμο δίσκο των SQUARES πολλά καλά.
Η άλλη πρόκληση είναι να κρίνει κανείς το δίσκο όπως ένας εν δυνάμει ακροατής του 1980 και παράλληλα ως ιστορικός ή ακόμα και αρχαιολόγος. Απ’ αυτή την άποψη, βρίσκω πως το “Squares”είναι ένα άψογο δείγμα της εποχής μιας και μαρτυρά την ηγεμονία του Eddie Van Halen και των VAN HALEN και την ανάγκη πολλών σκεπτόμενων και ταλαντούχων κιθαριστών και συνθετών να απομακρυνθούν από κάποια μουσικά στεγανά και να αναμίξουν τα είδη με περισσότερους ενισχυτές, ταχύτητες και νέες τεχνικές και ήχους στη κιθάρα που χρίζουν ενός πιο δυναμικού και heavy metal παιξίματος. Ενδεχομένως να μην άρεσε σε ένα κοινό που δεν ήταν ακόμη έτοιμο για κάτι που να ήταν μπροστά από την εποχή του. Από αυτή την άποψη, ακούγοντας σήμερα το “Squares” θα έλεγα πως ίσως να είναι σχετικά παρωχημένο. Γι’ αυτό καταλήγω πως, αν και τα 11 κομμάτια και 36 λεπτά του δίσκου περνάνε πολύ ευχάριστα, το μουσειακό αυτό κομμάτι προσφέρεται περισσότερο σε σκληροπυρηνικούς οπαδούς του Satriani πάνω απ’ όλα. Και γι’ αυτό και μόνο ευχαριστώ τον καραφλό θεό που μας το χάρισε. Πιστεύω πως βαθμός δεν χρειάζεται μιας και μιλάμε για κάτι πολύ προσωπικό από μια μπάντα που δεν υπάρχει και δεν θα επανενωθεί ποτέ. Είναι ξεκάθαρα ένα κεφάλαιο στην ιστορία του φαινομένου Joe Satriani.
Φίλιππος Φίλης
