Στα 61 του χρόνια, ο Steve Vai, από κείνους τους μουσικούς που άλλαξαν άρδην το πώς σκεφτόμαστε γύρω από τη μουσική και την ηλεκτρική κιθάρα, κυκλοφορεί τον δέκατο σόλο δίσκο με τον τίτλο “Inviolate”, έξι χρόνια μετά από τον προκάτοχο “Modern primitive”. Όπως μας έχει συνηθίσει, ο κιθαρίστας, συνθέτης και καινοτόμος Vai στο “Inviolate” είναι απολύτως αναγνωρίσιμος: έχει διατηρήσει αυτούσια κάποια χαρακτηριστικά του trademark ήχου και ύφους του που μόνο εκείνος κατέχει και ξέρει πώς να χειρίζεται. Μιλάμε για έναν μουσικό που έχει βρει και τελειοποιήσει στο απόλυτο την υπογραφή και προσωπικότητα του. Αλλά, επειδή επιπλέον χαρακτηρίζεται από μια απύθμενη δημιουργικότητα και την επιθυμία (όσο φυσικά και την ικανότητα) να πειραματιστεί σαν ένας Avant-Garde καλλιτέχνης, στο “Inviolate” θα έλεγα πως το τερματίζει με όλα τα καλά και αρνητικά που αυτό συχνά συνεπάγεται.
Εδώ λοιπόν έχουμε εννιά κομμάτια τίγκα στη κιθαριστική δεξιοτεχνία και το δημιουργικό παιχνίδισμα με τη μουσική θεωρία και μια απέραντη ηχητική παλέτα – όλα ουσιαστικά χαρακτηριστικά του Steve Vai. Στα τύμπανα έχει δύο γίγαντες της fusion σκηνής, τους Vinnie Collaiuta και Terry Bozzio που, όπως και ο Vai, έχουν υπηρετήσει στις επάλξεις του Στρατηγού Frank Zappa, ενώ στο μπάσο βρίσκουμε τον Bryan Beller (THE ARISTOCRATS, JOE SATRIANI) και τον σταθερό συνάδελφο του Vai, Philip Bynoe, ανάμεσα σε άλλους καλεσμένους. Ο νέος του δίσκος είναι 100% αναγνωρίσιμος και 100% δικός του. Κανένας δεν παίζει όπως ο Vai – όχι όσο καλά ή καλύτερα, αλλά κανένας δεν παίζει Vai όπως ο ίδιος. Ωστόσο, δεν σταματά να εξελίσσει τη καλλιτεχνική του περσόνα και να μας εκπλήσσει.
Ο δίσκος ανοίγει με το “Teeth of the Hydra” στο οποίο πρωταγωνιστεί μια καινούργια signature κιθάρα η οποία, όπως η Λερναία Ύδρα, είναι ένα υβριδικό κτήνος με τρία κεφάλια. Αποτελείται από μια επτάχορδη συνδεδεμένη με μια δωδεκάχορδη, κατά το ήμισυ άταστες, ένα τετράχορδο μπάσο, χορδές άρπας, ένα σωρό διακόπτες, whammy bars ΚΑΙ υποδοχή για καλώδιο Ethernet!. Το κομμάτι, ηχητικά, είναι ότι πιο καινοτόμο έχει γράψει ο Vai και ενώ περιέχει μελωδίες, ριφ και μια δομή που σε ταξιδεύει, είναι ξεκάθαρο πως ο Vai κινείται πλέον μακριά από τη δυτική μουσική ή την χιτζαζ και πιο κοντά στην atonal σύνθεση. Όπως δηλαδή ο μέντορας του, Frank Zappa, ο οποίος μετά από χρόνια καριέρας μεταμορφώθηκε στη σύγχρονη μετουσίωση του Igor Stravinsky. Από την πρώτη νότα, ο μαέστρος μας προετοιμάζει για έναν δίσκο που απευθύνεται, περισσότερο από ποτέ, σε όσους κατέχουν τη μουσική θεωρία και αγαπούν τον Frank Zappa για τον εγκέφαλο παρά τη μουσική του. Εν ολίγοις, το “Inviolate” αντικατοπτρίζει τον καλλιτέχνη στη μεταμοντέρνα του φάση. Αυτό δεν είναι απαραίτητα κακό. Είναι απλώς το στάδιο στο οποίο βρίσκουμε έναν σπουδαίο καλλιτέχνη, επί του παρόντος.
Το δεύτερο κομμάτι και τελευταίο single “Zeus in chains” είναι ίσως το πιο μεταδοτικό, με μια πιο «εύκολη» δομή και ένα ριφ που φέρνει αρκετά σε Joe Satriani (ο δεύτερος μέντορας). Η εφτάχορδη κιθάρα σε γραπώνει και περικυκλώνει με τον χειμαρρώδη ήχο του και το παίξιμο του Vai σε ανοιχτές συγχορδίες που ηχούν μέχρι τον Όλυμπο και τα θεμέλια της Γης. Μαγεία. Στο πολύ σύντομο και πειραματικό “Candlelight power” έχουμε μια εξάχορδη κιθάρα κατευθείαν στον ενισχυτή χωρίς κανένα απολύτως εφέ – ένα πείραμα που προέκυψε από την βαρεμάρα του Vai στις καραντίνες. Μόνο που κάθε νότα στο σόλο του κομματιού αρχίζει με vibrato. Τεχνικά, το λες και ακατόρθωτο. Τι μετράει όμως, η μελωδία και το συναίσθημα ή το πείραμα και η φόρμα; Την ίδια απορία είχα ακούγοντας το “Little pretty” ή τα “Greenish blues” και “Sandman cloud mist”. Όπως μαρτυρούν και οι τίτλοι τους, επικαλούνται παράξενα συναισθήματα και πολύπλοκες εικόνες. Το τελευταίο ειδικά αρχίζει λίγο σαν ένα σύγχρονο “For the love of God” (το απόλυτο hit του Vai για όσους δεν ξέρουν) αλλά εξελίσσεται όπως ένα δείγμα σύγχρονης μουσικής, πάλι στα χνάρια του Stravinsky. Είναι εκπληκτικό και σε αφήνει ενεό… ωστόσο είναι δύσκολο στο άκουσμα. Έτσι είναι όταν έχεις πλέον εξελιχθεί σε ιδιοφυία.
Την Avant-garde υψηλή τέχνη σπάει το πιο fusion “Knappsack” που έλαβε τον τίτλο του από τον ορθοπεδικό χειρούργο κύριο Knapp που έφτιαξε ένα είδος γύψου που βασικά έσωσε τον Vai από έναν τραυματισμό στο χέρι (απ’ αυτούς που οι μουσικοί, ακόμα και οι Θεοί, παθαίνουν και κοστίζουν εκατοντάδες και χιλιάδες σε φυσιοθεραπείες). Αν δείτε το βίντεο, ο άνθρωπος (ο Θεός να τον κάνει) παίζει μόνο με το αριστερό, με το άλλο στο γύψο. Το “Knappsack” φέρνει ακόμα και σε “Passion & warfare” επομένως είναι αρκετά πιασάρικο, δυνατό και δυναμικό ενώ το “Avalancha” είναι ίσως ότι πιο heavy metal έχει γραφτεί από τα δάχτυλα του Vai, χωρίς βέβαια να θυσιάζει την τζαζ atonal υφή του.
Προσωπικά λατρεύω τον Steve Vai. Μιλώντας ως κιθαρίστας και απλός ακροατής, χαίρομαι εξίσου όταν σφίγγω τις γροθιές μου και κουνιέμαι ρυθμικά ή αν πρέπει απλά να κάτσω και να διερωτηθώ πάνω στην υπόσταση του οργάνου καθ’ αυτού και τα όρια της σύγχρονης μουσικής. Με το “Inviolate”, ο Steve Vai καταφέρνει και τα δύο. Προκαλεί, καινοτομεί, καθηλώνει και ξεσηκώνει αλλά παράλληλα ζαλίζει τον νου και παίζει αφ’ υψηλού. Ο δέκατος δίσκος του δεν είναι ίσως για όλους. Αλλά αξίζει σεβασμό και μια βαθιά υπόκλιση απ’ όλους ανεξαιρέτως.
8 / 10
Φίλιππος Φίλης
