Από εκείνους τους 10 δίσκους και τα συγκροτήματα που διαμόρφωσαν εν πολλοίς την αντίληψή μου για τη μουσική. Που άνοιξαν τη πόρτα σε τρυφερή ηλικία (15 ετών) για ό,τι ατμοσφαιρικό/doom/gothic και πάει λέγοντας, ακούω σήμερα. Μια από τις μπάντες στις οποίες οφείλω την ανοιχτή ματιά με την οποία βλέπω ΚΑΙ τον ευρύτερο ατμοσφαιρικό ήχο. Και αν η αρχή έγινε με το ομώνυμο δίσκο του 2005, το άλμπουμ αυτό, εδραίωσε και όρισε το προσωπικό μου γούστο όσον αφορά το συγκεκριμένο παρακλάδι. Το άλμπουμ λέγεται “Draconian times” και φυσικά η μπάντα λέγεται PARADISE LOST. Σαν σήμερα, πριν 26 χρόνια έκανε την εμφάνισή του στην μουσική, και αποτέλεσε το άλμπουμ που εκτόξευσε εμπορικά και ποιοτικά τους θεούς εκ Yorkshire ορμώμενους. Προσωπικά, πάντα το θεωρούσα το δικό τους “Black album”, και αδελφό άλμπουμ με το “Icon”. Το δε “Icon” φρόντισε να γίνει η εισαγωγή των πιο Hetfield-ικών φωνητικών, με τον Nick Holmes να εγκαταλείπει το death metal γρύλλισμα της τριάδας “Lost paradise”/”Gothic”/”Shades of god”. Και δε θα ταν η μόνη αλλαγή στη προσέγγιση της μπάντας.
Η τραγουδοποιία έτεινε να γίνει πιο εσωτερική αλλά όχι μίζερη/υποτονική, πιο απλή (όχι απλοϊκή) και εν πολλοίς συναυλιακή. Έτσι, για το “Icon” (ντεμπούτο τότε, με την Music For Nations), οι PARADISE LOST, βρέθηκαν σε περιοδείες ισχυρότατες, ανοίγοντας τόσο για SEPULTURA (ωιμέ!), όσο και για MORBID ANGEL/KREATOR (ω, αλί και τρισαλί!). Ο κύκλος του “Icon” έκλεισε με τη καταπληκτική βιντεοκασέτα “Harmony breaks”! Για να παραμείνουμε όμως εντός θέματος, στο “Draconian times” ετούτο το στοιχείο της τραγουδοποιίας που προαναφέραμε, μεγιστοποιήθηκε, με την επιρροή των THE SISTERS OF MERCY, έκδηλη σε κάθε riff και μελωδία του Greg Mackintosh, δίπλα με τους πολυλατρεμένους τους METALLICA, αγκαζέ με κάθε άλλη επιρροή που έφερναν στο τραπέζι οι 5 τους. Ένεκα της ημέρας (όπως θα έλεγε και ο Γιώργος Κωνσταντίνου στο “Η δε γυνή να φοβήται τον άνδρα”), αποφασίζουμε να ρίξουμε φως στις αθέατες πτυχές του δίσκου ετούτου, που τόσο άλλαξε τα δεδομένα του ήχου τον οποίο υπηρέτησε τόσο εκείνο, όσο και όσα άλμπουμ πάτησαν επάνω του αργότερα. Πάμε να τα δούμε ένα – ένα:
– Το εξώφυλλο για σεμινάριο φιλοτέχνησε ο Holly Warburton με τη κύρια γραφιστική δουλειά να έχει αναλάβει το στούντιο Stylorouge. Επίσης, τα δύο singles “The last time” και “Forever failure”, των οποίων τα εξώφυλλα αποτελούν μεγεθυμένες λεπτομέρειες του κύριου εξωφύλλου. Όποιος ενδιαφέρεται να δει περαιτέρω έργα του, μπορεί να πατήσει εδώ: https://hollywarbs.com/
– Τα πλήκτρα έπαιξε όπως και στο “Icon”, ο μηχανικός ήχου της μπάντας, Andrew Holdsworth.
– Το δισκογραφικό ντεμπούτο του drummer Lee Morris, ο οποίος θα αντικαθιστούσε τον Matthew “Tuds” Archer, μια και ο τελευταίος δε μπορεί να ακολουθήσει πλέον τη μπάντα. Ο Morris, θα ταλαιπωρεί τα δέρματα στα τύμπανα για μια γερή δεκαετία, ώσπου να αντικατασταθεί με τη σειρά του από τον Jeff Singer.
– Υπάρχει ένα ενδιαφέρον studio report από τους ίδιους τους PARADISE LOST, σε μια εκπομπή που λέγεται VIVA Metalla στο Γερμανικό VV TV, η οποία θα παρατεθεί αυτούσια, με τη μπάντα να μιλάει για την διαδικασία ηχογράφησης και λοιπές ενδιαφέροντες πληροφορίες όπως επίσης είναι και μια γρήγορη πορεία στην ως εκείνο στο σημείο ιστορία της μπάντας. Επίσης, δίνονται και εύσημα στον Lee Morris (το “νέο”) που μπήκε 3 βδομάδες πριν γράψουν το δίσκο (Γενάρη ‘95) στη μπάντα κι έκανε εν τέλει τόσο καλή δουλειά με αυτό. Απολαύστε το!
- 8 Μαΐου 1995: Το πρώτο single “The last time” single κυκλοφορεί. Ένα από τα πλέον ροκάδικα κομμάτια των PARADISE LOST, ειδικά ως τότε, παρά το στενάχωρο θέμα του χωρισμού στιχουργικά. Η παραγωγή του Simon Efemey κολακεύει τα μάλα το ήδη τέλειο υλικό των Βρετανών πιονέρων, ούσα καθαρή και δυνατή, μα και άκρως ταιριαστή στη φύση της μπάντας. Το CD συνοδεύεται από τη φοβερή διασκευή στο “Walk away” των THE SISTERS OF MERCY (“First and last and always” – δισκάρα, διαμάντι και ό,τι άλλο φανταστείτε), που μας πηγαίνει κατευθείαν στη ρίζα της μπάντας. Η οποία βεβαίως σχέση με τους πρωτοπόρους του gothic ήχου, δε ξεκινάει τότε, αλλά πάει πίσω, στο σπουδαίο “Gothic” και στη φράση “Is Nick Holmes the new Andrew Eldritch, or just the new Messiah?” η οποία βρίσκεται πάνω στους κωδικούς matrix του βινυλίου γραμμένη.
Το single, θα περιείχε κι άλλο υλικό των PARADISE LOST, το φανταστικό “Laid to waste”, που μοιάζει σαν χαμένο κομμάτι του “Icon” που δε πρόλαβε να μπει στο άλμπουμ, αλλά εν τέλει βρήκε, με την υπέροχη γκρούβα του το δρόμο σε αυτή τη κυκλοφορία. Το πιο γκαζωμένο “Master of misrule” (με την υπέροχα τσαχπίνικη doom-o-riff-άρα στην εισαγωγή), βγαλμένο από τα πιο όμορφα όνειρα του κάθε σεσημασμένου οπαδού της μπάντας, στα πρότυπα κομματιών όπως το “Yearn for change”, ξεβιδώνει σβέρκο και τον παραδίδει για απόσυρση. Όταν έχεις τόση έμπνευση, που σε “παίρνει” να αφήνεις τέτοιους ΎΜΝΟΥΣ απέξω, ξέρεις ότι είσαι ο κορυφαίος όλων.
- Ιούνιος 1995: Το πασίγνωστο Βρετανικό περιοδικό KERRANG με το τεύχος Ιουνίου έδωσε μια κασέτα με το τίτλο “New metal messiahs!” δωρεάν στους αναγνώστες του, στα πλαίσια προώθησης των νέων κυκλοφοριών από μπάντες τόσο της Earache (CATHEDRAL, PITCHSHIFTER) και Music For Nations (PARADISE LOST). Εκεί ακούγεται για πρώτη φορά το “Hallowed land” που μαζί με τη demo εκτέλεση του “Vampire sun” των CATHEDRAL (“The carnival bizzare”), συνιστούσαν τη πρώτη πλευρά της. Στη δεύτερη πλευρά, για την ιστορία, θα είχαμε τους industrial συντοπίτες τους PITCHSHIFTER με το “Nowhere is everywhere (Free Dum of choice mix)”, και τους έτερους Καππαδόκες της doom/death τριάδας, MY DYING BRIDE, με το κομμάτι-σήμα κατατεθέν τους “The cry of mankind” (“The angel and the dark river” – ίδια χρόνια, αριστούργημα!) σε μια πετσοκομμένη χρονικά εκδοχή μόλις 6 λεπτών από τα αρχικά 12.
– 12 Ιουνίου 1995: Το “Draconian times” κυκλοφορεί και οπλοφορεί. Όχι μόνο στις απλές εκδόσεις CD, κασέτας και βινυλίου βεβαίως. Αλλά και σε μια έκδοση digipak σε μαύρο κουτί, που ονομάστηκε “Collector’s box”, καθώς και σε μια έκδοση διπλού CD (longbox συσκευασία), με το δεύτερο CD να έχει live εκτελέσεις, όλο το “The last time” single, και demo εκτελέσεις των “Weeping words”, “The last time”. H δεύτερη, ήταν η έκδοση που υπήρχε στη περιοδεία για τη προώθηση του δίσκου.
– Η προώθηση του δίσκου, θα τους έβρισκε ψηλότερα από ποτέ στα billing των μεγάλων festival του εξωτερικού (Monsters of Rock ‘95 στη Βραζιλία, Dynamo Open Air ‘95), αλλά και της χώρας τους (Donington ‘96), τόσο τη χρονιά κυκλοφορίας του δίσκου, όσο και την επόμενη κατά την οποία θα συνεχίσουν τη προώθηση του.
-25 Σεπτεμβρίου 1995: To ”Forever failure” single κυκλοφορεί. Η εισαγωγή του “Forever failure” (“I understand procedure, I understand war. I understand rules, regulations, I don’t understand sorry”), αποτελεί απόσπασμα από το ντοκιμαντέρ “The man who killed the sixties” για τη ζωή του κατά συρροήν δολοφόνου Charles Manson, ομοίως και η έτερη φράση που ακούγεται προς το τέλος (“I don’t really know, what sorry means. I’ve been sorry all my life. I was sorry I was born, that’s what my mother told me”). Ένας σπαραξικάρδιος ύμνος για τον άνθρωπο που δε ξέρει πως να ζητήσει συγγνώμη, γιατί ποτέ, κανένας δεν τον έμαθε τι σημαίνει.
Αν μη τι άλλο, μεγάλο το ρίσκο των Βρετανών να βάλουν μια τέτοια προσωπικότητα σε ένα κομμάτι με αυτή τη θεματική. Ρίσκο, από το οποίο, βγήκαν ασφαλώς κερδισμένοι κατά κράτος. Το single συνοδεύουν τόσο το πιο απογυμνωμένο και εσωτερικό “Another desire” όσο και το “Fear” (από τα πλέον γρήγορα κομμάτια της περιόδου αυτής). Στο δε τέλος του “Fear”, μετά από δύο λεπτά σιωπής, υπάρχει σαν “κρυμμένο” κομμάτι, η ορχηστρική εκτέλεση του “Forever failure”, η οποία είναι λίαν επιεικώς, ανατριχιαστική…”I don’t really know, what sorry means”…
– Η εκτέλεση του single του “Forever failure”, δεν περιλαμβάνει τη προαναφερθείσα εισαγωγή του Charles Manson, και τα ορχηστρικά μέρη, είναι αισθητά πιο ψηλά στη μίξη από ότι στο δίσκο.
– Το 2002, η έκδοση της Koch records, περιείχε εκτός από το “Fear” και τη διασκευή στο ”How soon is now?” των THE SMITHS (για τους λάτρεις των σειρών, ήταν στους τίτλους αρχής στην σειρά “Charmed” – ελληνικός τίτλος “Οι μάγισσες”). Διασκευή, που πρώτη φορά εν τέλει την ακούσαμε στο single του “Say just words”.
– Το 2011, κυκλοφορεί μια remixed/remastered έκδοση του δίσκου την λεγόμενη “Legacy edition”, με bonus live εκτελέσεις κομματιών από εκείνη τη περίοδο, το demo του ‘94 (“Enchantment” και “Last desire”) και φυσικά τα βίντεο για το δίσκο στο DVD. Οι εορτασμοί δεν σταματούν εκεί, με τη μπάντα για τα 15 χρόνια να περιοδεύει και να το παίζει ολόκληρο (σε μια περιοδεία, που φυσικά περνάει από τα μέρη μας). Τέλος, αυτό επισφραγίζεται με το DVD “Draconian times MMXI”, όπου περιέχεται μια ολόκληρη συναυλία στο The Forum του Λονδίνου, που έχει σαν bonus το “Faith divides us death unites us” video, το “The rise of denial” video, συνεντεύξεις, συνεντεύξεις με οπαδούς και φυσικά το “On the draconian road”.
- Πέρυσι, για τα 25 χρόνια, κυκλοφόρησαν σε χρωματιστό διπλό βινύλιο το δίσκο, με τυχαία επιλεγμένους εξ αυτών των αντιτύπων, να έχουν χειρόγραφους στίχους του Nick Holmes μέσα. Επίσης, ως επιπλέον υλικό, έχει μια ραδιοφωνική εμφάνιση στα πλαίσια ενός BBC Live Session εκείνη τη περίοδο.
26 χρόνια μετά από τη κυκλοφορία του, το “Draconian times” στέκει αγέρωχο σύμβολο του ήχου του, σε μια υπέροχη χρονιά για όλα τα ιδιώματα, μα που ειδικά στον ευρύτερο χώρο του, γίνανε θαύματα. Οι MY DYING BRIDE έβγαλαν το εκπληκτικό ”The angel and the dark river”, οι ANATHEMA το εξαιρετικό “The silent enigma”, οι THEATRE OF TRAGEDY εκκινούσαν τη καριέρα τους με τον ομώνυμο καταπληκτικό τους δίσκο, οι THE GATHERING το κόσμημα “Mandylion” (το αφεντικό, είχε κάνει και το αστείο σε κατ’ ιδίαν συζήτηση “Γιάννη μου το “Mandylion” σου”) και είμαι σίγουρος πως αν σκεφτώ κι άλλους θα ξημερώσουμε! Το να στέκεσαι όπως και να έχει, ανάμεσα σε όλα αυτά ψηλότερα από όλους, λέει πάρα πολλά για τη κλάση σου σαν συνθέτη, και για την αξία σου σαν συγκρότημα. Μια αξία που με αυτό το άλμπουμ αναγνωρίστηκε μέχρι και από τον τελευταίο.
Memories of life, drifting further away…
Γιάννης Σαββίδης
