a
“Tradition, aggression, emotion”
Το μπουζούκι στην Ελλάδα, το θεωρούμε «σκυλάδικο», εις τας Ευρώπας, folk. Οι TRI STATE CORNER είναι ένα σχήμα με τρεις Έλληνες, που ζουν στη Γερμανία και δύο από αυτούς μας είναι πολύ γνωστοί. Ντράμερ τους, είναι ο Χρήστος Ευθυμιάδης που τον γνωρίζουμε από την πολυετή θητεία του στους RAGE, αλλά και στους REFUGE πρόσφατα, με τον Peavy Wagner και τραγουδιστής τους είναι ο… νυν ντράμερ των RAGE, Λάκης Μανιατόπουλος!!! Ο νέος τους δίσκος, ονομάζεται “Stereotype” και την τελευταία στιγμή πήρε μία αναβολή στην ημερομηνία κυκλοφορίας του, οπότε την παρουσίασή του θα τη διαβάσετε κοντά στον Απρίλιο. Ο Λάκης, είχε πάρα πολλά κι ενδιαφέροντα να μας πει για το “bouzouki rock” του συγκροτήματος, τον Χρήστο Δάντη, τους RAGE, αλλά και το τάβλι και τον φραπέ! Πάντα πολύ ωραίος τύπος!
Το τρίπτυχο των TRI STATE CORNER είναι αυτό που βλέπω στο βιογραφικό; Tradition, aggression, emotion; Μας εξηγείς πως δημιουργήθηκε το σχήμα που υπάρχει πλέον πάνω από μία δεκαετία;
Πραγματικά, οι TSC υπάρχουν πάνω από δέκα χρόνια, για να είμαι πιο ακριβής, ιδρύθηκαν το 2004. Ξεκινήσαμε όπως πολλά άλλα σχήματα απλώς ως φίλοι που παίζαμε μουσική. Η rock μουσική ήταν πάντα ο δρόμος που θέλαμε και ακόμα θέλουμε να πηγαίνουμε. Η διαφορά ήταν ο τρόπος με τον οποίο επικεντρώνεται κάθε μέλος, η μουσική του παιδεία, πέρα από τις επιρροές του hard ή prog rock, metal, punk κτλ, έχοντας επίσης το παρελθόν των παραδοσιακών μουσικών στυλ, που οφείλεται στις διαφορετικές μας ρίζες. Στο ξεκίνημα των TSC, ξεκινήσαμε διαφορετικές, πειραματικές προσεγγίσεις για να βρούμε και να αποφασίσουμε τον τρόπο που πρέπει να ακουγόμαστε. Παρόλα αυτά, γρήγορα συνειδητοποιήσαμε ότι δεν ήταν αρκετό να έχουμε μόνο ένα μικρό μέρος της παράδοσης στη μουσική μας, όπως για παράδειγμα να έχουμε ένα ή δύο τραγούδια με κάποιο πιο «εξειδικευμένο» μουσικό όργανο, όπως το μπουζούκι ή ένα rhythm section Πολωνικού ύφους ή και τα δύο μαζί. Στο τέλος, αποφασίσαμε να χρησιμοποιήσουμε το μπουζούκι με 100% ίση σημασία στον ήχο του συγκροτήματος. Φυσικά, υπάρχουν κι άλλα σχήματα που αποφάσισαν να κάνουν κάτι παρόμοιο, χρησιμοποιώντας βιολί, φλάουτο ή άρπα κτλ στα τραγούδια τους, αλλά αυτό συνέβαινε που και που και μόνο σε μερικά τραγούδια, κάτι που σίγουρα είναι ενδιαφέρον, αλλά δεν καθορίζει τον βασικό ήχο του γκρουπ, αλλά δίνει έμφαση σε κάποιο συγκεκριμένο τραγούδι. Στους TSC, το μπουζούκι ποτέ δεν είναι «απλά» κάτι επιπρόσθετο, αλλά πρέπει να είναι μέρος του συνολικού ήχου του γκρουπ. Σ’ αυτήν την απόφαση συμφωνήσαμε όλοι μας, χωρίς εξαίρεση. Είναι οι μελωδίες των TSC, ο επιθετικός, αλλά και συχνά μελαγχολικός τρόπος που ερμηνεύονται τα τραγούδια, οι στίχοι, που δίνουμε πολύ μεγάλη σημασία και αυτός είναι ο λόγος που οι TSC ακούγονται έτσι και μας αρέσει πολύ.
Ο πιο πολύς κόσμος σε γνωρίζει ως τον ντράμερ των RAGE. Όμως στους TRI STATE CORNER είσαι ο lead τραγουδιστής; Πως προέκυψε αυτό; Πόσο «βολικό» είναι, που ντραμς στο σχήμα παίζει ο πρώην ντράμερ των RAGE, ο Χρήστος Ευθυμιάδης; Σου είναι καθόλου περίεργο ή είστε τόσο καλοί φίλοι που ιδιαίτερα από τη στιγμή που έγιναν και οι REFUGE, πλέον παίζετε και οι δύο με τον Peavy;
Πρώτα απ’ όλα, είναι μεγάλη τιμή για μένα, να έχω τον Χρήστο, ως ντράμερ των TSC. Ο Χρήστος είναι 100% μέσα στο γκρουπ και το λατρεύει. Εκτός από το γεγονός ότι ο Χρήστος και οι γονείς μου γνωρίζονταν πολύ πριν συνειδητοποιήσω ότι ο ντράμερ των RAGE είναι Έλληνας και τον λένε Χρήστο, τον γνωρίζω πάνω από 30 χρόνια. Ήταν ο δάσκαλός μου στα τύμπανα κι έγινα τεχνικός του στα ντραμς, όταν ήταν στους RAGE στα 90s. Δεν είμαστε απλά φίλοι, είμαστε οικογένεια. Ποτέ δεν υπήρξε κάποιο θέμα όσο κάνουμε αυτό που κάνουμε.
Πολλά από τα γυρίσματά σου στα φωνητικά, φέρνουν πολύ σε Έλληνες τραγουδιστές. Ποιοι σε επηρέασαν στον τρόπο που τραγουδάς, πέρα από τους rock τραγουδιστές;
Ο αδερφός μου κι εγώ, παίζαμε σ’ ένα ελληνικό σχήμα με τον πατέρα μας, που ήταν τραγουδιστής. Παίζαμε σε γάμους, διάφορους εορτασμούς, Ελληνικές βραδιές κτλ. Εκείνο τον καιρό, παίζαμε εκατοντάδες παραδοσιακά αλλά και mainstream και μοντέρνα τραγούδια, που ακούγονταν στην πατρίδα, ιδιαίτερα το καλοκαίρι, όταν κι ερχόμασταν στην Ελλάδα για διακοπές. Σίγουρα ο πατέρας μου είχε μεγάλη επιρροή στον τρόπο που τραγουδάω, αλλά φυσικά μου αρέσουν πολλοί Έλληνες τραγουδιστές και τραγουδίστριες. Ένας από τους αγαπημένους μου όλων των εποχών, είναι ο Χρήστος Δάντης, που είναι εκπληκτικός και μπορεί να ερμηνεύσει τόσα πολλά διαφορετικά στυλ, με το δικό του, μοναδικό τρόπο. Αλλά υπάρχουν κι άλλοι τραγουδιστές που μου αρέσει να ακούω, όπως ο Σταμάτης Γονίδης, ο Πασχάλης Τερζής και πολλοί άλλοι.
Το μπουζούκι, στην Ελλάδα το έχουμε συνδυάσει με το σκυλάδικο ή τη λαϊκή μουσική. Στο εξωτερικό, πως βλέπουν τη σύζευξη του μπουζουκιού με το rock και το metal; Βλέπουν τους TRI STATE CORNER κάπως σαν ένα folk σχήμα;
Πρέπει να σε ευχαριστήσω, αρχικά, για την ερώτηση, μιας και είναι ένα πολύ σημαντικό κεφάλαιο στο ταξίδι των TSC. Μπορώ να μιλήσω μόνο για τη δική μου εμπειρία και αυτή του συγκροτήματος, όπως την αποκομίσαμε τα περασμένα χρόνια. Θα χώριζα το κοινό μας στους «Έλληνες» και στους «Άλλους». Το μπουζούκι είναι πάρα πολύ καλά αποδεκτό από τους «Άλλους» και θεωρείται αποδεκτό ότι δημιουργεί έναν μοναδικό ήχο στο μουσικό στυλ που έχουν δημιουργήσει οι TSC. Η πρώτη αντίδραση όταν παίζουμε live είναι σχεδόν πάντα η ίδια: ο κόσμος που δεν ξέρει τους TSC, φαίνεται πολύ περίεργος μέχρι που ακούγονται οι πρώτες νότες και στο τέλος καταλαβαίνουμε ότι έχουμε πείσει ένα πολύ μεγάλο μέρος του κοινού. Φυσικά υπάρχουν κάποιες εξαιρέσεις, όπως οι haters από hobby! Πλάκα κάνω, χαχαχαχα! Η μουσική έχει να κάνει με τα συναισθήματα, με το να αγγίζει την ψυχή και την καρδιά. Δεν είναι απαραίτητο να αγγίζει τους πάντες, παρόλα αυτά, μέχρι τώρα δεν βρεθήκαμε αντιμέτωποι με άσχημη ανταπόκριση κατά τη διάρκεια ή μετά τις συναυλίες μας.
Όταν αναφέρομαι στους «Έλληνες», θα ήθελα να τους διαχωρίσω σε αυτούς που ζουν στην Ελλάδα και σε αυτούς που ζουν στο εξωτερικό και να κάνω κι άλλον ένα διαχωρισμό σ’ αυτούς που ζουν στην Ελλάδα, ανάμεσα στους πιο ανοιχτόμυαλους και τους πιο σκληροπυρηνικούς με κάποιο ύφος ή συγκρότημα. Όταν θυμάσαι κάποια από τα πρώτα μας τραγούδια, το “Ela na this”, εκτέθηκε στον μικρό μας κόσμο, αλλά πήρε πολλά σχόλια και views στο YouTube. Τα πιο πολλά από τα σχόλια ήταν θετικά, υπήρχαν και κάποια αρνητικά, που όμως ήταν πολύ εποικοδομητικά και μας βοήθησαν να επαναπροσδιορίσουμε τον ήχο και τον τρόπο με τον οποίο συνθέτουμε. Όμως, υπήρξαν μερικές περιπτώσεις, που τα αρνητικά σχόλια, ήταν εντελώς καταστροφικά και μας έδειχναν πόσο στενόμυαλοι μπορεί να είναι κάποιοι άνθρωποι εκείνο τον καιρό. Δεν είχαν τα σχόλια αυτά να κάνουν με το τραγούδι, αλλά με το μπουζούκι, τους στίχους και πήγαιναν ολοένα και σε πιο προσωπικά ζητήματα. Η ανταπόκριση που έπαιρνα από τους Έλληνες που ζούσαν εκτός Ελλάδας, όπως ο Χρήστος, ο αδερφός μου κι εγώ, ήταν σχεδόν απ’ όλους θετική. Βλέπουν με θετικό μάτι αυτό το όργανο σε άλλο είδος μουσικής από εκεί που έχουμε συνηθίσει να είναι, να είναι ισότιμο με τη rock κιθάρα και τα rock τραγούδια. Σ’ αυτήν την περίπτωση, το μπουζούκι είναι ο συνεκτικός κρίκος με τις ρίζες και την πατρίδα τους. Αυτοί είναι βασικά άνθρωποι που μεγάλωσαν σε ξένες χώρες κι έχουν μία ξεχωριστή σύνδεση με την πατρίδα τους. Ίσως είναι δύσκολο να καταλάβουν οι Έλληνες που ζουν στην Ελλάδα πόσο μεγάλη σημασία έχει για όσους Έλληνες ζουν μακριά από τη χώρα, να ακούνε ή να βλέπουν οποιοδήποτε αντικείμενο, εικόνα, ήχο, πράγμα που αναφέρεται ή τους θυμίζει την Ελλάδα.
Από την άλλη, δεν ξεχνώ ότι οι Έλληνες που ζουν στην Ελλάδα, βρίσκονται ήδη στην πατρίδα τους και δεν τους λείπει με αυτόν τον τρόπο. Είναι εκτεθειμένοι στον ήχο του μπουζουκιού, αφού είναι φυσιολογικό στο σκυλάδικο ή στο λαϊκό τραγούδι. Το ρεμπέτικο είναι μία άλλη ιστορία, αλλά κι ένα ακόμα διαφορετικό στυλ. Παίρνουμε αρκετή θετική ανταπόκριση από τους Έλληνες που ζουν στην Ελλάδα και το εκτιμούμε πάρα πολύ αυτό. Υποθέτω, λοιπόν, αλλάζοντας το κεφάλαιο της μουσικής μας από το σκυλάδικο στο rock, για κάποιους ανθρώπους δεν θα έπρεπε να υπάρχει σύνδεση με το μπουζούκι πια. Αλλά ειλικρινά, τι συμβαίνει με τα ντραμς, το μπάσο, τα πλήκτρα… Υπάρχουν κι αυτά στο σκυλάδικο ή στο λαϊκό τραγούδι, οπότε ποιο είναι το θέμα; Είναι ο ήχος, είναι ο τρόπος που παίζεται στο σκυλάδικο… Δεν ξέρω και για να είμαι ειλικρινής, δεν με ενδιαφέρει, όπως βλέπεις το ταξίδι των TSC συνεχίζεται με το μπουζούκι να είναι 100% μέρος του.
Αν δεν κάνω λάθος, το “Wall of lies” στο remix του από τον Zardonic, είναι γιαπωνέζικο bonus. Πως ταιριάξατε έτσι το μπουζούκι με το synthwave; Ομολογώ ότι είναι ίσως ακόμα καλύτερο από την αυθεντική εκτέλεση… Πως βλέπεις αυτή τη φάση του synthwave; Σας αρέσει ή απλά το κάνατε επειδή έχει ρεύμα;
Έχεις δίκιο, το “Wall of lies”, είναι γιαπωνέζικο bonus track. Ο Zardonic και οι TSC είναι φίλοι εδώ και λίγα χρόνια και η ιδέα προέκυψε ύστερα από μία κουβέντα. Κάποια στιγμή απλά τον ρωτήσαμε, αν θα είχε νόημα να έκανε remix σε κάποιο τραγούδι μας και ποιο θα ήταν αυτό κι εκείνος το είχε ήδη σκεφτεί, αλλά δεν ήταν σίγουρος αν θα μας άρεσε η ιδέα, οπότε πάνω κάτω είχαμε την ίδια ιδέα και για εκείνον ήταν προφανές ότι έπρεπε να είναι το “Wall of lies”. Οι TSC νιώθουν μεγάλη τιμή για την συνεργασία του κι εντυπωσιαστήκαμε εντελώς από το remix του. Η ανταπόκριση του κοινού ήταν τόσο καλή, που ήδη συζητάμε ένα ακόμη remix, αλλά δεν μπορώ να σου πω σε ποιο τραγούδι, αυτή τη στιγμή.
Παλιότερα, είχατε τραγούδια με αμιγώς ελληνικό στίχο. Στο άλμπουμ αυτό, υπάρχει μόνο το “Hypocrisia”. Είδατε, πιθανώς, επειδή παίζετε και αρκετά live, ότι ο κόσμος δεν μπορούσε να «ταυτιστεί» με την ελληνική γλώσσα;
Είναι αλήθεια ότι στα προηγούμενα άλμπουμ είχαμε περισσότερους ελληνικούς στίχους στα τραγούδια. Ο λόγος που δεν το κάναμε στο “Stereotype”, είναι απλά επειδή δεν ταιριάζουν στην ιστορία και στους στίχους μας, όπως είναι. Δεν υπάρχει κάποια «προσαρμογή» στους στίχους εξαιτίας οποιασδήποτε αποδοχής του κοινού… Ευτυχώς, συμβαίνει το αντίθετο: Πολύ συχνά έχουμε το feedback ότι στον κόσμο αρέσει το «ελληνικό μέρος» κάποιου συγκεκριμένου τραγουδιού, όπως για παράδειγμα το “Kapia stigmi”, που –επί τη ευκαιρία- είναι μία από τις αγαπημένες μου μπαλάντες που γράφτηκαν για την Ελλάδα… Η ελληνική γλώσσα είναι αποδεκτή από το κοινό μας και είμαι βέβαιος και από πολλούς περισσότερους ανθρώπους στον κόσμο… Απλά πρέπει να μάθουν τους TSC!!! (γέλια).
Τολμώ να πω ότι το “Stereotype”, είναι ο πιο ώριμος και ίσως ο καλύτερος δίσκος σας. Νομίζω ότι ακόμα και τα φωνητικά είναι καλύτερα, αλλά και οι συνθέσεις πιο δουλεμένες. Είχε να κάνει με την πανδημία που σας επέτρεψε πιθανώς να δουλέψετε περισσότερο πάνω στα τραγούδια;
Ευχαριστούμε Σάκη για τα λόγια σου. Ο στόχος μας είναι να είμαστε καλύτεροι από πριν. Έχουμε δουλέψει πολύ κι έχουμε κάνει μία εξαιρετικά μακρά προ-παραγωγή, κατά τη διάρκεια των lockdown εξαιτίας της πανδημίας. Πραγματικά χρησιμοποιήσαμε τον χρόνο για να βελτιωθούμε, ξανασκεφτόμασταν τα τραγούδια, τους ήχους, τους στίχους, τις ενορχηστρώσεις. Κάναμε μεγάλη ανάλυση για τα μαθήματα που έχουμε πάρει συγκρίνοντας τα προηγούμενα άλμπουμ με το “Stereotype” και τελικά το κάναμε. Είμαστε πολύ περήφανοι για το αποτέλεσμα. Το μόνο που μας κάνει να στεναχωριόμαστε, είναι ότι η κυκλοφορία μετακινήθηκε από τον Αύγουστο του 2021, στον Απρίλιο του 2022.
Η ειδική έκδοση του δίσκου, έχει μαζί κι ένα τάβλι!!! Σκεφτήκατε να κάνετε κάτι τέτοιο, επειδή είναι καθαρά ή τουλάχιστον αγαπημένη ελληνική συνήθεια;
Ναι, σωστά. Το πακετάρισμα του box-set, μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ως τάβλι! Και ναι, αυτή είναι μία ακόμη σύνδεση με την Ελλάδα, αλλά όχι και η μόνη. Τα ζάρια, για παράδειγμα, είναι στα χρώματα της Ελλάδας (μπλε με άσπρες τελείες) και της Πολωνίας (κόκκινα με άσπρες τελείες). Σκεφτόμασταν να έχουμε κάτι πραγματικά ξεχωριστό, κάτι που δεν είναι συνηθισμένο και παρέχει προστιθέμενη αξία σε όσους αγοράσουν το box-set με το βινύλιο, το CD και όλα τα καλούδια που έχει μέσα.
Ο κιθαρίστας σας, Christoph Tkocz είναι Πολωνός. Πως αισθάνεται ανάμεσα σε Έλληνες; Είχατε ποτέ σκεφτεί να πάρετε τον Σπύρο Ευθυμιάδη κι έτσι να κάνετε ένα αμιγώς ελληνικό σχήμα, με δύο ζευγάρια αδερφών, που μόνο ο Γιάννης να μην έχει παίξει στους RAGE;
Ο Christoph κι εγώ, είμαστε φίλοι πολλά χρόνια και οικογένεια, θα έλεγα. Οι δυο μας ιδρύσαμε τους TSC. Η παράδοσή του και ο τρόπος σκέψης του, είναι παρόμοιος με τον δικό μου και ταιριάζει στη νοοτροπία μας. Αλληλοσυμπληρωνόμαστε και ποτέ δεν υπήρξε οποιαδήποτε ιδέα να αλλάξει αυτό. Οι TSC θα παραμείνουν και θα συνεχίσουν όπως είναι. Αν, κάποια στιγμή –εντελώς θεωρητικά- υπάρξει η ιδέα να κάνουμε κάτι όπως αυτό που είπες με τον Σπύρο, θα ήταν κάποιο άλλο συγκρότημα, με διαφορετικό στυλ, διαφορετθκή μουσική και δεν θα έχει να κάνει σε τίποτα με τους TSC.
Μιας και ανέφερα τους RAGE, μόλις ανακοινώσατε περιοδεία μαζί με αυτούς και τους BRAINSTORM. Θα κάνεις διπλή βάρδια κάθε βράδυ, παίζοντας ντραμς στους RAGE και τραγουδώντας στους TRI STATE CORNER;
Χαχα! Ναι, είναι αλήθεια ότι θα κάνω διπλοβάρδια, αλλά δεν με πειράζει, αφού είμαι ακόμα νέος! Χαχα! Οι TSC είναι πολύ χαρούμενοι που θα είναι μέρος αυτής της περιοδείας, όχι επειδή θα παίξουμε συναυλίες, αλλά επειδή όλα τα μέλη που απαρτίζουν τα συγκροτήματα και το crew τους, θα είναι μία τρομερή παρέα, με πολλή πλάκα και αξέχαστες στιγμές, είμαι σίγουρος.
Παρατήρησα ότι το γκρουπ δεν έχει μπάσο. Χρησιμοποιείτε το μπουζούκι με τρόπο που πιθανώς να το αντικαθιστά; Για ποιον λόγο δεν έχετε μπάσο; Δίνετε έτσι παραπάνω χώρο στο μπουζούκι;
Ναι, έχεις δίκιο. Ο προηγούμενος μπασίστας μας, ο Markuz, αποφάσισε να μην είναι μέρος των ζωντανών εμφανίσεων πια και να στραφεί σε άλλους προσωπικούς στόχους, κάτι που δεν θέλαμε, αλλά φυσικά το αποδεχτήκαμε. Είναι καταπληκτικός μπασίστας και ηχογράφησε το μπάσο στο “Stereotype”. Για τις συναυλίες μας, ηχογράφησε όλες τις μπασογραμμές του και αυτές θα χρησιμοποιήσουμε τώρα που έφυγε. Ακριβώς ότι κάνουν και οι POWERWOLF, για παράδειγμα.
Άσχετο, αλλά το σχήμα με την τετράδα στους RAGE πως προχωράει; Βλέπεις διαφορές σε σχέση με το παρελθόν και πρακτικά; Αλήθεια, ο Peavy έχει τόση έμπνευση που μπορεί να βγάζει δίσκο σχεδόν κάθε χρόνο;
Η νέα σύνθεση των RAGE είναι εκπληκτική. Και τα δύο καινούργια μέλη, είναι πολύ ικανά και πολύ καλά. Η προσέγγιση με τις δύο κιθάρες, ανοίγει νέες πιθανότητες και στον ήχο και στην απόδοση, αλλά και στη σύνθεση. Πραγματικά, ο Peavy, έχει τόση μεγάλη εφευρετικότητα στη σύνθεση, που θεωρητικά μπορεί να κυκλοφορεί νέο άλμπουμ κάθε χρόνο για την επόμενη δεκαετία!
Τι να περιμένουμε από τους TRI STATE CORNER στο μέλλον;
Ελπίζουμε να τελειώσει αυτή η πανδημία και να σε δούμε, μαζί με τους φίλους μας, στην Ελλάδα και σε όλον τον κόσμο. Ανυπομονούμε για την κυκλοφορία του δίσκου στις 22 του Απριλίου και να παίξουμε πολλές συναυλίες. Ελπίζουμε ότι θα αρέσει ο νέος μας δίσκος στο κοινό, όσο αρέσει σε εμάς. Οι TSC θα συνεχίσουν το ταξίδι με παράδοση, συναίσθημα και επιθετικότητα… Ήδη έχουμε αρχίσει να δουλεύουμε και πάνω σε νέο δίσκο. Μείνετε συντονισμένοι και να μας υποστηρίζετε!
Ευχαριστώ πολύ για το χρόνο σου κι ελπίζω να τα πούμε σύντομα από κοντά (και να παίξουμε και TSC τάβλι ίσως!!! Χαχαχαχαχα).
Ευχαριστώ πολύ Σάκη, εκτιμώ πάρα πολύ τον χρόνο που διέθεσες για εμάς. Να είσαι υγιής και ασφαλής. Ελπίζω να σε δούμε σύντομα και φυσικά να παίξουμε ταβλάκι και να πιούμε φραπεδάκι!!! Ελπίζω μόνο να μην μετράς με τα δάχτυλα! Χαχαχα! Ευχαριστούμε για όλα!
Σάκης Φράγκος
