ΟΝΟΜΑ ΑΛΜΠΟΥΜ: “Facelift” – ALICE IN CHAINS
ΕΤΟΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ: 1990
ΕΤΑΙΡΙΑ: Columbia Records
ΠΑΡΑΓΩΓΟΣ: Dave Jerden
ΣΥΝΘΕΣΗ ΜΠΑΝΤΑΣ:
Φωνητικά – Layne Staley
Κιθάρα – Jerry Cantrell
Μπάσο – Mike Starr
Τύμπανα – Sean Kinney
Τρομερό το παρασκήνιο πίσω από το τιτάνιο ντεμπούτο των ALICE IN CHAINS με τίτλο “Facelift” το οποίο συμπληρώνει αισίως 30 χρόνια ζωής. Για πρώτη φορά θα χρειαστεί λίγη υπομονή πριν το κυρίως πιάτο, καθώς καλό είναι να αναφερθούν όλα όσα έλαβαν χώρο πριν την κυκλοφορία του δίσκου. Έχουμε 1984 και ο τότε ντράμερ –και όχι ακόμα τραγουδιστής- Layne Staley έκανε οντισιόν για ένα τοπικό glam metal συγκρότημα στο Seattle ονόματι SLEZE, αφού τον παρότρυνε ο ετεροθαλής αδερφός του Ken Elmer. Στο συγκρότημα τότε ανήκαν οι κιθαρίστες Johnny Bacolas και Zoli Semanate, ο ντράμερ James Bergstrom και ο μπασίστας Byron Hansen. Μετά από πολλές αλλαγές και τον Bacolas να γίνεται μπασίστας τελικά, ήρθε ως μοναδικός κιθαρίστας ο Nick Pollock ενώ υπήρχαν και συζητήσεις να αλλάξουν το όνομα τους σε ALICE IN CHAINS! Ο Bacolas είχε μια συζήτηση με τον τραγουδιστή των SLAUGHTER HAUS, Russ Klatt η οποία προήλθε από backstage πάσα (;), ένα εκ των οποίων αναφερόταν στην Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων. Τότε ο Klatt είπε «Τι θα λέγατε για ALICE IN CHAINS; Να είναι δεμένη και κάτι τέτοιο σχετικό». Ο Bacolas θεώρησε το όνομα πολύ ωραίο και το έφερε ενώπιον των μελών των SLEZE, άρεσε σε όλους και έτσι αποφάσισαν να αλλάξουν το όνομα της μπάντας.
Λόγω ανησυχίας ότι το όνομα θα μπορούσε να συνδεθεί με το σαδομαζοχιστικό δέσιμο των γυναικών, το συγκρότημα αποφάσισε να το ψιλοαλλάξει και να το προφέρει ALICE N’ CHAINS για να μην υπάρξουν γονικές αντιδράσεις, με την μητέρα του Staley πάντως να είναι και πάλι αντίθετη με το όνομα. H χρήση της αποστρόφου στο Ν’ δεν είχε καμία σχέση με τους GUNS N’ ROSES, καθώς η αλλαγή έγινε το 1986, ένα χρόνο πριν γίνουν οι GN’R μεγάλο όνομα με το τιτάνιο “Appetite for destruction” που κυκλοφόρησε τον Ιούλιο του 1987. Τον Αύγουστο του 1987, ο Staley συναντάει τον κιθαρίστα Jerry Cantrell. Λίγους μήνες πριν, ο Cantrell είχε παραβρεθεί σε συναυλία των ALICE N’ CHAINS και είχε εντυπωσιαστεί από τη φωνή του Staley. O Cantrell εκείνη την εποχή ήταν άστεγος, έχοντας εκδιωχθεί από το πατρικό του σπίτι (γνωστές οι «ιδιαίτερες» σχέσεις με τον πατέρα του που άργησαν πολύ να φτιάξουν), κι έτσι ο Staley τον προσκάλεσε να μείνει μαζί του στο προβάδικο Music Bank και έγιναν συγκάτοικοι (συμβολικό το όνομα του προβάδικου που μετέπειτα έδωσε το όνομα του σε συλλογή της μπάντας, το αίμα νερό δε γίνεται). Οι ALICE N’ CHAINS διέλυσαν σύντομα μετά από αυτό το συμβάν και ο Staley μπήκε σε μια funk μπάντα.
Από την άλλη, ο Cantrell είχε ένα συγκρότημα ονόματι DIAMOND LIE το οποίο διαλύθηκε και ήθελε να φτιάξει νέα μπάντα, έτσι ο Staley του έδωσε το τηλέφωνο της Melinda Starr, κοπέλας του ντράμερ Sean Kinney, ώστε να μιλήσει μαζί του ο Cantrell. O Cantrell τον κάλεσε στο Music Bank μαζί με την Melinda κι έτσι ο Kinney άκουσε τα demo του Cantrell, ο οποίος μεταξύ άλλων ανέφερε ότι χρειαζόντουσαν και μπασίστα να τζαμάρει μαζί τους και είχε κατά νου τον Mike Starr, με τον οποίο ο Cantrell έπαιζε σε μια μπάντα ονόματι GYPSY ROSE στο Burien. Ο Kinney τότε ανέφερε ότι ο Mike Starr δεν ήταν άλλος από τον αδερφό της κοπέλας του, Melinda (μύλος αλλά ωραίο, έτσι;) και ότι έπαιζε σε μπάντες μαζί του από όταν ήταν παιδιά. Έτσι ο Cantrell τηλεφώνησε στον Starr και άρχισαν να τζαμάρουν όλοι μαζί στο Music Bank, χωρίς όμως να έχουν τραγουδιστή. Παράλληλα την ίδια εποχή, η funk μπάντα του Staley χρειαζόταν κιθαρίστα και έτσι ο Staley ζήτησε από τον Cantrell να βοηθήσει, με τον Cantrell να δέχεται υπό τον όρο να μπει ο Staley στο δικό του συγκρότημα. Κι εδώ υπάρχει ένα παρασκήνιο με μεγάλη πλάκα!
Οι Cantrell, Kinney και Starr ήθελαν τόσο πολύ τον Staley στο συγκρότημα, που έκαναν οντισιόν σε απαράδεκτους τραγουδιστές για να του δώσουν κίνητρο να μπει αυτός στη μπάντα. Το ποτήρι ξεχείλισε για τον Staley όταν έκαναν οντισιόν σε έναν αρσενικό stripper και τότε ο Layne απηυδισμένος αποφάσισε να μπει στο συγκρότημα. Επίσης το funk συγκρότημα του διέλυσε και το 1987 ο Staley έγινε τελικά μόνιμος τραγουδιστής της μπάντας. Δυο εβδομάδες μετά, έδωσαν συναυλία στο πανεπιστήμιο της Washington, παίζοντας ένα 40λεπτο σετ με κάποια δικά τους κομμάτια και κυρίως διασκευές σε HANOI ROCKS και DAVID BOWIE. To συγκρότημα έπαιζε με διάφορα ονόματα μεταξύ των οποίων το όνομα της προηγούμενης μπάντας του Cantrell (DIAMOND LIE) και ως FUCK, πριν τελικά καταλήξουν στο όνομα της προηγούμενης μπάντας του Staley, δηλαδή το τρισάγιο ALICE IN CHAINS (επιτέλους)! Πριν από αυτό βέβαια, ο Staley επικοινώνησε με τους πρώην συμπαίκτες του (κύριος) για να ζητήσει την άδεια να χρησιμοποιήσει το όνομα (παντελονάτος). O Pollock δεν ήταν και πολύ ενθουσιώδης στην ιδέα και του πρότεινε να χρησιμοποιήσει άλλο όνομα, αλλά τελικά και αυτός και ο Bergstrom του έδωσαν τη συγκατάθεση τους να χρησιμοποιήσει τελικά το όνομα (κύριοι και παντελονάτοι κι αυτοί με τη σειρά τους, να τα λέμε αυτά).
Ο τοπικός διοργανωτής συναυλιών Randy Hauser τους είδε σε μια συναυλία και αποφάσισε να χρηματοδοτήσει ηχογραφήσεις για ένα demo. Δυστυχώς μια μέρα πριν μπει το συγκρότημα να ηχογραφήσει στο Music Bank, η αστυνομία έκλεισε το στούντιο κατά τη μεγαλύτερη επιδρομή κάνναβης στην ιστορία της πολιτείας (άμα δε σε θέλει…). Το demo τελικά που ονομάστηκε “The treehouse tapes”, ολοκληρώθηκε το 1988 και ήρθε μεταξύ άλλων στην κατοχή των μάνατζερ Kelly Curtis και Susan Silver, που μανατζάρανε και τους SOUNDGARDEN εκείνη την εποχή. Οι δυο μάνατζερ πάσαραν το demo στον αντιπρόσωπο και A&R της Columbia Records, Nick Terzo, ο οποίος έκλεισε ραντεβού με τον πρόεδρο της εταιρείας Don Lenner (όλα αυτά αν δεν το έχετε καταλάβει για να υπογράψουν τη μπάντα). Ο Terzo υπέγραψε τους ALICE IN CHAINS το 1989 λόγω του demo και το συγκρότημα ηχογράφησε μέσα σε ένα τρίμηνο άλλο ένα άτιτλο demo, όπου μπορεί να βρεθεί ως bootleg στην κυκλοφορία “Sweet Alice”. To συγκρότημα έγινε άμεση προτεραιότητα για την εταιρεία και τον Ιούλιο του 1990, κυκλοφόρησε το πρώτο τους δέιγμα ως ΕΡ με τίτλο “We die young”. Περιείχε την αθάνατη ομότιτλη ΚΟΜΜΑΤΑΡΑ το οποίο έγινε χιτάκι στα μεταλλικά ραδιόφωνα, συν το “It ain’t like that” και το μη διαθέσιμο σε μελλοντικές κυκλοφορίες “Killing yourself”.
Mε την επιτυχία του ΕΡ το συγκρότημα μπήκε γρήγορα στο στούντιο για να τελειώσει το δίσκο. Παραγωγός ήταν ο Dave Jerden, με τον Cantrell να αναφέρει ότι ο ήχος του δίσκου προοριζόταν να είναι κεφάτος και ότι αντανακλούσε σε μεγάλο βαθμό την περιρρέουσα ατμόσφαιρα σε όλο το Seattle. Τελικά στις 21 Αυγούστου του 1990, το “Facelift” είδε το φως του κόσμου και πήγε στο νούμερο 42 του Billboard 200 chart. Ο δίσκος δεν ήταν άμεση επιτυχία, καθώς πούλησε μόλις 40.000 αντίτυπα στο πρώτο του εξάμηνο, μέχρι που το MTV άρχισε να έχει το βίντεο του “Man in the box” (η χιτάρα του δίσκου) σε καθημερινό airplay. Το single μπήκε στο νούμερο 18 των Mainstream rock charts και το επόμενο single “Sea of sorrow” αντίστοιχα στο νούμερο 27, οπότε μέσα σε έξι εβδομάδες από τα παραπάνω, το άλμπουμ πούλησε 400.000 κόπιες μόνο στην Αμερική (σε απλά μαθηματικά 1000% αύξηση!). Γρήγορα ο δίσκος απέκτησε μυθικό status, και χαρακτηρίστηκε άμεσα ως ένα από τα πιο σημαντικά άλμπουμ που εισήγαγε το grunge και το alternative rock στα καθαρά hard rock και heavy metal ακροατήρια. Ο ίδιος ο Sammy Hagar ισχυρίζεται ότι προσκάλεσε τη μπάντα να περιοδεύσει με τους VAN HALEN βλέποντας το βίντεο του “Man in the box”!
Mεγαλεία για τη μπάντα και τον Cantrell προσωπικά, καθώς ο Eddie Van Halen ήταν ο απόλυτος ήρωας του (για να λάμψει επιτέλους η αλήθεια για το ποιόν της μπάντας και το πόσο καθαρόαιμα ροκ ή μεταλλικές ήταν οι ρίζες της). Το “Facelift” το Σεπτέμβριο του 1991 έγινε χρυσό ξεπερνώντας μισό εκατομμύριο πωλήσεων και όντας το πρώτο άλμπουμ του grunge (όσο grunge ήταν αυτό τόσο έχω κι εγώ μαλλιά ως το πάτωμα) που έλαβε τέτοια αποθέωση. Η μπάντα συνέχισε να αυξάνει το κοινό της παίζοντας μεταξύ άλλων με τους VAN HALEN, IGGY POP, POISON και EXTREME. Το “Facelift” πλέον είναι τριπλά πλατινένιο στην Αμερική έχοντας πουλήσει πάνω από 3 εκατομμύρια αντίτυπα. Η συνεχής τους άνοδος τους οδήγησε να λάβουν μια θέση στην περίφημη Clash of the titans tour μαζί με τους SLAYER, MEGADETH και ANTHRAX, παίρνοντας την θέση των DEATH ANGEL οι οποίοι είχαν το τραγικό ατύχημα στο οποίο έχουμε αναφερθεί ήδη στο κείμενο για το “Act III”. Η υποδοχή που είχαν από τους σκληροπυρηνικούς thrashers δεν ήταν η ενδεδειγμένη (βασικά φάγανε ΤΗΝ γιούχα) αλλά οι ίδιοι είχαν πετύχει τον σκοπό τους με το παραπάνω και η μουσική τους ακούστηκε σε πολύ περισσότερο κόσμο όπως και να ’χει.
Στις αρχές του 1991, οι ALICE IN CHAINS είδαν μέχρι και… βιντεοκασέτα τους να γίνεται χρυσή (!) καθώς το “Live facelift”, βιντεοσκοπημένο στις 22 Δεκεμβρίου του 1990 στο Moore Theatre του Seattle, ξεπέρασε 50.000 αντίτυπα! Διεκδίκησαν και Grammy για καλύτερη hard rock performance για το “Man in the box” αλλά έχασαν από τους VAN HALEN για το δίσκο τους “For unlawful carnal knowledge” (αυτός που αποκλείεται να στεναχωρήθηκε ήταν σίγουρα ο Cantrell, VH φανμπόης από τους ελάχιστους). Ως εξώφυλλο χρησιμοποιήθηκε μια φωτογραφία του μπασίστα Mike Starr κάπως παραμορφωμένη, ενώ υπήρξε concept φωτογράφησης όπου θα ήταν τυλιγμένοι σε πλαστικό, μια από τις φωτογραφίες αυτές έγινε το εξώφυλλο του προαναφερθέντος ΕΡ “We die young”. Από τη φωτογραφία πήρε και ο δίσκος τον τίτλο του, αν και υπήρξε η ιδέα τα πρόσωπα των τεσσάρων μελών να γίνουν ένα (σας θυμίζει κάτι;). Όσον αφορά την έμπνευση των τραγουδιών, η ιδέα για το “Man in the box” ήρθε όταν τέθηκε επί τάπητος η χρήση ενός voice box από τον παραγωγό Dave Jerden, ο οποίος στη διαδρομή μια μέρα για το στούντιο, άκουγε το “Livin’ on a prayer” των BON JOVI! To “It ain’t like that” ήρθε από ένα λάθος ριφφ, το οποίο ο Cantrell ανέφερε ως όμορφο λάθος.
Το αριστούργημα του δίσκου “Love, hate, love” αφορά «διάλογο» του Staley με την ίδια τη βελόνα που τόσο συχνά έβαζε μέσα του, ενώ περιέχει ένα από τα αγαπημένα σόλο του ίδιου του Cantrell. Το “Man in the box” αφορά την λογοκρισία από τα μέσα ενημέρωσης με τον Staley να παραδέχεται ότι ήταν «κομμάτια» όταν το έγραψε, ενώ το “We die young” εμπνεύστηκε όταν ο Cantrell διαπίστωσε ιδίοις όμασι παιδιά νεαρά σε ηλικία να κλείνουν συμφωνίες για ναρκωτικά. To “Bleed the freak” είναι μια δήλωση σε φάση «εμείς ενάντια στον κόσμο και ανθρώπους που σε ρίχνουν ψυχολογικά», ενώ το “Sunshine” γράφτηκε στη μνήμη της μητέρας του Cantrell που πέθανε και ο δίσκος της έχει αφιερωθεί. Άμεσα οι ALICE IN CHAINS έγιναν τρομερά αγαπητοί, έπαιζαν ένα υβρίδιο που δεν ήταν ούτε καθαρό metal αλλά και σε καμία περίπτωση grunge, ήταν καρα-heavy συγκρότημα, οι ζωντανές τους εμφανίσεις έγραφαν ήδη ιστορία και παρά το σκοτάδι που είχε ήδη βυθιστεί ο Layne Staley, το άστρο του υπέρλαμπρου ταλέντου του οδηγούσε το συγκρότημα σε κορυφές που δεν είχαν φανταστεί. Ο κόσμος στάθηκε στο πλευρό τους από την αρχή σε σχέση με πρότερα ή μεταγενέστερα συγκροτήματα και αυτό δε μπορεί να τους το πάρει κανείς!
Η κληρονομιά του “Facelift” 30 χρόνια μετά καταδεικνύει μια μπάντα στα πολύ αρχικά της βήματα, πριν μπει στο σπίτι εκατομμυρίων ανθρώπων, σε εποχές αθωότητας πριν γίνει το breakthrough με το “Dirt” και τα ενδιάμεσα ΕΡ “SAP” και “Jar of flies” (οι τύποι έκαναν χρυσά ΕΡ που σκαρφάλωναν στο νούμερο 1 κι ο Κώστας ο Necroburburum από την Καβύλη Ορεστιάδας είχε άποψη αν και πόσο μέταλλα ήταν) και τίποτα δεν θα είχε την εξέλιξη που έλαβε χώρο χωρίς αυτό το σημαντικότατο και άκρως εμπνευσμένο ντεμπούτο. Προσωπικά είναι μια από τις όμορφες στιγμές της νεαρής μου ηλικίας, γιατί άνοιγες το MTV και έβλεπες ανά πάσα στιγμή τις τραγουδάρες τους, δε γινόταν λοιπόν να μην τους αγαπήσω άμεσα και θεωρώ ότι η γνωριμία μου μαζί τους μου άνοιξε πολύ τους μουσικούς μου ορίζοντες μελλοντικά. Ο Layne Staley ειδικά είναι από τους πλέον αγαπημένους μου ανθρώπους στη μουσική βιομηχανία γενικότερα, με τα πολλά καλά και κακά του, η απώλεια του 18 χρόνια μετά ακόμα είναι δυσβάσταχτη και νιώθω ότι ένα κομμάτι όλης μου της ζωής έκανε το μεγάλο ταξίδι μαζί του εκεί ψηλά, στο άκουσμα όμως της φωνής του, θα παραμένω πάντα παιδί και θα ευχαριστώ τη μοίρα που οι ALICE IN CHAINS υπήρξαν και πάντα θα είναι αιώνιο σημείο αναφοράς. 30 χρόνια λέει και νομίζω πέρασαν μόλις 30 δευτερόλεπτα από το πρώτο σοκ…
Άγγελος Κατσούρας
