Κάποτε στη παγωμένη αλλά λατρεμένη Σουηδία, ήταν δυο κολλητοί 16χρονοι πιτσιρικάδες, που ως είθισται σε αυτή τη χώρα, θέλησαν να εκφραστούν μέσω της μουσικής. Ήταν 1991, όταν ο Jonas Renkse και ο Anders Nyström, υπό τα ψευδώνυμα Lord Seth και Blakkheim αντίστοιχα, δημιουργούν τους ΚΑΤΑΤΟΝΙΑ. Φυσικά δεν είχαν καμία σχέση μουσικά με σήμερα. Το είδος ήταν doom/death, η εμφάνιση τους black metal! Κι εγένετο η πρώτη επίσημη κυκλοφορία, το EP “Jhva elohim meth… the revival”. Δε θα μείνω όμως πολύ στις μη full length δουλειές τους, γιατί είναι πάμπολλες και θα γράφω μέχρι του χρόνου (όχι ότι θα με χαλούσε). Είναι ενδιαφέρον να κοιτάξουμε στο παρελθόν, να δούμε τη μουσική εξέλιξη της μπάντας, που όσο και αν άλλαξε, κατάφερε να κρατήσει ένα κοινό στοιχείο όλα αυτά τα χρόνια… Τη μελαγχολική διάθεση που τους διέπει σε όλα τα τραγούδια. Είτε της πρώτης, είτε της δεύτερης εποχής!
The angered years
1993 – “Dance of December souls”
Ένα χρόνο μετά τη κυκλοφορία του EP “Jhva elohim meth… the revival” και αφού στη μπάντα προστίθεται ο Guillaume Le Huche στο μπάσο (με το ψευδώνυμο Israphel Wing), κυκλοφορεί το full length ντεμπούτο τους με τίτλο “Dance of December souls”. Ο Anders είναι πίσω από τις κιθάρες και ο Jonas πίσω από τα ντραμς και τα φωνητικά. Φυσικά δεν ακούμε την μαγευτική χροιά των καθαρών φωνητικών του σήμερα, αλλά τη ψυχοβγαλτική death χροιά, που σπάνια και όχι στο ίδιο επίπεδο ακούμε σε κάποια live σήμερα (τη τελευταία φορά στην Αθήνα ήταν το “Brave”). Περίεργη, cult θα έλεγα, παραμόρφωση στις κιθάρες, πολύ delay (που κατ εμέ είναι ο τοπ στο είδος του), αργόσυρτα riffs, αλλά και mid tempo ταχύτητες. Πιο μελαγχολικοί από το ΕΠ τους, μάλλον βρίσκουν αυτό που ακριβώς τους ταιριάζει και είναι το βασικό στοιχείο της μουσικής τους. Στη παράγωγη συνεργάστηκε η μπάντα με τον πασίγνωστο σήμερα Dan Swanö (EDGE OF SANITY, NIGHTINGALE), ο οποίος συμμετείχε και ως session στο άλμπουμ στα πλήκτρα με το ψευδώνυμο Day DiSyraah.
Hit: “Without God”
Καλύτερη στιγμή: “Tomb of Insomnia”. Επικό τραγούδι 13 λεπτών με πακτωλό από riffs (ούτε “…and justice for all” να ήταν).
Χειρότερη στιγμή: Το εξώφυλλο!
1996 – “Brave murder days”
Τρία χρόνια είχαν περάσει από το ντεμπούτο τους και πολλά είχαν συμβεί. Η μπάντα ηχογράφησε 2 τραγούδια (“Black erotica” & “Love of the swan”) για τη συλλογή “W.A.R. Compilation – Volume One” . Ακόμα, κυκλοφόρησε το EP “For funerals to come” το 1995 με πιο ακραία διάθεση στη τελευταία εμφάνιση του Le Huche με τη μπάντα. Ακολουθεί η μαύρη περίοδος της μπάντας, αφού διαλύονται προσωρινά, μη μπορώντας να στεριώσουν σαν σχήμα. Ο Jonas ασχολείται με τους γνωστούς μας OCTOBER TIDE και ο Anders με τους BEWITCHED και το project του DIABOLICAL MASQUERADE. Ευτυχώς για εμάς αυτό δεν κράτησε για πολύ. Η δυο αδελφικοί φίλοι καταπιάνονται εκ νέου με τη μπάντα, φέρνοντας τον Fred Norrman από τους OCTOBER TIDE που αναλαμβάνει τη δεύτερη κιθάρα. Έτσι λοιπόν το 1996 κυκλοφορούν το “Brave murder days”, έχοντας κάνει σημαντικές εσωτερικές αλλαγές στους ρόλους των μελών. Ο Anders ασχολείται και με το μπάσο, ενώ ο Jonas σταματά πλέον τα death φωνητικά δηλώνοντας αδυναμία (έβριζα τότε, τον ευγνωμονώ σήμερα) και τραγουδά μόνο καθαρά (ιδιαίτερα στο μοναδικό και ονειρικό “Day”). Έτσι λοιπόν, στα φωνητικά καλούν τον καλό τους φίλο, γνωστό και μη εξαιρετέο κύριο Mikael Åkerfeldt (OPETH). Λιγότερα riffs, πιο αργόσυρτοι lead και μονότονοι ρυθμοί χαρακτηρίζουν τη 2ηfull length δουλειά τους. Φυσικά το επίπεδο ανεβάζουν τα χαρακτηριστικά φωνητικά του Åkerfeldt. Ένα άλμπουμ-επίτομη για το σουηδικό doom/death μέχρι και σήμερα. Και πάλι στη παράγωγη μαζί με τη μπάντα βρίσκεται ο Swanö. Ένα χρόνο αργότερα κυκλοφορούν το αλησμόνητο EP “Sounds of Decay”, το οποίο έμελε να είναι η τελευταία τους κυκλοφορία σε αυτό το ύφος.
Hit: “Murder”
Καλύτερη στιγμή: “Brave”. Ίσως το πιο θυμωμένο συναισθηματικά τραγούδι τους.
Χειρότερη στιγμή: Ο ήχος των ντραμς!
The dark years
1998 – “Discourages ones”
Αλλαγή σελίδας… τόμου ολόκληρου μη σας πω! Μόλις ένα χρόνο μετά το EP, ηχογραφούν ένα ακόμα, με τίτλο “Saw you drown” (με το μοναδικό 11λεπτο αλά FIELDS OF THE NEPHILIM “Scarlet Heavens”), δίνοντας μας μια ιδέα για τη στροφή 180ο που έκαναν. Τέρμα τα death φωνητικά, αλλά κι ο ογκώδης metal ήχος. Υπάρχει και η προσθήκη, ίσως του πιο άσημου μέλους ever της μπάντας, Mikael Oretoft στο μπάσο. Ο Anders αφήνει το μπάσο και καταπιάνεται με τα πλήκτρα και τα backing vocals. Κατ εμέ το πιο μελαγχολικό άλμπουμ όλων των εποχών και το κορυφαίο των ΚΑΤΑΤΟΝΙΑ! 11 μονότονα τραγούδια που σου πατάνε ψύχη και καρδιά και σου απορροφούν τις σκέψεις. Σχεδόν rock παραμόρφωση, με τα lead riffs του Anders να γράφουν ιστορία! Ο Jonas μας βγάζει τη ψυχή με τα φωνητικά του, κάνοντας μας όντως να νιώθουμε… discouraged! Η ΑΠΟΛΥΤΗ ΜΕΛΑΓΧΟΛΙΑ! Ο Åkerfeldt συμμετάσχει και πάλι, τούτη φορά ως backing vocalist αλλά αναλαμβάνει και τη παραγωγή των φωνητικών.
Hit: “I break”
Καλύτερη στιγμή: “Deadhouse”. Οι απόλυτοι στίχοι!
Χειρότερη στιγμή: Καμία!
1999 – “Tonight’s decision”
Ένα χρόνο μετά, υπογράφουν με την παντοδύναμη Peaceville records και χωρίς να χάσουν χρόνο, κυκλοφορούν την επόμενη δουλειά τους “Tonight’ s decision”. Ο Oretoft δεν είναι πλέον στη μπάντα και το μπάσο αναλαμβάνει ο Norrman. O Swanö αναλαμβάνει τούτη τη φορά ως session, τα ντραμς κι έτσι ο Jonas αφοσιώνεται στα φωνητικά. Για να είμαι ειλικρινής, το drumming style του Swanö, ποτέ δε μου άρεσε. Η ατμόσφαιρα του άλμπουμ ναι μεν είναι μελαγχολική, αλλά “ελαφραίνει” υπερβολικά πολύ και δημιουργεί αμφιβολίες για τη συνέχεια (όσον αφορά το ύφος τους). Γενικά, κατά τη ταπεινή μου άποψη, αυτό το άλμπουμ είναι πιο “αδύναμο” της καριέρας τους, από όλες τις απόψεις πλην του artwork του Travis Smith, που αντίθετα ίσως είναι και το καλύτερο. Πέρα από 4-5 συνθέσεις, οι υπόλοιπες δε σου μένουν στο μυαλό, σε αντίθεση με το παρελθόν. Παρόλα αυτά, η μπάντα αρχίζει και μπαίνει στα “σαλόνια”.
Hit: “For my demons”
Καλύτερη στιγμή: “For my demons”. Εκπληκτικοί στίχοι Νο2!
Χειρότερη στιγμή: Η διασκευή στο “Nightmares by the sea” του Jeff Buckley. Δεν… με τίποτα όμως!
2001 – “Last fair deal gone down”
Οι προσθήκες στο line up συνεχίζονται. Ο αδελφός του Fredrik Norrman, Mattias αναλαμβάνει το μπάσο και ο άσημος μέχρι τότε Daniel Liljekvist κάθεται πίσω από το drum kit. Μετά από 2 χρόνια από τη προηγούμενη κυκλοφορία τους, συνθέτουν το άλμπουμ που εκτόξευσε τη δημοτικότητα τους στα ύψη, “Last fair deal gone down”. Σε αυτό βοήθησε το χιτάκι “Teargas”, αλλά ήταν μόνο ένα μέσο να γίνει γνωστός, ίσως ο πιο άρτιος συνθετικά δίσκος της μπάντας. Μελωδίες 500 χρόνια μπροστά, στίχοι εξωπραγματικοί. Ο ήχος γίνεται πιο ογκώδης πάλι και το delay επιστρέφει! Πειραματίζονται άφοβα, όπως για παράδειγμα με το περίεργα εκπληκτικό “We must bury you”. Τα φωνητικά του Jonas είναι 10 επίπεδα πάνω, με πολλούς να λένε ότι έφτασε στο peak του… Που να ξέραμε! Έτσι η μπάντα άρχισε να οργώνει τα ευρωπαϊκά φεστιβάλ μαζί με τους OPETH.
Hit: “Teargas”
Καλύτερη στιγμή: “The future of speech”. Αριστουργηματική σύνθεση!
Χειρότερη στιγμή: Καμία!
2003 – “Viva emptiness”
Δυο χρόνια μετά, με σταθερό πλέον line up και την αυτοπεποίθηση στα ύψη, ηχογραφούν το πιο κιθαριστικό άλμπουμ της 2ης τους εποχής. Σίγουρα τα πιο γρήγορα ντραμς που έχουν γράψει ποτέ, με τον Daniel να αποδεικνύει ότι μπορεί να παίξει τα πάντα. Επίσης γρήγορες κιθάρες με πιο πιασάρικα riffs. Οι στίχοι γίνονται ακόμα πιο “ψαγμένοι”, δείχνοντας το αστείρευτο ταλέντο τους και σε αυτό τον τομέα. Κάπου τότε, θα μας επισκέπτονταν για πρώτη φορά στο Αν… Αξέχαστο live. Η Ελλάδα αρχίζει να τους λατρεύει, όπως και αυτοί το ίδιο. Άλλωστε ο Jonas πρόσφατα δήλωσε ότι μαζί με τους Νοτιαμερικανούς, είμαστε το αγαπημένο του κοινό!
Hit: “Ghost of the sun”
Καλύτερη στιγμή: “Evidence”. Καθαρά για προσωπικούς λόγους, για μη σας πω ψέματα!
Χειρότερη στιγμή: θα το ήθελα πιο μελωδικό γενικά!
2006 – “The great cold distance”
Παρόλο που βρίσκονταν στο peak τους, δε βιάστηκαν να βγάλουν αμέσως νέο δίσκο, αφού βρίσκονταν και συνεχώς σε tour. Άλλωστε είχαν κυκλοφορήσει και δυο συλλογές με σπάνιο υλικό, τα “Brave yester days” και “The black sessions”. Κάπου στο 2006 ήρθε η στιγμή να μας παρουσιάσουν τη καινούρια τους δουλειά, “The great cold distance”. Επιστροφή σε πιο μελωδικές φόρμες και σε ακόμα πιο σκοτεινό, μουντό ύφος σε σχέση με το παρελθόν. Οι ψυχοβγαλτικές κιθάρες παίρνουν τα πάνω τους πάλι και τα φωνητικά ανεβαίνουν πάλι πολλά επίπεδα πάνω, δείχνοντας πόσο δουλεύει ο Jonas. Τα samples και τα ηλεκτρονικά στοιχεία αυξάνονται, χωρίς να υπερβάλουν όμως. Όλα σε άψογη ισορροπία. Ο Jens Bogren κάνει εξαιρετική δουλειά στη παραγωγή μαζί με τη μπάντα.
Hit: “My twin”
Καλύτερη στιγμή: “Soil’s song”. Περίεργα κολλητικό!
Χειρότερη στιγμή: Θα μπορούσαν να είναι 10 τραγούδια και όχι 12.
2009 – “Night is the new day”
Στο ίδιο μοτίβο περίπου κινήθηκαν και στην επόμενη δουλειά τους “Night is the new day”. Ίσως λίγο περισσότερα samples, με τις κιθάρες να γίνονται ελαφρά πιο doom (σε τέμπο). Πλέον το σκοτάδι πλημμυρίζει αποκλειστικά τις συνθέσεις τους, χάνοντας οποιοδήποτε ίχνος “αισιοδοξίας” στους στίχους ή τουλάχιστον έτσι το ερμηνεύω εγώ. Άλλωστε αυτή είναι η μαγεία με τους ΚΑΤΑΤΟΝΙΑ. Οι στίχοι είναι τόσο πολυδιάστατοι, που ο καθένας θα μπορούσε να τους λάβει διαφορετικά. Περιττό να πω και πάλι ότι ο Jonas συνεχίζει να απογειώνει τις φωνητικές του χορδές. Ακόμα ένα εκπληκτικό εξώφυλλο από τον Travis Smith.
Hit: “Forsaker”
Καλύτερη στιγμή: “Departer”. Αν δεν υπήρχε το “Deadhouse”, σίγουρα θα ήταν all time favorite!
Χειρότερη στιγμή: “Day and then the shade” video clip. Και δεν ήταν αντιπροσωπευτικό το κομμάτι και το video ήταν επιεικώς χάλι!
2012 – “Dead end kings”
Μόλις λίγους μήνες πριν, είχαμε άλλη μια εξαιρετική κυκλοφορία από τους Σουηδούς. Καταρχήν, μετά από 11 χρόνια είχαμε πάλι αλλαγές στο line up. Οι αδελφοί Norrman έφυγαν από τη μπάντα για να αφοσιωθούν στους OCTOBER TIDE. Τις θέσεις τους πήραν ο Per Eriksson και ο Niklas Sandin, σε κιθάρα και μπάσο αντίστοιχα. Ένας πιο prog δίσκος. Το πραγματικά εκπληκτικό όμως είναι, πως ο Jonas καταφέρνει κάθε φορά να ανεβάζει επίπεδο στις φωνητικές του ικανότητες. Υπάρχει άραγε ταβάνι σε αυτές; Στο “Dead end kings” κάνει τα καλύτερα φωνητικά ever! Το ίδιο μπορώ να πω και για τον Daniel. Μπορεί να μην έχει ταχύτητα το άλμπουμ αλλά σίγουρα χρειάζεται φαντασία πίσω από το drum kit, κάτι το οποίο αποδεικνύει ότι διαθέτει. Για πρώτη φορά θα έχουμε ντουέτο με γυναίκα στα φωνητικά και συγκεκριμένα την Silje Wergeland (THE GATHERING).
Hit: “Lethean”
Καλύτερη στιγμή: Τα φωνητικά του Jonas σε ολότητα!
Χειρότερη στιγμή: Το ντουέτο, κατ’ εμέ, ήταν «πολύ ντόρος για το τίποτα»
Οι ΚΑΤΑΤΟΝΙΑ επισκέπτονται τη χώρα μας στις 22 Φεβρουαρίου στο Gagarin 205 για ακόμα μια φορά με σκοπό να μας ταξιδέψουν στις παγωμένες, μελαγχολικές μελωδίες του “Dead end kings”, αλλά και παλιών τους επιτυχιών για κάθε γούστο. Είμαι σίγουρος, ακόμα και αν έχετε δει στο παρελθόν τους Σουηδούς, θα θέλατε να ακούσετε live τα καινούρια τους αριστουργήματα. Δεν είναι κρυφό ότι είναι μπάντα-εγγύηση στα live και παρόλο που η μουσική τους είναι μελαγχολική, το κοινό φεύγει πάντα με χαμόγελο από τα venue. Τα λέμε εκεί… Πάλι στη πρώτη γραμμή θα είμαι!
Γιώργος Δρογγίτης
