“In vino veritas”
Ύστερα από ένα διάλειμμα αρκετών ετών, οι SATYRICON επιστρέφουν με την ομώνυμη νέα δουλειά τους. Το “Satyricon”, φανερώνει για μία ακόμη φορά την «ξεροκεφαλιά» του black metal ντουέτου των Frost και Satyr αλλά ξετυλίγει και μία mainstream δυναμική, όπως συνέβαινε άλλωστε και στα προηγούμενα άλμπουμ τους.
O Sigurd “Satyr” Wongraven (τα πάντα εκτός από ντραμς) και ο βοηθός του Kjetil “Frost” Haraldstad (ντραμς), συνεχίζουν να λειτουργούν με το κεφάλι ψηλά. Ο χαμαιλέοντας από τη Νορβηγία, με το “Satyricon”, παίζει εκ του ασφαλούς και με πολλά hit single στην παράδοση των “The pentagram burns” και του “K.I.N.G.”.
Οι SATYRICON επέλεξαν τον εύκολο δρόμο στα 90’s, αλλά εδώ και μία δεκαετία μας προσφέρουν με αρκετή δόση ξεροκεφαλιάς ένα είδος pop-black metal που βρίσκει ανταπόκριση από οπαδούς πολλών ειδών μουσικής.
Ο Satyr κάθεται σ’ ένα ξενοδοχείο τεσσάρων αστέρων στο Βερολίνο, φοράει τζιν και t-shirt, πίνει ένα ποτήρι cola και απαντά στις ερωτήσεις του ROCK HARD. Παίρνει το χρόνο του με τις απαντήσεις, μιλά αργά και συγκεντρωμένα. Το αποτέλεσμα είναι να φαίνεται ότι διατηρεί κάποια απόσταση και ότι δεν έχει συναίσθημα, αλλά είναι πάντα τίμιος. Κάποιες φορές, εμφανίζεται ένα χαμόγελο στο πρόσωπό του, αλλά εξαφανίζεται γρήγορα πριν κάποιος σιγουρευτεί αν το αφεντικό των SATYRICON διασκεδάζει πραγματικά ή μας χλευάζει! Αποφεύγει να μας κοιτάζει στα μάτια για πολύ ώρα και όταν συμβαίνει αυτό, φαίνεται ότι θέλει να τσεκάρει αν ακολουθείς τις σκέψεις του κι έχεις το ανάλογο ενδιαφέρον.
Satyr, είπες ότι θα κάνεις ένα διάλειμμα με τους SATYRICON κάποια στιγμή στο τέλος του 2009 και τελικά σχεδόν εξαφανιστήκατε από τη σκηνή. Τι έγινε τελικά;
Ήταν απαραίτητο να σταματήσουμε. Το διάλειμμα αυτό, θα μπορούσε να κρατήσει έξι μήνες ή τρία χρόνια. Τελικά διήρκεσε ενάμιση χρόνο. Το να βάλω τους SATYRICON στον πάγο, ήταν μία από τις καλύτερες αποφάσεις που έχω πάρει ποτέ.
Σ’ αυτό το διάστημα, έβγαλες στην αγορά και το δικό σου κρασί.
Όχι μόνο αυτό. Ξαναγύρισα στη διδασκαλία και δουλεύω και σ’ ένα βιβλίο σχετικά με το κρασί. Ήταν μία σημαντική δουλειά για μένα. Ταξίδεψα πολύ, πήγα στη Γερμανία, την Αυστρία, την Ιταλία, τη Γαλλία, ακόμα και το Λίβανο. Επισκέφτηκα παραγωγούς κρασιού κι έμαθα πολλά πράγματα. Τις δικές μου ποικιλίες (σ.σ. που έχουν τα πομπώδη ονόματα “Langhe Rosso Alleanza Nero di Wongraven 2009” and “Barolo Unione Nero di Wongraven 2006”) τις έβγαλα στην αγορά με Ιταλούς συνεργάτες. Νομίζω ότι πρέπει να παρουσιάζουμε τους εαυτούς μας σαν καλλιτέχνες, με τον ίδιο τρόπο που είμαστε σαν άνθρωποι. Ποτέ δεν είδα τον εαυτό μου σαν μία μονοδιάστατη προσωπικότητα. Πάντα είχα πολλά ενδιαφέροντα και λατρεύω τις προκλήσεις.
Τι προσέφερε αυτό το διάλειμμα στους SATYRICON από δημιουργικής πλευράς;
Ήταν πολύ καλό για τους SATYRICON. Σταμάτησα να σκέφτομαι που βρισκόμαστε σαν συγκρότημα, πώς φτάσαμε εκεί και που θα πάμε. Ο φίλος μου, ο Daron Malakian από τους SYSTEM OF A DOWN, μου είχε πει πριν από χρόνια, ότι η διαρκώς αυξανόμενη επιτυχία τον έκανε να χάσει τη χαρά της μουσικής. Οι SATYRICON βέβαια δεν είχαν ποτέ την επιτυχία των SOAD… Να σου το εξηγήσω καλύτερα: Όταν ξεκινάς ένα συγκρότημα, παίζεις απλά. Αν αρέσει στον κόσμο αυτό που κάνεις, όλα γίνονται μεγαλύτερα. Ξαφνικά υπάρχουν promoter περιοδειών, managers και άνθρωποι από τις δισκογραφικές εταιρίες και δημιουργείτε μία σχετική πίεση που καταστρέφει πολλά. Σε κάθε περίπτωση, εμένα μου αρέσει να συνθέτω, να ηχογραφώ και να στέκομαι στη σκηνή. Όλη αυτή η ιστορία να μένω σε ξενοδοχεία και να κοιμάμαι σε tour bus, δεν με ενθουσιάζει. Το ότι αποστασιοποιήθηκα και αναρωτήθηκα για ποιο λόγο τα κάνω όλα αυτά, ήταν κάτι πολύ καλό για μένα. Τώρα γνωρίζω καλύτερα τι θέλω. Σήμερα, αν κάποιος έρθει και απαιτήσει να κάνω κάτι με τους SATYRICON, κάτι που δεν αρέσει σε μένα, απλά θα πω «όχι» ακόμα κι αν έχει αρνητικές συνέπειες.
Παρόλα αυτά, η διαδικασία να ανακαλύπτεις τον εαυτό σου, είναι ακόμα μία πολυτέλεια την οποία ένας τυπικός άνθρωπος δεν μπορεί να την αντέξει οικονομικά…
Το 2009 δούλεψα πολύ σκληρά 350 από τις 365 μέρες και τα χρήματα ήταν ικανοποιητικά, τουλάχιστον για το 2010. Ξέρεις, δεν ξοδεύω πολλά.
Γι’ αυτό ίσως, κάποιοι σαν λένε “Versace black metallers”.
(χαμογελά για λίγο) Ο κόσμος ξέρει πολύ λίγα για την προσωπικότητά μου. Κρίνουν από αυτό που βλέπουν από τις φωτογραφήσεις, για τις οποίες έχω έξτρα make-up artists, κομμωτές και φοράω cool γυαλιά ηλίου. Το προηγούμενο Σάββατο έκανα ποδήλατο και την Κυριακή περπάτησα δέκα χιλιόμετρα μέσα στα βουνά για να αγοράσω τυρί από έναν τοπικό παραγωγό. Δεν νομίζω ότι αυτό είναι πολύ”Versace”, έτσι δεν είναι; Αλλά το καταλαβαίνω αυτό που λες. Πηγαίνω οχτώ χρόνια σ’ ένα γυμναστήριο, όπου βλέπω ανθρώπους αποκλειστικά με αθλητική περιβολή. Αν συναντήσω κάποιον από αυτούς που γυμναζόμαστε μαζί σε κάποιο μπαρ και φορά hip-hop ρούχα, θα ξαφνιαστώ. Φτιάχνουμε πολύ εύκολα την εικόνα του άλλου στο μυαλό μας. Για να γυρίσω στην ερώτησή σου πάλι: Αυτόν τον καιρό βγάζω χρήματα από τη δουλειά με τα κρασιά και με αυτή κερδίζω περισσότερα απ’ ότι με τους SATYRICON. Αν είχα στο μυαλό μου μόνο τα χρήματα, θα είχα σταματήσει εντελώς το συγκρότημα.
Έχεις ρίξει πολύ δουλειά στα κρασιά σου, εν αντιθέσει με άλλους ανθρώπους, όπως ο Lemmy ή ο Gene Simmons για παράδειγμα, που μου έρχονται στο μυαλό, οι οποίοι απλά βάζουν την ετικέτα τους και δεν ακουμπάνε ούτε σταγόνα εθελοντικά.
Έχω εντελώς διαφορετική προσέγγιση από αυτούς. Ο συνεργάτης μου αρχικά σκέφτηκε ότι θα αγόραζα μόνο το κρασί και μετά θα κολλούσα την ετικέτα μου. Αλλά ήθελα να μπλεχτώ σε ολόκληρη τη διαδικασία, την οποία βρίσκω πολύ διασκεδαστική και ενδιαφέρουσα. Οπότε, υποστηρίζω πλήρως το προϊόν. Να σκεφτείς ότι είμαστε οι πρώτοι που πήγαμε στη Γαλλία οργανική σαμπάνια. Μάλιστα, κατά τη διάρκεια των ηχογραφήσεων του νέου άλμπουμ, έπρεπε να πάω να κανονίσω τη μίξη της σαμπάνιας μας για το 2017… Ήμουν πολύ νευρικός στην αρχή, αλλά αυτό το μικρό διάλειμμα τελικά μου έκανε καλό και καθάρισε το κεφάλι μου.
Στο στούντιο, ουσιαστικά ασχολείσαι μόνο εσύ με τους SATYRICON, οπότε τα πάντα σταματάνε όταν δεν είσαι παρών.
Υπάρχει μία διαρκής πρόκληση. Αλλά ένα άλμπουμ είναι τόσο καλό όσο και τα ξεχωριστά συστατικά του, οι άνθρωποι που παίζουν. Είμαι εντελώς μανιακός με τη λεπτομέρεια. Παλιότερα έλεγα στους μουσικούς τι να παίζουν και το έπαιζαν σχεδόν σωστά. Με έμφαση όμως στο «σχεδόν». Έλειπαν αυτές οι μικρές λεπτομέρειες, τις οποίες με το ζόρι τις καταλαβαίνεις, αλλά είναι πάρα πολύ σημαντικές για μένα και μεταδίδουν το πνεύμα της σύνθεσης. Προσπαθούσα να εξηγήσω στον κόσμο τι εννοούσα, αλλά τελικά είπα «Γάμ**έ το! Θα το κάνω μόνος μου!» (χαμογελά πάλι)
Για τις συναυλίες όμως, πρέπει να συνεργαστείς με άλλους μουσικούς.
Κάνουμε πρόβες για τα νέα τραγούδια της περιοδείας. Οι κιθαρίστες μου, τεχνικά, είναι πολύ καλύτεροι από εμένα, αλλά δεν καταλάβαιναν αυτά τα μικρά σημεία που τους έδειχνα. Στην πορεία, κατάλαβαν τι ήθελα από αυτούς και τώρα και οι ίδιοι πιστεύουν ότι αυτά τα μικρά πράγματα είναι πολύ σημαντικά.
Μήπως αυτή η τελειομανία όμως στέκεται σε βάρος του αυθορμητισμού και της ατμόσφαιρας, που είναι απαραίτητα για το black metal;
Με τον όρο «τελειότητα» δεν μιλώ με την αυστηρή έννοια του όρου. Πάρε για παράδειγμα το “Voice of shadows” από το νέο μας άλμπουμ. Υπάρχει κάτι εκεί μέσα, που ρυθμικά δεν είναι σωστό και είναι πολύ περίπλοκο να αναπαραχθεί στα live αργότερα.
Ναι, αλλά και το να παίξεις τέλεια ένα σημείο που δεν είναι τέλειο, πάλι μας φέρνει σ’ αυτό που λέγαμε…
Δεν έχει να κάνει με τον αυθορμητισμό. Η μελωδία του κομματιού, είναι εμπνευσμένη από ένα παλιό, παραδοσιακό, Νορβηγικό τραγούδι. Εκείνα τα χρόνια, πολλοί άνθρωποι έπαιζαν μαζί κι έλεγαν ιστορίες, χωρίς να νοιάζονται αν έπαιζαν σφιχτά ή αν τα όργανα ήταν καλά κουρδισμένα. Αυτό ήθελα να μεταδώσω. Για να ακούγεσαι αυθεντικός, πρέπει να «συμπεριφέρεσαι» στο τραγούδι πολύ χαλαρά, κάτι που είναι ιδιαίτερα προκλητικό για τους τεχνικά προικισμένους μουσικούς μου.
Πάντα φροντίζεις να φέρνεις σε αντίθεση τα πιασάρικα τραγούδια με τα πιο δύστροπα. Στο “Satyricon” κάνεις το ίδιο. Το “Nekroheaven”, για παράδειγμα είναι σαν τα hits, “The pentagram burns” και “K.I.N.G.”.
Το τραγούδι αυτό έχει ένα σχεδόν punk rock vibe.
Άλλα κομμάτια όμως χρειάζονται πιο πολλές ακροάσεις.
Για την ακρίβεια πάρα πολλές. Το “The infinity of time and space” είναι ένα τραγούδι που μπέρδεψε μέχρι και τον Frost. Το “Tro og force” το ίδιο. Ο Frost μου είπε ότι με τόσες αλλαγές, θα είναι δύσκολο να το θυμάται.
Οπότε, συνθέτεις κι εσύ τα μέρη των ντραμς.
Όταν γράφω κάτι στην κιθάρα, έχω τα ντραμς που συνοδεύουν αυτά τα μέρη, σε μεγάλο βαθμό στο μυαλό μου. Πάντα δίνω την ευκαιρία στον Frost να αναπτύξει τις δικές του ιδέες, αλλά αν δεν δίνουν παραπάνω ώθηση στο κομμάτι, δεν είναι απαραίτητες.
Βρίσκεις ότι αυτή η εμμονή σου με τη λεπτομέρεια είναι καλή σ’ αυτό που ονομάζουμε band feeling σ’ ένα ντουέτο;
Γιορτάσαμε τα 40α γενέθλια του Frost στο σπίτι μου, όπου και φάγαμε μαζί κι έβγαλα έναν λόγο. Μίλησα για τον Frost σαν άνθρωπο, αλλά και σαν μουσικό. Είπα: «Θεωρείσαι δίκαια από τους κορυφαίους ντράμερ στο ακραίο metal. Όμως, πρέπει να συμπληρώσω ότι μου λείπει από το παίξιμό σου μία σχετική μουσικότητα. Πολλοί άνθρωποι εντυπωσιάζονται από την τεχνική, τη δύναμή και την επιθετικότητά σου. Οι πραγματικοί γνώστες όμως, θα πουν ότι παρότι είσαι πολύ καλό, χρειάζεσαι ακόμη μουσικότητα.
Εξαιρετικά. Και μόλις του χάλασες τα γενέθλια.
Όχι, επειδή συνέχισα λέγοντας: «Τώρα, στην ηλικία των 40 και μετά από 20 χρόνια σαν ντράμερ, επέδειξες στο νέο δίσκο μας για πρώτη φορά πραγματική μουσικότητα. Έχεις καταφέρει κάτι που σε ολοκληρώνει σαν καλλιτέχνη.
Ποιοι άλλοι ντράμερ ικανοποιούν τις ανάγκες σου;
Ο John Bonham, ο Bill Ward και ο Fenriz, ντράμερ από μία σχετικά άγνωστη Σουηδική μπάντα, τους ÄNGLAGÅRD. Αυτοί οι άνθρωποι καταλαβαίνουν τη μουσική. Τελευταία, θα συμπεριλάμβανα σ’ αυτή τη λίστα και τον ντράμερ των SOUNDGARDEN. Μέχρι πρόσφατα, είχα ακούσει μόνο κάποια hit single τους, αλλά ακούγοντάς τον πιο προσεχτικά, τον εκτίμησα πολύ.
Πάντως σ’ αυτό το άλμπουμ, ακούμπησες περιοχές που κανείς δεν περίμενε από εσένα. Το “Phoenix”, έχεις τον πρώην τραγουδιστή των MADRUGADA, Sivert Høyem, στο μικρόφωνο, δίνοντας στο τραγούδι έναν post–rock τόνο, που ήταν έκπληξη.
Είναι ενδιαφέρων ο τρόπος που βγήκε το τραγούδι. Φυσικά είναι εντελώς διαφορετικό από τα υπόλοιπα του άλμπουμ. Στο μεταξύ όμως, μου ήρθε η διάθεση να το κάνω και με black metal φωνητικά, όπου θα διαπιστώσει κανείς ότι υπάρχουν πολλά trademarks των SATYRICON ήδη διαθέσιμα. Προσάρμοσα όμως το κομμάτι σε κάποιο βαθμό πάνω στον Sivert. Με την σόλο καριέρα του, μου δείχνει ότι είναι μία μεταμοντέρνα εκδοχή του Leonard Cohen, πολύ αντιεμπορικός και ξεροκέφαλος. Έχει σπουδαία φωνή και δίνει τεράστια μελαγχολία.
Για το τέλος μία περίεργη ερώτηση. Ήσουν ένας από τους πρώτους black metal μουσικούς που στις ζωντανές εμφανίσεις ενθάρρυνε το κοινό να χειροκροτά ρυθμικά; Ακόμα θυμάμαι πόσο θυμωμένοι ήταν κάποιοι οπαδοί που έβλεπαν ξαφνικά τον «κακό» Satyr να χτυπά τα χέρια του ρυθμικά πάνω από το κεφάλι του.
(χαμογελά ξανά) Το να χειροκροτάς είναι ρυθμός και ο ρυθμός μεταδίδει ενέργεια και η ενέργεια γυρίζει στον μουσικό. Το κοινό είναι σαν τους οπαδούς του ποδοσφαίρου. Υποστηρίζει και χειροκροτά την ομάδα του. Το να νιώθεις την ενέργεια, είναι πολύ έντονο συναίσθημα και μπορεί να εκφράζεται, κατ’ εμέ, με sing along, με χειροκρότημα ή με φωνές. Με αυτόν τον τρόπο μπορεί να γίνει ακόμα καλύτερη η απόδοσή μου, έστω και για λίγο.
Jan Jaedike
(μετάφραση: Σάκης Φράγκος)
Δισκογραφία:
“Dark Medieval Times” (1994)
“The Shadowthrone” (1994)
“Nemesis Divina” (1996)
“Rebel Extravaganza” (1999)
“Volcano” (2002)
“Now, Diabolical” (2006)
“The Age Of Nero” (2008)
“Satyricon” (2013)
Line-up:
Sigurd “Satyr” Wongraven – φωνητικά, κιθάρες, πλήκτρα, μπάσο
Kjetil “Frost” Haraldstad – ντραμς
