“Lords of Chaos” (movie)

Τα «γεγονότα» στη Νορβηγία έδωσαν τροφή εδώ και 25+ χρόνια. Από τα fanzines που φιλοξενούσαν τις προκλητικές δηλώσεις των μουσικών της εκκολαπτόμενης νορβηγικής black metal σκηνής μέχρι τα «επαγγελματικά» ντοκιμαντέρ και σειρά βιβλίων που μιλούσαν με τους «πρωταγωνιστές» της. Και να που ήρθε η ώρα να φτάσει η όλη ιστορία στο τελικό της στάδιο: Να γίνει ταινία που να οπτικοποιήσει ό,τι έγινε… Τα ερωτήματα που ανακύπτουν είναι πάρα πολλά! Ποιος ο σκοπός της; Αν πέτυχε να μας μεταφέρει πίσω στα late 80’s μέχρι τον Αύγουστο του 1993, όπου και δολοφονήθηκε ο Euronymous από τον Vikernes.

Καταρχήν οφείλουμε να αντιληφθούμε ότι η ταινία δεν αποτελεί χρονογράφημα μιας εποχής, αλλά μια αφήγηση σε πρώτο πρόσωπο ανάμεσα στους δύο «πρωταγωνιστές» των «γεγονότων», τον Euronymous και τον Vikernes. Ο σκηνοθέτης επιτυγχάνει σε μεγάλο βαθμό αυτό ακριβώς που θα κάνει τους haters της ταινίας να επιχειρηματολογούν: Την αποκαθήλωση του, όποιου, μύθου τους! Τι εννοώ με αυτό; Ότι ήταν και οι δύο άνθρωποι τότε με ό,τι αυτό περιλαμβάνει τη ζωή ενός παιδιού 18-19 χρονών! Προσθέστε σε αυτό και το ότι όλες οι περσόνες ήταν διαταραγμένες προσωπικότητες και ορίστε ένα μίγμα που κανείς δεν θέλει να παραδεχτεί ότι έχει μυθοποιηθεί σε τεράστιο βαθμό. Και παίζει τεράστιο ρόλο στην ταινία όταν τη δείτε να αντιληφθείτε το νεαρό της ηλικίας τους σε ο,τιδήποτε κάνουν! Από την απάντηση του Vikernes στον Euronymous όταν του είπε ότι δεν έχει λεφτά για να χρηματοδοτήσει τη μουσική του μέχρι τις «συνεστιάσεις» στο υπόγειο της Helvete με τέρμα τη μουσική! Όλα είναι εδώ! ΟΛΑ ΟΜΩΣ! Μεγεθυμένα; Ίσως… Παραποιημένα; Μόνο αν κάποιος νοσταλγεί εκείνη την εποχή και την έχει ψηλά στην εκτίμησή του! Δείχνει την πλευρά των πρωταγωνιστών σε όλα τα επίπεδα! Θα δείτε την μεταμόρφωση του Euronymous στο τηλέφωνο του Kerrang! που ήθελε να μάθει για τη νορβηγική σκηνή! Θαρρώ πως σε αυτό το στιγμιότυπο συμπυκνώνεται πλήρως η αντίληψη που υπήρχε τότε για τη φήμη που πρέπει να έχει ένα συγκρότημα της νορβηγικής black metal σκηνής = δημιούργησε θόρυβο με κάθε μορφής ακρότητα που αγγίζει ακόμα και την πολιτική! Και ο σκηνοθέτης παρουσίασε και τις σχέσεις τους με τις γυναίκες, κάτι που ποτέ δεν συζητιέται στα πηγαδάκια – φτάσαμε να θεωρούμε black metal και evil την προηγούμενη δεκαετία όταν αποκαλύφθηκε ότι είναι ο Ghaal είναι ομοφυλόφιλος!

Προπαντός όμως, είναι όπως επιμένω ότι είναι ταινία και όχι χρονογράφημα. Δηλαδή θα σκοντάψει σε πολλά σημεία όποιος επικεντρωθεί στις λεπτομέρειες και δεν δει το “Lords of chaos” σαν μια ιστορία μιας ομάδας πιτσιρικάδων που είχαν ως leader των Euronymous. Δείχνει, πετυχημένα για μένα, τη μετάλλαξή τους από μια παρέα φίλων σε ένα τσούρμο νεαρών που πανηγύριζαν όταν καιγόταν μια εκκλησία και θεώρησαν επίλεκτο μέλος τον Faust επειδή σκότωσε έναν ομοφυλόφιλο! Οι ερμηνείες βέβαια είναι απόλυτα αποτυχημένες στο να δώσουν την ψυχρότητα που έχουν οι Νορβηγοί! Το ίδιο ισχύει βέβαια και στο να αναπαράγει την obscure ατμόσφαιρα που κυριαρχούσε σε ό,τι γινόταν τότε! Μήπως, όμως, τελικά αυτός ήταν ο στόχος του σκηνοθέτη; Αν ναι, τότε τα κατάφερε και αποκαθήλωσε πλήρως τους μύθους πίσω από τα καλλιτεχνικά προσωνύμια κάθε «πρωταγωνιστή». Αν όχι, τότε σίγουρα η ταινία είναι αποτυχημένη καλλιτεχνικά μιας και γίνεται μια απλή παράθεση γεγονότων χωρίς κορυφώσεις στα σημεία καμπής των «γεγονότων».

Η διανομή των ρόλων εκτός του Dead είναι πάντως σε μεγάλο βαθμό αποτυχημένη – μα καλά που τον βρήκανε αυτόν που υποδύεται τον Necrobutcher; Ο Dead ήταν και προσωπικός φίλος του σκηνοθέτη και κράτησε την καλύτερη επιλογή ηθοποιού γι’αυτόν! Πραγματικά ό,τι αφορά τον Dead είναι πέρα για πέρα πειστικό: Από την παρουσία του επί σκηνής μέχρι και την αποτρόπαια αυτοκτονία του! Το να βάλει όμως αυτόν τον μπούλη να υποδυθεί τον Vikernes είναι ο ΟΡΙΣΜΟΣ του troll και αποδομεί την προσωπικότητα του από την πρώτη προσέγγιση που έκανε στο Euronymous μέχρι και τη σκηνή της δολοφονίας του mastermind των MAYHEM – μα καλά σοκολατούχο γάλα ενώ ο Euronymous χαροπάλευε μετά από τις αλλεπάλληλες μαχαιριές; Πραγματικά οι επιλογές των ηθοποιών αυτών δεν είναι ό,τι καλύτερο, για να μην πω τίποτα χειρότερο για την οπτική απεικόνιση όλων εκείνων των “διάσημων” πίσω από τα ψευδώνυμα! Τώρα που το ξανασκέφτομαι και ο Metallion (Slayer magazine, Head not Found) απεικονίζεται ωραία σαν φιγούρα…

Αυτοί που θα «ενοχληθούν» από την ταινία είναι σίγουρα οι blacksters που έχουν σαν τοτέμ τις περσόνες της νορβηγικής σκηνής! Καλώς ή κακώς εδώ είναι γήινοι όπως ήταν γήινοι και τότε, όσο κι αν δεν αρέσει αυτό. Παρουσιάζονται ακριβώς όπως θα έκανε οποιοσδήποτε θέλει να δει πολύπλευρα μια ιστορία και όχι αποστειρωμένα σαν μια ακολουθία γεγονότων. Το χιούμορ βέβαια εξαντλείται στην αναφορά του Vikernes με το πραγματικό του όνομα από τον Euronymous, αλλά πραγματικά πόσο χιούμορ να προκύψει όταν οι ίδιοι τότε τα έπαιρναν όλα στα σοβαρά; Αυτή η “practice what you preach” προσέγγιση τους οδήγησε συνεχώς να πηγαίνει η «ομάδα» τους στο επόμενο επίπεδο και μέχρι εκεί που δεν υπήρχε τέλος! Οπότε τι να συζητάμε; Η ταινία καταφέρνει να τα οπτικοποιήσει όλα αυτά επαρκώς, χωρίς όμως να καταφέρνει να κερδίσει ως αισθητικό αποτέλεσμα το χειροκρότημα από κάποιον φίλο του κινηματογράφου που δεν έχει ιδέα από τα «γεγονότα». Και ο λόγος δεν είναι άλλος από την αδυναμία των εκφραστικών μέσων που θα της έδιναν ό,τι ακριβώς πέτυχε το “Bohemian rhapsody”, για το οποίο πήρε Όσκαρ ο πρωταγωνιστής του!

Αξίζει να τη δείτε; Πιστεύω πως ναι, είτε γνωρίζετε ελάχιστα για ό,τι έγινε, είτε είστε από εκείνους που έχετε και προσωπική γνώμη για τον καθένα από αυτούς! Και κάπου εδώ εκτιμώ ότι με αυτή την ταινία – αποκαθήλωση θα σταματήσει η παραφιλολογία για ό,τι έγινε τότε. Και να καταλάβουμε επίσης ότι αν δεν είχαν οι MAYHEM μετέπειτα με τον Blasphemer στο συνθετικό τους τιμόνι, δεν θα υπήρχε τόσο ενδιαφέρον για τα «γεγονότα». Οι MAYHEM θα ήταν απλά ένας θρύλος όπως τόσες και τόσες μπάντες που κυκλοφόρησαν έναν ιστορικό δίσκο για ένα είδος και κανείς δε θα τολμούσε να επενδύσει σε μια ταινία, παρά σε ένα ντοκιμαντέρ όπως το “Until the light takes us”. Πραγματικά δε θα μου κάνει εντύπωση αν βγουν σε περιοδεία να παίζουν κομμάτια εκείνης της περιόδου! Όλα τα έχουμε δει πλέον μετά τη φυγή του Blasphemer…

Για εμένα μπείτε στη διαδικασία να δείτε οπωσδήποτε το “Satan rides the media” της νορβηγικής τηλεόρασης των mid 90’s! Αναπαράγει πετυχημένα τον απόηχο των «γεγονότων» αυτών και αποδεικνύει ότι τα ντοκιμαντέρ που έχουν αξία είναι εκείνα που είναι πλήρως ευθυγραμμισμένα χρονικά με το θέμα που καταπιάνονται…Και σε αυτόν τον τομέα το ντοκιμαντερ “Det svarte alvor” παίρνει όσκαρ! Δείτε το ΚΑΙ αυτό!
Λευτέρης Τσουρέας