a
“From Alpha to Omega”
Είχαμε συνηθίσει σε πολύ προσεγμένες δουλειές από τους symphonic metallers, EPICA. Το “Omega” όμως, ήταν ακόμα πάνω από τις προσδοκίες μας, όπως πολύ αναλυτικά έγραψε και ο Φραγκίσκος Σαμοΐλης στην παρουσίασή του. Η Simone Simons, ήταν στην άλλη πλευρά του Video και όλη τη συνέντευξη με τον Σάκη Φράγκο, μπορείτε να την παρακολουθήσετε στο τέλος στο YouTube link που ακολουθεί. Ψηφίστε και τον αγαπημένο σας δίσκο από το σχήμα, στη στήλη μας, Band of the Week.
Για πρώτη φορά κάνατε πέντε χρόνια διάλειμμα, ύστερα από το “Holographic principle”. Πόσο παραγωγικό ήταν ένα τέτοιο διάλειμμα;
Ήταν πολύ καλό που κάναμε ένα διάλειμμα, για πρώτη φορά από την ίδρυση των EPICA, αφού συνεχώς γράφαμε μουσική, ηχογραφούσαμε και παίζαμε συναυλίες. Η μόνη μας υποχρέωση ήταν η αυτοβιογραφία μας, “The essence of Epica”, οπότε όταν ξεκινήσαμε να δουλεύουμε για το “Omega”, ήμασταν όλοι ανανεωμένοι και γεμάτοι ενέργεια, όχι εξουθενωμένοι από τις περιοδείες. Ήταν πολύ σωστή και καλή επιλογή.
Εσύ ζεις στη Γερμανία, ο Isaac στο Βέλγιο και οι υπόλοιποι στην Ολλανδία. Πως ήταν να μην βλέπεστε για τόσον καιρό;
Είχαμε επικοινωνία πολύ τακτική με Skype και e-mails, το θέμα είναι ότι τώρα που ενέσκηψε η πανδημία, λείπουμε πιο πολύ ο ένας στον άλλο. Το διάλειμμα ήταν δική μας επιλογή, η πανδημία, όχι και δεν έχουμε δει σχεδόν καθόλου ο ένας τον άλλο τον τελευταίο χρόνο.
Στο δίσκο, έχετε για πρώτη φορά μία παιδική χορωδία, που προσδίδει μία αθωότητα, αλλά ταυτόχρονα οι φωνούλες των παιδιών, έχουν κάποιες λογικές ατέλειες. Πως το συνδυάσατε αυτό με τον «τέλειο» και πολύ δουλεμένο ήχο των EPICA;
Η ιδέα της παιδικής χορωδίας, ανήκει στον Coen, τον πληκτρά μας. Είναι υπεύθυνος για το κομμάτι της χορωδίας και ήταν εκεί όταν έγιναν οι ηχογραφήσεις. Ήταν ένα από τα πράγματα που ήθελε πολύ να κάνει, κυρίως γι’ αυτές τις ατέλειες, όπως πολύ σωστά είπες. Έχουν ατέλειες, αλλά και αθωότητα την ίδια στιγμή, βγάζει κάτι το στοιχειωμένο. Ο Coen, μαζί με τον Joost van der Broek, τον παραγωγό μας, πήγαν αυτοπροσώπως σε μία εκκλησία στην Ολλανδία που έγιναν οι ηχογραφήσεις για να «πιάσουν» τον αγγελικό ήχο των παιδιών. Ήταν πολύ καλή επιλογή, γιατί προσδίδει στον τελικό ήχο του δίσκου.
Έχετε αποδείξει ότι δεν αλλάζετε εύκολα συνεργάτες. Κρατήσατε, ας πούμε, τον Stefan Heilemann, που σας φτιάχνει εδώ και χρόνια τα εξώφυλλα, αλλά και τον Joost Van der Broek στη θέση του παραγωγού, αναβαθμίζοντάς τον, αφού του δώσατε και τη μίξη. Έχει να κάνει με το γεγονός ότι πολλές χορωδίες τις έγραψε ο Coen κι επειδή ο Joost είναι κι αυτός πληκτράς, ίσως μπορούν να συνεννοηθούν καλύτερα;
Όχι, δεν θα το έλεγα. Ο Joost δουλεύει μαζί μας από το “The quantum enigma”, δηλαδή οχτώ σχεδόν χρόνια. Έκανε τη μίξη στο EP “Attack on Titan” και στην επετειακή επανακυκλοφορία του “Design your universe” και αποφασίσαμε να του δώσουμε την ευκαιρία να κάνει και το πρώτο full length άλμπουμ με τους EPICA, από τη στιγμή που ήμασταν πολύ ευχαριστημένοι με τον τρόπο που εξελίχθηκε μέσα και από την μουσική μας και φυσικά, μας γνωρίζει πάρα πολύ καλά. Ήταν παρών από την πρώτη μέρα δημιουργίας των τραγουδιών, οπότε τα ξέρει πάρα πολύ καλά. Το να μιξάρει κανείς την μουσική των EPICA, είναι πραγματικά πολύ δύσκολο εγχείρημα. Ο Joost κατάφερε να φτιάξει έναν ήχο που να μπορείς να ακούσεις κάθε όργανο χωριστά, παρότι γίνεται ένας χαμός από τα διάφορα επίπεδα του ήχου, δεν είναι κομπρεσαρισμένος, άρα είναι φιλικός προς τον ακροατή και έκανε συνολικά πάρα πολύ κλαή δουλειά.
Για όλα αυτά που μόλις είπες, συστήνω ανεπιφύλακτα να δει κανείς τα video blogs (vlogs) που έχετε ανεβάσει στο YouTube, ώστε να πάρει μία ιδέα του τι γίνεται στις ηχογραφήσεις ενός δίσκου των EPICA. Για ποιον λόγο βγήκε τώρα το τρίτο μέρος στο “Kingdom of heaven”; Το πρώτο μέρος, να θυμίσω, είχε βγει το 2009, το δεύτερο το 2014. Πάντα είχατε ένα δίσκο στο ενδιάμεσο που έμενε κενό.
Αυτή είναι καθαρά απόφαση του Mark (σ.σ. Jansen, κιθαρίστας και βασικός συνθέτης του γκρουπ), που είναι δικό του το κομμάτι. Το πρώτο μέρος του “Kingdom of heaven”, που βγήκε στο “Design your universe”, είναι ένα από τα τραγούδια που αγαπά ο κόσμος πιο πολύ, μαζί με το “Cry for the moon”,. Τώρα, λοιπόν, ο Mark επέλεξε να κλείσει την τριλογία, μ’ ένα τραγούδι που μιλά για την επιστήμη και την πνευματικότητα που προσπαθούν να βρουν το νόημα της ζωής.
Το συγκεκριμένο τραγούδι, έχει ένα εκπληκτικό σημείο πριν την τελευταία γέφυρα και ρεφρέν, κάτι που συνηθίζετε στα τελευταία σας άλμπουμ. Είναι αποτέλεσμα του πιο χαλαρού τρόπου που γράφετε μουσική, σκεπτόμενοι έξω από τα πλαίσια και διευρύνετε τους μουσικούς σας ορίζοντες.
Το “Kingdom of heaven”, είναι ένα τραγούδι-έκπληξη, πολύ μεγάλης διάρκειας , που πρέπει να κρατάς το κοινό σε εγρήγορση. Αυτό που λατρεύω στο τραγούδι, είναι τα σημεία που αιφνιδιάζουμε τον ακροατή και είναι πέρα από τα συνηθισμένα. Για εμένα, γκρουπ όπως οι OPETH είναι πηγή έμπνευσης, επειδή είναι οι απόλυτοι άρχοντες στο να κάνουν αυτό. Το ίδιο συνέβη, εκτός από το “Kingdom of heaven” και στο “Abyss of time”, όπου υπάρχει ένα σημείο στη μέση που σκάει από το πουθενά και είναι σαν έκπληξη.
Αυτό που παρατήρησα στο δίσκο, είναι ότι έχετε εκπληκτικά κουπλέ. Πιστεύεις ότι αυτό το γεγονός, κάνει ακόμα πιο δύσκολο το να γράψεις ένα ακόμη καλύτερο ρεφρέν;
Δεν ξέρω. Σ’ αυτόν το δίσκο προσεγγίσαμε τις μελωδικές γραμμές στα φωνητικά, με διαφορετικό τρόπο, ξεκινώντας από τα πρώιμα στάδια των demo, δημιουργώντας έτσι περισσότερο χώρο για τις μελωδικές γραμμές κι αυτό μου έδωσε περισσότερες επιλογές να πειραματιστώ. Δεν το έκανα στο τέλος της συνθετικής διαδικασίας, που αυτό σε περιορίζει. Επίσης, προσαρμόσαμε τα τραγούδια ώστε τα φωνητικά να ταιριάζουν καλύτερα, επειδή κάπου το είχαμε χάσει στο “Holographic principle”. Ο δίσκος εκείνος ήταν τόσο γεμάτος, ώστε τη στιγμή που ξεκινούσα να γράφω τις φωνητικές γραμμές, ήταν σχεδόν απίστευτο να γράψω καλές μελωδικές γραμμές πάνω απ’ όλα όσα συνέβαιναν στη μουσική του κάθε τραγουδιού. Η μουσική μας τώρα, άλλαξε, με σκοπό να λάμψουν περισσότερο τα φωνητικά. Στο “Omega” έχω γράψει περισσότερες φωνητικές γραμμές από ποτέ. Πάντα ζητάω από τα παιδιά, μαζί με τη μουσική να μου στέλνουν σ’ ένα αρχείο τις δικές τους ιδέες για τα φωνητικά και σ’ ένα μόνο τη μουσική, χωρίς τις ιδέες τους. Γιατί όταν έχεις έναν μπούσουλα, κολλάς και δεν μπορείς να ξεφύγεις από αυτό το πλαίσιο. Επίσης, δεν σκέφτονται όπως θα σκεφτόταν ένας τραγουδιστής, αλλά ως instrumentalists και υπάρχει πολύ διαφορετική προσέγγιση.
Η πανδημία σας δημιούργησε πολλές δυσκολίες, όπως για παράδειγμα, ενώ όλα ήταν έτοιμα να πας στην Ολλανδία να ηχογραφήσεις με τον Joost, τελικά αναγκάστηκες να βρεις ένα στούντιο στη Γερμανία για να γράψεις τα φωνητικά, επειδή δεν μπορούσες να ταξιδέψεις. Ποια ήταν τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίσατε με όλη αυτήν την κατάσταση;
Όλα είχαν ηχογραφηθεί μέχρι το τέλος του Φεβρουαρίου, εκτός από τις φωνητικές γραμμές, που είχαν προγραμματιστεί να γραφτούν στα μέσα Μαρτίου, όταν έγινε το πρώτο lockdown. Οπότε εγώ ηχογραφούσα το πρωί και ο άντρας μου κρατούσε το αγοράκι μας, γύριζα εγώ το απόγευμα και πήγαινε εκείνος στη δουλειά του. Στο στούντιο, είχα συνεχή επικοινωνία μέσα από το Zoom με τον Joost, οπότε η πορεία της ηχογράφησης κύλησε αρκετά ομαλά παρόλες τις δυσκολίες.
Για μια ακόμη φορά, χρησιμοποιείτε ελληνικές λέξεις. Έχετε το “Omega” φυσικά, που είναι και ο τίτλος του δίσκου, το “Alpha”, το “Gaia”, το “Eidolon”. Υπάρχει κάποιο χαλαρό concept γύρω από το άλμπουμ, που μπορεί να σημαίνει κάτι σαν το κλείσιμο ενός κύκλου, ενός κεφαλαίου;
Η έμπνευση του Mark προήλθε από μία θεωρία που ονομάζεται “Omega point” και μιλά για το τέλος του σύμπαντος. Ήταν να ονομάσουμε το δίσκο “Omega point”, αλλά πήγαμε στο πιο απλό “Omega”, αφού στο παρελθόν είχαμε τίτλους με πάρα πολλές λέξεις που ήταν και δύσκολοι να τους θυμάσαι, όπως το “The holographic universe”, για παράδειγμα. Άσε που έχει και πέντε γράμματα όπως και οι EPICA και μπορούμε να «παίξουμε» με αυτό, επίσης. Έχει να κάνει με το τέλος της ιστορίας όμως κι όχι με το τέλος των EPICA. Αυτό πίστεψαν κάποιοι, αλλά δεν είναι αλήθεια (γέλια).
Όταν είδα το video clip για το “Freedom – The wolves within”, ξαφνιάστηκα, όχι μόνο επειδή ήταν πολύ ωραίο, στο ύφος του “Avatar”, αλλά και επειδή δεν έδειχνε κανένα μέλος του συγκροτήματος. Πως καταλήξατε σ’ αυτήν την ιδέα;
Ο Coen ήξερε αυτόν που έφτιαξε το animated video, ο οποίος κάνει εντελώς ξεχωριστή δουλειά απ’ όλους τους υπόλοιπους και το τραγούδι είχε πολλά περιθώρια για να γίνει το video clip με αυτόν τον τρόπο. Δεν ξέρω αν και η εποχή των lyric videos έχει παρέλθει, αλλά είχαμε στο μυαλό μας ότι μπορεί να μην μπορούσαμε κιόλας να γυρίσουμε ένα video όλοι μαζί, λόγω της τρέχουσας κατάστασης. Θέλαμε να φτιάξουμε κάτι καινούργιο για τους οπαδούς μας. Θα ήταν τέλειο αν μπορούσε να το δει κανείς με γυαλιά εικονικής πραγματικότητας, επειδή μοιάζει κάπως με video game. Δεν μπορεί να γίνει, αλλά θα ήταν καταπληκτική ιδέα (σ.σ. και πολύ πιο ακριβή!!!). Δεν θα με χάλαγε να είμαι χαρακτήρας σε video game, μία «κούκλα Simone» (γέλια), αλλά οι δύο λύκοι και ο Ινδιάνος Cherokee είναι ένα τέλειο σενάριο για animated video.
Με το κίνημα του #MeToo να έχει λάβει τεράστιες διαστάσεις σε όλον τον κόσμο, έχεις υποστεί κάποια παρενόχληση ή κακομεταχείριση, όντας ένα εξέχον μέλος της metal κοινότητας και μία γυναίκα σ’ έναν μικρόκοσμο ανδρών;
Δεν έχω δεχτεί κάποια παρενόχληση από συναδέλφους, αλλά αυτό που πάντα ενοχλεί, είναι οι αντιδράσεις των οπαδών, που επειδή ακούνε τη μουσική σου, νομίζουν ότι σε ξέρουν και μπορούν να σε «βουτήξουν» και να σε ακουμπήσουν ακόμα, χωρίς να έχουν ζητήσει άδεια προηγουμένως. Αυτό, τα βρίσκω λίγο δύσκολο να το διαχειριστώ. Είναι ανθρώπινο να θέλει να σε ακουμπήσει κάποιος, αλλά μπορεί και να συμβεί πολλές φορές μέσα στην ημέρα. Έχω εκφραστεί κάποιες φορές ανοιχτά, ότι δεν μου αρέσει αυτό και ο κόσμος το έχει πάρει λάθος. Κι αυτό, αν με ρωτάς, είναι μία μορφή παρενόχλησης.
Είχατε προγραμματίσει μία περιοδεία με τους APOCALYPTICA, που φυσικά αναβλήθηκε. Τελικά, όταν επιστρέψουμε στην κανονικότητα, κάποια στιγμή, πιστεύεις ότι τα γκρουπ θα έχουν την ίδια δίψα να βγουν στο σανίδι; Θα είναι «σκουριασμένα»; Ποιο θα είναι το πιο δύσκολο κομμάτι να διαχειριστούν στις συναυλίες;
Όλοι μας, φαίνεται να βρισκόμαστε σε χειμερία νάρκη. Δεν περιοδεύουμε, αλλά δουλεύουμε behind the scenes. Όταν θα ανέβουμε στη σκηνή, θα είναι σίγουρα περίεργο, αλλά από τη στιγμή που το κάνουμε συνεχώς εδώ και 18 χρόνια, πιστεύω ότι θα μας βγει φυσικά, ξανά. Το έχεις ακόμα μέσα σου, αλλά κοιμάται, κατά κάποιον τρόπο. Ξέρουμε ότι τα clubs και τα μεγάλα events, θα είναι τα τελευταία που θα ανοίξουν, δεν ξέρουμε τα μέτρα… Έχω πολλούς συναδέλφους που έχουν μία μικρή κατάθλιψη από το γεγονός ότι δεν μπορούν να δώσουν συναυλίες και μπορώ να το κατανοήσω.
Ποιο πράγμα σου λείπει περισσότερο με τον Covid;
Να είμαι στη σκηνή και να ταξιδεύω κάθε μέρα σε άλλη χώρα. Το να τραγουδάς στο σπίτι σου και να κάνεις γυμναστική, δεν έχει καμία σχέση με το να τραγουδάς στη σκηνή, να κινείσαι ακατάπαυστα, να συναναστρέφεσαι με τους οπαδούς σου, να νιώθεις όλο αυτή τη διαδραστικότητα.
Στο δίσκο σας, συμμετέχει η Marcela Bovio στα δεύτερα φωνητικά και είμαι πολύ χαρούμενος που τη βλέπω πάλι ενεργή μετά το πολύ σοβαρό πρόβλημα υγείας που είχε. Επίσης έχετε τη Vicky Psarakis, την συμπατριώτισσά μου από τους AGONIST και τον Zaher Zorgati από τους MYRATH. Πως καταλήξατε σ’ αυτά τα πρόσωπα;
Συνεργαζόμαστε με τη Marcela από το “The quantum enigma”. Δουλεύει με τον Joost, μας την είχε συστήσει, είναι πολύ ικανή, γρήγορη και πάντα η δουλειά της είναι εξαιρετική, ενώ έχουμε περιοδεύσει μαζί της αρκετές φορές. Με τους MYRATH επίσης έχουμε περιοδεύσει, οπότε ήταν προφανής η επιλογή του Zaher για να κάνει κάποια αραβικά φωνητικά στο “Code of life”. Η Vicky δεν τραγουδάει, απλά κάνει μία απαγγελία.
Έχεις ένα blog που λέγεται “SmoonStyle”. Ποιο είναι το πιο ενδιαφέρον κομμάτι του να κρατάς ένα blog; Το τσέκαρα χθες και το βρήκα πολύ ενδιαφέρον.
Είχα ξεκινήσει να γράφω στο site των EPICA και το έβρισκα πολύ ενδιαφέρον. Το ξεκίνησα το 2010, επειδή υπήρχε πάρα πολύς κόσμος που με ρωτούσε για τα μαλλιά, το make-up, τα ρούχα μου, λατρεύω τη φωτογραφία, οπότε θεώρησα ότι θα μπορούσα να ξεκινήσω το blog και να γράφω για τα υπόλοιπα hobby μου, να κρατάω ένα tour diary και να είμαι σε επαφή με τους οπαδούς μου, να απαντάω τις ερωτήσεις τους. Είναι πολύ επιτυχημένο και μπορώ να πω ότι είναι η δεύτερη ή τρίτη δουλειά μου τώρα!
Νομίζω ότι είναι ώρα να σε αφήσω. Να σε ευχαριστήσω για τον χρόνο σου κι ελπίζω να τελειώσει σύντομα όλο αυτό για να βγείτε σε περιοδεία.
Εγώ ευχαριστώ πολύ. Να είστε ασφαλείς και θα τα πούμε όταν μπορέσουμε να ξαναπεριοδεύσουμε.
Σάκης Φράγκος
Επεξεργασία video: Έλενα Βασιλάκη (https://www.facebook.com/ElenavasilakiPhotography/)
https://www.youtube.com/watch?v=IT82vbmAKq8
