Οι Σουηδοί GRAND MAGUS δεν χρειάζονται ιδιαίτερες συστάσεις. Μια πορεία που μετρά εικοσιπέντε (25) χρόνια, δίσκοι που γνώρισαν μεγάλη επιτυχία και συμμετοχές στα μεγαλύτερα φεστιβάλ του εξωτερικού, θα είναι πάντα οι καλύτερες και πιο τρανταχτές αποδείξεις της σπουδαίας τους αξίας. Εμείς τους έχουμε χαρεί αρκετά, σε πολλές από τις «κλειστές» σκηνές της πόλης των Αθηνών, έχουμε βγάλει τα συμπεράσματά μας, αλλά φέτος θα έχουμε την ευκαιρία να τους δούμε σε μεγάλο, ανοικτό χώρο, στο Release Athens Festival, κάτι που σαφώς αλλάζει τα μέχρι τώρα δεδομένα.
Με την ευκαιρία αυτή, ακολουθούν 10+1 τραγούδια όπου η συνθετική ταυτότητα της μπάντας χαρακτηρίζεται στον απόλυτο βαθμό και περιγράφεται, όσο γίνεται, η πορεία των εικοσιπέντε αυτών ετών. Σαν ορεκτικό, πριν το κυρίως πιάτο (συναυλία), σαν φρεσκάρισμα της μνήμης μας, σαν άλλη μια ευκαιρία να ακούσουμε ένα τόσο καλό συγκρότημα, βρε αδερφέ, σε μεγάλες του στιγμές. ΕΠΕΞΗΓΗΣΗ: Αν και όλα τα τραγούδια θα έμπαιναν σε μια δυνητική best of συλλογή, σκοπός δεν ήταν η κατάρτιση μιας τέτοιας λίστας.
Ανοίγουμε μια μπύρα, ακούμε και τα υπόλοιπα στο Φάληρο!
1. Brotherhood of Sleep (“Monument”, Rise Above Records, 2003)
“The root of knowledge lies, within the wormwood’s tale…”
Το καλύτερο κομμάτι της πρώτης, καθαρά doom metal φάσης των GRAND MAGUS. Μπορεί να μην έχει σχέση με το επικό ύφος που καθιερώθηκε στους μετέπειτα δίσκους τους, αλλά μιλάμε για έπος. Άλλου τύπου μεν, έπος δε, από το πάνω-πάνω ράφι μάλιστα, που προσκυνά τους BLACK SABBATH με τρόπο που ενδείκνυται για όποιον θέλει να ακούγεται πιστός στις ρίζες, χωρίς να χάνει τον δικό του χαρακτήρα.
- Kingslayer (“Wolf’s return”, Rise Above Records, 2005)
“Crowned usurper wasting time and our wealth!”
Ο JB δε νιώθει πια και τόσο άνετα στους SPIRITUAL BEGGARS. Θέλει να κάνει άλλα πράγματα, να ξεφύγει από το vintage heavy rock της παρέας του Michael Amott. Όπως επίσης, θέλει να αλλάξει την πορεία και της δικής του μπάντας. Έτσι, αφοσιώνεται 100% στους GRAND MAGUS και κάνει την καλλιτεχνική «στροφή» που θα του αλλάξει το καλλιτεχνικό status μια και καλή. Ξέχνα φίλε, το Sabbath-ικό doom/heavy rock. Η μπάντα στο τρίτο της άλμπουμ βαδίζει αγέρωχη προς το πεδίο της μάχης και το πάντα ταιριαστό και αειθαλές concept του ήρωα που σκοτώνει τον κακό βασιλιά/τύραννο, βρίσκει εδώ τη θέση που του αξίζει. Highlight; Μα φυσικά το σχεδόν black metal riff, πριν το solo.
- Blodörn/Wolf’s return (“Wolf’s return”, Rise Above Records, 2005)
“They believe man rules all, no regard for grey one’s call…”
Ένα σπουδαίο κομμάτι, όπου οι MANOWAR συναντούν τους BLACK SABBATH και πιο συγκεκριμένα, τα “Into glory ride” και “Hail to England”, βγαίνουν βόλτα με το “Dehumanizer”. Όντας πολύ βαρύ για να το πεις “heavy metal”, από μόνο του σε ωθεί να βρεις άλλη περιγραφή για να το χαρακτηρίσεις. Οπότε, το λες «επικό doom» και έχεις πέσει μέσα. Είδες πόσο χρήσιμες είναι οι ταμπέλες, που τόσο δεν τις θες και τις θεωρείς περιττές και δημιούργημα του mainstream;
- Hovding/Iron will (“Iron will”, Rise Above Records, 2008)
“Driven by the strong need, alone against them all!”
Σε ίδιο μοτίβο με το μισό “Wolf’s return”, δηλαδή αφήνοντας στην άκρη τη doom-ίλα και συμπληρώνοντας το υπόλοιπο 50% με ατόφιο επικό heavy metal, το ομώνυμο ΕΠΟΣ του τέταρτου GRAND MAGUS δίσκου, αυτού που τους έδωσε το μεγάλο boost για να γίνουν το όνομα που είναι σήμερα, φιγουράρει ανάμεσα στις πιο αναγνωρίσιμες συνθέσεις της μπάντας. Τόσο ανθεμικό που αποκλείεται να μην παρασυρθείς από τον ρυθμό και τις φωνητικές του γραμμές, τόσο επιβλητικό που αποκλείεται να μην σε δονήσει η πιο – epic – metal – δε – γίνεται riff-ολογία του. Και να φανταστείς πως υπάρχει κόσμος που ΑΥΤΟ, το θεωρεί stoner… μήπως να ξανακούσετε, λέω εγώ;
- Hammer of the North (“Hammer of the North”, Roadrunner Records, 2010)
“We’ll curse at the giants, we’ll laugh as we toss…”
Για τους οπαδούς, η εισαγωγή στο μπάσο είναι πιο αναγνωρίσιμη και από Σάτυρο με σταφύλι στο χέρι, σε μαγαζί με τουριστικά είδη στην Πλάκα. Οι ίδιοι οπαδοί, περιμένουν πως και πως τα “oh – oh oh” για να τραγουδήσουν με τη ψυχή τους. Μιλάμε για μεγάλο hit. Τόσο μεγάλο, που δε ξέρω μήπως όντως ξεπέρασε κάθε προσδοκία από πλευράς μπάντας και εταιρείας, όταν σκέφτονταν να το επιλέξουν για video clip. Και live, είναι ακόμη καλύτερο. Solo μες στα μέλια επίσης, old school όσο και οι χαμηλωμένες κάλτσες των παικτών της εθνικής Αργεντινής, στο Μουντιάλ του 1978.
- Black sails (“Hammer of the North”, Roadrunner Records, 2010)
“The sea turns red, bringing doom, bringing death”
Όπως τελειώνει το ομώνυμο κομμάτι του δίσκου, ξεκινά αυτό εδώ. Σαν να είναι το ένα η συνέχεια του άλλου, μουσικά αλλά και στιχουργικά μιας και τούτος ο ύμνος, θα μπορούσε να είναι μια ωδή στους βορείους πολεμιστές, μισθοφόρους, επιδρομείς και εξερευνητές. Λιτό, χωρίς περιττά «φτιασίδια», στηρίζεται στο επικό tempo, έχει κουπλέ και refrain προϊόντα μιας περιόδου φρενήρους εμπνεύσεως από πλευράς JB και ξεκαθαρίζει πως οι GRAND MAGUS δεν ανήκουν στο «κοπάδι» όλων εκείνων που εσχάτως μας προέκυψαν true και επικοί, χωρίς να κατέχουν τα βασικά του ιδιώματος.
- Son of the last breath (I. Nattfödd / II. Vedergällning) (“The Hunt”, Nuclear Blast, 2012)
“Bless the mighty Thor, blood will stain your shores!”
Κοίτα, σε γενικές γραμμές, το “The Hunt” είναι πιο κλασσικομεταλλάδικο και λιγότερο επικομεταλλάδικο από τους τρεις προκατόχους του. Φυσικά, συγκρινόμενο με διάφορες χλαπάτσες του NWOTHM που θέλουν να τις υπολογίζουμε για επικές (και κυρίως, καλές) μπάντες, είναι ηρωικότερο και από όπερα του Wagner και ισάξιο με την 9η του Μπετόβεν, αλλά κατάλαβες τι θέλω να πω. Σε αυτήν τη διλογία, ο JB ανοίγει τα τεφτέρια του και μελετά ξανά το πώς μπορεί κανείς να δημιουργήσει, με τρόπο ΣΟΒΑΡΟ, παραμυθένιο, ηρωικό metal και το αποτέλεσμα τον δικαιώνει. Με την συμμετοχή των Johnny Hedlund (UNLEASHED) και Nico Elgstrand (ENTOMBED), σε φωνητικά και κιθάρα αντίστοιχα και cello παιγμένο από τον ίδιο τον μπασίστα Mats “Fox Skinner” Heden.
- On hooves of gold (“Triumph and Power”, Nuclear Blast, 2014)
“All doubt has left my being, strength replacing fear!”
Οι GRAND MAGUS παίζουν stoner, οι GRAND MAGUS δεν είναι true, είναι false, είναι ροκάδες, είναι το ένα, είναι το άλλο… όλα αυτά και άλλα πολλά έχουμε ακούσει κατά καιρούς και τελικά, τέτοια ΕΠΗ, βγαλμένα από τον παγωμένο, αφιλόξενο βορρά, μόνο συγκροτήματα σαν τους DOOMSWORD μπορούν να γράψουν. Είδες τι γίνεται, αν μεγαλώνεις σωστά, με MANOWAR και BATHORY;
- The hammer will bite (“Triumph and Power”, Nuclear Blast, 2014)
“The giant arrived, scheming to end Asa rule…”
Τα δεύτερο ανάλογης κοπής έπος του δίσκου. Το ένα αναλαμβάνει να τον ανοίξει, το άλλο να τον κλείσει. Μεγάλη μαγκιά από πλευράς JB. Όταν η στάση και η φιλοσοφία της ζωής μετουσιώνονται σε τέχνη, ακούμε μουσική σαν αυτήν. Ψυχωμένο, ψυχρό, αδάμαστο heavy metal, παιγμένο από τρεις μουσικούς «πολέμαρχους» οι οποίοι ατενίζουν τον ορίζοντα από τις υψηλότερες κορυφές. Μαζί τους, ατενίζει και θαυμάζει τα έργα των επιγόνων του και ο Quorthon.
- Varangian (“Sword songs”, Nuclear Blast, 2016)
“Bravery, loyalty bound by the oath, sworn to protect so far from our home”
Η Βαράγγειος Φρουρά ήταν η προσωπική φρουρά του Βυζαντινού αυτοκράτορα από τον 9ο μέχρι τον 14ο αιώνα. Ναι μεν έβρισκες σε αυτήν Γερμανούς, Ρώσους και Αγγλοσάξωνες, αλλά κατά βάση αποτελείτο από Βίκινγκς, οι οποίοι υπηρετούσαν τον βασιλιά της Grikkland (της γης των Ελλήνων, των Grikkjar, εννοώντας ολόκληρη την περιοχή από το Ιόνιο μέχρι την οροσειρά του Ταύρου στην ανατολική Μικρά Ασία), στην Miklagard, στην Μεγάλη Πόλη, δηλαδή στην Κωνσταντινούπολη. Οι ρούνοι τους και τα χρονικά τους τα γράφουν αυτά, δεν τα λέω εγώ. Όπως καταλαβαίνεις, πως δε γινόταν να μείνει ασυγκίνητος ο JB, από αυτό το κομμάτι της σκανδιναβικής ιστορίας.
BONUS
“Rainbow shaker, on a stallion twister, bareback rider on the eye of the sky”… ή αλλιώς, “Stormbringer”! Ένα τραγούδι που έχει από μόνο του επική «στόφα», γίνεται βούτυρο στο ψωμί του JB και της παρέας του. Βαριά, βραχνά φωνητικά, εντελώς vintage metal προσέγγιση, πιστότητα, ένας Ludwig Witt πραγματικός ογκόλιθος πίσω από το drum kit… αυτό σημαίνει λατρεία προς ένα τραγούδι και σεβασμός προς τους δημιουργούς του! Δεν πρόκειται, αλλά έτσι, ως «κερασάκι στην τούρτα», που λένε, θα ήθελα να το άκουγα στην Πλατεία Νερού.
Δημήτρης Τσέλλος
