“No prayer for the dying” ή αλλιώς, ο δίσκος που οι μισοί αγαπάμε και οι άλλοι μισοί τον θεωρούν απογοητευτικό. “No prayer for the dying” ή αλλιώς, το εισιτήριό μου στο τραινάκι που ακόμη με ξεναγεί στον κόσμο των IRON MAIDEN. Δε θα κάτσω να αραδιάσω πληροφορίες, ιστορίες και διάφορα άλλα στοιχεία σχετικά με αυτόν, έχουν γραφτεί τα πάντα στο περιοδικό και έχουν γραφτεί από το “Duo Sakis”, δηλαδή τον Νίκα και τον Φράγκο, που καλύπτουν και τις δύο προαναφερθείσες ομάδες. Οπότε, θα σου πω τη δική μου άποψη, ως πρόλογο: Το “No prayer…” είναι ένας πολύ καλός δίσκος. Ok, έχει κάποιες στιγμές που τις λες απλά καλούτσικες, έχει και μια μπουρούχα μέσα, αλλά η τελική σούμα, είναι παραπάνω από απλά θετική. Το πραγματικό του μειονέκτημα, είναι άλλο:
Κυκλοφόρησε αμέσως μετά το θεούργημα που ονομάζεται “Seventh son of a seventh son” το οποίο, είχε διαδεχθεί ένα άλλο θεούργημα, το “Somewhere in Time”. Ένα album που τώρα όλοι, σαν μετά Χριστόν προφήτες, λένε πόσο πολύ τον λάτρευαν από την πρώτη μέρα κυκλοφορίας του και πόσο πολύ άνοιξε δρόμους και επηρέασε το metal εν έτει 1986, αλλά ξέρουμε πως τους μεγαλώνει η μύτη περισσότερο και από του Πινόκιο, μιας και ο δίσκος είχε φάει ΤΗ γιούχα όταν κυκλοφόρησε και ήταν υποτιμημένος για χρόνια. Άσχετο – σχετικό, αλλά ήθελα να το πω. Οπότε μοιραία, για να επανέλθω στα του 1990, ο street χαρακτήρας που είχαν διαλέξει τότε οι Βρετανοί (δηλαδή ο Steve Harris) έχασε από τα αποδυτήρια, μπροστά στην επική, progressive μαγεία του Εβδόμου Υιού (του Εβδόμου Υιού). Προσωπικά, δε βρίσκω αυτήν την αλλαγή κακή. Ίσως μάλιστα να ήταν και επιβεβλημένη, για να αποφορτιστεί σχετικά το group από όλη αυτήν την extravaganza της περιόδου 1984-1988, μουσικά, στιχουργικά αλλά και σε επίπεδο εικόνας, από τα κοστούμια, ως τα σκηνικά.
Είπαμε όμως, δεν έχει περαιτέρω ανάλυση εδώ. Πάμε λοιπόν να ξανακούσουμε την «στροφή» αυτή των IRON MAIDEN, να «παίξουμε» και να δούμε παρέα αν και κατά πόσο συμφωνούμε με την τελική κατάταξη στο…
The “No prayer for the dying” countdown
- “Hooks in you” (Dickinson/Smith)
“I got the keys to view at number 22”
Από τις χειρότερες συνθέσεις της πρώτης περιόδου του group, ίσως και η χειρότερη, αν και το “Weekend warrior” από το “Fear of the dark” είναι πάρα πολύ δυνατός αντίπαλος, σε τούτη την κούρσα για το βραβείο της Χρυσής Παντόφλας. Επίσης πρόκειται για ένα από τα χειρότερα τραγούδια των κολοσσών των 80s τύπου MAIDEN, PRIEST, METALLICA κλπ, την περίοδο της απόλυτης ακμής τους, πάλι μαζί με το “Weekend warrior”. Το μοναδικό δείγμα γραφής του Adrian Smith (οποία ειρωνεία) πριν φύγει από τη μπάντα, όπου μοιράζεται την «έμπνευση» (τα εισαγωγικά δεν μπήκαν τυχαία) με τον Bruce Dickinson, είναι ένα περισσότερο hard rock παρά heavy metal τραγούδι, με κιθάρα που μου θυμίζει μπάντες όπως οι πρώιμοι RIOT ή οι MONTROSE. Το τελείωμά του, με την αναφορά στο αντίστοιχο του “The clairvoyant”, μόνο ως αστείο μπορώ να το εκλάβω. Αν λάβω δε υπόψη μου πως ίσως, λέω ΙΣΩΣ, να πρόκειται για το τρίτο μέρος της “Charlotte” ενότητας (δες τον στίχο πιο πάνω), αυτό κάνει τα πράγματα ακόμη πιο… αστεία.
- “The Assassin” (Harris)
“It’s not the money I make, It’s the thrill of the chase!”
Εδώ ξεκινά μια σειρά συνθέσεων που είναι καλές, αλλά έχουν χτυπητές αδυναμίες. Από τα πιο ατμοσφαιρικά τραγούδια του δίσκου και το πιο σκοτεινό όλων, θα μου ταίριαζε επίσης στο “Fear of the dark” αλλά και στο “The X-Factor”. Η ψυχοσύνθεση και το προφίλ ενός επαγγελματία δολοφόνου, μέσα από μια σύνθεση η οποία ξεκινά πάρα πολύ ενθαρρυντικά, σχεδόν εντυπωσιακά, με γρεζαριστή, θεατρική ερμηνεία στα φωνητικά και πολύ αξιόλογες κιθάρες, μέχρι να έρθει το απαράδεκτο refrain και να τα γκρεμίσει όλα. Μη μιλήσω και για τα αστεία «κοψίματα» με τα διαδοχικά “Assassin! Assassin!” που μόνο γέλιο φέρνουν. Ρε τι μου θυμίζει η μελωδία σε εκείνο το σημείο, τι μου θυμίζει… χεχε… Τέλος πάντων, εδώ θα μπορούσαμε να έχουμε έναν μικρό ύμνο, αλλά δεν… Κρίμα, μεγάλο κρίμα.
- “Tailgunner” (Dickinson/Harris)
“Trace your way back 50 years, to the Glow of Dresden – blood and tears”
Με τέτοια θεματολογία, θα περίμενε κανείς ένα ακόμη “Aces high”, αλλά τόσο μουσικά όσο και στιχουργικά, (στίχοι όπως “Nail that Fokker kill that son, gonna blow your guts out with my gun” δεν περιποιούν τιμή προς τους Dickinson και Harris), οι Maiden χάνουν σ’αυτήν την… αερομαχία. Το refrain είναι ανθεμικό, αλλά δεν το λες και «πρώτης γραμμής» και νομίζω ότι περισσότερο ενδιαφέρον εδώ, έχει το γεγονός πως στο τραγούδι απαντάται το πρώτο ever Gers solo στους Maiden. Ωραίο και το ρυθμικό μέρος που θυμίζει “Wrathchild”, από κάτω. Πάντως, υπάρχει κόσμος εκεί έξω που σε σχέση με τα 8λεπτα plus έπη που γράφει πλέον ο Harris, προτιμά τούτο το απλά καλό κομμάτι. Σωστά Νίκα μου; Σχετικά με τον τίτλο, η θέση του “Tailgunner” ήταν αυτή του ουραίου πολυβολητή στα βαρέα και μεσαία βομβαρδιστικά του Δευτέρου παγκοσμίου Πολέμου, αλλά ο Bruce έχει παραδεχτεί πως σκέφτηκε τον τίτλο εμπνευσμένος από μια ταινία πορνό.
- “Run silent, run deep” (Dickinson/Harris)
“Running silent, running deep, we are your final prayer, warriors in secret sleep, a merchantman’s nightmare”
Πήρε το όνομά του από την ομώνυμη ταινία του 1958, με τους Clark Gable και Burt Lancaster, η οποία με την σειρά της ήταν βασισμένη στην ομότιτλη νουβέλα του πλοιάρχου Edward Latimer Beach Jr., βετεράνου των υποβρυχίων, της ναυμαχίας του Midway και του Πολέμου του Ειρηνικού. Συνεπώς, αυτό είναι και το θέμα των στίχων. Η διαταγή “run silent” ή “silent running” σημαίνει πως το υποβρύχιο θα πρέπει να κινείται αθόρυβα. Μουσικά τώρα, σε αντίθεση με τα υποβρύχια, το “Run silent…” μάλλον κινείται σε πιο ρηχά νερά. Δεν είναι άσχημο κομμάτι, προς Θεού, περνάει άνετα τη βάση αλλά εκεί που λες πως βάζει πλώρη για κορυφή, «ξεμένει» στον ανήφορο. Οι MAIDEN μπορούσαν να τα πάνε πολύ καλύτερα. Η εισαγωγή και το κυρίως riffing, μου φέρνει ολίγον σε “The X-Factor”, ενώ κάπου στο (πολύ) βάθος, βρίσκει κανείς τους μετά το 1984 DEEP PURPLE.
- “Public enema number one” (Dickinson/Murray)
“A million network slaves, in an advertising new age”
Νούμερο ένα δημόσιο κλύσμα; Όντως, τώρα; Πολιτικοποιημένοι MAIDEN, σε τραγούδι που έχει τίτλο ένα λογοπαίγνιο; Μπα… άλλοι (βλέπε ας πούμε τους SKYCLAD) τα πάνε πολύ καλύτερα σε αυτόν τον τομέα και θεωρώ πως αν μείνουμε στη μουσική, θα τα δούμε όλα με πολύ καλύτερο μάτι. Η «φωνούλα» του Nicko στην αρχή, δίνει το έναυσμα για ένα μελωδικό up-tempo με όμορφες διπλές κιθάρες και εξίσου ωραία ερμηνεία στα φωνητικά, με ενδιαφέρουσα αντίθεση. Στα κουπλέ ο Bruce φτύνει όξος και χολή, στο refrain είναι λυρικός, ίσως περισσότερο και από όσο το επιτάσσει η ίδια η σύνθεση.
- “Fates warning” (Harris/Murray)
“When the time is up you’ll know, not just one power runs the show”
Η μια από τις τέσσερεις κορυφές του album. Κανείς δε μπορεί να αποφύγει τη Μοίρα, το Πεπρωμένο. Και κανείς δε ξέρει τη βούληση του Κυρίου… ή του Διαβόλου, αναλόγως. Κομματάρα το “Fates warning” (βοηθά και το όνομα σε αυτό, έτσι;), τραγικά υποτιμημένο και προσπάθησε να το φέρεις στο “Seventh son…”, ακόμη και στο “Somewhere in Time”, με εκείνες τις παραγωγές. Θα δεις πως εκεί ανήκει. Με ατμοσφαιρική, υποβλητική εισαγωγή, καλπάζοντα ρυθμό με τη μπότα του ψηλού σε ρόλο πρωταγωνιστικό, τον Dickinson να θυμάται τις επικές του στιγμές και θεϊκή συναυλιακή δισολία, βγαλμένη απευθείας από τις ένδοξες μέρες της περιόδου 1983-1988.
- “Holy smoke” (Dickinson/Harris)
“Saving your soul by taking your money, flies round shit, bees around honey!”
Ίσως το πλέον διφορούμενο IRON MAIDEN κομμάτι. Δεν έχω συναντήσει άλλου είδους σχόλιο, εκτός από υπέρμετρη αποθέωση και ισοπεδωτικά αρνητική κριτική. Από μια καθαρά προσωπική ματιά, το “Holy smoke” είναι το MAIDEN κομμάτι τους στίχους του οποίου ξέρω καλύτερα από κάθε άλλου και έχω τραγουδήσει περισσότερο από οποιουδήποτε άλλου, συνεπώς, πόσο πια να τα δω «ψυχρά» τα πράγματα; Δεν κάνω πλάκα, έχω κι εγώ τις «πετριές» μου!
Δεν θα πω τίποτα για το ΘΕΪΚΟ video clip, απλά πάτησε το play και δες τον ορισμό της uber cult ΜΠΟΥΡΔΑΣ που γίνεται ΕΠΟΣ, με τη μπάντα να βγάζει έναν απίστευτα διασκεδαστικό εαυτό, σημάδι πως όντως περνούσαν πολύ ωραία κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων. Ας μιλήσουμε για μουσική. Λοιπόν, το “Holy smoke” δεν είναι καθόλου IRON MAIDEN και αυτό το κάνει τέλειο. Rock-άρει με ένα πολύ παιχνιδιάρικο riff – σφήνα στο μυαλό, έχει άκρως διασκεδαστικούς όσο και καυστικούς στίχους, σολάρες και έναν απολαυστικό, βιτριολικό Dickinson. Το “Holy smoke!” ως έκφραση δηλώνει έκπληξη, σε άπταιστη αργκό. “Holy smoke Batman, I can see the bat symbol!”, θυμάσαι; Το θέμα του τραγουδιού βέβαια, είναι άλλο.
Μιλάει για τους Αμερικανούς ευαγγελιστές που βγαίνουν και κηρύττουν στις τηλεοράσεις, αλλά η ζωή και τα πεπραγμένα τους, μόνο με τις διδαχές του Κυρίου δε συμβαδίζουν. Η “TV queen” και ο “Jimmy the Reptile” των στίχων, είναι η Tammy Faye Messnerο και Jim Swaggart, αντίστοιχα. Ο δεύτερος, τηλεοπτικός ευαγγελιστής και αυτός, πιάστηκε στα πράσα σε δωμάτιο ξενοδοχείου, με ανήλικες πόρνες. Επομένως, οι δυο ερμηνείες του τίτλου, μπορεί να συνδυάζονται. Από τη μια ο τίτλος να προέρχεται από μια σκέψη του Dickinson σχετικά με το τέλος όλων αυτών των υποκριτών, που θα τους ήθελε να καίγονται και να βγάζουν «ιερό καπνό», αλλά θα μπορούσε να είναι και η φράση που ξεστόμισε έκπληκτος ο Swaggart, όταν τον έπιασαν. Και όπως θα έλεγε ο ίδιος ο Bruce… «Γιεεέγια!»
- “No prayer for the dying” (Harris)
“God give me the answer to my life, God give me the answer to my dreams!”
Διαμάντι. Η κλασσική maiden-ική δομή του (άλλωστε είναι γραμμένο αποκλειστικά από τον αρχηγό, πως θα γινόταν να ίσχυε κάτι άλλο) φανερώνει έμπνευση, αλλά πιστεύω πως θα έπρεπε να ήταν μεγαλύτερο σε διάρκεια. Τα σχεδόν 04:30 λεπτά που διαρκεί, δεν αρκούν για να χωρέσουν και να εκφράσουν στον απόλυτο βαθμό το χαρακτήρα του. Δεν ξέρω, μου δίνει την εντύπωση πως τελειώνει απότομα, λες και το group βιάζεται να «κλείσει» την σύνθεση. Από την άλλη όμως, εδώ βρίσκουμε αφενός μια πανέμορφη κιθαριστική συνεργασία από το δίδυμο Murray – Gers ενώ ο Bruce θεωρεί το πρώτο, ήπιο τμήμα του κομματιού ως ένα από τα καλύτερα μέρη που τραγούδησε ποτέ, σε ολόκληρη την Maiden δισκογραφία. Δεν το λες και λίγο αυτό.
- “Mother Russia” (Harris)
“Mother Russia poetry majestic, tells the time of a great empire”
Δεν υπάρχει άλλος διεκδικητής για την πρωτιά. Ακόμη και σε έναν δίσκο όπως το “No prayer for the dying”, το χούι του Steve Harris δεν κόβεται κι έτσι ο αρχηγός μας δίνει ένα ακόμη έπος, με αναφορές στην Τσαρική Ρωσία και εμπνευσμένο από τον αναβρασμό της περιόδου 1985-1990, που οδήγησε στη διάλυση της ΕΣΣΔ έναν χρόνο μετά. Δυστυχώς όμως πρόκειται για ένα έπος «τσέπης», καθώς η διάρκειά του «μαζεύεται» στα πεντέμισι λεπτά, με συνέπεια και αυτό το κομμάτι να «φωνάζει» πως χρειάζεται περισσότερο χρόνο. Δεν μπορεί ένα τέτοιο τραγούδι να έχει τη μισή διάρκεια από το “Isle of Avalon” ή το “The man who would be king”!
Η ατμοσφαιρική και επιβλητική αρχή και το επίσης υπέροχο outro, η μελωδία των οποίων παίζεται επίσης ως «πλάτη» και στο ενδιάμεσο, από τα πλήκτρα του Michael Kenney, είναι τα καλύτερα σημεία του. Επίσης, η πολύ ωραία «μονομαχία» στις κιθάρες δείχνει με το «καλημέρα» πως ο Gers μπορεί πανεύκολα να εναρμονιστεί με οποιοδήποτε ύφος σύνθεσης, άλλο που κάποιοι φανατικοί/παρωπιδικοί της περιόδου 1980-1988, δεν πρόκειται επ’ ουδενί να το δουν. Ένας συνδυασμός Blackmore και Rory ως προς το στυλ, ταχύς, «αλήτης» και «θρασύς» παίκτης που στην πορεία, όταν οι συνθήκες το απαίτησαν, δικαίωσε πλήρως τον Harris ως προς την επιλογή του. Ανακεφαλαιώνοντας, αν το “Mother Russia” το είχε γράψει ο Harris το 2006 στο “A matter of life and death” για παράδειγμα και είχε ένα τρίλεπτο-τετράλεπτο ακόμη, θα παραμιλούσαμε από σοκ και δέος. Θέλω ένα advanced remake και το θέλω τώρα!
ΕΚΤΟΣ ΣΥΝΑΓΩΝΙΣΜΟΥ
“Bring your daughter to the slaughter” (Dickinson)
“Honey it’s getting close to midnight and all the myths are still in town”
Εννοείται δεν θα έμπαινε με τα υπόλοιπα, διότι ΕΝΝΟΕΙΤΑΙ δεν είναι IRON MAIDEN κομμάτι, αλλά σύνθεση του Bruce που την τσούρνεψε ο Harris επειδή του άρεσε πολύ και έβαλε τη μπάντα να την επανεκτελέσει. Γράφτηκε σε μια ακουστική κιθάρα, μέσα σε τρία λεπτά, την ώρα που ο Βρούτος καθόταν στον θρόνο της τουαλέτας. Δεν μπήκε τελικά στο “Tattooed millionaire” όπως σχεδιαζόταν, αλλά βρήκε τη θέση του στο OST της ταινίας “A nightmare on Elm Street 5: The Dream Child”. Όταν το οικειοποιήθηκαν οι Βρετανοί, έγινε το μοναδικό τους Νο.1 hit single στη Μ. Βρετανία, έπιασε κορυφή και στη Φινλανδία, έκτη θέση στην Ιρλανδία και γενικά τα πήγε καλά, κι ας μην είχε ιδιαίτερα ευρύ airplay. Κέρδισε και το Χρυσό Βατόμουρο στην κατηγορία «Χειρότερη Αυθεντική Σύνθεση για το 1989». Δεν ξέρω τώρα αν εσένα σου αρέσει, εγώ το βλέπω με μεγάλη συμπάθεια. Η αυθεντική του εκτέλεση είναι ελάχιστα διαφορετική, πιο hard rock-άδικη, του Gers του ταιριάζει «γάντι» αυτό το στυλ και θαρρώ πως κι ο Bruce είναι καλύτερος, εκεί.
Δημήτρης Τσέλλος
