Οι πολύ αγαπητοί στο ελληνικό κοινό RIVERSIDE μας επισκέπτονται στα πλαίσια της “Id.entity” περιοδείας, σε Θεσσαλονίκη και Αθήνα, 1 και 2 Οκτωβρίου αντίστοιχα, με τους WITHIN PROGRESS να ανοίγουν στη Θεσσαλονίκη και τους MOTHER OF MILLIONS στην Αθήνα. Οι RIVERSIDE είναι πραγματικά πρωταθλητές. Όχι γιατί είναι όλοι τους μοναδικοί μουσικοί βιρτουόζοι ή επειδή παίζουν κάτι ρηξικέλευθο. Είναι όμως επαγγελματίες, δουλευταράδες και αφοσιωμένοι στη μουσική και τη μπάντα. Έχουν δουλέψει πολύ σκληρά πάνω στον trademark ήχο τους (ένα κράμα RUSH και PINK FLOYD) που τους έχει καταστήσει «όνομα» όπως και αντίδοτο για όσους προτιμούν ένα πιο ατμοσφαιρικό prog rock κοντά στους PINK FLOYD. Για τους λόγους αυτούς είναι και εξαιρετική live μπάντα μιας και η μελαγχολική και σκοτεινή ατμόσφαιρα προσφέρονται για ζωντανές εκτελέσεις με ένα αίσθημα κατάνυξης. Είναι όμως πρωταθλητές και επειδή ξεπέρασαν τον θάνατο του ιδρυτικού μέλους και συντρόφου τους Piotr Grudzinski, συνεχίζοντας από κει που παραλίγο θα τα παρατούσαν. Και όπως κάνουν από τα πρώτα τους βήματα, οι RIVERSIDE εξελίσσονται, εξελίσσουν τη μουσική τους και δεν κοιτάνε πίσω. Όσο για παρουσία τους στη σκηνή, έχουν αποδείξει προ πολλού την αξία της μπάντας, που τους έχει προσφέρει μια μόνιμη σχεδόν θέση σε όλα τα μεγάλα prog φεστιβάλ από την Ευρώπη μέχρι της ΗΠΑ. Για το setlist των ονείρων μου, αν θέλετε, είναι δύσκολο να επιλέξω δέκα μόνο κορυφαία κομμάτια αλλά, όπως θα διαβάσετε παρακάτω, έχω καταφέρει να επιλέξω κάποια ίσως προβλέψιμα τραγούδια, που είναι όμως must, και κάποια deep cuts που μάλλον δεν θα παίξουν ποτέ ζωντανά, κάτι που δεν μας σταματά απ’ το να ελπίζουμε.
“Friend or foe”
Πιστεύω πως δεν χωράει αμφιβολία για το ποιο κομμάτι θα θέλαμε να ακούσουμε ζωντανά από το νέο δίσκο “Id.entity”. Το εν λόγω κομμάτι δεν αποκλείεται να είναι ό,τι πιο πιασάρικο έχουν γράψει οι Πολωνοί με εκείνη τη μαγική αλά A-HA εισαγωγή. Δεν ξέρω πως τους ήρθε και πως το έφεραν εις πέρας να γράψουν ένα κομμάτι με τόσο ρετρό 80s διάθεση χωρίς να θυσιάσουν τα καίρια συστατικά που έχουν καταστήσει τους RIVERSIDE μια απολύτως αναγνωρίσιμη prog (όχι pop) μπάντα. Δυστυχώς, δεν θα παραστώ στις δύο συναυλίες τους σε Θεσσαλονίκη και Αθήνα, αλλά κάτι μου λέει πως μάλλον θα ανοίξουν με το “Friend or foe” (την ολοκληρωμένη και όχι την μονταρισμένη single εκδοχή ελπίζω) και πως ο κόσμος θα χορεύει σαν σε ντισκοτέκ του ‘80. Άνετα στα 10 καλύτερα τραγούδια του 2023.
“Deprived (irretrievably lost imagination)”
Πάμε για ένα deep cut τώρα. Από το “Shrine of new generation slaves” θα μπορούσα να επιλέξω ειλικρινά οποιοδήποτε κομμάτι αφού τον θεωρώ τον νούμερο ένα και πιο κομβικό δίσκο των RIVERSIDE. Γιατί λοιπόν και όχι ένα λιγότερο δημοφιλές τραγούδι; Πρόκειται για ότι πλησιέστερο έχουν γράψει σε KING CRIMSON με εκείνες τις σκοτεινές μελωδίες και την τζαζ διάθεση. Κάπου στη μέση υπάρχει και ένα εξαιρετικό φουλ Crimsonικό σόλο alto σαξόφωνο, που επαυξάνει την έντονη μελαγχολική διάθεση και ανεβάζει το prog μέτρο στο 11. Είχα τη τύχη να ακούσω το “Deprived” ζωντανά στη πρώτη συναυλία των RIVERSIDE μετά τον θάνατο του Piotr Grudzinski, στο ιστορικό Progresja της Βαρσοβίας, με τον Marcin Odyniec, τον αυθεντικό σαξοφωνίστα παρόντα και η ατμόσφαιρα προκαλούσε ανατριχίλα. Χλωμό βέβαια να το παίξουν στην Ελλάδα, αλλά γιατί να μην ελπίζουμε στο αδύνατο;
“Wasteland”
Το “Wasteland” του 2018 ήταν το πρώτο άλμπουμ με τον Maciej Meller στη κιθάρα (προτού διοριστεί επισήμως), τρία χρόνια μετά τον χαμό του Grudzinski. Ένα πολύ καλό άλμπουμ πραγματικά, trademark RIVERSIDE και, για προφανείς λόγους, θρηνητικό και σκοτεινό. Από τον δίσκο αυτό ξεχωρίζω αρκετά κομμάτια που αντιπροσωπεύουν την απαλή Floydική όψη της μπάντας με τις έντονες αναφορές στον David Gilmour. Χαρακτηριστικά είναι τα “Lament”, “Guardian angel”, “River down below”. Το τελευταίο ειδικά έχει ένα σόλο που φωνάζει από μακριά “Comfortably numb”. Ωστόσο, ίσως και λίγο προβλέψιμο, θα προτιμήσω το ομώνυμο “Wasteland” το οποίο, μαζί με το instrumental “The struggle to survive”, είναι το πιο φιλόδοξο κομμάτι του δίσκου, φουλ ορχηστρικό, με τις κλασσικές αναφορές σε RUSH (“Jacob’s ladder”;) και ένα μαγικό κρεσέντο με τα τρομερά πλήκτρα του Michal Lapaj να κλέβουν τη παράσταση. Επικό prog τραγούδι που γράφτηκε για να ακούγεται ζωντανά.
“Conceiving you”
Μάλλον προβλέψιμη η επιλογή τούτης της μπαλάντας από το “Second life syndrome”, αλλά πώς να λείψει; Είναι ένα απόλυτο fan favourite και πολύ χαρακτηριστικό αυτού που έχει κάνει τους RIVERSIDE αγαπητούς στην prog (και όχι μόνο) κοινότητα: τίγκα συναίσθημα (υπόκωφο), ο David Gilmour με μια PRS κιθάρα, απλότητα και αβρότητα, ατμόσφαιρα, απαλά πλήκτρα και μια ζεστή φωνή. Το “Conceiving you” υπάρχει σταθερά εδώ και χρόνια στο setlist και ίσως και να μην βγει αφού πάντα παρασέρνει το κοινό σ’ ένα sing along που προσωπικά με συγκινεί όταν το βιώνω.
“Left out”
Το “Anno domini high definition” δεν είναι απαραίτητα το καλύτερο άλμπουμ των RIVERSIDE, αλλά είναι σίγουρα το αγαπημένο μου. Το 2009 ήταν η πρώτη φορά που τους άκουσα και που κόλλησα με το “Anno domini high definition”. Ίσως μου άρεσε τόσο γιατί είναι το πιο τεχνικά φιλόδοξο άλμπουμ τους, με λίγα μεν αλλά μακροσκελή κομμάτια, και ότι πλησιέστερο σε DREAM THEATER και TOOL. Εκεί που οι πρώτοι άρχισαν να φθίνουν και οι δεύτεροι δεν υπήρχαν ουσιαστικά, οι RIVERSIDE ήταν ανάσα ζωής. Δεν παίζουν πλέον πολλά κομμάτια από δω, ειδικά επειδή στη συνέχεια έγραψαν σαφώς πιο απαλή και ατμοσφαιρική μουσική χωρίς τις prog εξάρσεις του “Anno domini high definition”. Μιας και το τελευταίο άλμπουμ όμως είναι πάλι σκοτεινό και βαρύ και ασχολείται επιπλέον με παρόμοια θεματολογία, ίσως να κολλάει να παίξουν ένα έπος όπως το “Left out”; Δεν το έχω ακούσει ζωντανά, αλλά μιλάμε για κομμάτι που σε ταξιδεύει από τα χαμηλά, με το υπέροχο μελαγχολικό πιάνο, σε έντονα ξεσπάσματα και πάλι πίσω. Ζωντανά θα μπορούσε να είναι ένα μοναδικό τριπάκι.
“Towards the blue horizon”
Το άλμπουμ “Love fear and the time machine” κονταροχτυπιέται με το “Shrine of new generation slaves” για την κορυφή. Εδώ συναντάμε τη μετουσίωση του prog rock ευαγγελίου των RIVERSIDE όπως έμελλε να διαδοθεί: με στέρεο προσγειωμένο songwriting και έμφαση στο συναίσθημα και τη μελωδία (ενίοτε ματζόρε και ελπιδοφόρα). Από τον έκτο δίσκο των RIVERSIDE θα μπορούσα και πάλι να διαλέξω σχεδόν οποιοδήποτε κομμάτι αλλά θα πάω αυτή τη φορά με άλλο ένα μακροσκελές στο οποίο οι δύο κόσμοι συγκρούονται – η απαλή ακουστική singer/songwriter όψη και το πιο σκοτεινό και metal παρελθόν της μπάντας. Άλλο ένα κομμάτι που σε ταξιδεύει με την κυκλοθυμική του διάθεση, από τα απαλά στα πιο σκληρά και τεχνικά περάσματα όπου τα πλήκτρα και πάλι πρωταγωνιστούν με την στακάτη κιθάρα του Grudzinski. Για ένα διάστημα βρισκόταν στο setlist τους, ίσως και τώρα;
“Time travellers”
Δεν γίνεται να μην διαλέξω δύο κομμάτια τουλάχιστον από ένα άλμπουμ και, αφού δεν γίνεται επίσης να αποφύγω μια ακόμα ακουστική μπαλάντα, ας πάμε με το “Time travellers” από το “Love fear and the time machine”, τον δίσκο με τα καλύτερα ακουστικά κομμάτια και περάσματα που έμελλε να είναι και ο τελευταίος του Grudzinski. Το εν λόγω κομμάτι σφύζει από συναίσθημα και απαλά σημεία με σχεδόν απλοϊκές μελωδίες που είναι όμως τόσο αριστοτεχνικά γραμμένες ώστε να κάνουν όλο το κοινό να βγάλει τα μαντήλια. Ο Mariusz Duda εδώ τραγουδάει με τόσο συναίσθημα και μια ειλικρίνεια που κάνουν το κομμάτι να ξεχωρίζει. Το σημαντικότερο όμως, και ίσως γι’ αυτό προσφέρεται για συναυλίες, είναι που στο φινάλε μπορούν να το τραβήξουν με Floydικό τζαμάρισμα με μινόρε μπλουζ σόλο και κρεσέντο, όπως το άκουσα και βίωσα ο ίδιος σε κείνη τη μαγική συναυλία στο Progresja στις 15 Φεβρουαρίου 2016. Είναι ίσως ότι ιδανικότερο για κλείσιμο.
“Reality dream III”
Οι RIVERSIDE έχουν γράψει μια χούφτα instrumental κομμάτια που εντυπωσιάζουν. Ενώ κάποια ηχούν σαν jam session, κάποια άλλα είναι πολύ καλογραμμένα και προσεγμένα και συνδυάζουν όλες τις τάσεις των RIVERSIDE, ειδικά εκείνα που ακούμε στα πρώτα άλμπουμ. Ο νους μου πήγε αρχικά στο τελευταίο instrumental που έγραψαν, το “The struggle to survive” από το “Wasteland”. Τελικά όμως υπερίσχυσε το πεντάλεπτο και απολύτως μεστό “Reality dream III” από το “Second life syndrome”, κομμάτι που συνδυάζει τα αλά “Tom Sawyer” εναλλακτικά μέτρα, μια πιο metal τραχύτητα και την RIVERSIDE ερμηνεία των PINK FLOYD. Κομμάτι για τους πιο σκληροπυρηνικούς prog οπαδούς που έχουν απωθημένα από την πρώτη περίοδο της μπάντας.
“Acronym love”
Πάμε για άλλο ένα deep cut, αυτή τη φορά από το EP “Voices in my head” του 2004. Εδώ έχουμε άλλη μια απαλή μπαλάντα στο ύφος του “Conceiving you” με υπέροχη μελωδία και ενορχήστρωση – ειδικά με το τελευταίο λεπτό που απ’ το πουθενά ανεβαίνουν οι ταχύτητες. Πάνω απ’ όλα, ξεχωρίζει η κιθάρα του Grudzinski που σου τρυπάει τη καρδιά. Κομμάτι σύντομο και μεστό και πάλι ενδεικτικό του πόσο καλά ξέρουν οι RIVERSIDE να δημιουργούν ατμόσφαιρα και συναίσθημα χωρίς να γίνονται βαρετοί. Ζωντανά πιστεύω πως θα προκαλέσει ρίγη.
“Rainbow box”
Δεν γίνεται να μην τιμήσουμε λίγο ακόμα το πρώιμο παρελθόν των RIVERSIDE. Ομολογώ πως προσωπικά το πήγα αντίστροφα αφού άρχισα να τους ακούω το 2009 και ανακάλυψα τα πρώτα τρία άλμπουμ τους πολύ πιο μετά (μάλλον επειδή είχα τα “Anno domini…” και “Shrine…” στο repeat για χρόνια). Από το παραγνωρισμένο αλλά αγαπημένο για τους φανατικούς οπαδούς “Rapid eye movement” του 2007, θα πάω με το “Rainbow box” που είναι και προπομπός του “Anno domini high definition”. Είναι και το πιο σύντομο κομμάτι του setlist μου (3.36’) το οποίο συνοψίζει άψογα την πιο τραχιά, σκοτεινή και τεχνική όψη της μπάντας χωρίς να κουράζει και χωρίς πολλούς πειραματισμούς και τζαμαρίσματα όπως συνήθιζαν στην αρχή της καριέρας τους. Προσφέρεται για live με το εναρκτήριο riff και την δυνατή lead κιθάρα και, γιατί όχι, λίγη πιο έντονη κινητικότητα στο κοινό (είπαμε, σε prog συναυλίες δεν θα δεις ούτε πολύ head banging ποσώς moshing).
Φίλιππος Φίλης
