Πέρασαν αρκετοί μήνες από το πρώτο μέρος του αφιερώματος που είχαμε ξεκινήσει στα καλύτερα άλμπουμ επανασύνδεσης στο heavy metal. Πολλά μεσολάβησαν από τότε, κοινός παρονομαστής, το lockdown!!! Με ανύπαρκτη τη δυνατότητα να κάνεις πολλά διαφορετικά πράγματα, αποφάσισα λοιπόν να γράψω και το δεύτερο μέρος, μετά και τις έντονες προτροπές του Δημήτρη Τσέλλου, ο οποίος είχε στείλει στην ώρα του τα κείμενα για τους WARLORD και τους MANILLA ROAD. Διαβάστε λοιπόν τη δεύτερη εικοσάδα, με τις δύο «παρεμβολές» του Δημήτρη, υπενθυμίζοντας ότι παρουσιάζουμε είτε άλμπουμ από συγκροτήματα που επανασυνδέθηκαν ενώ είχαν διαλυθεί, είτε άλμπουμ στα οποία επέστρεψε ένα κομβικής σημασίας μέλος (συνήθως τραγουδιστής), μετά από πολλά χρόνια (οι περιπτώσεις αυτές είναι σαφώς λιγότερες, αλλά εξίσου σημαντικές).
GRAVE DIGGER – “The reaper” (1993, GUN)
Το ιστορικά μεγαλύτερο λάθος του Chris Boltendahl, ήταν εκείνο το μαύρο διάστημα που αποφάσισε να δημιουργήσει τους DIGGER στα μέσα της δεκαετίας του ’80, παίζοντας ένα πολύ εμπορικό είδος heavy metal, μακριά από αυτό που μπορεί να κάνει καλύτερα από πάρα πολλούς. Ο κόσμος του γύρισε την πλάτη και δίχως να έχει άλλη επιλογή, το έκλεισε το μαγαζί για αρκετά χρόνια, μέχρι που επέστρεψε με τον Jorg Michael στα τύμπανα και τον Tomi Göttlich στο μπάσο (τον αναφέρω μόνο και μόνο διότι είναι από τους πρώτους ανθρώπους που έκανα τηλεφωνική συνέντευξη την εποχή του “Tunes of war”. Κατά τ’ άλλα, ήταν ένας μουσικός που live στην Αθήνα στην πρώτη τους συναυλία, δεν πρέπει να είχε παίξει ούτε νότα, αφού ήταν εντελώς κομμάτια. Άσχετο, αλλά ένιωσα ότι έπρεπε να το πω). Τι έκανε λοιπόν ο συμπαθέστατος και φιλέλλην Chris, ο οποίος υπέγραψε συμβόλαιο πρόσφατα και με την ελληνική ROAR! Rock Of Angels Records; Έπαιξε αυτό που ξέρει καλύτερα. Τευτονικό metal, με την αγριοφωνάρα του στο προσκήνιο. Το “The reaper”, δεν ήταν ο καλύτερος δίσκος των GRAVE DIGGER, μετά από πολλά χρόνια όμως, ήταν πραγματικός δίσκος του συγκροτήματος. Λειτούργησε άψογα ως ομαλή μετάβαση σε μερικούς από τους καλύτερους δίσκους τους, όπως το “Heart of darkness”, το “Tunes of war” κτλ.
Σάκης Φράγκος
HEIR APPARENT – “The view from below” (2018, No Remorse)
Στο δίλημμα “Graceful inheritance” ή “One small voice” ως πιο progressive παλικάρι, ψήφιζα με χέρια και με πόδια το δεύτερο, χωρίς όμως σε καμία περίπτωση, να με αφήνει αδιάφορο το ντεμπούτο των HEIR APPARENT. Τουναντίον. Πάντα είχαν κάτι που με τράβαγε προς το μέρος τους. Θέλεις οι κιθάρες του Gorle; Ο λυρισμός τους; Οι φοβεροί τραγουδιστές που είχαν; Θέλεις ότι ο πληκτράς τους ονομαζόταν Michael Jackson και πάντα μου έκανε εντύπωση; Αλήθεια, αυτός ο Benito, ήρθε, μας πήρε τα μυαλά και μην τον είδατε… Βγάζω έξω τη συλλογή “Triad” και η επιστροφή τους, έγινε μέσω της ελληνικής No Remorse Records, 29 χρόνια μετά το “One small voice” και όλοι φυσικά αναρωτιόμασταν αν θα έβρισκαν έναν τραγουδιστή αντάξιο των προηγούμενων, αν θα υπήρχε η φλόγα ακόμα μέσα τους, αν στην τελική θα έβγαζαν ένα δίσκο μόνο και μόνο για να πουν ότι επέστρεψαν για να παίξουν σε κανένα Up The Hammers ή κάποιο άλλο “true metal festival” τα παλιά τους κομμάτια, έχοντας κάποια «αφορμή». Ευτυχώς, το “The view from below” ήταν ένας άκρως ενδιαφέρον δίσκος, που τιμά το παρελθόν τους, αλλά και τους δείχνει εμπνευσμένους, με τον τραγουδιστή Will Shaw να έχει ταυτότητα και πολύ ωραία κομμάτια που έχουν λόγο ύπαρξης. Χαίρομαι πολύ όταν έχουμε τέτοιες αναπάντεχα καλές επιστροφές, εκεί που είμαστε διστακτικοί και οι HEIR APPARENT ανήκουν σ’ αυτές τις περιπτώσεις.
IRON MAIDEN – “Brave new world” (2000, EMI)
Όταν έχεις κυκλοφορήσει ένα “Virtual XI” πιο πριν και είχες τον Blaze Bayley στα φωνητικά, από τη στιγμή που επιστρέφει ο Bruce Dickinson με τον Adrian Smith, το έργο σου είναι μακράν πιο εύκολο ώστε να ικανοποιήσεις τους οπαδούς σου. Γυρνάς στον αυτόματο πιλότο εκμεταλλευόμενος το momentum και γράφεις κάτι που να είναι πιο “old school” και όλοι θα σε επευφημήσουν και θα δοξάσουν τον Αρχηγό. Έγινε όμως κάτι τέτοιο στο “Brave new world”; Καταρχήν, φυσικά και τα τραγούδια ήταν πιο προσαρμοσμένα στη φωνή του Μπρουσάρα (όπως άλλωστε κι αυτά των προηγούμενων δύο δίσκων, που ήταν πιο προσαρμοσμένα στη φωνή του Blaze), όμως είχαν το vibe της εποχής και ας μην ξεχνάμε ότι τα πιο κλασικά τραγούδια μέσα απ’ αυτό, ήταν εκείνα που είχαν μεγαλύτερη διάρκεια. “The ghost of navigator”, “Brave new world”, “Nomad”, είναι διαχρονικές κομματάρες που ακόμα και απαλλαγμένοι από την ευφορία της επιστροφής των «Ασώτων», βλέποντάς τα με πιο καθαρό μάτι τώρα, αξίζουν μία θέση στο πάνθεον των καλύτερων τραγουδιών των Θεών του heavy metal. Συνολικά ο δίσκος, μαζί με το “A matter of life and death”, θα έλεγα ότι είναι από τους αγαπημένους μου στην επανασύνδεση και αξίζει να φέρει το λογότυπο των MAIDEN στο εξώφυλλο.
Σάκης Φράγκος
JAG PANZER – “The fourth judgment” (1997, Century Media)
Εντάξει, εδώ κάνω μία παρατυπία. Άλλωστε δικό μου είναι το αφιέρωμα, όσο θέλω το στρετσάρω!!! Οι JAG PANZER είχαν επιστρέψει με το “Dissident alliance”, 10 χρόνια μετά το θρυλικό “Ample destruction”, αλλά πέραν του γεγονότος ότι όλοι οι οπαδοί τους θέλουν να το ξεχάσουν, χωρίς “Tyrant” στα φωνητικά, δεν είναι PANZER. Περισσότερο σε υδροπλάνο φέρνει!!! Στο “The fourth judgment”, δεν επιστρέφει όμως ο Harry “Tyrant” Conklin πίσω από το μικρόφωνο, αλλά και ο βιρτουόζος Joey Tafolla (ακούστε ρε τζιμάνια το instrumental του “Out of the sun” και θα διαπιστώσετε για τι παιχτούρα μιλάμε) συνθέτει ένα δίδυμο με τον Mark Briody που σκοτώνει. Ο δίσκος ξεκινά με το “Black”. Εκεί σταματάς την περιγραφή. Όταν στην πορεία βρίσκεις και τον παλιό γνώριμο που ακούει στο όνομα “Shadow thief”, το υπερέπος της δισκογραφίας των Αμερικάνων από το Colorado, ο δίσκος ανήκει πλέον στην στρατόσφαιρα. Ο αγαπημένος μου δίσκος, μακράν από το σχήμα, ακόμα πιο πολύ και από το ντεμπούτο τους, όσο αιρετική κι αν ακούγεται η γνώμη μου.
Σάκης Φράγκος
JUDAS PRIEST – “Angel of retribution” (2005, Sony)
To reunion άλμπουμ των JUDAS PRIEST με τον Rob Halford, 15 χρόνια μετά το “Painkiller”, ήταν θριαμβευτικό. Πραγματικά απορούσα με τη δικαιολογία ότι ο Metal God έφυγε για να φτιάξει τους FIGHT ώστε να παίξει πιο μοντέρνο metal, όταν οι PRIEST με τον Owens έβγαλαν λίγο αργότερα το εξίσου μοντέρνο “Jugulator”… Το μετριότατο “Demolition” όμως, είχε οδηγήσει τους PRIEST στο ναδίρ και ο μόνος τρόπος να ξεκολλήσουν, ήταν η επιστροφή του Rob Halford, όπως κι εγένετο. Επειδή όλα όμως έχουν να κάνουν με την μουσική, ήταν το “Angel of retribution” δίσκος αντάξιος της επιστροφής αυτής; Όπως και όταν βγήκε, έτσι και τώρα, άλλα 15 χρόνια αργότερα, είναι βέβαιο ότι κατέχει μία πολύ καλή θέση στη δισκογραφία του σπουδαίου αυτού σχήματος. Η έλευση του Roy Z στην κονσόλα της παραγωγής, ο οποίος είχε μεγαλουργήσει στη σόλο καριέρα του Halford αλλά και του Dickinson (και αργότερα τα είχε με τον Bruce επειδή περίμενε να πάρει ανάλογη θέση και στους MAIDEN), έφερε έναν πιο HALFORD αέρα στο σχήμα, που ακούγονταν και up-to-date αλλά και κλασικά ταυτόχρονα. Η εισαγωγή του “Judas rising”, με την τσιρίδα του Halford στο ξεκίνημα, δεν άφηνε κανένα περιθώριο για αμφισβήτηση. Αυτό που κρατάω τόσα χρόνια μετά, είναι ότι απορώ που ακούω την φοβερή μπαλάντα, “Angel”, σε αυτό που λέμε rock ραδιόφωνο της Αθήνας, το “Worth fighting for” που πάντα νιώθω ότι κάτι του λείπει στο ρεφρέν, την ανεξήγητα μεγάλη διάρκεια του “Lochness” (το οποίο όμως σε καμία περίπτωση δεν είναι κακό τραγούδι) και πλέον, μετά την αποκάλυψη του Don Airey ότι στο “Painkiller” είχε παίξει το μπάσο, μου δημιουργείται η απορία μήπως έκανε το ίδιο και στο “Angel of retribution”. Thumbs up και σ’ αυτό το άλμπουμ.
Σάκης Φράγκος
KILLING JOKE – “Killing joke” (2003, Epic)
Μετά από αρκετά μεγάλο διάστημα αποχής από τα μουσικά δρώμενα, οι KILLING JOKE, ένα από τα σχήματα που επηρέασαν σχήματα όπως οι METALLICA (θυμηθείτε τη διασκευή στο “The wait”) επέστρεψαν με τον ομώνυμο δίσκο τους το 2003. Με μία λεπτομέρεια. Και το ντεμπούτο τους, το 1980 είχε το όνομά τους!!! Εδώ βέβαια, οι LEATHERWOLF το έκαναν στα 80s με τον πρώτο και τον δεύτερο δίσκο τους, που έφεραν το όνομά τους ως τίτλο, αλλά και οι KILLSWITCH ENGAGE αργότερα. Δεν ήταν μόνοι τους σ’ αυτό. Επιστροφή στα της μουσικής όμως, που τα κατάφεραν πολύ καλά, με το άλμπουμ αυτό να παίρνει διθυραμβικές κριτικές. Μάλιστα, στα ντραμς ήταν ο Dave Grohl (FOO FIGHTERS, ex-NIRVANA), ο οποίος επέμεινε να παίξει ως παλιός οπαδός του σχήματος και χωρίς μάλιστα να πληρωθεί γι’ αυτό. Ιδιαίτερα πολιτικοποιημένος δίσκος, με το “Loose cannon” να είναι πρώτο μεταξύ ίσων.
Σάκης Φράγκος
LIZZY BORDEN – “Deal with the devil” (2000, Metal Blade)
Ομολογώ ότι αυτό το άλμπουμ βρίσκεται σ’ αυτή τη λίστα για δύο βασικούς λόγους. Πρώτον επειδή πίστευα ότι ο Lizzy θα έβγαζε ένα άλμπουμ που θα έμοιαζε πιο πολύ στον Marilyn Manson και λιγότερο στο παρελθόν του και δεύτερον, εξαιτίας δύο εκπληκτικών τραγουδιών, του “Hell is for heroes”, με το TWISTED SISTER feeling και του “Zanzibar”, με τα ανατολίτικα περάσματα, που είναι άνετα και στην τριάδα των αγαπημένων μου τραγουδιών του γκρουπ. Σαν δίσκος, είναι σχετικά άνισος, με καλές και αδιάφορες στιγμές κι εκείνο που με ξένισε είναι ότι έχει δύο διασκευές (BLUE OYSTER CULT και Alice Cooper), ενώ στην γιαπωνέζικη έκδοση έχει και μία ακόμη στους SCORPIONS. Αυτή ήταν η τελευταία αναλαμπή των LIZZY BORDEN, αφού μετά ξαναδιαλύθηκαν κι έβγαλαν το αρκετά αδιάφορο “Appointment with death”, ενώ το πιο πρόσφατό τους, έχω ξεχάσει ήδη ότι πήρε bandwidth για να το κατεβάσω όταν μου το έστειλε ψηφιακά η εταιρία του…
Σάκης Φράγκος
MANILLA ROAD – “Atlantis rising” (2001, Iron Glory Records)
Ακόμη θυμάμαι τον χαμό που έκανε η δισκογραφική επανεκκίνηση τούτων των Αμερικανών μύθων, σχεδόν 20 χρόνια πριν…καλά, μην απορείς, εννοείται πως κάνω πλάκα! Τόσο αυτός ο δίσκος όσο και οι επόμενοι ένας-δύο, πέρασαν στα «ψιλά» και σχεδόν αγνοήθηκαν. Έπρεπε να έρθει η τεράστια έκρηξη του NWOTHM και του underground metal γενικότερα, για να πάρει, ευτυχώς, η «μπάλα» και την παρέα του μεγάλου Mark Shelton. Δεν πειράζει, κάλλιο αργά, παρά ποτέ! Τούτο το μουσικό τεμάχιο ανήκει (εννοείται, για να φιγουράρει εδώ) στους reunion δίσκους που πρωτίστως τιμούν την ιστορία μιας μπάντας και τους «πρόγονούς» τους. Και στην συγκεκριμένη περίπτωση, αν δει κανείς τι είχε κυκλοφορήσει πιο πίσω, τότε στο “Atlantis rising” αρμόζουν δυο φορές αναγνώριση, έπαινοι και συγχαρητήρια! Ο Shelton «στρατολογεί νέο αίμα» (Mark Anderson στο μπάσο, Scott Peters στα τύμπανα), δίνει πρωταγωνιστικό ρόλο στον μέχρι τότε roadie της μπάντας Bryan Patrick και ξεκινά μια νέα εποχή για τους MANILLA ROAD, η οποία τους ήθελε να έχουν πιο τραχύ, αρκετά doom-y σε σημεία ήχο (ενώ στα γρήγορα riffs τελειοποιείται η συνταγή ύμνων σαν το “Up from the crypt” που σχεδόν thrash-άρουν), περισσότερο βραχνά και γρυλιστά φωνητικά και να εκτίνουν ακόμη περισσότερο τις διάρκειες των τραγουδιών τους. Ο Shelton κοιτάζει πίσω στο παρελθόν, όπως έκανε πάντα άλλωστε, μιλά για την Ατλαντίδα, την Λεμούρια, την Midgard, τον Μεγαλόδοντα, θεούς, μάγισσες και κοράκια, και καταφέρνει και πάλι, πανεύκολα, να δημιουργήσει μια καταπληκτική ατμόσφαιρα για το concept του. “Arise all ye faithful to the sword”, προστάζει η γνώριμη φωνή στην εισαγωγή του “Megalodon” και εμείς απλά υπακούσαμε. Η τρίτη εποχή των MANILLA ROAD ξεκίνησε με τους καλύτερους οιωνούς, έδωσε στην συνέχεια και άλλα αριστουργήματα, αλλά δυστυχώς διακόπηκε απότομα, με τον θάνατο του Shelton.
Δημήτρης Τσέλλος
MEGADETH – “The system has failed” (2004, Sanctuary)
Μετά από έναν τραυματισμό του Dave Mustaine στο χέρι και την αδυναμία του να παίξει κιθάρα, είχε ανακοινώσει –όπως θυμόμαστε- τη διάλυση των MEGADETH. Όταν στην πορεία διαπίστωσε ότι είχε αποκτήσει εκ νέου την ικανότητα να παίζει μουσική, ήθελε αρχικά να βγάλει έναν σόλο δίσκο, αλλά οι υποχρεώσεις του απέναντι στη δισκογραφική, κατέστησαν επιτακτική την ανάγκη να βγάλει δίσκο με την ταμπέλα των MEGADETH, έστω και χωρίς κανέναν από τους κλασικούς του συνοδοιπόρους, οι οποίοι είτε δεν μπορούσαν είτε δεν ήθελαν να συμμετάσχουν. Οπότε, αποκλειστικά με session μουσικούς, ανάμεσά τους και τον Chris Poland (για πρώτη φορά μετά το “Peace sells…”) έβγαλε έναν αναπάντεχα καλό δίσκο, το “The system has failed”. Το συγκρότημα, προερχόμενο από δύο στιγμές που οι οπαδοί τους σε γενικές γραμμές δεν θέλουν να θυμούνται (σε προσωπικό επίπεδο, γουστάρω πολύ περισσότερο το “Risk” από το “The world needs a hero”) δεν παρείχε εχέγγυα ότι ο δίσκος θα ήταν τόσο σούπερ. “The scorpion”, “Die dead enough”, “Back in the day” (με μυθικό cartoon cameo στη σειρά “Duck Dodgers”), “Something that I’m not”, “Tears in a vial”, πρώτα μεταξύ ίσων, παρότι τα “Blackmail the universe” και “Kick the chair”, παίχτηκαν πολύ περισσότερες φορές σε συναυλίες. Από τους πολύ αγαπημένους δίσκους των MEGADETH.
Σάκης Φράγκος
MERCYFUL FATE – “In the shadows” (1993, Metal Blade)
Από το 1985 μέχρι το 1993 που δεν υπήρχαν MERCYFUL FATE, οι KING DIAMOND είχαν έρθει να καλύψουν αυτό το κενό με ομολογουμένως άκρως εντυπωσιακό τρόπο. Οι εταιρίες των MERCYFUL FATE, με συνεχόμενες συλλογές, τρεις τον αριθμό, φρόντισαν να καλύψουν τρόπον τινά τον χρόνο, μέχρι την επανασύνδεσή τους και το “In the shadows”. Ο δίσκος αυτός ήταν σαν να μην πέρασε μια μέρα. Μόνο το occult στοιχείο στους στίχους έλειπε, κατά τ’ άλλα ένας κλασικός, εξαιρετικός δίσκος από τους Δανούς. Δίσκος που ξεκινά με το “Egypt” και κλείνει με το “Is that you Melissa” (ένα κομμάτι που σε όποιο metal club και να πήγαινες στις αρχές των 90s, ήταν το μόνο που άκουγες από το συγκρότημα), δεν μπορεί να είναι απλά καλός!!! Νομίζω όμως ότι το “In the shadows”, επισκιάστηκε από την guest συμμετοχή του Lars Ulrich στο bonus track, την επανηχογράφηση του “Return of the vampire…1993”, αφού είναι η μοναδική guest συμμετοχή ever, του ντράμερ των METALLICA. Ας είναι, τουλάχιστον αρκεί που μνημονεύεται αυτός ο πολύ καλός δίσκος κι ας είναι από το guest-ιλίκι!
Σάκης Φράγκος
OBITUARY – “Frozen in time” (2005, Roadrunner)
Το “Back from the dead”, το γούσταρα πολύ, κυρίως λόγω του “Threatening skies” και του CD-ROM που το συνόδευε και περιείχε κάτι άθλιες φωτογραφίες με τις χέστρες τους στις περιοδείες!!! Μετά από αυτό το άλμπουμ όμως, οι Φλοριδιανοί death metallers, OBITUARY, αποφάσισαν να διαλυθούν, πήραν διαφορετικούς δρόμους, αλλά ξαναέσμιξαν (ευτυχώς) κι έβγαλαν το “Frozen in time”, που ξεκινώντας από το καταπληκτικό εξώφυλλο, ήταν αντάξιο του ένδοξου παρελθόντος του, με τα τρία πρώτα τραγούδια, κυρίως, “Redneck stomp”, “On the floor” και “Insane”, να είναι ισοπεδωτικά. Από αυτόν το δίσκο, κρατάω επίσης και το γεγονός ότι στα πλαίσια της προώθησής του, ήρθαν για πρώτη φορά και στην Ελλάδα, σε μία από τις πολύ δυνατές συναυλιακές εμπειρίες, κάνοντας μία εμφάνιση που θυμάμαι ακόμα…
Σάκης Φράγκος
POSSESSED – “Revelations of oblivion” (2019, Nuclear Blast)
Αν μου έλεγε κανείς πριν μερικά χρόνια, ότι οι POSSESSED θα επέστρεφαν δισκογραφικά και μάλιστα με τέτοιον δυναμικό τρόπο, 32 χρόνια μετά το EP τους, “The eyes of horror”, θα τον έλεγα τρελό. Στα τέλη της περασμένης δεκαετίας, είχα δει συναυλία τους στο εξωτερικό, με τον –καθηλωμένο σε αναπηρικό καροτσάκι εδώ και πολλά χρόνια- Jeff Beccera, να τον συνοδεύουν μέλη των SADISTIC INTENT και όταν βρεθήκαμε backstage, μου είχε πει ότι σκεφτόταν να βγάλει δίσκο, αλλά όσο περνούσαν τα χρόνια, το έβλεπα ολοένα και πιο δύσκολο. Το “Revelations of oblivion”, είναι ένας πολύ παραπάνω από τίμιος δίσκος. Συντηρεί τον μύθο των POSSESSED σε πολύ υψηλό επίπεδο και μας ανοίγει την όρεξη για άλλα άλμπουμ, παρότι ο Beccera τραγουδά ουσιαστικά μ’ ένα πνευμόνι. Κατάθεση ψυχής, από έναν άνθρωπο που φαίνεται πως κάνει κάτι που του βγαίνει χωρίς κόπο, παίζοντας την μουσική που του υπαγορεύει η καρδιά του, όχι σαν άλλα reunions που γίνονται κατόπιν πίεσης διοργανωτών συναυλιών και δισκογραφικών…
Σάκης Φράγκος
PSYCHOTIC WALTZ – “The God-shaped void” (2020, Inside Out)
Ίσως ο καλύτερος δίσκος της φετινής χρονιάς; 24 χρόνια μετά το “Bleeding” κι ενώ περιμέναμε το άλμπουμ αρκετά νωρίτερα, το “The God-shaped void”, ήρθε να μας ταράξει ευχάριστα στις αρχές του πρώτου lockdown!!! Ξέρετε κάτι; Λατρεύω τους δίσκους που παρουσιάζουν μία κλιμάκωση όσο πάμε προς το τέλος. Μου δείχνουν ότι το συγκρότημα έχει εμπιστοσύνη στο υλικό του και δεν μας κοτσάρει τα καλύτερά του στην αρχή του άλμπουμ, να μας εντυπωσιάσει και να μας γεμίσει με αξιοπρεπή fillerάκια στην υπόλοιπη διάρκειά του. Αυτό ακριβώς συμβαίνει στην επιστροφή των αγαπημένων μου PSYCHOTIC WALTZ. Γνωρίζουν τις δυνατότητές τους εν έτει 2020 και δεν προσπαθούν να κάνουν μουσικούς λεονταρισμούς, ιδιαίτερα ο Devon Graves στα φωνητικά, που έχει μία πολύ ώριμη απόδοση αποδεχόμενος τα τωρινά όρια της φωνής του. Πόσα και πόσα κορυφαία τραγούδια βρίσκει κανείς εδώ; “Demystified”, “While the spiders spin”, “Sisters of the dawn”, “Pull the string”. Κορυφή!
Σάκης Φράγκος
RUSH – “Vapor trails” (2002, Anthem)
Ξεκινάμε με δεδομένο ότι οι RUSH δεν έχουν μέτριο δίσκο στην καριέρα τους, οπότε το “Vapor trails” ξεκινά με υψηλά standards. Οι προσωπικές/οικογενειακές ατυχίες του –μακαρίτη πλέον- Neil Peart, με τον θάνατο να του χτυπά την πόρτα δις, με την κόρη του και τη σύζυγό του να αφήνουν την τελευταία τους πνοή με απόσταση ελαχίστων μηνών η μία από την άλλη, οδήγησαν τους Καναδούς πιονέρους σε παύση εργασιών. Όταν ο Peart ένιωσε ξανά καλά, αποφάσισαν να μπουν σ’ ένα στούντιο και χαλαρά να δουλέψουν πάνω στο “Vapor trails”, το οποίο ήταν ένα άλμπουμ χωρίς καθόλου πλήκτρα, πιο κιθαριστικό, έδειχνε ένα σχήμα σαν να μην είχε περάσει καμία μέρα που να ήταν μακριά. Δεμένος δίσκος, με κομμάτια όπως το leading single, “One little victory”, το πολύ γλυκό “Earthshine” ή το “Ghost rider”, να ξεχωρίζουν από την πρώτη ακρόαση. Όταν βγήκε ο δίσκος, τον Μάιο του 2002, υπηρετούσα στον Ελληνικό Στρατό στη Λαμία και ακόμα θυμάμαι ότι το τιμημένο discman που ποτέ δεν με είχε απογοητεύσει, πρέπει να είχε σιχαθεί να παίζει το “Vapor trails” όταν σ’ ένα διάστημα που χρειάστηκε να κάνω τη διαδρομή Λαμία – Αθήνα και τούμπαλιν πάρα πολύ συχνά, ήταν μόνιμη συνοδεία μου. Όχι επειδή έπρεπε, αλλά επειδή γούσταρα.
Σάκης Φράγκος
SANCTUARY – “The year the sun died” (2014, Century Media)
Πολύ μου άρεσε η επιστροφή των SANCTUARY. Το ομολογώ. Με μία ένσταση μόνο, ότι θεωρώ πως θα μπορούσε να είναι ο επόμενος δίσκος των NEVERMORE με τον Lenny Rutledge στην κιθάρα αντί για τον Jeff Loomis. Λογικό είναι να μην περιμένουμε τις τσιρίδες που έβγαζε ο συγχωρεμένος Warrel Dane στο “Refuge denied” ή στο “Into the mirror black”, αλλά μη μου πείτε ότι ακούγοντας το υπέρτατο “Question existence fading”, το εναρκτήριο “Arise and purify” ή το “Frozen” σας έρχεται πιο πολύ στο μυαλό το “Die for my sins”, το “Battle angels” ή το “Future tense” αντί για το “Believe in nothing”, το “Beyond within” ή το “Inside four walls”. Στο προκείμενο όμως, μας ενδιαφέρει η μουσική που ακούμε να είναι καλή και αυτό που μας προσφέρουν οι SANCTUARY είναι ο ήχος του 2014 (που είχε κυκλοφορήσει ο δίσκος) κι όχι του 1990. Κι έτσι πρέπει να είναι, φίλοι μου. Όλα τα υπόλοιπα είναι λεπτομέρειες να καίμε τον εγκέφαλό μας! Πάντως οι παραδοσιακοί metallers, του γύρισαν την πλάτη, καθώς το βρήκαν αρκετά πιο μοντέρνο απ’ ότι περίμεναν.
Σάκης Φράγκος
SATAN – “Life sentence” (2013, Listenable Records)
1987 – “Suspended sentence” / 2013 – “Life sentence”. Το κουιντέτο των SATAN, από το Newcastle της Μεγάλης Βρετανίας, μπόρεσε 26 χρόνια μετά την τελευταία δισκογραφική του δουλειά, να βγάλει ένα άλμπουμ που είναι πραγματικά καλό και μάλιστα όσο «μοντέρνο» τους επιτρέπει το NWOBHM που εξακολουθούν να παίζουν. Η αλήθεια είναι ότι τους SATAN τους έμαθα από τους SKYCLAD, αφού μέλη τους είναι ο Steve Ramsey και ο Graeme English. Παρότι δεν είμαι και ο μεγαλύτερος μύστης του NWOBHM, το “Court in the act”, θεωρώ ότι είναι από τις κορυφαίες στιγμές του ιδιώματος. Τούτο εδώ το δισκάκι, με τη σύνθεση των 80s άλμπουμ τους, στέκεται με περηφάνια και αξιοπρέπεια, εξαπολύοντας speed metal ομοβροντίες, όπως ακριβώς ελπίζαμε, όπως ακριβώς θέλαμε να είναι το “Life sentence”.
Σάκης Φράγκος
TESTAMENT – “The formation of damnation” (2008, Nuclear Blast)
Τα προβλήματα υγείας του Chuck Billy αποτελούσαν παρελθόν, αλλά το μόνο που βλέπαμε από τους TESTAMENT ήταν αλλαγές μελών και πολλές συναυλίες, σε συνδυασμό με καθυστέρηση στην κυκλοφορία του δίσκου που έλεγαν ότι δούλευαν. Συνήθως όταν ακούω τόσες αναβολές, είμαι πάρα πολύ επιφυλακτικός, οπότε όταν μου έστειλαν στο άλμπουμ για προακρόαση, ομολογώ ότι ήμουν αρκετά έως πολύ μαζεμένος. Μετά την εισαγωγή του “For the glory of…”, μπαίνει το “More than meets the eye”… Το συναίσθημα της άμεσης ανακούφισης, έρχεται να αντικαταστήσει η τάση να θέλεις να διαλύσεις ότι βρεις μπροστά σου!!! Ευτυχώς το “The formation of damnation”, δεν έχει απλά μία all-star σύνθεση με την επιστροφή του Skolnick, του Greg Christian αλλά και του Paul Bostaph στα τύμπανα, είναι ένας thrash metal ορυμαγδός που σε χτυπά σαν πολιορκητικός κριός. Χωρίς λεζάντες κα φρου φρου, είναι από τις πιο δυναμικές και σημαντικές επιστροφές των τελευταίων ετών. Και με νικητή τον Chuck Billy απέναντι στον καρκίνο, που είναι και το πιο σημαντικό όλων.
Σάκης Φράγκος
VENOM – “Cast in stone” (1997, SPV)
Η περίοδος των VENOM με τον Tony Dolan, μόνο αδιάφορο δεν με είχε αφήσει, αφού το “Prime evil” το θεωρώ από τις κορυφαίες τους στιγμές, αλλά όταν επανασυνδέονται οι Cronos, Mantas και Abaddon, είναι κάτι που είναι πραγματικά σημαντικό. Πόσο μάλλον, όταν λίγο καιρό πριν την κυκλοφορία του άλμπουμ, τους είχαμε δει και στην Ελλάδα για πρώτη φορά, στο φεστιβάλ του Metal Invader. Ο δίσκος, καθ’ αυτός, πραγματικά ανταποκρινόταν στις προσδοκίες των οπαδών τους, ιδιαίτερα όταν ξεκινά με κομμάτι όπως το “The evil one” (που είχε βγει λίγο πριν σ’ ένα EP). “Raised in hell”, “Flight of the hydra”, “Judgement day”, “All devil’s eve”, οι κορυφαίες στιγμές ενός δίσκου που δεν έμελλε να έχει συνέχεια, αφού κυριολεκτικά ο ένας δεν ήθελε να βλέπει τον άλλον και η συνύπαρξή τους ακόμα και για τις συναυλίες ήταν απλά υποχρεωτική και μόνο επί σκηνής, αφού έμεναν σε διαφορετικά δωμάτια και μετακινούνταν με διαφορετικές λιμουζίνες… Η ειδική έκδοση του δίσκου, με το τρισδιάστατο εξώφυλλο έχει και επανακτελέσεις κλασικών τους τραγουδιών.
Σάκης Φράγκος
VOIVOD – “Voivod” (2003, Chophouse Records)
Μπορεί οι VOIVOD τυπικά να μην είχαν διαλυθεί, ουσιαστικά όμως δεν υπήρχαν για αρκετά χρόνια. Με την επιστροφή του Dennis Belanger (Snake) στα φωνητικά και τον ερχομό του Jason Newsted στο μπάσο (ως Jasonic), που λίγο πριν είχε φύγει από τους METALLICA, δόθηκε η ευκαιρία σε πολύ κόσμο να μάθει ή να ξαναθυμηθεί το ρηξικέλευθο αυτό σχήμα από τον Καναδά. Μάλιστα, στο δεύτερο τεύχος του περιοδικού Rock On, όπου ήμουν διευθυντής τότε, τους είχαμε κάνει εξώφυλλο, με αποκλειστική συνέντευξη του Newsted. Μάλιστα, το “Voivod”, είχε βγει και από τη δισκογραφική του εταιρία, την Chophouse Records. Το άλμπουμ σήμαινε μία επιστροφή στον προ Eric Forrest ήχο, που οι παλιοί οπαδοί τους γούσταραν πολύ, αλλά και πολύ μεγαλύτερη προσοχή από τα media, λόγω της παρουσίας του Newsted, όπως είναι φυσικό κι επόμενο. Τραγούδια όπως το “We carry on” ή το “Gasmask revival”, ήταν πολύ υψηλού επιπέδου, έφερναν σε “Angel rat” και “Outer limits” και σήμαναν ένα νέο ξεκίνημα για το γκρουπ, που όμως προσγειώθηκε απότομα λίγα χρόνια μετά με τον θάνατο του Piggy, δύο χρόνια αργότερα.
Σάκης Φράγκος
WARLORD – “The Holy Empire” (2013, Sons of a Dream Music LLC)
To άκουσμα της δεύτερης επανασύνδεσης της θρυλικής αυτής μπάντας, μας είχε γεμίσει ήδη με ανείπωτη χαρά. Την πρώτη φορά, το “Rising out from the ashes” είχε ανταποκριθεί στις απαιτήσεις μας. Έστω και αν τις περισσότερες συνθέσεις του τις γνωρίζαμε ήδη, έστω και αν ο «Ιωακείμ» των HAMMERFALL ποτέ δεν «αγκαλιάστηκε» από τους οπαδούς του Πολέμαρχου, λόγω των γνωστών κλειστόμυαλων (συγγνώμη) απόψεων περί “true” και “false”. Τώρα, όλα φάνταζαν ιδανικά. Το ηγετικό δίδυμο των Tsamis – Zonder είχε την φορά αυτή τον σωστό άνθρωπο πίσω από το μικρόφωνο, τον Richard Martin Anderson. Τον Damien King III, την υπέροχη φωνή του “Lordian Winds” demo. Είχε επίσης εκλεκτούς συνεργάτες γύρω του και νέες ως επί το πλείστον συνθέσεις. Όταν στις 3/12/2012 ακούσαμε το “Night of the fury” σε demo εκδοχή, στο διαδίκτυο, μείναμε άπαντες – και το λέω με απόλυτη σιγουριά αυτό – καθηλωμένοι μπροστά στις οθόνες μας, μη μπορώντας να συνέλθουμε. Θυμάμαι να τσιμπιέμαι, για να δω αν αυτό που ακούω είναι πραγματικό ή ονειρεύομαι. Η αναμονή, μαζί με την αγωνία για επιβεβαίωση ή διάψευση των προσδοκιών μας, κράτησε λίγους μήνες. Στις 20/3/2013, με τις πρώτες νότες του “70,000 sorrows”, ο χρόνος σταμάτησε, όλοι και όλα προς στιγμή έσβησαν, χάθηκαν. Ο Πολέμαρχος επέστρεψε σε όλη του την δόξα, τα τείχη έπεσαν για να παρελάσει και να αποθεωθεί, όχι απλά νικητής, αλλά θριαμβευτής και μονοκράτωρ. Επικό, πολεμικό heavy metal, που ακουγόταν λες και το «γέννησε» η Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και ο μεσαιωνικός Ελληνισμός. Με λάβαρο το μονόγραμμα «ΧΡ», ιαχή το «Εν τούτω νίκα» και όπλο του τα αιώνια βυζαντινά μινόρε της ομορφότερης κιθάρας που ακούστηκε ποτέ σε τούτο τον κόσμο, να κόβουν σαν δαμασκηνό ατσάλι, και ταυτόχρονα να επουλώνουν την πληγή σαν βάλσαμο. Άλλες φορές, το ηχητικό μεγαλείο των WARLORD ακουγόταν Αναγεννησιακό, ενώ κάποιες άλλες έμοιαζε να έρχεται από την Ανατολή και το αιώνιο πεδίο μαχών που ονομάζεται «Γη της Επαγγελίας». Μεγαλοπρεπέστατο, υπέρλαμπρο, με έντονη θρησκευτική/θεολογική χροιά, σε οδηγούσε στο δικό σου, προσωπικό «καθαρτήριο», με οδηγό την απαστράπτουσα κιθάρα του Τσάμη, στίχους που «έσκιζαν» καρδιές και συνειδήσεις και τραγούδια που θα έπαιρναν αυτόματα την θέση τους στο πάνθεον των συγκλονιστικότερων στιγμών του επικολυρικού heavy metal. Το “The Holy Empire” είναι το πλέον φορτισμένο, συγκινησιακά, reunion album από όσα παρουσιάστηκαν σε τούτο το αφιέρωμα. Δεν ακούγεται, βιώνεται. Το γεγονός πως επτά χρόνια μετά την κυκλοφορία του και μετά από άπειρες, στην κυριολεξία, ακροάσεις, φέρνει πάντα τα δάκρυα ποτάμι στα μάτια, τα λέει όλα. “To the Holy Empire kingdoms fall, for the Holy Empire conquers all…When the Holy Empire dawns, we will live in peace with man and God.” ΕΠΟC.
Δημήτρης Τσέλλος
