Θυμάμαι αυτή την εποχή του 1992, καθώς οι BON JOVI ήταν από τα αγαπημένα μου συγκροτήματα και τους άκουγα έντονα από την εποχή του “New Jersey”. Περίμενα λοιπόν, αυτό το άλμπουμ μετην απορία του πως θα ακουγόταν μετά από τόσα χρόνια. Δίχως να γνωρίζω για τις δυσκολίες και τα εμπόδια που είχαν περάσει μέχρι να έρθει αυτό το άλμπουμ, ως ένας έφηβος ακροατής που παρακολουθούσε έντονα όμως τα μουσικά δρώμενα.
Μετέπειτα, μάθαμε το πόσο κοντά έφτασαν στην οριστική διάλυση και την εξάντληση που είχε επιφέρει η τεράστια συναυλιακή τους δραστηριότητα. Μετά από άπειρες ακροάσεις, αποστήθιση των στίχων, λιώσιμο σε κάθε τι που είχε να κάνει με το συγκρότημα εκείνα τα χρόνια, από 1992 έως 1994, η υπερανάλυση του κάθε τραγουδιού δεν φαντάζει δύσκολη, αλλά μάλλον περιττή. Κι αυτό επειδή νομίζω πως αξίζει περισσότερο το ομαδικό συναίσθημα παρακάτω, από οτιδήποτε άλλο.
Απανωτά single, video clip και καταιγισμός από υλικό, επανέφερε τους BON JOVI στην επικαιρότητα, στην νέα μουσική πραγματικότητα (ναι, το grunge τους πόνεσε), αποδεικνύοντας πως οι Αμερικάνοι παραμένουν πρωταγωνιστές στο χώρο του rock. Νέο στυλ (όχι μονο τα μαλλιά του ξανθού), ύμνοι και καθηλωτικά ρεφρέν, πάθος και δύναμη που έσπρωξαν το άλμπουμ σε πωλήσεις πολλαπλών εκατομμυρίων και άλλη μια τεράστια παγκόσμια περιοδεία. Λόγω της περιόδου, το “Keep the faith” είχε τρομερή ανταπόκριση σε Ευρώπη και Ασία, ενώ στις ΗΠΑ, αν και τα πήγε καλά, δεν είχε την ανάλογη επιτυχία. Ας πάμε όμως στην ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ μου επιλογή.
The “Keep the faith” countdown:
12. “Little bit of soul” (5:47)
Αν και το άλμπουμ έχει διάφορες πτυχες, το συγκεκριμένο τραγούδι, ορθότατα μπαίνει στο τέλος, αφού δεν ακολουθεί κάποια από αυτές, αλλά στέκεται περισσότερο, όπως το “Love for sale” στο “New Jersey”. Έχει όμως τον υπέροχο στίχο: “All we need to get by is a little bit of soul”. Για “Worst”, το λες και κομματάρα.
11. “Woman in love” (3:48)
Ένα τραγούδι με στίχους που ταιριάζουν στις πρότερες μέρες του συγκροτήματος, αλλά κι ένα πιασάρικο ρεφρέν, το “Woman in love” είναι ωδή στην γυναίκα. Είναι αρκετά uptempo, αλλά από τα fillers του δίσκου, που βέβαια, για πρώτη φορά, ξεπερνά τα 66 λεπτά σε διάρκεια, κάτι που συνηθιζόταν εκείνη την εποχή, αφού το κύριο μέσο, ήταν το CD. Το προσπερνάμε εύκολα λοιπόν. Στα ατού του, το όμορφο άνοιγμα του τραγουδιού.
10. “I want you” (5:35)
Η δεύτερη μπαλάντα του δίσκου, που βρίσκεται στην δέκατη σειρά και είναι πιο αδύναμη από αυτές που μας είχαν δώσε στους προηγούμενους δύο δίσκους. Σε ταξιδεύει με την μελωδία του, αλλά ακόμα και δέκα χρόνια νωρίτερα, ο τίτλος του θα προκαλούσε cheesy γκριμάτσες.
9. “Fear” (03:05)
Εδώ αρχίζει να ανεβαίνει ο πήχης. Σύντομο, σφιχτό και αρκετά σκληρό κομμάτι, με βαρύ ριφ και δυναμική ερμηνεία από τον JBJ. Αρκετά σοβαρό στιχουργικά, πιο κοινωνικοποιημένο μήνυμα, που φανερώνει πως μεγαλώνει. Καλό τραγούδι με την κιθάρα να ξεχωρίζει και το 4/4 tempo να βγάζει ένταση.
8. “Blame it on the love of rock & roll” (4.23)
Αν δεν υπήρχε το “I’ll sleep when I’m dead” αυτό θα ήταν αρκετά υψηλότερα στην λίστα μας. Γραμμένο για μπαρ, χωρό, διασκέδαση και με αρκετό χιούμορ. Είναι από τα τραγούδια που εύκολα καταλαβαίνεις πως ευχαριστήθηκαν πραγματικά να το χτίσουν. Φοβεροί στίχοι (δεν ξέρουν την αρρώστια μου, αλλά τελικά είμαι άρρωστος με αυτή την μουσική), με πολύ γέλιο.
“It feels so good that it ought to be illegal
I got my vaccination from a phonograph needle
I’ll never grow up and I’ll never grow old
Blame it on the love of rock and roll”
Το “BIOTLORAR” ροκάρει και έχει μια πιο ανάλαφρη διάθεση που με κάνει πάντα να χαμογελάω. Ίσως να φταίει και το cowbell του Tico.
7. “If I was your mother” (4.27)
Αυτό είναι πραγματικά σκληρό κομμάτι, και ιδιαίτερα αφού σκάει μετά το “Bed of roses”, ξεφνιάζει με την heavy αισθητική του. Μπορεί κι εδώ να έχουμε να κάνουμε με ερωτοτράγουδο, όμως ο Jon, προσεγγίζει το θέμα από μια διαφορετική σκοπιά, δηλαδή, πώς θα με αντιμετώπιζες κορίτσι μου, αν ήμουν η μητέρα σου; Περίεργο, αν και κάποιοι στίχοι είναι καλοφτιαγμένοι (μήπως είναι του Sambora;). Βαρύ, πολύ βαρύ και περίεργο που κυκλοφόρησε και ως single. Πιο ψηλά στις προτιμήσεις μου από το προηγούμενο, επειδή είναι αρκετά νεωτεριστικό για τους BON JOVI, ακόμα και για το δυνατό headbanging που κάνουν εδώ…
6. “I believe” (5:48)
Ο δίσκος ανοίγει με αυτό το αρκετά βαρύ τραγούδι, με μια ριφολογία που είναι τελείως ασυνήθιστη για το συγκρότημα και φανερώνει την μουσική τους πρόοδο. Το τρίτο από τα βαριά κομμάτια του άλμπουμ, που έγινε κι αυτό βίντεο. Είναι αρκετά σκοτεινό μουσικά, αλλά κλασικά με θετικό στιχουργικό μήνυμα.
“Don’t look up on your movie screens
In record stores or magazines
Close your eyes and you will see
That you are all you really need”
Αυτό είναι το σκληρό ροκ του 1994. Σοβαρό, βαρύ, σκοτεινό, αλλά όταν το κάνουν οι BON JOVI, είναι κλασικό. Τολμώ να το παραλληλίσω με τους U2 του “Achtung baby”, με πολλά επίπεδα από κιθάρες και πλήκτρα. Σίγουρα το “I believe” δηλώνει πως επέστρεψαν, ωρίμανσαν, μεγάλωσαν και… πιστεύουν πως ο κόσμος είναι πάλι δικός τους.
5. “In these arms” (5.19)
Μπορεί να έχει πολλά κλισέ αυτό το τραγούδι, αλλά κάθε φορά που το ακούω, συνειδητοποιώ το πόσο καλογραμμένο είναι. Ισορροπημένη power ballad, με μια από τις πιο παθιασμένες ερμηνείες τους Jon και μια από τις δυο υπέροχες μπασογραμμές του δίσκου. Ο ορισμός της τελειότητας, ενός απλού, αλλά καλογραμμένου τραγουδιού. Δεν υπάρχει περίπτωση να μην σου μείνει στο μυαλό η μελωδία του ρεφρέν, ή κάποια από τις παρομοιώσεις
“Like the roses need the rain,
Like the seasons need to change
Like a poet needs the pain
I need you, In these arms tonight”
4. “I’ll sleep when I’m dead” (4:44)
Είναι δύσκολο να περιγράψω γιατί λατρεύω τόσο αυτό το κομμάτι. Πολλοί θα απορήσουν με την απόφασή μου να το βάλω τόσο ψηλά. Το “I’ll sleep when I’m dead” όμως, είναι το κορυφαίο μπαροτράγουδο των τελευταίων 40 χρόνων. Είναι ο απόλυτος ύμνος στην διασκέδαση και το ξεφάντωμα. Παράλληλα όμως, έχει φοβερό παίξιμο από τους συντελεστές και καταπληκτικό στήσιμο. Είναι το “Bad medicine”, το “99 in the shade” και το “Social disease” μαζί, αναβαθμισμένο, πιασάρικο και με τους καλύτερους στίχους για τους απανταχούς παρτάκιδες:
“Seven days of Saturday is all that I need
Got no use for Sunday, because I don’t rest in peace
I was born to live, you know I wasn’t born to die
But if they party down in heaven, I’ll be sure to be on time”
3. “Bed of roses” (6:32)
Για ένα συγκρότημα με επιτυχημένες αργές κι αισθαντικές συνθέσεις (πριν και μετά από αυτό το τραγούδι), το “Bed of roses” είναι ο ορισμός της ερωτικής μπαλάντας. Η τελειότητα, μέσα σε έξι λεπτά, που όριζε το πώς γράφεις διαχρονικούς ερωτικούς ύμνους εκείνη την εποχή. Ακόμα και σήμερα, θεωρείται ορθά, ως μια από τις πιο καλογραμένες μπαλάντες, διότι τα έχει όλα. Το πιάνο θέτει τις βάσεις για μια σκοτεινή και ασυμβατική στιχομυθία.
Ακόμα και το βίντεο (θυμάστε το πιάνο στην βουνοκορφή και τον Sambora μόνο του στα χιόνια;) δεν είναι και το πιο τυπικό. Όπως η κιθάρα, έτσι και η ερμηνεία του Jon, είναι γεμάτη τραβηγμένα μέρη, κάνοντας το τραγούδι πιο δύσκολο, αποδίδοντας τον πόνο και την μελαγχολία της ιστορίας. Αν και μου κάθεται άσχημα, υπάρχει και μια εκδοχή του στα Ισπανικά, που τα πήγε πολύ καλά στην Λατινική Αμερική.
2. “Keep the faith” (5:45)
Η άλλη μπασογραμμή, η γνωστή, η χαρακτηριστική, η διαχρονική κι εύκολα αναγνωρίσιμη. Θυμάμαι να έχω στήσει αυτί στο ραδιόφωνο, για να ακούσω το πρώτο τραγούδι που μας σέρβιραν από τον επερχόμενο, τότε, ομότιτλο δίσκο. Και στην αρχή, τα συναισθήματα ήταν ανάμικτα, αφού ο ήχος του “Keep the faith” δεν θύμιζε σε πολλά, ούτε “New Jersey”, ούτε “Slippery when wet”. Τα απανωτά ακούσματα όμως, γρήγορα εμπέδωσαν την ποιότητα, την μοναδικότητα και την ωριμότητα του τραγουδιού αυτού. Ακόμα και σήμερα, τίποτα δεν συγκρίνεται με την ταυτότητά του. Το “KTF” – όπως και το “I believe” που προηγείται στην σειρά – είναι αρκετά σκοτεινό, αλλά βγάζει ένα θετικό μήνυμα. Η αισιοδοξία, ήταν και παλαιότερα χαρακτηριστικό των στίχων τους, όμως εδώ οι BON JOVI δείχνουν να το κάνουν με ένα νέο, διαφορετικό τρόπο. Τα τύμπανα του Tico Torres είναι επίσης διαφορετικά, πολύ πιο μπροστά στην μίξη από παλαιότερα και το μπάσο με τα πλήκτρα έχουν επίσης αρκετό χώρο να λάμψουν.
Μπορεί ο Alec Jon Such να αναφέρεται ως ο μπασίστας (έμελλε να είναι το τελευταίο του άλμπουμ), όμως στην πραγματικότητα ο Hugh McDonald είναι αυτός που ζωγραφίζει με το τετράχορδο, σε αυτό το κομμάτι.
Το “KTF”, μουσικά αλλά και οπτικά, στο βίντεοκλιπ, έθεσαν τις βάσεις για την νέα εκδχή των JOVI, σε μια νέα δεκαετία, στην οποία μπήκαν αρκετά αργά, κυκλοφορόντας αυτό το άλμπουμ στο τέλος του 1992. Το εκκλησιαστικό ψιθύρισμα στην μέση (κάτι από “Lay your hands”;) με τα πλήκτρα του David Bryan, η έντονη συμμετοχή του Richie στα φωνητικά, η εκρηκτική ερμηνεία του JBJ αλλά και το δημιουργικό παίξιμο το Tico, ανάγουν αυτό το κομμάτι σε ένα από τα πιο κομβικά της καριέρας τους, αφού απέδειξε – τόσο συνθετικά, όσο και στυλιστικά – πως έχουν τα φόντα για να πρωταγωνιστήσουν και σε αυτή την δεκαετία.
1. “Dry county” (9:52)
Τα προηγούμενα χρόνια, αφού είχε αρκετό ελεύθερο χρόνο, ο Jon Bon Jovi πήρε την Harley Davidson κι έκανε ένα τεράστιο ταξίδι στις ΗΠΑ. Ένα από αυτά που του έκαναν εντύπωση, ήταν πως υπήρχαν μέρη που δεν σέρβιραν αλκοόλ, κάτι που ήταν πολύ παράξενο για κάποιον που μεγάλωσε στο New Jersey, με πρόσβαση στο ποτό, από τα 16 του. Έτσι προέκυψε ο τίτλος. Όμως η ιστορία που περιγράφεται, ήταν για όλους αυτούς που δούλεψαν σκληρά ψάχνοντας πλούτη από το πετρέλαιο, αλλά είδαν τον αγώνα τους να μην έχει αποτέλεσμα, καθώς ο μαύρος χρυσός στέρευε. Ένα συναισθηματικά φορτισμένο τραγούδι, που αλλάζει ταχύτητα, ρυθμό και ένταση στα σχεδόν δέκα του λεπτά.
Ένα έπος, με αρκετά στοιχεία από κλασικό ροκ και όλο το συγκρότημα να ξεδιπλώνει τις μουσικές και τεχνικές του αρετές, κάτι που συχνά θυσίαζαν στον βωμό του hit-single. Ακουμπά λίγο από την ατμόσφαιρα του “Wanted dead or alive” και κάτι από “Blaze of glory”, αλλά τα όργια του Sambora, όσο και του Torres, σε συνδυασμό με την απίστευτη απόδωση του Jon Bon Jovi, ολοκληρώνοουν ακόμη μια καινοτομία για το συγκρότημα. Μουσικό ζενίθ για τους ίδιους και φαρμάκι σε όσους είχαν βαλθεί να τους κατηγορούν για χρόνια.
Το “Dry county”, ακόμα και στην περιορισμένη του εκδοχή (6:37), είναι απίστευτο. Μπορώ να του αποδώσω πολλά κσμητικά επίθετα και σίγουρα έθεσε νέα στάνταρ για τους ίδιους. Αν όχι το πιο ολοκληρωμένο τους τραγούδι, σίγουρα ένα από τα καλύτερα που έγραψαν ποτέ. Όπως και πολλά άλλα στο “Keep the faith”, έτσι και το “Dry county” ήταν καθοριστικό στον προσδιορισμό της εικόνας και του ήχου των BON JOVI σε αυτή την νέα εποχή.
Γιώργος “Gonna live while I’m alive” Κουκουλάκης
